Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri

Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri
Войска́ противовозду́шной оборо́ны
Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri; Войска́ противовозду́шной оборо́ны
Etkin	1948 - 1 Ocak 1993
Ülke	Sovyetler Birliği
Karargâh	Moskova

Hava Savunma Kuvvetleri (Rusça: Войска́ противовозду́шной оборо́ны / Voyska protivovozduşnoy oborony, kısaca: Voyka PVO) veya PVO stranı (1981'e kadar), Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin hava savunma branşıydı. Daha sonra 1991'den 1998'e kadar Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'ne dahil oldu.

Batılı ülkelerin aksine PVO Ulusal Hava Savunma Birlikleri, Hava Kuvvetleri'inde ayrıydı. Silahlı Kuvvetlerde, Stratejik Füze Kuvvetleri ve Kara Kuvvetlerinden sonra en büyük öneme sahipti.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava Savunma Kuvvetleri'ni kurmak içim hazırlıklar 1932 yılında başladı. II. Dünya Savaşı'nın başında askeri bölgeler içinde konuşlandırılan 14 PVO birimi vardı. PVO İkinci Dünya Savaşı sıralarında asıl gelişmeye başladı. Savaş sırasında PVO Cepheleri, PVO Hava Orduları ve askeri bölge PVO'ları olarak yapılandırıldı. Bunlardan en büyükleri olan PVO cepheleri(Rusça:Фронты ПВО) hizmet tarihi şöyleydi:

PVO Batı Cephesi
- 1. Düzen 29 Haziran 1943 - 20 Nisan 1944(PVO Kuzey Cephesi olarak değişti.)
- 2. Düzen 24 Aralık 1944 - 9 Mayıs 1945 (PVO Kuzey Cephesi'den kuruldu.)
PVO Moskova Cephesi 6 Nisan 1942 - 10 Temmuz 1943 (PVO Moskova Bölge Kolordusu'ndan kuruldu.); (PVO Moskova Özel Ordusu olarak değişti.)
PVO Kuzey Cephesi 21 Nisan 1944 - 23 Aralık 1944 (PVO Batı Cephesinden(1. Düzen) kuruldu.); (PVO Batı Cephesi(2. Düzen) olarak değişti.)
PVO Güneybatı Cephesi 24 Aralık 1944 - 9 Mayıs 1945 (PVO Güney Cephesinden kuruldu.)
PVO Güney Cephesi 21 Nisan 1944 - 24 Aralık 1944 (PVO Doğu Cephesinden kuruldu.); (PVO Güneybatı Cephesi olarak değişti.)

Bu hava cepheleri, benzer isimdeki kara cepheleriyle karıştırılmamalıdır. Çoğunlukla birden fazla kara cephesinin hava sahasına sahiptir.

1949'daki silahlı kuvvetlerdeki reformlara kadar hava birimi şu şekilde ayırılmıştı(1945'teki hali):

Aktif ordu hava kuvvetleri (Rusça:Действующая армия) (Cephe havacılığı)
PVO bölgesel savunma kuvvetleri (Rusça:voiska PVO teritorii Strany;Войска ПВО территории страны)
Bölgelerdeki PVO orduları (Rusça:армия ПВО территории страны)
Yüksek Komuta Kuvvetleri STAVKA'sı yedekleri (Rusça:Резерв Ставки ВГК)
Askeri bölge PVO'ları (Rusça:Военные округа)
Aktif olmayan cephe PVO'ları(Rusça:недействующие фронты)

İlk kuvvet komutanı, Sovyetler Birliği Mareşali Leonid Govorov 1954'te atandı.

1950'lerden beri PVO'nun birinci amacı, eğer Sovyet hava sahasını ihlal ederlerse Amerika Birleşik Devletleri Stratejik Hava Komutanlığı bombardıman uçakları ve keşif uçaklarını durdurmaktır. Sovyet sınırına yakın bölgelerde düşürülen bir dizi ABD uçağı vardır. Fakat PVO, 1 Mayıs 1960 günü Gary Powers'ın U-2 casus uçağını bir S-75 Dvina füzesiyle düşürerek önemli bir başarı elde etmiştir. Bu olay U-2 Krizi'ne neden olmuştur. PVO'nun kendine ait komuta merkezi, askeri okulları, radar ve ses birimleri vardır. Ancak, 1960'ların ortalarında PRO(anti roket savunması) ve PKO(karşı uzay savunması) birlikleri güç kazanmaya başladı. II. Dünya Savaşı sonrası organizasyon olarak PVO'nun Moskova'da ve Bakü'de iki ana birimi vardı. Ülkenin geri kalanı PVO bölgelerine ayrılmıştı.

1981'eki yeniden yapılanma sonrası çoğu Voyska PVO komuta merkezi ve eğitim alanı hava kuvvetlerine devredildi.

1 Eylül 1983 günü Güney Kore Hava Yolları'nın 007 uçuş numaralı yolcu uçağı yanlış anlaşılma sonucu casus uçağı sanılarak PVO tarafından düşürüldü. Toplamda 269 kişi öldü. Daha önce de Güney Kore Hava Yolları'nın 902 uçuş numaralı yolcu uçağı Murmansk hava sahasını ihlal etmiş ve hava kuvvetlerine ait bir Su-15 avcı uçağının ateşi sonucu acil iniş yapmak zorunda kalmıştı. Sonunda ABD ve Güney Kore'den gelen yoğun tepkilerden dolayı Sovyet hükûmeti hatalarını kabul etti.

Mathias Rust'ın Mayıs 1987'deki uçuşu ve sonunda Moskova'ya inmesi PVO içinde büyük çalkantılara sebep oldu. 1983'te olaydan sonra hiç kimse Rust'ın uçağını düşürmek için emir vermek istemiyor gibi görünüyordu ve ayrıca PVO içindeki modernizasyon programı yüzünden sınırlardaki radar ve iletişim birimlerinden Moskova'ya yeterince bilgi aktarılamıyordu. Bu olaydan dolayı bir ilk olarak PVO Kuvvet Komutanı Orgeneral A.I. Koldunov görevden uzaklaştırıldı. Çoğu PVO'dan olmak üzere 150'nin üstünde subay yargılandı ve görevlerinden uzaklaştırıldı. Tabii ki bunu üst düzey subaylar içinde büyük çapta bir değişiklik izledi.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1998'de Rusya içindeki kuvvetler ve karargahlar Rus Hava Kuvvetleri ile birleştirildi.

Ülke Hava Savunma Birlikleri Günü (Den' Voysk PVO Strany) SSCB'de 10 Nisanda kutlanmaktaydı.

Kuvvet Komutanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Birliği Mareşali Leonid Govorov 1954-1955
Sovyetler Birliği Mareşali Sergei Biriuzov 1955-1962
Hava Mareşali V.A. Sudets 1962-1966
Sovyetler Birliği Mareşali Pavel Batitsky 1966-1978
Hava Mareşali A.I. Koldunov 1978-Mayıs 1987
Orgeneral I.M. Тretyak 31 Mayıs 1987-24 Ağustos 1991
Orgeneral Viktor A Prudinkov (ПРУДНИКОВ)Eylül 1991-Aralık 1997
Korgeneral Viktor P Sinitsin (СИНИЦИН Виктор Павлович) Aralık 1997 - Şubat 1998

Hava Savunma Kuvvetleri Hava Kuvvetleri'yle birleştirildi. Bu komutanlık kaldırıldı.

Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

PVO, Soğuk Savaş'tan 1998 yılına kadar üç özel bölümden oluşuyordu. Bunlar: Radyoteknik Birlikler(радиотехнические войска), Karadan Havaya Füze Birlikleri(зенитно-ракетные войска) ve Avcı Uçağı Havacılığı(истребительная авиация)'ydı. Ordu, kolordu ve tümen birlikleri bu bölümlere göre düzenlenmişti.

PVO Moskova Bölgesi
2. Hava Ordusu (Belarus Askeri Bölgesi)
- 11. ve 28. PVO Kolordusu
4. PVO Ordusu
- 5. ve 19. PVO Kolordusu
6. PVO Ordusu(Leningrad Askeri Bölgesi)
- 27., 54. PVO Kolordusu ve 14. PVO Tümeni
8. PVO Ordusu
- 49. ve 60. PVO Kolordusu
10. PVO Ordusu
- 21., 22. PVO Kolordusu ve 22. PVO Tümeni
11. PVO Kızıl Bayrak Ordusu (Uzak Doğu Askeri Bölgesi)
- 8., 23. PVO Kolordusu ve 6., 24., 29. PVO Tümeni
12. PVO Ordusu
- 24. ve 37. PVO Kolordusu
14. Hava Ordusu (Sibirya Askeri Bölgesi)
- 38., 39., 50., 56. PVO Kolordusu ve 41. PVO Tümeni
19. PVO Ordusu(Transkafkasya Askeri Bölgesi)
- 14. PVO Kolordusu
- 51. PVO Kolordusu
- 10. PVO Tümeni
- 97. Lvov PVO Tümeni

19. PVO Ordusu 1 Nisan 1993'te dağıtıldı ve bu birliğe ait askeri malzeme Gürcistan Savunma Bakanlığı'na bırakıldı.

Envanteri (1987/1990 yıllarında)[değiştir | kaynağı değiştir]

1987 yılı PVO envanteri:

1210 Avcı Uçağı: 420 Mikoyan-Gurevich MiG-23 Flogger; 305 Mikoyan-Gurevich MiG-25 Foxbat; 240 Suhoy Su-15 Flagon; 5 Suhoy Su-27 Flanker; 80 Tupolev Tu-28 Fiddler; 65 Yakovlev Yak-28 Firebar; 95 Mikoyan-Gurevich MiG-31 Foxhound

8 Hava radar uçağı: 7 Tupolev Tu-126 Moss; 1 Beriev A-50 Mainstay

1990 yılı karadan havaya füze sistemleri envanteri:

1,400 S-25 Berkut

2,400 Lavochkin S-75 Dvina

1,000 Isayev S-125 Neva\Pechora

1,950 Almaz S-200 Angara\Vega\Dubna

1,700 Almaz S-300

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri nedir?, Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri anlamı nedir?, Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri ne demektir?