Panhelenik Sosyalist Hareket

Panhelenik Sosyalist Hareket
Panhelenik Sosyalist Hareket
Kısaltma	PASOK
Genel başkan	Nikos Androulakis
Genel sekreter	Manolis Christodoulakis
Kurucu	Andreas Papandreu
Slogan(lar)	Πρώτα ο Πολίτης (Önce Vatandaş)
Kuruluş tarihi	3 Eylül 1974
Merkez	22, Ippokratous St.,; 106 80 Atina
Gençlik kolu	PASOK Gençlik
İdeoloji	Sosyal demokrasi
Ulusal üyelik	Zeytin Ağacı
Uluslararası üyelik	Sosyalist Enternasyonal
Avrupa üyeliği	Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Parlamento	31 / 300
Avrupa Parlamentosu	1 / 21
Bölgeler	94 / 725
İnternet sitesi
	pasok.gr
Parti bayrağı
	Yunanistan

Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) (Yunanca: Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, Panellinío Sosialistikó Kínima ΠΑΣΟΚ), Yunanistan'da, 1974'te Andreas Papandreu tarafından kurulan siyasi parti.

Başlangıçta Yunanistan'ın Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyeliğine karşı çıkan ve ülkedeki ABD üslerinin kaldırılmasını savunan parti 1981'de iktidara geldikten sonra daha muhafazakâr bir çizgiye kaydı. Aynı yıl Yunanistan AB'ye girdi. 1983'te ABD üslerine ilişkin antlaşma yenilendi ve Yunanistan da tekrar NATO'da kaldı. Parti 1985 seçimlerinde biraz oy kaybettiyse de çoğunluğu sağlayarak iktidarını sürdürdü.Kıbrıs konusunda da başlangıçta uzlaşmaz bir tutum izlemişse de, sonradan bu politikasını 1988'de Papandreu ile Türkiye başbakanı Turgut Özal'ın İsviçre'nin Davos kentinde buluşmalarından sonra iki ülke arasındaki ilişkiler bir yumuşama dönemine girdi.

PASOK hükûmetinin Mart 1987'de kilisenin topraklarına el koyması kilise ve hükûmet arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. 1989'da önde gelen siyasetçi, bürokrat ve askerlerin telefonlarının Papandreu'nun emriyle dinlediğinin ileri sürülmesi ve parti liderlerinin adının Koskotas yolsuzluğuna karışması PASOK'un durumunu sarstı. PASOK, yolsuzluk söylentilerinin de etkisiyle Haziran 1989'da yapılan seçimleri yitirdi. Hiçbir parti çoğunluğu sağlayamadığı için bu seçimlerin ardından geçici bir hükûmet kuruldu ve Aralık 1989'da yeniden seçimlere gidildi. Ama, bu seçimlerde de partilerden hiçbiri çoğunluğu sağlayamadı. PASOK'un da katıldığı geçici bir koalisyon hükûmeti kuruldu. Nisan 1990'daki seçimlerde kıl payı çoğunluğu Yeni Demokrasi Partisi elde etti. Ama Ekim 1993'te yapılan erken seçimlerde PASOK yeniden iktidara geldi.

1995'te Andreas Papandreu'nun bozulan sağlık durumu parti içindeki liderlik tartışmalarını başlattı. Ocak 1996'da Papandreu'nun siyasetten çekilmesinden sonra Kostas Simitis Papandreu'nun yakın arkadaşlarından Akis Çohacopulos'u yenerek PASOK liderliğine seçildi. PASOK başkanlığıyla beraber başbakanlığı da üstlenen Simitis görevi başlar başlamaz Türkiye'yle yaşanan Kardak Krizi'yle karşı karşıya kaldı. Bu dönemde Türkiye'ye karşı yumuşak bir tavır almak ve ABD'nin müdahalesine müteşekkir olması nedeniyle Yunan kamuoyu tarafından eleştirildi.

Eylül 1996'da yapılan erken seçimlerde, Kardak Krizi'ne rağmen yaşanan istikrarlı ekonomik büyüme PASOK'u % 41.5 oy oranıyla tekrar iktidara getirdi. 1997'de 2004 Yaz Olimpiyatları organizasyonunun Atina'ya kazandırılması ve Yunanistan'ın Avro Alanı'na sokulması gibi gelişmeler, Simitis'in Nisan 2000'de yapılan genel seçimlerde % 43.8'le tekrar iktidara gelmesini sağladı. 2004'te yapılacak Yaz Olimpiyatları'nda asayişin sağlanmasına yönelik operasyonlarda 17 Kasım Örgütü büyük ölçüde tasfiye edildi. Ocak 2004'te Kostas Simitis PASOK liderliğinden çekildiğini açıkladı ve görevini Andreas Papandreu'nun oğlu Yorgo Papandreu'ya bıraktı. Ancak Simitis döneminde PASOK'un orta ve alt sınıflardaki oy tabanının giderek erimesi, 7 Mart 2004'te yapılan seçimlerde uzun bir aradan sonra, Kostas Karamanlis liderliğindeki Yeni Demokrasi Partisi'nin gerisine düşmesine ve yıllardır sürdürdüğü iktidarını kaybetmesine neden oldu.

16 Eylül 2007'de yapılan ve Yeni Demokrasi'nin kazandığı parlamento seçimlerinde yüzde 38.1 ile 300 sandalyeli parlamentoda 102 koltuk kazandı. 11 Kasım 2007'de yapılan kongrede Yorgo Papandreu tekrar liderliğe seçildi. Parti 2009 erken seçimlerinde % 44.5'lik oy oranıyla yeniden iktidara geldi.

2012'de Yunanistan'daki ekonomik kriz sonucu oluşan ekonomik iktidarsızlığın etkisiyle kamuoyunun baskısı sonucu Yorgo Papandreu Başbakanlık görevinden istifa etti. Yerine Avrupa Merkez Bankası başkan yardımcısı Ekonomist Lukas Papadimos hükûmeti kurma görevini aldı. Bu hükûmeti PASOK dışarıdan destekledi.

Başbakanlıktan istifasından sonra Yorgo Papandreu Parti liderliğinden de istifa etti. 18 Mart 2012'de Evangelos Venizelos Maliye Bakanlığı'ndan istifa ederek tek aday olarak girdiği parti başkanlık seçimlerinde parti tabanının desteği ile PASOK'un dördüncü genel başkanı seçildi.

Mayıs 2012'de yapılan erken seçimlerde oy oranı %13'e düştü ve 41 milletvekili çıkardı. Hükûmetin kurulamaması sonucu Haziran ayında yapılan seçimlerde yine %13 oy aldı ve 33 milletvekili çıkardı.

Başkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

#	Lider	Görev Süresi		Başbakan
1	Andreas Papandreu	3 Eylül 1974	23 Haziran 1996	1981–1989 1993–1996
2	Kostas Simitis	30 Haziran 1996	8 Şubat 2004	1996–2004
3	Yorgo Papandreu	8 Şubat 2004	18 Mart 2012	2009–2011
4	Evangelos Venizelos	18 Mart 2012	14 Haziran 2015	—
5	Fofi Gennimata	14 Haziran 2015	Görevde	—

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yunan Parlamentosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Yunan Parlamentosu					Sıra	Hükûmet! rowspan="2"\| Lider
Seçim	Oy	%	±	Sandalye	+/−	Sıra	Hükûmet! rowspan="2"\| Lider
1974	666,413	13.6%	Yeni	12 / 300	12	#3	Muhalefet	Andreas Papandreu
1977	1,300,025	25.3%	11.7	93 / 300	81	#2	Muhalefet	Andreas Papandreu
1981	2,726,309	48.1%	22.8	172 / 300	79	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Andreas Papandreu
1985	2,916,735	45.8%	2.3	161 / 300	11	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Andreas Papandreu
06/1989	2,551,518	39.1%	6.7	125 / 300	36	#2	Muhalefet	Andreas Papandreu
11/1989	2,724,334	40.7%	1.6	128 / 300	3	#2	Ulusal Birlik Hükûmeti ND-PASOK-SYN	Andreas Papandreu
1990	2,543,042	38.6%	2.1	123 / 300	5	#2	Muhalefet	Andreas Papandreu
1993	3,235,017	46.9%	8.3	170 / 300	47	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Andreas Papandreu
1996	2,814,779	41.5%	5.4	162 / 300	8	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Kostas Simitis
2000	3,007,596	43.8%	2.3	158 / 300	4	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Kostas Simitis
2004	3,003,988	40.5%	3.3	117 / 300	41	#2	Muhalefet	Yorgo Papandreu
2007	2,727,279	38.1%	2.4	102 / 300	15	#2	Muhalefet	Yorgo Papandreu
2009	3,012,373	43.9%	5.8	160 / 300	58	#1	Çoğunluk Hükûmeti	Yorgo Papandreu
05/2012	833,452	13.2%	30.7	41 / 300	119	#3	Geçici Hükûmet ND-PASOK	Evangelos Venizelos
06/2012	756,024	12.3%	0.9	33 / 300	8	#3	Koalisyon Hükûmeti ND-PASOK-DIMAR	Evangelos Venizelos
01/2015	289,482	4.7%	7.6	13 / 300	20	#7	Muhalefet	Evangelos Venizelos
09/2015	341,312	6,3%	1.6	16 / 300	4	#4	Muhalefet	Fofi Gennimata
2019	457,519	8.1%	1.8	19 / 300	3	#3	Muhalefet	Fofi Gennimata

Avrupa Parlamentosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Parlamentosu
Seçim	Oy	%	±	Sandalye	+/−	Sıra	Lider
1981	2,278,030	40.1%	Yeni	10 / 24	10	#1	Andreas Papandreu
1984	2,476,491	41.6%	1.5	10 / 24	±0	#1	Andreas Papandreu
1989	2,352,271	35.9%	5.7	9 / 24	1	#2	Andreas Papandreu
1994	2,458,619	37.6%	1.7	10 / 25	1	#1	Andreas Papandreu
1999	2,115,844	32.9%	4.7	9 / 25	1	#2	Kostas Simitis
2004	2,083,327	34.0%	1.1	8 / 24	1	#2	Yorgo Papandreu
2009	1,878,859	36.6%	2.6	8 / 22	±0	#1	Yorgo Papandreu
2014	458,403	8.0%	28.6	2 / 21	6	#4	Evangelos Venizelos
2019	436,726	7.7%	0.3	2 / 21	6	#3	Fofi Gennimata

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

pasok.gr

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

g t d Yunanistan'daki siyasi partiler
Yunan Parlamentosu (300)	Yeni Demokrasi (158) SYRIZA (48) Değişim Hareketi (32, dhl. PASOK, KIDISO) Yunanistan Komünist Partisi (20) Spartalılar (10) Yunan Çözümü (12) Zafer (10) Özgürlük Rotası (8)
Avrupa Parlamentosu (21/751)	Yeni Demokrasi (EPP, 8) SYRIZA (Avrupa Birleşik Solu - İskandinav Yeşil Solu, 6) Değişim Hareketi (S&D, 2) Yunanistan Komünist Partisi (NI, 2) Helen Çözümü (ECR, 1)
Bölge kurullarındaki diğer partiler	Antarya Alternatif Ekolojistler dahil Sol Grup Yeni Sol Akım Yunanistan Komünist Enternasyonalistleri Örgütü – Spartaküs Yunan Devrimci Komünist Hareketi Sosyalist İşçi Partisi Ekolojist Yeşiller Altın Şafak Bağımsız Yunanlılar Yunanistan'ı yeniden yaratın Ulusal Parti – Yunanlılar Halk Birliği
Komünist	Yunanistan Komünist Partisi (Marksist-Leninist) Yunanistan Marksist-Leninist Komünist Partisi Yunanistan Komünist Partisinin Yeniden Örgütlenmesi Hareketi 1918–1955 Yunan Enternasyonalist Komünistler Örgütü Yunanistan Komünist Partisinin Yeniden İnşası Örgütü Başlat – Sosyalist Enternasyonalist Örgüt İşçilerin Devrimci Partisi
Diğer	Yunan Meclisi Hıristiyan Demokrat Parti Özgürlük Kursu Demokratik Uyanış Demokratlar Yunanistan'ın Savaşan Sosyalist Partisi Özgür İnsanlar Dostluk Eşitlik ve Barış Partisi Şablon:Dillerarası bağlantı Yunan Ekolojistleri Yunan Birliği Yeşil+Mor dahil Yeşiller [el] Yeşiller – Dayanışma Yunanistan Korsan Partisi Volt Yunanistan Hareketi Ödemiyorum Lefko Liberal İttifak MeRA25 Ulusal Cephe Ulusal Umut Ulusal Birlik Derneği Yeni Sağ Panathinaikos Hareketi Panhelenik Vatandaş Arabası Yunan Avcıları Partisi Değişim İçin Vatansever Güç Vatansever Güç – Prodromos Emfietzoglou Popüler Yunan Yurtseverler Birliği Popüler Ortodoks Mitingi Gökkuşağı Sosyal Sözleşme Sosyal Lig Önce Toplum Merkezciler Birliği Demokratik Merkez Birliği Birleşik Halk Cephesi

Panhelenik Sosyalist Hareket nedir?, Panhelenik Sosyalist Hareket anlamı nedir?, Panhelenik Sosyalist Hareket ne demektir?