Deli Dolu (film)

Deli Dolu
Silent Movie
	"Deli Dolu" (Silent Movie) filminin özgün sinema afişi
Yönetmen	Mel Brooks
Yapımcı	Michael Hertzberg
Senarist	Mel Brooks; Ron Clark
Oyuncular	Mel Brooks; Marty Feldman; Dom DeLuise; Bernadette Peters; Sid Caesar
Müzik	John Morris
Görüntü yönetmeni	Paul Lohmann
Kurgu	Stanford C. Allen
Stüdyo	Crossbow Productions
Dağıtıcı	Twentieth Century-Fox
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Parodi, komedi
Renk	Renkli
Yapım yılı	1976
Çıkış tarih(ler)i	16 Haziran 1976, ABD
Süre	87 dakika
Ülke	ABD
Dil	Sessiz (konuşmasız), ara yazıları İngilizce
Bütçe	4.400.000 $
Diğer adları	Deli Dolu (Türkiye); La dernière folie de Mel Brooks (Fransa); L'ultima follia di Mel Brooks (İtalya); La última locura (İspanya); Mel Brooks letzte Verrücktheit - Silent Movie (Almanya)

Deli Dolu,^[1] 1976 ABD yapımı komedi filmdir. Özgün adı Sessiz film anlamına gelen Silent Movie dir. Filmin Fransızca, İtalyanca, İspanyolca ve Almanca adları Mel Brooks'un son çılgınlığı anlamlarına gelmektedir. Filme Türkçe bir ad seçilirken özgün adının yerine bu dillerdeki adlarının referans alındığı anlaşılmaktadır.

Filmi, kaba güldürü ve parodi filmlerinin tanınmış yönetmeni Amerikalı komedyen Mel Brooks yönetmiş, aynı zamanda başrolünde oynamış ve Ron Clark'la beraber senaryosunu da yazmıştır. Geniş bir oyuncu kadrosuna sahip filmin diğer başrollerinde de Marty Feldman, Dom DeLuise, Bernadette Peters ve Sid Caesar oynamışlardır. Burt Reynolds, James Caan, Paul Newman, Liza Minnelli, Anne Bancroft (Mel Brooks'un eşi) gibi bazı ünlü Hollywood oyuncularıyla Fransız pandomim sanatçısı Marcel Marceau'nün kendilerini oynadıkları film büyük oranda gülütlere (gag) dayanmaktadır.

20. yüzyılın başlarında 'komedinin altın çağı'nda çevrilmiş sessiz filmlerin, özellikle de Hal Roach, Mack Sennett gibi yapımcıların ürettikleri ve Buster Keaton gibi komedyenlerin oynadıkları slapstick (kaba komedi) tarzındaki sessiz komedi filmlerinin bir parodisi olan bu absürt komedi filmi konuşmasız çekilmiştir. Bu anlamda kendisi de özgün adı gibi sessiz bir film olan "Deli Dolu"'da yine de yer yer müzik ve ses efektleri duyulur. İngilizce ara yazıları ise tıpkı sinemanın ilk yıllarındaki sessiz filmlerde olduğu gibi kullanılmıştır, yani yazılar görüntünün üzerine bindirilmemiş, gerektiği yerlerde film birkaç saniye kesintiye uğratılarak araya koyulan koyu renkli bir zemin üzerinde verilmiştir)

"Deli Dolu" Mel Brooks'un sessiz sinemaya bir saygı duruşudur.

"Deli Dolu" 1977'de "en iyi film" de dahil 4 dalda Altın Küre ödüllerine aday gösterilmişti.^[2]

Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir zamanlar Hollywood'un ünlü ve aranılan bir yönetmeni olan Mel Funn (Mel Brooks) alkol sorunu yüzünden uzunca bir süredir mesleğinden uzak kalmıştır. Artık içkiyi bırakmış olan bu eski komedi filmleri yönetmeni, iki sadık yardımcısı, Marty Eggs (Marty Feldman) ve Dom Bell (Dom DeLuise)'le birlikte eski güzel günlere muhteşem bir dönüş plânlamaktadır: Sessiz bir film yapacaktır. Zarar etmekte olan bir film yapımcısına (Sid Caesar) bu teklifini götürür (tabii bütün bunlar ara yazıyla verilir, çünkü izlemekte olduğumuz konusu 1970'li yıllarda geçen bu renkli film sessiz ilerlemektedir, ancak yine de yer yer bazı ses efektleri ve müzik işitilir). Yapımcı önce saçma bulduğu bu öneriye güler geçer, çünkü yıl 1976'dır ve sessiz filmlerin devri çoktan kapanmıştır. Ancak çaresizdir, çünkü "Engulf ve Devour" adlı bir tröst film şirketini satın almak üzeredir (Engulf'u Harold Gould, Devour'u ise Ron Carey canlandırıyorlar). Yapımcı filmde ünlü Hollywood oyuncularının da yer almaları koşuluyla projeye yeşil ışık yakar.

Hemen harekete geçen üç kafadar sırasıyla ünlü yıldızlar Burt Reynolds, James Caan, Liza Minelli, Paul Newman ve Anne Bancroft (Brooks'un gerçek hayattaki eşi)'u ziyaret ederek filmlerinde oynamaya ikna ederler (Bu oyuncular filmde kendilerini canlandırmaktadırlar). Bu arada Fransızların ünlü pandomim sanatçısı Marcel Marceau'yu da filmde oynamaya ikna etmeye çalışırlar ama bu teklifi geri çeviren Marceau filmin tek işitilen konuşmasını sarfeder, Fransızca hayır anlamına gelen non!, hâlbuki bu pandomimci kendi gösterilerinde tek bir kelime sarfetmemiştir. Çevrilecek bu filmin başarıya ulaşabileceğini ve şirketi batmaktan kurtarabileceğini gazetelerden öğrenen "Engulf ve Devour" un sahtekar yöneticileri şirketi ellerinden kaçırmamak için çekimleri baltalamayı planlar ve bu amaçla Vilma Kaplan (Bernadette Peters) adında bir vamp kadını Mel Funn'a musallat ederler. Funn tekrar alkole başlayıp çekimleri aksatmışken bu kez ona sahiden aşık olan Vilma Kaplan saf değiştirir ve hep birlikte filmi tamamlarlar. Son bir gayretle projeksiyon odasından çalınan film makarasını da tekrar ele geçirerek sessiz filmin ilk gösterimini yaparlar. Sonuç tam bir başarıdır.

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Sid Caesar, Bernadette Peters, Mel Brooks, Marty Feldman ve Dom DeLuise "Deli Dolu"nun son sahnesinde.

Oyuncu	Rolü
Mel Brooks	Mel Funn
Marty Feldman	Marty Eggs
Dom DeLuise	Dom Bell
Sid Caesar	Stüdyo şefi
Harold Gould	Engulf
Ron Carey	Devour
Bernadette Peters	Vilma Kaplan
Carol Arthur	Hamile kadın
Liam Dunn	Gazete satıcısı
Fritz Feld	Şef garson
Chuck McCann	Stüdyo kapısındaki güvenlikçi
Valerie Curtin	Yoğun bakım hemşiresi
Yvonne Wilder	Stüdyo şefinin karısı
Harry Ritz	Terzi dükkânındakı adam
Charlie Callas	Kör adam
Burt Reynolds	Kendini oynuyor
James Caan	Kendini oynuyor
Liza Minnelli	Kendini oynuyor
Anne Bancroft	Kendini oynuyor
Marcel Marceau	Kendini oynuyor
Paul Newman	Kendini oynuyor

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Dorsay, Atilla (1986). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-1. Varlık yayınları. ss. sayfa 113. Türkçe isim için referans.
^ "Silent Movie (1976)/awards" (İngilizce). IMDb. 26 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Deli Dolu
allmovie.com'da "Silent Movie"29 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Dorsay, Atilla (1986). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-1. Varlık yayınları. ss. sayfa 113. Türkçe isim için referans.

[2] "Silent Movie (1976)/awards" (İngilizce). IMDb. 26 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2009.

[1]

[2]

Mel Brooks’un çalışmaları
Yönettiği filmler	The Producers (1967) The Twelve Chairs (1970) Blazing Saddles (1974) Young Frankenstein (1974) Silent Movie (1976) High Anxiety (1977) History of the World, Part I (1981) Spaceballs (1987) Life Stinks (1991) Robin Hood: Men in Tights (1993) Dracula: Dead and Loving It (1995)
Yapımcı olduğu filmler	The Elephant Man (1980; uncredited) To Be or Not to Be (1983) 84 Charing Cross Road (1987) The Producers (2005)
TV dizileri	Get Smart (1965–1970) When Things Were Rotten (1975) The Nutt House (1989) Spaceballs: The Animated Series (2008–2009)
Yazdığı müzikaller	Shinbone Alley (1957) All-American (1962) The Producers (2001) Young Frankenstein (2007)
Komedi skeçleri	The 2000 Year Old Man
Diğer	To Be or Not to Be (The Hitler Rap) (1983) The Fly (1986)

Silent Movie (film, 1976) nedir?, Silent Movie (film, 1976) anlamı nedir?, Silent Movie (film, 1976) ne demektir?