Sörf

Sörf ya da Dalga sörfü, sörf tahtasından yararlanarak dalgalar üstünde kıyıya doğru kaymaya dayanan spor.

Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sörfün, tarihöncesi çağlardan beri Güney Yarıküre denizlerinde (özellikle Pasifik adaları) yapıldığı sanılmaktadır.

Polinezyalı denizciler kıyıya dönebilmek için zorunlu olarak sörf yaparlardı. Sörfün bu ilk biçimi hem geniş bir tahtayla, hem de vücutla yapılırdı. Kaptan James Cook Tahiti ve Oahu'ya vardığında (1777-78) uzun bir tahta kano kullanarak eğlenceye dönük sörf yapanları gördüğünü belirtmekteydi. Avrupalı misyonerlerin ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle 1821'de yasakladıkları sörf, ancak Hawaiili ünlü yüzücü Duke Paoa Kahanamoku'nun Waikiki'de ilk sörf kulübünü kurduğu 1920'de resmi bir spor dalına dönüştü. Kahanamoku'nun 1968'de ölümünden önce bu spor dünya çapında yaygınlaşmış ve uluslararası sörf yarışmaları düzenlenmeye başlamıştır.^[1]

Günümüzde en iyi sörf noktaları hala Pasifik kıyıları (Hawaii, Tahiti ve Fiji) olmasına rağmen sörf, okyanusa kıyısı olan pek çok ülkede (Brezilya, Kosta Rika, Güney Afrika, Avustralya, Fransa, İrlanda, Jamaika ve İspanya) yaygın olarak yapılmaktadır.

Ana Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hem katılımcılar hem de izleyiciler için heyecan vericidir; sörfün amacı dalgalar üzerinde mümkün olduğunca çok kalmak ve bu sırada jüriyi etkileyecek hareket ve manevraları yapmaktır. En bilinen sörf şekli kısa ve uzun tahta üzerinde dikilmeyi içerir. Farklı şekiller de mümkündür; vücut sörfü, diz üstü durma, yatarak durma, sörf kayağı.

Sörfün en göz alıcı kategorisi olan tow-in sörfte, sporcu bir tekne yardımı ile normalde yakalanamayacak kadar büyük dalgaların üzerine çıkarılır. Sörften türemiş kitesurfing (uçurtma sörfü) ve rüzgâr sörfü gibi sporlarda ise güç için rüzgâra ihtiyaç duyulur. Paddleboarding ve deniz kayağı gibi sörfle alakalı sporlar için dalgaya ihtiyaç yoktur.

Kurallar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sörfçüler iki veya dört kişi suya girer ve 20 dakikalık periyotta defalarca dalgalara binerler. Her organizasyonda kurallar değişse de, beş veya altı kişilik jüri en iyi 2, 3 veya 5 hareketi değerlendirir. Kriteler şunlardır: Dalga seçimi (daha zor daha çok puan), dalgadaki pozisyon (ne kadar zirvede o kadar iyi), dalga üzerinde geçen zaman ve hareketin kalitesi. Dört kişilik yarışmada en iyi iki, bir üst tura kalır. Tüm seviyedeki yarışmalarda erkekler ve kadınlar için ayrı yarışlar vardır.

Yarışçı Profili[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük dalgalar üzerinde yapılan hareketler oldukça tehlikelidir; bu yüzden sörfçüler iyi birer yüzücü olmak zorundadır. Profesyonel sörfçüler harika bir zindeliğe ve denge duyusuna sahiptir. En iyi dalgaları seçme becerisi biraz yerel bilgiden, biraz da tecrübeden edinilir. Karada yapılan antrenmanlar bacak kaslarını güçlendirmek içindir.

Ekipman[değiştir | kaynağı değiştir]

Sörf tahtası geleneksel olarak ahşaptan yapılır ama artık fiberglas da kullanılmaktadır; artık çoğu tahta 1 kilodan daha hafiftir. İki farklı tahta vardır: kısa tahta ve uzun tahta. Profesyonel sörfçüler yarışmalarda kısa tahta kullanır ama ISA'nın (International Surfing Association) Dünya Şampiyonası'nda hala kısa tahta klasmanı vardır.

Uzun tahta çok daha dengelidir ama döndürmesi daha zordur, bu yüzden genelde yeni başlayanlar kullanır. Kısa tahta daha hafiftir ve daha rahat döner. Bu tür cila veya kaymayan plastik bölge, sporcunun daha rahat tutunmasını sağlar. Sörf tahtası sporcuya ayak bileğinden bağlıdır böylece bu ikisi birbirinden ayrılmaz. Tahtanın gerisinde ve arkasında yer alan küçük kanatlar dengeyi arttırır.

Sörfte kullanılan ıslak giysilerin bazı katları su geçirir; bu su sörfçünün vücudu sayesinde ısınır ve sörfçüyü dış soğuktan koruyan bir katman oluşur.

Dalgaya Binme Prosedürü[değiştir | kaynağı değiştir]

Dalgaya yaklaşma için iki temel yöntem vardır: Forehand sporcunun yüzü dönük dalgaya yaklaşması, backhand ise sırtı dönük dalgaya yaklaşmasını tanımlar. Tahtada doğru konumu almak önemlidir ama esas olan sörfçünün dalga üzerinde ne yaptığıdır. İki temel sörf tekniği şöyledir;^[2]

Cutback[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu dalga üzerinden aşağı inen ve sonra yeniden yukarıya çıkan bir dönme şeklidir. Sörfçü dalganın en üst noktasına gider ve sonra ağırlığı ayaklarına vererek dalganın altına iner. Ardından yeniden dalga üzerine tırmanır.

Floater[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu manevra ile sporcu bir dalganın üzerine çıkar ve daha sonra köpüklerle beraber dalganın daha temiz yüzeyine iner. Buradaki en önemli sorun tahtanın dalga yüzeyine iyi inebilmesidir.

Sörf türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Sörf Ligi (WSL) Şampiyonası Turu Şampiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	WSL Erkekler Şampiyonası Turu^[3]		WSL Kadınlar Şampiyonası Turu^[3]
Yıl	İsim	Puan	İsim	Puan
2015	Adriano de Souza (BRA)	57,700	Carissa Moore^[3] (HAW)	66,200
2014	Gabriel Medina (BRA)	62,800	Stephanie Gilmore^[6] (AUS)	64,200
2013	Mick Fanning^[3] (AUS)	54,400	Carissa Moore^[2] (HAW)	59,500
2012	Joel Parkinson (AUS)	58,700	Stephanie Gilmore^[5] (AUS)	48,400
2011	Kelly Slater^[11] (USA)	68,100	Carissa Moore (HAW)	55,000
2010	Kelly Slater^[10] (USA)	69,000	Stephanie Gilmore^[4] (AUS)	7,284
2009	Mick Fanning ^[2] (AUS)	7,140	Stephanie Gilmore^[3] (AUS)	6,169
2008	Kelly Slater^[9] (USA)	8,042	Stephanie Gilmore^[2] (AUS)	7,188
2007	Mick Fanning (AUS)	8,136	Stephanie Gilmore (AUS)	6,708
2006	Kelly Slater^[8] (USA)	8,124	Layne Beachley^[7] (AUS)	6,374

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Sörf müziği

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Sörf", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.
^ "Sörf", Spor Kitabı, NTV Yayınları, 2008. ISBN 978-975-6690-98-7
^ ^a ^b "ASP World Tour Champions". ASP World Tour. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.

[ref702-1] "Sörf", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.

[ref703-2] "Sörf", Spor Kitabı, NTV Yayınları, 2008. ISBN 978-975-6690-98-7

[:8-3] "ASP World Tour Champions". ASP World Tour. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.

[1]

[2]

[3]

g t d Yaz Olimpiyat Oyunları sporları
Türler	Su sporları Sanatsal Dalış Maraton Yüzme Yüzme Sutopu Okçuluk Atletizm Badminton Basketbol 3x3 Boks Kano Slalom kano Durgunsu kano Bisiklet BMX yarışı Freestyle BMX Dağ bisikleti Yol bisikleti Pist bisikleti Binicilik At terbiyesi At denemeleri Engelli atlama Eskrim Çim hokeyi Futbol Golf Jimnastik Artistik jimnastik Ritmik jimnastik Trambolin Hentbol Judo Modern pentatlon Kürek Rugby yedili Yelkencilik Atış Masa tenisi Tekvando Tenis Triatlon Voleybol Plaj voleybolu Halter Güreş Serbest güreş Grekoromen güreş
Yeniler	Breaking Beyzbol / Softbol Karate Kaykay Spor tırmanışı Sörf
İlgili	Kış Olimpiyat Oyunları Paralimpik sporlar Olimpiyatlarda sporlar

g t d Su sporları ve aktiviteleri
Sudaki aktiviteler	Aquajogging Atlama Senkronize Aletli dalış Şnorkelle yüzme Yüzme Senkronize Water aerobics
Su üstü aktiviteleri	Boating Bodyboarding Bodysurfing Cable skiing Kano Balıkçılık Kayakçılık (su sporu) Uçurtma sörfü Kiteboating Kneeboarding Paddleboarding standup Parasailing Rafting Riverboarding Kürek Sailing Skimboarding Skurfing Surfing Tubing Wakeboarding Wakeskating Wakesurfing Water skiing barefoot Rüzgâr sörfü Yatçılık
Takım sporları	Canoe polo Dinghy racing Dragon teknesi Outrigger canoe racing Senkronize atlama Senkronize yüzme Waboba Su basketbolu Sutopu Su voleybolu
Yarışmalar	Boat racing Modern pentathlon Yelken Triathlon Yat yarışı
Kategori Commons

g t d Dünya Oyunları sporları
Dünya Oyunları Dünya Oyunları Dünya Oyunları sporları Uluslararası Dünya Oyunları Derneği
Sanat ve dans sporları	Sanatsal paten Dans sporu Jimnastik Akrobatik jimnastik Aerobik jimnastik Parkur Ritmik jimnastik Trambolin Yuvarlanan
Top sporları	Plaj hentbolu Kano polosu Fistbol Florbol Sıralı hokey Korfbol Lakros (kadınlar) Raketbol Softbol Squash
Dövüş sanatları	Ju-jitsu Karate Kickboks Muaythai Sumo
Hassas sporlar	Okçuluk Bilardo sporları Boules sporları Bovling
Güçlü sporlar	Powerlifting Halat çekme
Trend sporlar	Hava sporları Kano maratonu Paletli yüzme Uçan disk Hayat Kurtarıcı Oryantiring Hızlı paten Yol Parça Yarışma tırmanışı Su kayağı Wakeboarding
Geçmiş resmi sporlar	Badminton Beyzbol Plaj voleybolu Vücut geliştirme Casting Kapalı alanda bisiklet Netbol Tekerlekli paten hokeyi Yedili ragbi Sambo Tekvando Triatlon Halter (kadınlar)
Davet amaçlı sporlar	Duatlon Sörf Bayrak futbolu Lakros (erkekler) Tekerlekli sandalye ragbi Wushu

Sörf nedir?, Sörf anlamı nedir?, Sörf ne demektir?