Maksimus Planudes

Maximus Planudes
Maximus Planudes
Büyükelçi
	Görev süresi; 1295-1296
Kişisel bilgiler
Doğum	1260; Nikomedia, Bitinya
Ölüm	1305
Vatandaşlığı	Bizans İmparatorluğu
Mesleği	Keşiş, bilgin, antolog, çevirmen, matematikçi, filolog (gramerci) ve ilahiyatçı

Maximus Planudes (Grekçe: Μάξιμος Πλανούδης, Máximos Planoúdēs; y. 1260 – y. 1305^[1]) Konstantinopolis'te Bizanslı bir Yunan keşiş, bilgin, antolog, çevirmen, matematikçi, gramerci ve ilahiyatçıydı. Latinceden Yunancaya ve Yunancadan Latinceye yaptığı çevirilerle Yunan Doğu ve Latin Batı'yı birbirleriyle daha yakın bağlantılı hale getirdi. Şimdi en çok Yunan Antolojisinin bir derleyicisi olarak bilinmektedir.^[2]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Maksimos Planudes dönemlerinde yaşamış Bizans imparatorları Michael VIII ve Andronikos II'dir. 1260 yılında Bitinya'daki Nicomedia'da doğdu, ancak hayatının büyük bir bölümünü bir keşiş olarak kendisini çalışmaya ve öğretmeye adadığı Konstantinopolis'te geçirdi. Manastıra girerken orijinal adı olan Manuel'i Maximus olarak değiştirdi.

Roma ve İtalya'nın Bizans İmparatorluğu'nun Yunanları tarafından bir miktar düşmanlıkla karşılandığı bir dönemde, Planudes olağanüstü bir Latince bilgisine sahipti. Bu başarısına, muhtemelen İmparator II. Andronikos tarafından 1295-96'da Venediklilere Konstantinopolis yakınlarındaki Galata'daki Ceneviz yerleşimine saldırmaları için yeniden itiraz etmek üzere gönderilen büyükelçilerden biri olarak seçilmesini borçludur. Daha önemli bir sonuç, Planudes'in, özellikle çevirileriyle, Batı Avrupa'da Yunan dili ve edebiyatı çalışmalarının yeniden canlanmasının yolunu açmasıydı.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok sayıda eserin yazarıdır: Manuel Moschopulus'un Erotemata'sı gibi soru-cevap biçiminde bir Yunanca gramer ve "Politik dörtlük" olarak bilinen tür üzerine bir ek; sözdizimi üzerine bir inceleme; Ezop'un biyografisi ve masalların düz yazı versiyonu; bazı Yunan yazarlar hakkında scholia; biri Claudius Ptolemaeus'un övgüsü -Planudes tarafından Coğrafya (Geography) adlı eseri yeniden keşfedildi ve onu Latinceye çevirdi- diğeri bir öküzün aniden bir fareye değiştiğini anlattığı iki heksametre şiiri; Hintler tarafından kullanımda olan hesaplama yöntemi üzerine bir inceleme;^[4] Diophantus'un Aritmetik (Arithmetic) adlı eserinin ilk iki kitabı için scholia.

Latinceden çok sayıda çevirisinde, Cicero'nun Somnium Scipionis'iyle Macrobius'un yorumları; Ovid'in Heroides’i ve Metamorfozları; Boethius'un De consolatione philosophiae’si; ve Augustine's De trinitate. Geleneksel olarak, Jül Sezar'ın De Bello Gallico’sunun çevirisi Planudes'e atfedilir, ancak bu çok tekrarlanan bir hatadır.^[5]^[6] Bu çeviriler sadece Yunanca konuşanlar için yararlı olmakla kalmadı, aynı zamanda Batı Avrupa'da Yunanca öğrenim için ders kitapları olarak yaygın şekilde kullanıldı.

Bununla birlikte, bilinen en iyi Yunan Antolojisi baskısı ona ait olandır. Planudes'in Antolojisi veya Planudean Antolojisi olarak bilinen bu baskı, Heidelberg metninden (Palatine Anthology) daha kısadır ve büyük ölçüde bununla örtüşür, ancak normalde diğerleriyle birlikte, on altıncı kitap veya ek olarak yayınlanan, diğerinin içinde bulunmayan 380 epigram içerir.^[7]

J.W. Mackail , Yunan Antolojisinden Epigramlar Seçme (Select Epigrams from the Greek Anthology) adlı kitabında ona şunları eklemektedir:^[8]

“	Eserleri arasında, Augustine'in Tanrının Şehri (City of God) ve Sezar'ın Galya Savaşı (Gallic War)’nın Yunanca çevirileri vardı. Paleolog'un restore edilmiş Yunan İmparatorluğu daha sonra hızla parçalara ayrılıyordu. Ceneviz Pera kolonisi Konstantinopolis ticaretini gasp etti ve bağımsız bir devlet olarak hareket etti; ve Planudes'un Petrarch'ın çağdaşı olduğunu hatırlamak bizi modern dünyanın çok yakınına getiriyor.	„

"Milyon" kelimesini ilk kullananlardan biri olarak kaydedildi.^[9]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Fisher, ODB, "Planoudes"; older sources give 1330; the transliteration varies; the Oxford Classical Dictionary (2009) uses Planudes
^ "Maximus Planudes (Byzantine scholar and theologian)". Britannica Encyclopedia. 21 Temmuz 1998. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017.
^ British Library. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20160606123630/http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Add_MS_19391 arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Add. MS 19391] 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., f 19v-20.
^ Kai Brodersen, Christiane Brodersen: Planudes, Rechenbuch, griechisch und deutsch. Berlin 2020 (= Sammlung Tusculum). 978-3-11-071192-9, superseding the incomplete edition of C. J. Gerhardt, Halle, 1865.
^ Daly, L.W. (1946). "The Greek Version of Caesar's Gallic War". Transactions of the American Philological Association. 77: 78-82.
^ Heller, H. (1857). "De graeco metaphraste commentariorum Caesaris". Philologus. 12: 107-149.
^ Douglas and Cameron OCD, s.v. "anthology"
^ J. W. Mackail. "Select Epigrams from the Greek Anthology". Project Gutenberg. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Smith, David Eugene (1953) [first published 1925]. History of Mathematics. II. Courier Dover Publications. ss. 84-86. ISBN 978-0-486-20430-7. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Planudes, Maximus". Encyclopædia Britannica. 21 (11. bas.). Cambridge University Press.
Editions include: Fabricius, Bibliotheca graeca, ed. Harles, xi. 682; theological writings in Migne, Patrologia Graeca, cxlvii; correspondence, ed. M Treu (1890), with a valuable commentary
K. Krumbacher, Geschichte der byzantinischen Litteratur (1897)
J. E. Sandys, History of Classical Scholarship (1906), vol. i
E. A. Fisher, 'Planoudes, Maximos', in The Oxford Dictionary of Byzantium, ed. A. P. Kazhdan (1991. Oxford U.P.) (also Oxford Reference Online. Oxford University Press)
A. Douglas, E. Cameron, 'Anthology', in The Oxford Classical Dictionary, ed. S. Hornblower and A. Spawforth (2009. Oxford U.P.) (also Oxford Reference Online. Oxford University Press)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Charles Smith (1867). "Planudes". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. ss. 384-390. 18 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
J. W. Mackail. "Select Epigrams from the Greek Anthology". Project Gutenberg. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
"The Greek Anthology, books 1–6". W. R. Paton tarafından çevrildi. Loeb Classical Library. 1916. 26 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. with facing Greek text

[1] Fisher, ODB, "Planoudes"; older sources give 1330; the transliteration varies; the Oxford Classical Dictionary (2009) uses Planudes

[2] "Maximus Planudes (Byzantine scholar and theologian)". Britannica Encyclopedia. 21 Temmuz 1998. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2017.

[3] British Library. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20160606123630/http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Add_MS_19391 arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Add. MS 19391] 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., f 19v-20.

[4] Kai Brodersen, Christiane Brodersen: Planudes, Rechenbuch, griechisch und deutsch. Berlin 2020 (= Sammlung Tusculum). 978-3-11-071192-9, superseding the incomplete edition of C. J. Gerhardt, Halle, 1865.

[Daly-5] Daly, L.W. (1946). "The Greek Version of Caesar's Gallic War". Transactions of the American Philological Association. 77: 78-82.

[Heller-6] Heller, H. (1857). "De graeco metaphraste commentariorum Caesaris". Philologus. 12: 107-149.

[7] Douglas and Cameron OCD, s.v. "anthology"

[8] J. W. Mackail. "Select Epigrams from the Greek Anthology". Project Gutenberg. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Smith-9] Smith, David Eugene (1953) [first published 1925]. History of Mathematics. II. Courier Dover Publications. ss. 84-86. ISBN 978-0-486-20430-7. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Maximus Planudes nedir?, Maximus Planudes anlamı nedir?, Maximus Planudes ne demektir?