Siyuca

Siyuca
Siyuca
Dakȟóta & Lakȟóta
Ana dili olanlar	ABD, Kanada
Bölge	Kuzey Nebraska, Güney Minnesota, Kzuey Dakota, Güney Dakota, Kuzeydoğu Montana,
Konuşan sayısı	33.000 total (Dakotaca, Lakotaca ve Assiniboine dahil); 26,505 in the United States and 6,495 in Canada (tarih gerekli)
Dil ailesi	Siyu Batı Siyu Mississippi Vadisi Dakota dilleri Siyuca; ; ; ;
Dil kodları
ISO 639-2	dak
ISO 639-3	[[ISO639-3:dak (Dakotaca) ; lkt (Lakotaca)\|dak (Dakotaca) ; lkt (Lakotaca)]]

Siyuca, Siuca ya da Siyu/Siu dili (kendilerince Lakȟóta / Dakȟóta; İngilizce Sioux), ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde, daha az olarak kuzey Nebraska, güney Minnesota ve kuzeydoğu Montana eyaletlerinde ve Kanada'da Siyular tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Konuşanı 33.000 kişidir. ABD ve Kanada'da konuşanı en fazla olan Amerika yerli dilleri içinde Navahoca, Krice, Doğu Kanada İnuitçesi ve Ojibwe dillerinden sonra beşinci sıradadır.^[1]^[2]

Diyalekt ve kabileler[değiştir | kaynağı değiştir]

Lakotaca (Lakȟóta, Teton)
Batı Dakotacası (Yankton-Yanktonai, Dakȟóta) Yanlışlıkla uzun süre “Nakota”^[3] olarak da adlandırılmıştır.)
- Yankton (Iháŋktȟuŋwaŋ)
- Yanktonai (Iháŋktȟuŋwaŋna)
Doğu Dakotacası (Santee-Sisseton, Dakhóta)
- Santee (Isáŋyáthi: Bdewákhathuŋwaŋ, Waȟpékhute)
- Sisseton (Sisíthuŋwaŋ, Waȟpéthuŋwaŋ)

Siyu lehçeleri ile yakın akraba Siyu dillerinin karşılaştırması:

A. Fonetik farklılıklar:

Fonetik farklılıklar içinde Lakota/Dakota/Nakota adlarından da anlaşılacağı üzere l ~ d ~ n ses değişimi tipiktir.

Siyuca					Nakotaca	Nakodaca	anlamı
Lakotaca	Batı Dakotacası		Doğu Dakotacası
	Yanktonai	Yankton	Sisseton	Santee
Lakȟóta	Dakȟóta		Dakhóta		Nakhóta	Nakhóda	kendi yerli adları
lowáŋ	dowáŋ		dowáŋ		nowáŋ		şarkı söylemek
ló	dó		dó		nó		iddia
čísčila	čísčina		čístina		čúsina	čúsin	ufak
hokšíla	hokšína		hokšína	hokšída	hokšína	hokšín	delikanlı
gnayáŋ	gnayáŋ	knayáŋ	hnayáŋ		knayáŋ	hna	kandırmak
glépa	gdépa	kdépa	hdépa		knépa	hnéba	kusmak
kigná	kigná	kikná	kihná		kikná	gihná	sakinleştirmek
slayá	sdayá		sdayá		snayá	snayá	yağlamak
wičháša	wičháša		wičhášta		wičhášta	wičhá	adam, erkek
kibléza	kibdéza		kibdéza		kimnéza	gimnéza	ayılmak
yatkáŋ	yatkáŋ		yatkáŋ		yatkáŋ	yatkáŋ	içmek
hé	hé		hé		žé	žé	o

B. Leksikal farkılıklar:

Türkçe anlamı	Santee-Sisseton	Yankton-Yanktonai	Lakota
Türkçe anlamı	Santee-Sisseton	Yankton-Yanktonai	Kuzey Lakotacası	Güney Lakotacası
çocuk	šičéča	wakȟáŋyeža	wakȟáŋyeža
diz	hupáhu	čhaŋkpé	čhaŋkpé
bıçak	isáŋ / mína	mína	míla
böbrek	phakšíŋ	ažúŋtka	ažúŋtka
şapka	wapháha	wapȟóštaŋ	wapȟóštaŋ
sakin	hináȟ	naháŋȟčiŋ	naháŋȟčiŋ
adam,erkek	wičhášta	wičháša	wičháša
aç	wótehda	dočhíŋ	ločhíŋ
sabah	haŋȟ’áŋna	híŋhaŋna	híŋhaŋna	híŋhaŋni
kesmek, tıraş etmek	kasáŋ	kasáŋ	kasáŋ	glak’óǧa

^ ^a ^b "Indigenous Languages Spoken in the United States". 23 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
^ ^a ^b "Statistics Canada: 2006 Census". 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
^ for a report on the long-established blunder of misnaming “Nakota” the Yankton and the Yanktonai