Serie A

Serie A
Ülke	İtalya
Düzenleyen	Lega Serie A
Konfederasyon	UEFA
Kuruluş	1898 (resmî); 1929 (şimdiki formatıyla)
Takım sayısı	20
Seviye	1
Alt lig	Serie B
Yerel kupa(lar)	Coppa Italia; Supercoppa Italiana
Uluslararası kupa(lar)	UEFA Şampiyonlar Ligi; UEFA Avrupa Ligi; UEFA Avrupa Konferans Ligi
Son şampiyon	Napoli (2022-23)
En çok şampiyon olan	Juventus (36 kez)
En çok oynayan	Gianluigi Buffon (653)
En çok gol atan	Silvio Piola (274)
Yayıncı	SKY Italia
Resmî site	lega-calcio.it
	Mevcut sezon: 2023-24 Serie A

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.

Bir dönem "Küçük Dünya Kupası" olarak adlandırılan ligde Cristiano Ronaldo, Diego Maradona, Zinedine Zidane, Luís Figo, Ronaldo, Ronaldinho, Wesley Sneijder ve Zlatan Ibrahimović başta olmak üzere birçok dünya yıldızı oynamıştır. İtalyan futbolunun efsaneleri Francesco Totti, Gianluigi Buffon, Del Piero, Andrea Pirlo ve Paolo Maldini bu ligde uzun yıllar forma giymiştir. Dünya Kupaların en çok atan futbolcusu Miroslav Klose'de bir dönem bu ligde Lazio forması giymiştir. Juventus forması giydiği dönemde 27 futbolcu Dünya Kupası'nı kazanma başarısı göstermiştir ve bu aynı zamanda Juventus'un en çok Dünya Kupası şampiyonu çıkartan futbol kulübü olmasını sağlamıştır.

Ligde yer alan takımlar Avrupa Kupalarında önemli ilklere imza atmıştır. Fiorentina takımı UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı ilk kazanan takımdır. Lazio ise 1998-99 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak bu kupayı son kez kazanan ekip olmuştur. Roma takımı UEFA Avrupa Konferans Ligi'ni ilk kazanan kulüp olmayı başarmıştır. La Liga'nın ardından UEFA Avrupa Ligi'ni en çok kazanan ligdir. Milan kazandığı 7 Şampiyonlar Ligi zaferi ile Real Madrid'ten sonra bu kupayı en çok kazanan takımdır. Serie A Şampiyonlar Ligi'ni La Liga ve Premier League'den sonra en çok kazanan ligdir.

Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.

Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.

İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2022-23 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Napoli'dir.

Şampiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp	Şampiyonluk	İkincilik	Kazanılan yıllar
Juventus	36	21	1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Inter	19	16	1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021
Milan	19	16	1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022
Genoa	9	4	1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
Torino	7	8	1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
Bologna	7	4	1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
Pro Vercelli	7	1	1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI)
Roma	3	14	1942, 1983, 2001
Napoli	3	8	1987, 1990, 2023
Lazio	2	6	1974, 2000
Fiorentina	2	5	1956, 1969
Cagliari	1	1	1970
Casale	1	-	1914
Novese	1	-	1922 (FIGC)
Sampdoria	1	-	1991
Hellas Verona	1	-	1985

Not: 2005 ve 2006 yıllarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004/05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005/06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.

Gol kralları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi

En golcü futbolcular[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim	Yıllar	Maç	Gol
Silvio Piola	1929-1954	587	274
Francesco Totti	1992-2017	599	250
Gunnar Nordahl	1949-1959	291	225
José Altafini	1958-1976	459	216
Giuseppe Meazza	1927-1947	367	216
Antonio Di Natale	1996-2015	444	210
Roberto Baggio	1985-2004	409	205
Ciro Immobile	2009-	335	198
Kurt Hamrin	1956-1971	400	190
Giuseppe Signori	1991-2004	344	188
Alessandro Del Piero	1993-2012	493	188
Gabriel Batistuta	1991-2003	318	184
Giampiero Boniperti	1946-1961	444	178
Amedeo Amadei	1936-1956	423	174

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 Serie A skandalı

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Serie A fikstur, sonuçlar, istatistik ve analizler Footbalistic
Resmi site 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İtalya Serie A 100'ler Kulübü 1929-2013 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

g t d Birinci seviye UEFA ligleri
Etkin	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belçika Beyaz Rusya Bosna-Hersek Bulgaristan Cebelitarık Çekya Danimarka Ermenistan Estonya Faroe Adaları Finlandiya Fransa Galler Gürcistan Hırvatistan Hollanda İngiltere İrlanda İskoçya İspanya İsrail İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kosova Kuzey İrlanda Letonya Litvanya Lüksemburg Macaristan Makedonya Malta Moldova Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Eski	Çekoslovakya Doğu Almanya Sovyetler Birliği Yugoslavya
Tanınmayan	Dağlık Karabağ Monako Man Adası Kırım KKTC Vatikan Şampiyonası

g t d Serie A
2023-24 takımları	Atalanta Bologna Cagliari Empoli Fiorentina Frosinone Genoa Hellas Verona Internazionale Juventus Lazio Lecce Milan Monza Napoli Roma Sassuolo Salernitana Torino Udinese
Prima Categoria Prima Divisione Divisione Nazionale	1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1909-10 1910-11 1911-12 1912-13 1913-14 1914-15 1919-20 1920-21 1921-22 1922-23 1923-24 1924-25 1925-26 1926-27 1927-28 1928-29
Diğer	1921-22 (C.C.I.) 1944 1945-46
Serie A sezonları	1929-30 1930-31 1931-32 1932-33 1933-34 1934-35 1935-36 1936-37 1937-38 1938-39 1939-40 1940-41 1941-42 1942-43 1946-47 1947-48 1948-49 1949-50 1950-51 1951-52 1952-53 1953-54 1954-55 1955-56 1956-57 1957-58 1958-59 1959-60 1960-61 1961-62 1962-63 1963-64 1964-65 1965-66 1966-67 1967-68 1968-69 1969-70 1970-71 1971-72 1972-73 1973-74 1974-75 1975-76 1976-77 1977-78 1978-79 1979-80 1980-81 1981-82 1982-83 1983-84 1984-85 1985-86 1986-87 1987-88 1988-89 1989-90 1990-91 1991-92 1992-93 1993-94 1994-95 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 2020-21 2021-22 2022-23 2023-24

Serie A nedir?, Serie A anlamı nedir?, Serie A ne demektir?