Mordor, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir ülke.

İkinci Çağ'ın 1000'li yıllarında bulundu. İkinci Çağ'ın 3441 ve Üçüncü Çağ'ın 1980 yılları arasında Gondorluların denetimine girdi. Üçüncü Çağ'ın 3119 yılında Sauron'un hükümdarlığına son verildi. Gondor'un doğusunda yer alır.

Söz kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Elfçe bir söz olan Mordor adının manası "kara ülke"dir (Türkçede Kara Diyar, Kara Ülke veya Karanlık Ülke olarak bilinir).

Özellik[değiştir | kaynağı değiştir]

Mordor yaklaşık olarak 175.000 milkarelik bir alanı kaplamaktadır. Kuzeyinden güneyinde 350 mil, doğusundan batısına yaklaşık 500 millik bir alana uzanmaktadır. (deniz mili:1852 metre) Mordor'un kuzey sınırında Kül Dağları (Ered Lithui), güney ve batı sınırlarında ise Gölge Dağları (Ephel Dúath) yükselmektedir. Mordor'un doğu sınırı ise herhangi bir yerşekli ile çizilmemiştir. Ancak Mordor ile ittifak halinde bulunan Rhûn - Doğu Diyarı - Mordor'un doğusunda başlamak üzere millerce kuzeye ve doğuya uzanmaktadır. Dolayısı ile bir düşmanın doğu sınırlarından Mordor'a sızma ihtimali imkânsıza yakındır. Mordor'un giriş çıkışları esasen Kara Kapı'dan yapılmaktadır. Burası Mordor'un ana girişidir. Mordor'un kuzeybatısında, Kül Dağları ile Gölge Dağları'nın birbirine uzandığı Cirith Gorgor geçidine inşa edilmiş olan Kara Kapı son derece iyi korunmaktadır. Kara Kapı Mordor ordularına katılmak için gelen askerleri, sayıları ne değin fazla olursa olsun bir sorun yaşanmadan içeri alabilecek büyüklüktedir ve tamamı çeliktendir. Kapının her iki tarafındaki yükseltilere inşa edilmiş Diş Kuleleri'nin ise millerce uzaktan Mordor'a yaklaşan bir yabancının görülebileceği değin geniş bir görüş alanı vardır. Kara Kapı'dan içeri giren bir ork, kendisini yüksek dağlarla çevrili Udûn'un derin vadisinde bulur. Udûn'da Mordor savunması için gerekli olabilecek çok sayıda derin cephanelik ve tünel bulunmaktadır. Bu cephanelik ve tüneller, içerisinde çok sayıda silahı ve savaş teçhizatını barındırmaktadır. Udûn'un çevresi boyunca inşa edilmiş birkaç kale ve çok sayıda gözetleme kulesi bulunmaktadır. Bunlardan en muazzamı kadim Durthang Kalesi'dir. Udûn'u geçen ork, kendisini Mordor'un çorak topraklarını barındıran Gorgoroth düzlüklerine ulaştıracak olan İsen Ağzı'nda bulur. İsen Ağzı oldukça sığ ve doğal koşullarla oluşmuş bir geçittir. Geçidin bir tarafından diğer tarafına geçmek, yalnızca buraya kurulmuş köprü vasıtasıyla gerçekleşmektedir.

Kronoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

İKİNCİ ÇAĞ

1000 ≈: Sauron, Númenorlular'ın büyüyen gücüne karşılık olarak Mordor'da hükümranlığını ilân etti. Barad-dûr'un yapımına başlandı.

1200 ≈: Sauron Mordor'dan ayrılarak Eregion'a geldi ve iyi görünüşüyle burada yaşayan elfleri kandırarak onlara iyi olduğu demircilik yeteneklerinden kimilerini öğretti.

1500 ≈: Eregionlu Demirci Elfler, Sauron'un denetiminde Güç Yüzüklerini dövmeye başladılar. Sauron Mordor'a geri döndü.

1600 ≈: Sauron Hüküm Dağı'nda Tek Yüzük'ü dövdü. Celebrimbor ve Elf Demircileri Sauron'un farkına vararak kandırıldıklarını fark ettiler.

1693: Sauron Mordor'da büyük bir ordu oluşturdu ve elflere karşı savaş ilân etti.

1695: Sauron Eriador'u istila etti.

1701: Elfler ile Númenorlu insanların oluşturduğu güçlere yenilen Sauron Mordor'a geri döndü.

1800 ≈: Sauron'un gücü Doğu'ya doğru yayılmaya başladı.

2251: Nazgûl ilk kez Orta Dünya'da görüldü.

3262: Ar-Pharazón Mordor'a gelerek Sauron'a teslim ol çağrısında bulundu. Sauron Númenor'a götürülmeyi kabul etti.

3319: Númenor'un yıkılışı. Sauron yıkımda gövdesini yitirdi, ruhu kaçmayı başardı.

3320: Sauron Mordor'a geri döndü. Elendil ve oğulları Gondor ve Arnor adlı iki krallık kurdular. Mordor'a gözcülük etmek amacıyla Minas Ithil inşa edildi.

3429: Hüküm Dağı'ndan duman yükselmeye başladı. Sauron Gondor'a saldırı düzenleyerek Minas Ithil'i ele geçirdi. Anárion Sauron'un güçlerini geri püskürttü.

3430: İnsanların ve Elflerin Son İttifakı oluşturuldu.

3434: Sauron'un güçleri Dagorlad Meydan Savaşı'nda yenilgiye uğradı. Son İttifak güçleri Kara Kapı'dan Mordor'a girdi. Barad-dûr Kuşatması başladı.

3441: Sauron Barad-dûr'dan inerek Elendil ve Gil-Galad ile savaştı. Sauron yenik düştü. Isildur, Sauron'un parmağını keserek Tek Yüzük'ü aldı. Sauron'un ruhu kaçarak saklanmaya başladı.

ÜÇÜNCÜ ÇAĞ

2: Orklar Ferah Çayırlar'da Isildur'u katletti. Tek Yüzük sulara karışarak yitti.

1050 ≈: Sauron Yeşil Orman'da Dol Guldur adında bir kale inşa etti.

1636: Büyük Salgın Gondor'u tahrip etti. Gondor'un ileri karakol güçleri cılızladı.

1980: Nazgûl Beyi Mordor'a geldi. Sauron'un geri dönüşüne hazırlanmaları için diğer Nazgûlları bir araya getirdi.

2000: Minas Ithil kuşatıldı.

2002: Nazgûl Minas Ithil'i ele geçirdi. Kentin adı Minas Morgul olarak değiştirildi. Palantirlerden Ithil Taşı Nazgûl'un eline geçti.

2050: Eärnur Nazgûl Beyi'ne meydan okumak için Minas Morgul'a girdi, bir daha kimse tarafından görülmedi. Kral soyunun kuruması üzerine Gondor'a vekilharçlar hükümdarlık yapmaya başladı.

2475: Gondor, Mordor'un kara Uruklarının saldırısına uğradı.

2901: Mordorlu Uruklar Ithilien'in denetimini ele geçirdiler. Ithilien yerlileri bölgeyi terk ettiler.

2942: Sauron gizlice Mordor'a geri döndü.

2951: Sauron gizlenmekten vazgeçerek kendini belli etti. Mordor'un güçlerini bir araya getirdi ve Barad-dûr'u yeniden inşa etti.

2954: Hüküm Dağı'ndan alevler yeniden yükselmeye başladı.

3000 ≈: Mordor'un Gölgesi genişlemeye başladı.

3017: Gollum Sauron tarafından esir edilerek Barad-dûr'a getirildi. İşkence sırasında Shire ve Baggins adlarını veren Gollum'un kaçmasına izin verildi.

20 Haziran 3018: Sauron'un buyruğuyla Nazgûl Osgiliath'a saldırı düzenledi ve Yüzük'ü aramaya başladı.

5 Mart 3019: Hobbitler Kara Kapı'ya geldiler ancak Kapı'yı geçemeyeceklerini anladılar. Frodo, Gollum'un gizli bir yoldan Mordor'a girme önerisini kabul etti.

9 Mart 3019: Hobbitler alacakaranlıkta Morgul Yolu'na ulaştılar. Karanlık Mordor'dan yayılmaya başladı.

10 Mart 3019: Şafaksız Gün. Morannon'dan gelen ordu Cair Andros'u işgal ederek Anórien'e ilerledi. Sauron, Nazgûl Beyi'ne işaret yollayarak Minas Tirith saldırısının başlama buyruğunu verdi. Hobbitler Gollum'un rehberliğinde Düz Merdiven'i ve Döner Merdiven'i tırmandılar.

12 Mart 3019: Gollum hobbitleri Shelob'un İni'ne getirdi.

13 Mart 3019: Shelob Frodo'yu yaraladı. Orklar tarafından baygın olarak bulunan Frodo, Cirith Ungol Kulesi'ne hapsedildi.

14 Mart 3019: Frodo, Samwise Gamgee tarafından kurtarıldı.

15 Mart 3019: Pelennor Çayırları Savaşı. Sauron'un güçleri bozguna uğradı.

16 Mart 3019: Frodo ve Sam Morgai'den Hüküm Dağı'na baktılar.

17 Mart 3019: Shagrat Frodo'nun pelerini ile mithril zırhını, Sam'in kılıcını Barad-dûr'a getirdi.

18 Mart 3019: Frodo ve Sam ork birliklerinin Udûn'a yürüyüşlerine katıldı. Batının Hükümdarları Kara Kapı'nın görüş alanına girdiler.

19 Mart 3019: Frodo ve Sam orklardan kurtuldu ve yola devam etti.

22 Mart 3019: Frodo ve Sam, yoldan ayrılarak doğuya yöneldi.

23 Mart 3019: Hobbitler pek çok eşyasını yoldaki çukurlardan birine attı.

24 Mart 3019: Hobbitler Hüküm Dağı'nın eteklerine ulaştı.

25 Mart 3019: Batı'nın Komutanları Morannon Savaşı'nda Sauron'un güçleriyle çarpıştılar. Frodo, Kıyamet Çatlakları'na vardı ve Yüzük üzerinde hak iddia etti. Gollum Frodo'nun parmağını ısırarak Yüzük'ü ele geçirdi ve Kıyamet Çatlağı'na düştü. Tek Yüzük yok edildi. Sauron'a karşı nihai ve kesin zafer kazanıldı. Mordor yıkıma uğradı.

1 Mayıs 3019: Aragorn, yeniden birleşen Gondor ve Arnor krallıklarının tahtına çıktı ve tacını giydi. Mordor'un kölelerini erkin bırakarak onlara Núrnen Denizi dolaylarındaki toprakları bıraktı.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Çağ'ın sonlarında Orta Dünya'nın kuzeylerindeki şer yuvalarının yıkımının ardından Sauron, güneye ilerleyerek kendisine yeni topraklar aramaya başladı.

İkinci Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Çağ'ın ilk milenyumunun sonlarında kendisine dağlarla çevrili, doğal koruma sağlayan bir yer seçen Sauron, buraya muazzam kalesi Barad-dûr'u inşa etti. Sauron'un bu bölgeye yerleşmesinin ardından buraya Mordor (Kara Diyar) denmeye başlandı. Bölgenin Sauron'un gelişinden öncesindeki geçmişine dair herhangi bir kayıt bulunmamaktadır.

Son İttifak Savaşı'nda Sauron'un aldığı yenilginin akabinde bölge Gondor'un denetimine geçti. Gondorlular şer varlıklarının ülkeye geri dönmesini engellemek adına burada istihkâmlar inşa ettiler; bu istihkâmların en büyük ve görkemlisi, Gölge Dağları'nın çıkıntısına inşa edilen Minal Ithil (sonraları Minas Morgul) idi.

Üçüncü Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Gondor'un gücünün zayıflamasıyla birlikte bölge bir kez daha düşmanın eline geçti; iki bin yıllık Dikkatli Huzur Dönemi'nin ardından Nazgûl bölgeye geri dönerek Sauron adına bölgeyi ele geçirdi. Sauron'un kendisi ise o dönemde Kuyutorman'daki Dol Guldur'da bulunmaktaydı ve Yüzük Savaşları'ndan yaklaşık yetmiş yıl öncesine dek kendini açığa vurmaktan kaçındı.

Bu savaşta, Yüzük'ün Kıyamet Çatlakları'na atılmasıyla birlikte Sauron'un gücü mağlup edildi ve Mordor Yurduna bir kez daha Gondor Krallığı'nın komutasına girdi.

Orta Dünya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.