Oklahoma City

Oklahoma City
Oklahoma City
Eyalet başkenti
	City of Oklahoma City; Oklahoma City Şehri
	; Bayrak ; Arma
	Takma adlar: OKC, The City, The 405
	; Oklahoma City'nin Oklahoma Kontlugu ve Oklahoma Eyaleti içindeki konumu.
	Oklahoma City Oklahoma City'nin ABD'deki konumu.
Ülke	ABD
Eyalet	Oklahoma
Kontluk	Oklahoma, Canadian, Cleveland, Pottawatomie
İdare
• Belediye Başkanı	David Holt (R)
• Şehir menajeri	Jim Couch
Yüzölçümü
• Eyalet başkenti	1.607,80 km²
• Su	1,063,5 km² (410,6 mil²)
Rakım	366 m
Nüfus (2010)
• Eyalet başkenti	579,999
• Yoğunluk	417,03/km²
• Kent	861,505
• Metropol	1,396,445
Zaman dilimi	UTC-06.00 (CST)
• Yaz (YSU)	UTC-05.00 (CDT)
Alan kodu	405
	Resmî site; okc.gov

Oklahoma City (/oʊkləˌhoʊmə -/), resmî adıyla Oklahoma City Şehri ve genellikle OKC olarak kısaltılır, ABD'nin Oklahoma eyaletinin başkenti ve en kalabalık şehridir. Oklahoma County'nin ilçe merkezidir,^[2] nüfus bakımından Amerika Birleşik Devletleri şehirleri arasında 20. sırada yer alır ve Güney Amerika Birleşik Devletleri'nin 8. büyük şehridir. Kentin nüfusu 2010'daki sayımdan beri hızla arttı ve 2020 nüfus sayımında 681.054'e ulaştı.^[3] Oklahoma City metropolitan alanının nüfusu 1.396.445,^[4] Oklahoma City-Shawnee Birleşik İstatistik Alanı'nın nüfusu ise 1.469.124 olup,^[4] nüfus bakımından Oklahoma'nın en büyük belediyesi ve metropolitan alanıdır.

Oklahoma City'nin şehir sınırları bir şekilde Canadian, Cleveland ve Pottawatomie ilçelerine kadar uzanmaktadır, ancak çekirdek Oklahoma County bölgesi dışındaki bu alanların çoğu banliyö yolları veya korunan kırsal bölgelerdir. Şehir, birleştirilmiş şehir ilçeleri de dahil olmak üzere yüzölçümü bakımından Amerika Birleşik Devletleri'nin sekizinci en büyük şehridir; birleştirilmiş şehirler dahil edilmediğinde ise Houston'dan sonra ikinci en büyük şehirdir. Şehir aynı zamanda Juneau, Alaska'dan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ndeki eyalet başkentleri arasında yüzölçümü bakımından en büyük ikinci şehirdir.

Oklahoma City, dünyanın en büyük canlı hayvan pazarlarından birine sahiptir.^[5] Petrol, doğal gaz, petrol ürünleri ve ilgili endüstriler ekonominin en büyük sektörüdür. Şehir aktif bir petrol sahasının ortasındadır ve petrol sondaj kuleleri başkent arazisini süslemektedir. Federal hükümet, Tinker Hava Kuvvetleri Üssü ve Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanlığı'nın Mike Monroney Havacılık Merkezi'nde (sırasıyla Federal Havacılık İdaresi ve Ulaştırma Bakanlığı'nın Kurumsal Hizmet Merkezi ofislerine ev sahipliği yapmaktadır) çok sayıda işçi istihdam etmektedir.

Oklahoma City, güneyde komşu Teksas ve Meksika'ya, kuzeyde Wichita ve Kansas City'e, batıda Albuquerque'ye ve doğuda Little Rock ve Memphis'e giden başlıca seyahat koridorlarından biri olan I-35 ve I-40 koridorları üzerindedir. Eyaletin Frontier Country bölgesinde yer alan şehrin kuzeydoğu bölümü Cross Timbers olarak bilinen ekolojik bir bölgede yer almaktadır. Şehir 1889'daki "Arazi Koşusu" sırasında kuruldu ve kurulduktan birkaç saat sonra 10.000'in üzerinde bir nüfusa ulaştı. Şehir, 19 Nisan 1995 tarihinde Alfred P. Murrah Federal Binası'nın bombalanması sonucu 168 kişinin hayatını kaybettiği, 11 Eylül 2001 saldırılarına kadar ABD tarihindeki en ölümcül terör saldırısı ve ABD tarihindeki en ölümcül iç terör eyleminin gerçekleştiği yerdir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Oklahoma'yı demiryolu hattındaki bir tren durağı olarak gösteren harita, Britannica 9. baskı, 1889

Oklahoma City, 22 Nisan 1889'da "Atanmamış Topraklar" olarak bilinen bölgenin "Arazi Koşusu" olarak bilinen bir etkinlikle yerleşime açılmasıyla kuruldu.^[6]^[7] Aynı yılın 26 Nisan'ında ilk belediye başkanı William Couch seçildi. Yaklaşık 10.000 çiftlik sahibi Oklahoma'nın başkenti olacak bölgeye yerleşti. Kasaba hızla büyüdü; nüfus 1890 ile 1900 yılları arasında iki katına çıktı. Şehrin gelişiminin ilk liderleri arasında Anton Classen, John Shartel, Henry Overholser, Oscar Ameringer, Jack C. Walton ve James W. Maney vardı.

Bugünkü Sheridan Bulvarı'ndan Broadway'e kuzeye bakış, 1910.

Oklahoma, 1907 yılında Birliğe kabul edildiğinde, Oklahoma City yeni eyaletin nüfus merkezi ve ticaret merkezi olarak bölgesel başkent Guthrie'yi geride bıraktı. Kısa bir süre sonra başkent Guthrie'den Oklahoma City'ye taşındı.^[8] Oklahoma City, 20. yüzyılın başlarında Route 66 üzerinde önemli bir duraktı; Bobby Troup'un 1946'da sanatçı Nat King Cole tarafından meşhur edilen "(Get Your Kicks on) Route 66" adlı caz şarkısında belirgin bir şekilde bahsediliyordu.

İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Oklahoma City, daha önce Chicago ve Omaha, Nebraska'da bulunan istihdam ve geliri kendine çekerek büyük hayvan depoları geliştirdi. 1928 yılında şehir sınırları içinde (Eyalet Meclis Binası'nın altı da dahil olmak üzere) petrol bulunmasıyla Oklahoma City önemli bir petrol üretim merkezi haline geldi.^[9] Savaş sonrası büyüme, Oklahoma City'i I-35, I-40 ve I-44'ün birleştiği önemli bir kavşak haline getiren Eyaletlerarası Otoyol Sisteminin inşasına eşlik etti. Ayrıca Tinker Hava Kuvvetleri Üssü'nün federal gelişimi de bu büyümeye yardımcı oldu.

1950 yılında Nüfus Sayım Bürosu kent nüfusunun %8,6'sının siyah, %90,7'sinin beyaz olduğunu bildirdi.^[10]

Patience Latting 1971 yılında Oklahoma City Belediye Başkanı seçilerek şehrin ilk kadın belediye başkanı oldu. Latting aynı zamanda 350.000'den fazla nüfusa sahip bir ABD kentinde belediye başkanı olarak görev yapan ilk kadındı.^[11]

Diğer birçok Amerikan şehrinde olduğu gibi, ailelerin yeni inşa edilen otoyolları takip ederek yakın banliyölerdeki daha yeni konutlara taşınmasıyla şehir merkezindeki nüfus 1970'lerde ve 1980'lerde azaldı. Pei Planı da dahil olmak üzere 1970'lerdeki kentsel dönüşüm projeleri eski yapıları ortadan kaldırdı, ancak yeni bir gelişmeyi tetikleyemedi ve kenti park için kullanılan boş arazilerle dolu bıraktı. Kayda değer bir istisna, kentin merkezinde bir botanik bahçesi ve modernist bir konservatuvar olan Myriad Bahçeleri ve Kristal Köprü'nün inşa edilmesiydi. Mimari açıdan önemli tarihi binalar Criterion Tiyatrosu,^[12]^[13] Baum Binası,^[14] Hales Binası^[15]^[16] ve Biltmore Oteli'dir.^[17]

1993 yılında şehir, Metropoliten Alan Projeleri (MAPS) olarak bilinen ve şehir merkezine daha fazla aktivite ve yaşam kazandırmak için şehrin çekirdeğini sivil projelerle yeniden inşa etmeyi amaçlayan büyük bir yeniden geliştirme paketini kabul etti. Şehir, yeni bir beyzbol parkı; merkezi bir kütüphane; şehir merkezi, kongre merkezi ve fuar alanlarında yenilemeler ve Bricktown eğlence bölgesinde bir su kanalı ekledi. Su taksileri bölge içinde yolcu taşımakta, kanal boyunca renk ve hareket katmaktadır. MAPS, 2010 yılı itibarıyla 3 milyar doları aşan özel yatırımla ABD'de gerçekleştirilen en başarılı kamu-özel sektör ortaklıklarından biri haline gelmiştir.^[18] MAPS'ın bir sonucu olarak, şehir merkezindeki konutlarda yaşayan nüfus, market, hizmet ve mağaza gibi ek konut ve perakende olanaklarına olan taleple birlikte katlanarak artmıştır.

Kardeş şehirleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sister Cities International'a göre, Oklahoma City'nin 6 kardeş şehri vardır.

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Oklahoma City Şehir Konağı
Oklahoma City - Oklahoma eyaleti kongresi Capitol binası
Oklahoma Citymerkezi panoramasi
Oklahoma City - Chesapeake energy arena kapali salonu "NBA Oklahoma City Thunder" takımı stadı
Oklahoma City - Oklahoma Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi'nde Tohum Ekici heykeli

Oklahoma Nehri'nden Oklahoma City panoraması

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Oklahoma City'deki en yüksek binalar listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "U.S. Census website". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014.
^ "Find a County". National Association of Counties. 31 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2011.
^ "U.S. Census Bureau QuickFacts: Oklahoma City city, Oklahoma". 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas". 2018 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. 15 Nisan 2019. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019.
^ "Stockyards City | Oklahoma City Districts". Visitokc.com. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
^ Hoig, Stan. "Land Run of 1889". Encyclopedia of Oklahoma History & Culture. Oklahoma Historical Society. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.
^ Wilson, Linda D. "Oklahoma City 25 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Encyclopedia of Oklahoma History and Culture 1 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
^ Curtis, Gene.
^ "Oklahoma Oil: Past, Present and Future" (PDF). Ogs.ou.edu. 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
^ "Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990". U.S. Census Bureau. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Dean, Bryan (28 Aralık 2012). "Former Oklahoma City Mayor Patience Latting dies at age 94". The Oklahoman. 3 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013.
^ "Criterion Group". OKCHistory.com. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
^ "The Criterion Group, main page". The Criterion Group. 29 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
^ "Baum Building". OKCHistory.org. 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
^ "Hales Building". OKCHistory.org. 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2009.
^ Lackmeyer and Money, ss. 20, 42.
^ "Biltmore Hotel". OKCHistory.org. 25 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
^ "Greater Oklahoma City Chamber - Chamber History". www.okcchamber.com. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

City of Oklahoma City (Resmî web sitesi)25 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
City/ DMOZ Open Directory Projesi "Oklahoma City" maddesi^{[ölü/kırık bağlantı]} (İngilizce)
Wikivoyage "Oklahoma City" maddesi 13 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[wwwcensusgov-1] "U.S. Census website". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014.

[GR6-2] "Find a County". National Association of Counties. 31 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2011.

[QuickFacts-3] "U.S. Census Bureau QuickFacts: Oklahoma City city, Oklahoma". 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.

[Metropolitan_Area-4] "Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas". 2018 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. 15 Nisan 2019. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019.

[5] "Stockyards City | Oklahoma City Districts". Visitokc.com. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.

[6] Hoig, Stan. "Land Run of 1889". Encyclopedia of Oklahoma History & Culture. Oklahoma Historical Society. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.

[7] Wilson, Linda D. "Oklahoma City 25 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Encyclopedia of Oklahoma History and Culture 1 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .

[8] Curtis, Gene.

[9] "Oklahoma Oil: Past, Present and Future" (PDF). Ogs.ou.edu. 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.

[census-10] "Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990". U.S. Census Bureau. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[newsok-11] Dean, Bryan (28 Aralık 2012). "Former Oklahoma City Mayor Patience Latting dies at age 94". The Oklahoman. 3 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013.

[12] "Criterion Group". OKCHistory.com. 7 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.

[13] "The Criterion Group, main page". The Criterion Group. 29 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.

[14] "Baum Building". OKCHistory.org. 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.

[15] "Hales Building". OKCHistory.org. 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2009.

[16] Lackmeyer and Money, ss. 20, 42.

[17] "Biltmore Hotel". OKCHistory.org. 25 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.

[18] "Greater Oklahoma City Chamber - Chamber History". www.okcchamber.com. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

g t d Oklahoma eyaleti
Konular	İklim Delegations Çevre Oklahomalılar Coğrafya Jeoloji Hükümet Tarih Hukuk State parks Ulaşım Visitor attractions
Sosyal	Kültür Suç Demografi Ekonomi Eğtimi Politika
Bölgeler	Arklatex Central Cherokee Outlet Cross Timbers Four State Area Flint Hills Green Country Kiamichi Country Little Dixie Kuzeybatı Oklahoma City Metro Ouachita Mountains The Ozarks Panhandle South Central Southwestern Texoma Tulsa Metro Batı
Şehirler	Ardmore Bartlesville Bixby Broken Arrow Del City Duncan Edmond Enid Lawton Midwest City Muskogee Moore Norman Oklahoma City Owasso Ponca City Shawnee Stillwater Tulsa Yukon
İlçeler	Adair Alfalfa Atoka Beaver Beckham Blaine Bryan Caddo Canadian Carter Cherokee Choctaw Cimarron Cleveland Coal Comanche Cotton Craig Creek Custer Delaware Dewey Ellis Garfield Garvin Grady Grant Greer Harmon Harper Haskell Hughes Jackson Jefferson Johnston Kay Kingfisher Kiowa Latimer Le Flore Lincoln Logan Love Major Marshall Mayes McClain McCurtain McIntosh Murray Muskogee Noble Nowata Okfuskee Oklahoma Okmulgee Osage Ottawa Pawnee Payne Pittsburg Pontotoc Pottawatomie Pushmataha Roger Mills Rogers Seminole Sequoyah Stephens Texas Tillman Tulsa Wagoner Washington Washita Woods Woodward

Oklahoma City nedir?, Oklahoma City anlamı nedir?, Oklahoma City ne demektir?