Riccardo Zandonai
Doğum	28 Mayıs 1883 Rovereto, Trento eski Avusturya-Macaristan
Ölüm	5 Haziran 1944 Pesaro
Milliyet	İtalyan
Meslek	Besteci, Müzik eğitimcisi

Riccardo Antonio Francesco Zandonai (d. 28 Mayıs 1883, Revento - ö. 5 Haziran 1944, Pesaro), İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisi ve müzik eğitimcisidir.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zandonai^[1] 1883'te o zaman Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda bulunan Revento, Trento'da doğdu. Çocukluğunda müziğe karşı büyük yeteneği görüldü ve 1899'da Pesaro Conervatorio'da müzik eğitimine başladı. O kadar yüksek yetenekli idi ki genellikle 9 yıl süren bu eğitimi 3 yılda bitirip 1902'de mezun oldu. Bu kurumda müzik öğretmenleri arasında besteci Pietro Mascagnı bulunmaktaydı ve Zondonai'yi şahsen övmüştü.

Mezuniyet için hazırladığı eser şair "Giovanni Pascoli"'nin eseri olan ve şarkıcılar, koro ve orkestra gerektiren "Il ritorno di Odisseo (Ulis'in Geri Dönmesi)" adlı bir opera idi. Aynı yıl, 1902'de yine aynı şaire ait olan "Il sogno di Rosetta" adlı şiirden ilham alarak yeni bir opera eseri daha hazırladı. 1908'de Milano'ya gittiğinde İtalyan bestecilerinin eserlerini bastıran ve yayınlayan müzik yayınevleri sahipleri ile tanıştı ve bundan sonra eserleri profesyonel olarak operaevi repertuvarlarına girmeye başladı.

1911'de Pierre Louÿs'un 1898'de yazdığı "La femme et le pantin" adlı romandan uyarlanan Concita adlı bir opera hazırladı ve bu eserin prömiyeri Milano'da yapıldı. Pierre Louys'un bu eserini Giacomo Puccini'de bir opera hazırlamak için ele almış ama sonradan bundan vazgeçmişti. Zandonai bu yeni eserini hazırlarken bu operada Conchita baş rolünü oynaması için soprano "Tarquinia Tarquini" 'yi düşünmüştü ve onun sesine uygun rol hazırlamıştı. Bu rolde çok başarı kazanan ve birçok tanınmış dünya operaevlerinde de bu rolü oynayan bu soprano sonradan 1917'de Zandonai ile evlenmiştir.

Zandonai'in en çok rağbet gören ve en çok sahnelenen operası 1914'te Torino'da prömiyeri yapılan Francesca da Rimini'dir. Bu opera Dante Alighieri'nin Cehennem adlı eserinde bulunan bir bölümünün Gabriele d'Annunzio tarafından uyarılıp genişletilmesi ile ortaya çıkan bir trajedi eseridir. Bu eser 20. yüzyılda ve 21. yüzyıl başlarında dünya operaevleri repertuvarlarında devamlı bulunmuştur ve birkaç defa ses kaydı yapılmıştır.

Fakat 1915'te İtalya I. Dünya Savaşı'na girdi ve Avusturya-Macaristan ile savaşa geçti. Zandonai 1916'da İtalya'ya ithaf ettiği ve çok popüler olan "Alla Patria (Vatan İçin)" şarkısını besteledi. Bunun üzerine Avusturya-Macaristan hükûmeti Zandonai'in Sacco'da kendi sınırları içinde bulunan evine ve tüm eşyalarına düşman malı olarak el koydu. Savaştan sonra Sud Tirol-Trento İtalya eline geçince bu bölgede bulunan Zandonai eski evini geri alabilmiştir.

Giacomo Puccini 1924'te beklenmedik bir şekilde ölümü ile üzerinde çalıştığı Turandot operası bitmeden geriye kalmıştı. Bu operayı Puccini'den sipariş eden Ricordo Yayım Şirketi operanın diğer İtalyan besteciler tarafından bitirilmesine karar verdi. Puccini ölüm döşeğinde bu görevin Zandonai'a verilmesine destek vermişti. Ama Puccini ölünce oğlu Tonio Puccini, nedenleri hala gizemli olacak bir şekilde, bu görevin Zandonai'a verilmesini veto etti ve sonunda bu iş Franco Alfano'ya verildi.

1935'te Zandonai Pesaro'da bulunan Rossini Konservatuvarı direktörü olarak göreve başladı ve bu kurumda derslerine devam etti.

Bu dönemde Gioachino Rossini tarafından hazırlanmış olan operaların yeniden orkestrasyonunu hazırlayarak bu operaların gününün opera seyircilerinin isteklerine uygun hale getirilmesine çalıştı. Bu yenileştirdiği operalar arasında İl Viaggio a Reims (Reims'e Seyahat ve "Maometto secondo (İkinci Mehmet)" uvertürü bulunmaktaydı. 1941'de Rossini tarafından bestelenmiş olan Gaza Ladra (Hırsız Saksağan) operasının yeni bir orkestrasyonunu da hazırlayıp bu eseri üç perdelik bir operaya dönüştürdü.

Zandanoi 1944'te Trebbiantico, Pesaro'da bir safra kesesi ameliyatı geçirirken hayata gözlerini yumdu.

Seçilmiş eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Zandonai operalardan yanında senfonik enstrümantal eserler, ve hatta film müziği eserleri de vermiştir.

Opera[değiştir | kaynağı değiştir]

• La coppa del re (1906), Friedrich Schiller'den uyarılan hiç temsil edilmeyen opera eseri.
• L'Uccellino d'oro (1907), Maurice Maeterlinck'den uyarlanan çocuk masalının bir çocuk operası halinde sunulması.
• İl grillo del focolare (Torino, 1908), Charles Dickens'in The Cricket on the Hearth (Ocakta Çekirge) öyküsüden uyarlama.
• Conchita (Milano, 1911): Pierre Louys'un La Femme et le Pantin eserinden uyarlama.
• Melenis (Milano, 1912), "Louis Bouilhet"'den uyarlama.
• Francesca da Rimini (Torino 1914), Gabriele d'Annunzio'nun bir trajedisinden uyarlama Libretto: Tito Ricordi.
• La via della finestra (Pesaro, 1919), Eugène Scribe'den uyarlama.
• Giulietta e Romeo (Roma, 1921), William Shakespeare ve Lorenzo Da Ponte'den uyarlama,
• I cavalieri di Ekebù (Milano, 1925), libretto Selma Lagerlöf
• Giuliano (Napoli, 1928), Gustave Flaubert'den uyarlama. Libretto: J. da Voragine.
• Una partita (1933), Alexandre Dumas père'den uyarlama
• La farsa amorosa (Roma, 1933), Pedro de Alarcon'dan uyarlama.
• İl Bacio, bitmemiş (1944), Gottfried Keller'den uyarlama.

Diğer senfonik eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Quatuor à cordes en sol (1900)
• Serenata medioevale Viyolonsel, harp ve yaylıçalgılar için (1909)
• Concerto romantico Keman ve orkestra için. (1921)
• İl flauto notturno Flüt ve orkestra için.. (1932)
• Spleen Viyolonsel ve orkestra için. (1934)
• Colombina, Viyolonsel ve orkestra için . (1937)
• Trio-serenata Keman, viyolonsel ve piyano için. (1943)

Senfonik şiirler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Primavera in val dı sole (1915)
• Autunno tra i monti (1918)
• Tra gli alberghi delle Dolomiti (1930)
• Ballata eroica (1930)
• Quadri di segantini (1931)
• Rapsodia trentina (1937).

Film müziği[değiştir | kaynağı değiştir]

• La Princesse Tarakanova (Özep, Fransız-İtalyan Ortak üretimi 1938)
• Caravaggio, le peintre maudit (Alessandrini 1941)
• Musica di sogno (1940)
• Casa lontana (1936)
• Amami, Alfredo! (1939)
• Arditi cıvılı (1940).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Operalar listesi
• Opera bestecileri listesi

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Riccardo Zandonai ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• İngilizce Wikipedia "Riccardo_Zandonai" maddesi5 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim: 16.1.2012)
• IMSLP wiki sitesinde "Zandonai,_Riccardo" kategorisinde partisyon notaları27 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• K. C. Dryden, (1999) Riccardo Zandonai: A Biography Berlin:Peter Lang Publishing- ISBN 0820436496 Zandonai biyografisi (İngilizce)
• Zandonai'nin eserleri8 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.