Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın. Bu madde olması gerekenden az iç bağlantı içermektedir veya hiç içermemektedir. Lütfen bu sayfadan ilgili maddelere iç bağlantı vermeye çalışın. (Kasım 2023) Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. Gösterilen kaynaklar kaynak gösterme şablonları kullanılarak dipnot belirtme biçemine uygun olarak düzenlenmelidir. (Kasım 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Elit veya seçkin sınıf (Fransızca: élite, Litvanca: eligere, seçmek veya ayıklamak), siyaset ve sosyoloji teorisinde, bir grupta orantısız miktarda servet, ayrıcalık, siyasi güç veya beceriye sahip olan küçük bir grup güçlü insandır. Cambridge Sözlüğü tarafından tanımlanan "elit", "benzer türdeki diğerlerine kıyasla en iyi veya en güçlü olarak kabul edilen kişi veya kuruluşlardır."

Amerikalı sosyolog C. Wright Mills, elit kesimin üyelerinin hemcinslerinin toplumdaki önemli konumlarını kabul ettiklerini belirtmektedir. "Kural olarak, 'birbirlerini kabul ederler, birbirlerini anlarlar, birbirleriyle evlenirler, çalışma eğilimindedirler ve birlikte değilse bile en azından aynı şekilde düşünürler'." Bu, eğitimin kritik bir rol oynadığı iyi düzenlenmiş bir varoluştur.

ABD'deki üniversiteler[değiştir | kaynağı değiştir]

Genç üst sınıf üyeleri, sadece Harvard, Yale, Princeton ve Pennsylvania Üniversitesi gibi seçkin üniversitelere değil, aynı zamanda üniversitelerin son derece seçkin kulüplerine de kapı açan önde gelen hazırlık okullarına devam etmektedir. Bu üyelikler de tüm büyük şehirlerde bulunan önde gelen sosyal kulüplere giden yolu açmakta ve önemli iş bağlantılarının kurulduğu yerler olarak hizmet vermektedir.^[1]

Elitist ayrıcalık[değiştir | kaynağı değiştir]

Mills'e göre, erkekler elitist ayrıcalık için gerekli eğitimi alarak geçmişlerini ve bağlantılarını elde etmekte ve böylece iktidar elitinin üç koluna girebilmektedirler;

• Siyasi liderlik: Mills, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana, şirket liderlerinin siyasi süreçte daha belirgin hale geldiğini ve profesyonel politikacıların merkezi karar alma süreçlerinin azaldığını iddia etmiştir.
• Askeri çevre: Mills'in zamanında savaşla ilgili endişeler artmış, bu da üst düzey askeri liderleri ve savunma finansmanı ve personel alımı gibi konuları çok önemli hale getirmiştir. En önde gelen şirket liderleri ve politikacılar askeri harcamaların güçlü savunucularıydı.
• Kurumsal elit: Mills'e göre, askeri vurgunun belirgin olduğu 1950'lerde, politikaların geliştirilmesine hakim olanlar önde gelen askeri yetkililerle çalışan şirket liderleriydi. Bu iki grup birbirini destekleme eğilimindeydi.^[2][3]

Mills'e göre, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yönetici elit, üyelerini öncelikle başkan dahil olmak üzere siyasi liderler ve bir avuç kilit kabine üyesinin yanı sıra yakın danışmanlar, büyük şirket sahipleri ve yöneticileri ve yüksek rütbeli subaylardan almaktadır. Bu gruplar birbiriyle örtüşür ve elitler bir sektörden diğerine dolaşarak süreç içinde güçlerini pekiştirme eğilimindedir.^[4]

Miras ve sosyal bağlara dayalı bir toplumsal oluşum olan yönetici sınıfın aksine, iktidar seçkinleri, servetlerinin elde edildiği örgütsel yapılarla karakterize edilir. Mills'e göre iktidar seçkinleri, "mülk sahibi sınıfların, şirket zenginlerinin az ya da çok birleşik tabakası halinde yönetsel olarak yeniden örgütlenmesinden" doğmuştur.^[5] Domhoff iki terim arasındaki farklara da açıklık getirdi: "Üst sınıf bir bütün olarak yönetme işini yapmaz. Bunun yerine, sınıf egemenliği çok çeşitli örgüt ve kurumların faaliyetleri aracılığıyla kendini gösterir... Üst sınıf içindeki liderler, kontrol ettikleri örgütlerdeki üst düzey çalışanlarla birleşerek iktidar seçkinleri olarak adlandırılacak grubu oluştururlar".^[6]

Marksist teorisyen Nikolay Buharin, 1929 tarihli Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi adlı eserinde elit teorisini öngörmüştür: "Günümüz devlet iktidarı, bankacılık ve sendika ofislerinde lider pozisyonları işgal eden aynı kişiler tarafından bile yönetilen muazzam güce sahip bir girişimciler şirketinden başka bir şey değildir".^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]