Neftçi PFK

Tam ad	"Neftçi" Peşəkar Futbol Klubu
Takma ad	"Flagman" "Petrolcüler" "Halkın takımı"
Renkler	Siyah-Beyaz
Kuruluş	18 Mart 1937 (87 yıl önce) (1937-03-18)
Stadyum	Neftçi Arena (Kapasite: 11.000)
Başkan	Kamran Quliyev
Teknik direktör	Miodrag Bozovic
Lig	Azərbaycan Premyer Liqası
2022-23	3
Resmî site	neftchi.az
İç saha forması Dış saha forması Üçüncü forma

Neftçi Bakü (Azerice: "Neftçi" Peşəkar Futbol Klubu), Azerbaycan'ın başkenti Bakü şehrini temsil eden, Azerbaycan'ın en ünlü ve en başarılı futbol kulübüdür. Tüm Azerbaycan şampiyonasında yer alan iki takımdan biridir. Neftçi takımı ülke çapında tüm yarışlarda rekora sahiptir. Öyle ki, 9 kez Azərbaycan Premyer Liqası'na, 7 kez Azerbaycan Kuboku'na ve 2 kez Azerbaycan Süper Kupası'na sahip olmuştur. Ayrıca, takım Uluslararası çapta 1 kez Bağımsız Devletler Topluluğu Kupası'na sahip olmuştur. Bu kupa Azerbaycan futbol kulüplerinin uluslararası düzeyde kazandığı ilk şampiyonluk oldu.

2012-13 sezonunda, UEFA Avrupa Ligi play-off aşamasında Kıbrıs'ın APOEL takımını iki oyunun sonucuna göre 4-2 yenerek yarışın grup aşamasına katılmaya hak kazanan ilk Azerbaycan takımı olmuştur.^[1][2] Takım iç saha maçlarını Neftçi Arena'da oynamaktadır.^[3]

Kulüp ayrıca Avrupa Kulüp Derneği'nin (ECA) asil üyesidir.^[4]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

1930'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

1922 yılından SSCB birincilikleri şehirlerin depolama takımlarının katılımıyla yapıldı. 1937 yılından ise karara alındı ki, şampiyonluk kulüp takımlarının katılımıyla düzenlenen edilsin. Bu arada Azerbaycan SSC'de birkaç alanın temsilcisi olsa da, petrol sahası adeta unutulmuştu. Oysa bu dönemde Bakü artık petrol şehri olarak ün kazanmıştı. Bu yüzden de "siyah altın" alanında çalışanlar yakında 18 Mart 1937 yılında futbol takımı kurdular. Ad üzerinde de çok düşünmek lazım gelmedi. Öyle kendi isimlerini de takıma verdiler. Ama o dönemde Rusça daha işlek olduğundan takım öncelikle "Neftyannik" diye adlandırıldı. Takımın giyiminde ve ambleminde de onun petrolculara ait olduğunu bildiren deliller yansıdı. Amblemde petrol buruğunun fonunda Kiril alfabesinin "H" harfi, "Neftyannik" kelimesinin birinci harfi idi. Tabii ki, "siyah altın"ın da rengi formun temelini teşkil etti. Aynı dönemde petrolle beraber "beyaz altın" olarak adlandırılan pamuk da Azerbaycan SSC'nin hayatında petrolden az rol oynamadığından karara alındı ki, pamuğun rengi de formda aksi edilsin. O zamandan Azerbaycan futbolunun tarihine dönüşen Neftçi, siyah-beyaz renklere sadık kaldı.^[5]

Neftçi ilk resmi maçını 24 Mayıs 1937'de yaptı. Bu ayrıca, takımın ilk oyunuydu. Sovyetler Birliği Kupası 1/64 finalinde o zaman "Neftyannik" denilen takım Bakü'nün Dinamo stadyumunda 5 bin taraftarın izlediği maçta Erivan Dinamosunu 1-0 yendi. Pavel Ştirli'nin 87. dakika attığı gol Neftçi'nin tarihinde ilk goldü. Bu oyunun hakemi Gürcistanlı Nikolay Larionov olmuştur.^[6]

Kurulduğu yıldan SSCB Şampiyonası "K" grubunda konuşan takım ilk yılında 12 takım arasında 11 sırada yer aldı. Aynı yıl SSCB kupası için yarışlarda ise Neftçi 1/64 finalde Erivan'ın, 1/32 finalde ise Batuminin Dinamo takımlarına galip gelse de, 1/16 finalde Dinamo Tiflis kulübüne yenilerek mücadeleyi durdurdu. 1938-1941 yıllarında Neftçi, Azerbaycan ve Kafkasya birinciliklerinde yer aldı. Savaşın başlaması ile ilgili olarak, futbolcular da "Büyük Vatan Savaşı"na yollandılar. Savaşta hayatını kaybetmişler arasında savaşa kadarki dönemde takımın şerefini korumuş Mirmehdi Ağayev'de vardı. 1938 yılında SSCB kupasında yer alan Neftçi bölge yarışlarındaca yenildi.

1940-1960'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaştan sonra 1944 yılında Neftçi, yeniden Azerbaycan birinciliğine döndü ve bir yıl sonra cumhuriyet şampiyonu oldu. 1946 yılında SSCB Şampiyonası 2. Güney yarımgrupunda konuşan Neftçi 1947 yılında ikinci grupta 4. yere yükseldi. Sonraki sezon 17 yaşındaki Alekber Memmedovun ilk yılı oldu.

1949 yılında güçlüler topluluğunu genişletmek kararı sonucunda Neftçi de A grubunda katıldı. Bu kadroya daha sonra tanınmış hakem olan Tevfik Behramov ve ünlü Alekber Memmedov da dahildi. Neftçi A grubu tarihinde ilk oyununu o zaman Lenini'nin adını taşıyan şimdiki "İsmet Qayıbov" stadyumunda HK (Hava Kuvvetleri) ile yaptı. Bu tarihi maçta takım 1-0 kazandı. SSCB Şampiyonası A grubunda ilk golü ise Viktor Anoşkin attı.

"Neftyannik" kelimesinin Neftçi'ye dönüşmesi Merkezi Komitede ideolojik şubenin Sekreteri Cafer Caferovun girişimiyle olmuştur.^[7]

Neftçi, SSCB şampiyonasında en büyük başarılarından birini 1966 yılında kazandı. Kulüp o zamanlar "Küçük Avrupa Şampiyonası" denilen SSCB Şampiyonası güçlüler grubunda fahri kürsüye yükselen ilk ve tek Azerbaycan kulübüdür. Ahmet Alesgerovun başkanlık ettiği Neftçi bu yıl SSCB Şampiyonası'nın bronz madalyasına sahip oldu.^[8]

Bağımsızlık dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra da futbol severler Neftçi'nin şahsında parlak oyuna tanık oldular. Tesadüfi değil ki, 1992 yılında ilk millî Azerbaycan şampiyonasında altın madalyalar Neftçi'ye kısmet oldu. Başkent takımına şampiyon adresini Ahmet Aleskerov kazandırdı. Sonraki başarı bundan 3 yıl sonra elde edildi. Neftçi, 1995 yılında Vakıf Sadıqovun yönetimi altında ülke kupası için yarışta tüm rakiplerini üsteledi. 1995-96 sezonunu ise Neftçi için unutulmaz şampiyonalardan biri olarak nitelendi. Çünkü kulüp bu sezonu hem ülke şampiyonu, hem de ülke kupasının galibi olup, duble yaptılar. Şampiyonlukla birlikte, ülke kupasının kazanılmasında 3 teknik direktör; Vakıf Sadıqov, Asif Aliyev ve Kazbek Tuayevin emeği geçti. Vakıf Sadıqov ayrıca Neftçi takımına 1993 ve 1995 yıllarında Azerbaycan Süper Kupası'nıda kazandırmıştır.^[9] Neftçi 3. kez 1997 yılında şampiyon oldu. Fakat AFFA Sonuç olarak temel ve genç takımların topladığı puanların toplamını esas alarak, altın madalyaları Karabağ'a verdi. Fakat UEFA bunu kabul etmeyerek, şampiyon kısmında Neftçi'yi tanıdı ve Şampiyonlar Ligi'nde oynamaya hak kazandı.

1999 yılında bir kez Neftçi kulübü ülke kupasını Kazbek Tuayevin sayesinde kazandı.

2000'ler[değiştir | kaynağı değiştir]

2004 yılında siyah-beyazlar ikinci kez dubleye imza attılar. Kazbek Tuayevin uğraşları sonucu 2004 yılında hem ulusal şampiyonada, hem de ülke kupasında herkesten güçlü oldular.

2005 yılında Ağaselim Mircavadovlu Neftçi ligin sonunda Hazar Lenkeran kulübü ile aynı puan topladığı için şampiyonu belirlemek için "Altın oyun" yapıldı. Gence şehir stadyumunda yapılan oyunda siyah-beyazlar Hazar Lenkeran'ı 2-1 yenerek, seri ikinci kez şampiyonluğu bayram etti.^[10]

Ayrıca, uluslararası turnuvalarda da Azerbaycan'ı layıkıyla temsil etti. Neftçi avro kupalarda Azerbaycan'ın ilk kez kazanan takımı (1996 yılında Bakü'de Bulgaristan "Lokomotiv" üzerinde 2:1 hesaplı zafer), Şampiyonlar Ligi'nde 2 yıl seri aşama atlayıp (2004/05 ve 2005/06 mevsimlerinde), avro kupalarda ilk sefer zaferine ulaşmak olup (2005 yılında İzlanda'da "Hafnarfyordur" üzerinde 2:1 hesaplı zafer), avro kupalarda iki aşama adlayan ilk takım olup (2008 yılında Intertoto Kupası'nda).

Flagman, ayrıca "BDT ve Baltık ülkelerin şampiyonlarının Birlik kupası" uğruna yarışta ilk kez finale yükselen (2005) ve ilk kez baş ödüle sahip çıkan (2006) Azerbaycan kulübüdür.^[11]

2010'lar-günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 yılında seri ikinci sezon şampiyon olan Neftçi bu kez bunu Böyükağa Hacıyev'in başkanlığı ile elde etti.^[12][13] 2012-13 sezonunda Hacıyevin seri 2. şampiyonluğu, takımın ise seri 3 sezon şampiyon olması, bununla birlikte, hem de ülke kupasını kazanması Neftçi'nin Azerbaycan futbol tarihi boyunca 3. kez "Altın duble" yapan ilk takım olmasına neden olmuştur.^[14][15]

2011-12 yılı sezonunun galibi gibi Şampiyonlar Ligi'ne vesika kazanmış Neftçi, mücadeleye ikinci aşamadan başladı. Flagman bu aşamada Gürcistan şampiyonu Zestafoni'ni iki oyunun sonucuna göre mücadeleden kaldırıldı. Bakü'de yapılan ilk maçta rakibini 3-0 mağlup etmiş takımımız deplasmanda rakibi ile berabere yaptı. 2-2. Sonraki aşamada Flaqman İsrail'in "Kiryat Şmona" kulübüne yenilginin ardından mücadeleyi Avrupa Ligi play-off aşamasında devam etti. Kıbrıs'ın APOEL takımını iki oyunun sonucuna göre 4-2 (1-1,3-1) yenmiş Flagman Azerbaycan futbolu tarihinde Avrupa kupalarında grup maçlarına katılan ilk kulüp oldu.^[16][17]

Neftçi Avrupa Ligi'nin grup aşamasında, kıtanın en güçlü 10 kulübünden biri olarak kabul edilen İnter'i, hem de Rusya'nın Rubin ve Sırbistan'ın Partizan kulüpleri ile karşılaştı. Partizan'la her iki oyunda berabere kalırken İnter le "Giuseppe Meazza" stadyumunda da 2-2 eşitlikle berabere kaldı.^[18][19]

Başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Neftçi Bakü 1992 yılından itibaren düzenlenen Azərbaycan Premyer Liqası'nda 9 şampiyonluk kazanmıştır. Azerbaycan Kuboku'nda 7 şampiyonluğu, Azerbaycan Süper Kupası'nda ise 2 şampiyonluğu bulunmaktadır.

Kulüp 1966 yılında Çempionat SSSR Po Futbolu'da bronz madalyaya sahip olmuştur. Bu sonuç kulübün Çempionat SSSR Po Futbolu'nde en büyük başarısı olmuştur. Neftçi Bakü Çempionat SSSR Po Futbolu'nde 27 şampiyonada 253 galibiyet, 270 beraberlik, 361 mağlubiyet almıştır.

Ulusal[değiştir | kaynağı değiştir]

• Azərbaycan Premyer Liqası:
  • Şampiyon (9): 1992, 1995-96, 1996-97, 2003-04, 2004-05, 2010-11, 2011-12, 2012-13, 2020-21
  • İkinci (5): 2000-01, 2006-07, 2018-19, 2019-20, 2021-22
• Azerbaycan Kuboku:
  • Şampiyon (7): 1994-95, 1995-96, 1998-99, 2003-04, 2012-13, 2013-14
  • Finalist (5): 2000-01, 2011-12, 2014-15, 2016-17, 2022-23
• Azerbaycan Süper Kupası:
  • Şampiyon (2): 1993, 1995
  • Finalist (1): 2013
• Çempionat SSSR Po Futbolu:
  • Üçüncü (1): 1966
• Kupa SSSR Po Futbolu:
  • 1/2 (4): 1967, 1968, 1970, 1971
• Liq Kupa SSSR Po Futbolu:
• Finalist (1): 1988

Uluslararası[değiştir | kaynağı değiştir]

• Intertoto Kupası:
  • Finalist (1): 2008
• BDT Kupası:
  • Şampiyon (1): 2006
  • Finalist (1): 2005

Stadyum[değiştir | kaynağı değiştir]

Neftçi Bakü genellikle evinde, Bakü'de maçları Tevfik Behramov Stadyumunda oynar. 1951'de Alman savaş esirlerinin yaptığı stad, Stalin'e ithafen C şeklinde inşa edilmişi, daha sonra 1993'te ise ünlü hakem Tevfik Behramov'un adını almıştır.^[20] Stad aynı zamanda Azerbaycan millî futbol takımına da ev sahipliği yapar. Stadyum 30.000 kişilik kapasitesi ile Azerbaycan'ın en büyük stadıdır.^[21] 2013 yılından itibaren, Neftçi'nin lig maçları Neftçi Arena'da oynanmaya başlamıştır.^[22]

Kadro[değiştir | kaynağı değiştir]

30 June 2023 itibarıyla^[23]

№ Mevki Futbolcu 1 KL Ivan Brkić 3 DF Hojjat Haghverdi 4 DF Solomon Kvirkvelia 5 OS Kenny Saief 7 OS Azer Aliyev 8 OS Emin Mahmudov (Kaptan) 9 FV Saldanha (kiralık geldiği kulüp: JEF United Ichihara Chiba) 10 OS Filip Ozobić 11 OS Keelan Lebon 12 KL Emil Balayev 14 OS Eddy Israfilov 17 OS Rahman Hajiyev

№ Mevki Futbolcu 19 DF Azər Salahlı 20 OS Vusal Asgarov 21 OS Ismayil Zulfugarli 23 OS Ataa Jaber 26 DF Omar Buludov 27 OS Farid Yusifli 30 KL Agil Mammadov 77 FV Yegor Bogomolsky 82 OS Rufat Abbasov 91 FV Agadadash Salyanski 92 OS Omar Gurbanov 93 KL Rza Jafarov

Personel kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Pozisyon	Personel
Teknik direktör	Arif Asadov
Yardımcı antrenör	Elmir Khankishiyev
Yardımcı antrenör	Nazim Aliyev
Yardımcı antrenör	Bakhtiyar Musayev
Yardımcı antrenör	Carmel Barbulescu
Kaleci antrenörü	Pāvels Doroševs
Kulüp doktor	Boris Khatagurov
Asistan doktor	Tofig Gasimov
Fizyoterapist	Rasim Gadimaliev
Kaynak: Neftchi Baku PFC

Teknik direktörleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyet'ler döneminde[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gavriil Putilin (1949)
• Mikhail Churkin (1950)
• Veniamin Krylov (1960)
• Boris Arkad'ev (1961-62)
• Alekper Mamedov (1963-65)
• Vasiliy Sokolov (1965-66)
• Ahmed Aleskerov (1965-70)
• Alekper Mamedov (1971-72)
• Gennady Bondarenko (1977-78)
• Igor Netto (1979)
• Ahmed Aleskerov (1979-83)
• Kazbek Tuaev (1984)
• Ruslan Abdullaev (1984)
• Vyacheslav Soloviev (1985)
• Ruslan Abdullaev (1986)
• Aleksandr Sevidov (1987)
• Agasalim Mirjavadov (1987-88)

Bağımsızlıktan sonra[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ahmed Aleskerov (1992)
• Sergey Kramarenko (1993)
• Ruslan Abdullayev (1994-1995)
• Kazbek Tuayev (1996-97)
• Vagif Sadygov (1998)
• Ahmed Aleskerov (1998-99)
• Ogtay Abdullaev (1999-01)
• Reşid Özbekov (2001)
• Kazbek Tuayev (2001-04)
• Ağaselim Mircavadov (2004-06)
• Gurban Gurbanov (2006-07)
• Vlastimil Petržela (2007)
• Anatoliy Demyanenko (2008)
• Hans-Jürgen Gede (2008-2009)
• Böyükağa Ağayev (2009)
• Vaqif Sadığov (2009)
• Arif Esedov 29 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2010-2011)
• Böyükağa Hacıyev 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2011-2013)
• Tarlan Ahmedov (2013)
• Nazim Süleymanov (2013-2014)
• Böyükağa Hacıyev 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2014)
• Arif Esedov 29 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2014-2015)
• Samir Aliyev (2015-2017)
• Roberto Bordin 4 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2017-2020)
• Laurențiu Reghecampf (2022-...)

Lig ve kupa tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Premyer Ligası[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa kupalarındaki maçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Maçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sezon	Turnuva	Tur	Yer	Kulüp	Ev Sahibi	Misafir	Toplam
1995-96	UEFA Kupa Galipleri Kupası	1. Eleme Turu		APOEL	0-0	0-3	0-3
1996-97	UEFA Kupası	1. Eleme Turu		Lokomotiv Sofia	2-1	0-6	2-7
1997-98	UEFA Şampiyonlar Ligi	1. Eleme Turu		Widzew Łódź	0-2	0-8	0-10
1999-00	UEFA Kupası	1. Eleme Turu		Crvena zvezda	2-3	0-1	2-4
2000-01	UEFA Kupası	1. Eleme Turu		Hit Gorica	1-0	1-3	2-3
2001-02	UEFA Kupası	1. Eleme Turu		Hit Gorica	0-0	0-1	0-1
2004-05	UEFA Şampiyonlar Ligi	1. Eleme Turu		Široki Brijeg	1-0	1-2	2-2 (d)
		2. Eleme Turu		CSKA Moskova	0-0	0-2	0-2
2005-06	UEFA Şampiyonlar Ligi	1. Eleme Turu		Hafnarfjarðar	2-0	2-1	4-1
		2. Eleme Turu		RSC Anderlecht	1-0	0-5	1-5
2007-08	UEFA Kupası	1. Eleme Turu		SV Ried	2-1	1-3	3-4
2008-09	UEFA Intertoto Kupası	1. Tur		FC Nitra	2-0	1-3	3-3 (d)
		2. Tur		Germinal Beerschot	1-0	1-1	2-1
		3. Tur		FC Vaslui	2-1	0-2	2-3
2011-12	UEFA Şampiyonlar Ligi	2. Eleme Turu		Dinamo Zagreb	0-0	0-3	0-3
2012-13	UEFA Şampiyonlar Ligi	2. Eleme Turu		Zestafoni	3-0	2-2	5-2
		3. Eleme Turu		Ironi Kiryat Shmona	2-2	0-4	2-6
2012-13	UEFA Avrupa Ligi	Play-Off Turu		APOEL	1-1	3-1	4-2
		H grubu		Partizan	1-1	0-0	4.
				Internazionale	1-3	2-2
				Rubin Kazan	0-1	0-1
2013-14	UEFA Şampiyonlar Ligi	2. Eleme Turu		Skënderbeu Korçë	0-0	0-1	0-1 (uz.)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Neftçi PFK ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resmi site (Azerice) (İngilizce) (Rusça)
• Facebook'ta Neftçi PFK
• PFL profili14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• UEFA profili8 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.