Sittas (Yunanca: Σίττας; ö. 538) I. Justinianus (h. 527-565) hükümdarlığında hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali. Sasani İmparatorluğu'na karşı İberya Savaşı sırasında, Mezopotamya'da bulunan Belisarius'un statüsüne benzer şekilde, Ermenistan'da bulunan kuvvetlerin komutanlığı Sittas'a verilmiştir. Sasanilere karşı Satala Muharebesi'nde zafer kazanmıştır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İmparatoriçe Theodora'nın ablası Comito'nun kocası, sonraki imparatoriçe Sophia'nın muhtemelen babasıdır.^[1]

Sittas'ın kökeni belirsizdir. Bizantologlar onun isminin Gotça ya da Trak dili olduğunu ileri sürerler,^[1] ancak kökünün teorik olarak Gotlardan ya da Traklardan geldiğine birincil kaynaklarda değinilmemiştir. Tarih kayıtlarında ilk defa I. Justinus (h. 518-527) hükümdarlığında Justinianus'un muhafızlarında doryphoros ("kişisel muhafız") sonra magister militum per Orientem olarak geçmiştir.^[1]

527 yılında, Sittas ve Belisarius'a Persarmenia'nın işgali emri verildi. alanı yağmalamada başarılı oldular ve önemli miktarda Ermeni esir ele geçirdiler. Sasani Ermenistanı'nın geri kalanını yıl içinde istila etmeye çalıştılar ancak Aratius ve Narses tarafından mağlup edildiler.^[1] Narses, Justinianus hükümdarlığında hizmet etmiş Bizanslı general Narses ile karıştırılmamalıdır.

528 yılında, magister militum per Armeniam makamına atandı. Günah Çıkartıcı Theofanis ve İoannis Malalas'ın her ikisine göre, Sittas, bölgeye daha yakın olabilmek için, kendi scriniarii (idari memurlar) görevlilerini yerel Ermeni nüfustan işe aldı.^[1] Prokopius, Kafkasya'da bir kabile olup komşu bölgelerine rastgele seferlerde bulunan Zanlar karşısında Sittas'ın zaferini kaydetmiştir. Sittas başarıyla onları paganizmden Hristiyanlığa döndürmüş, daha önce eşkiyalık yapanları Bizans ordusu içinde askere almıştır.^[1]

530 yılında Sittas ayrıca magister militum praesentalis ("[İmparator'un] Varlığında Askerlerin Efendisi") makamını da almıştır. Aynı yıl, Sittas ve Dorotheus, İmparator Justinianus ile şah I. Kavad (h. 488-531) arasında devan eden İberya Savaşı'nın bir parçası olarak Sasani İmparatorluğu'ndan gelen işgal kuvvetine karşı Theodosiopolis'i savunmuşlardır. Prokopius, düşman kampının talan edildiğini yazar. Sittas ayrıca arkadan daha büyük güçle saldırıp geri çekilmeye zorladığı işgal kuvvetine karşı Satala'yı savundu (Satala Muharebesi). Yaşanan bu iki mağlubiyet sonrası işgal sona erdi ve Sasaniler İran'a geri döndüler.^[1]

19 Nisan 531 günü Belisarius'un Callinicum Muharebesi'nde mağlup olmasından sonra, Sittas Doğu'da bulunan liderliğine onun yerine atandı.^[1] Martyropolis Kuşatması sırasında, Sittas ve Haris bin Cebele, Amida şehri yakınına kamp kurdular ancak orada üstün durumda olan Sasaniler ile çatışmaya girmekten kaçındılar. Kavad, ancak o yıl içerisinde öldü, oğlu ve halefi I. Hüsrev (h. 531-579) o sırada içeride durumunu güvence altına almakla igilendiği için barış için müzakerelere başladı. "Sürekli Barış" anlaşması (nihayetinde 10 yıl sürdü) Eylül 532 tarihinde imzalandı. Şartlarına göre İmparator Justinianus hükümdarlığında kaybedilen tüm Bizans toprakları geri verilecek ve Bizanslılar barış için ağır bir haraç ödeyeceklerdi. İberya, Sasani kontrolünde kaldı.

535 yılında Patrici unvanı aldı. Aynı yıl, Sittas, Moesia'daki Iatrus'da (Yantra) Ön Bulgarlara karşı zaferle itibar kazanmıştır. 536 yılında onursal Konsül unvanı almıştır.^[1] 538/539'da, Sittas, ağır vergiyi protesto etmek için başlayan isyanla yüzleşmek için Ermenistan'a geri gönderildi. Barış görüşmeleri başarısız olunca, Sittas faal çatışmaya girdi. Oenochalcon Muharebesi'nde arazinin doğası, her iki orduyu da birleşmiş kuvvetler yerine dağınık gruplar halinde savaşmaya zorladı. Prokopius, Sittas'ın ya isyanın lideri Artabanes ya da Solomon isimli belirsiz bir asi tarafından öldürüldü.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

• Martindale, John R., (Ed.) (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire: Volume III, AD 527–641 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20160-8.