Macaristan'daki Yahudilerin tarihi

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi
יהדות הונגריה
Magyar Zsidók
	Macaristan'ın Avrupa'daki konumu
Toplam nüfus
	Macaristan İsrail 152,023 (toplam tahmini); 48,600 (çekirdek nüfus, tahmin) (2010); 120,000 (tahmini nüfus) (2012); İsrail 32,023 (İsrail'e göçenler) (2010); 10,965 (2011 sayımı)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	Budapeşte
Diller
	Macarca, İbranice, Yidiş

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi, Macaristan Krallığı'na kadar uzanmaktadır; hatta bazı kayıtlara göre, 895 yılında Karpat Havzası'nı Macarların fethinden 600 yıldan daha uzun bir süre öncesine kadar uzanmaktadır. Yazılı kaynaklar, Yahudi topluluklarının orta çağ Macaristan Krallığı'nda yaşadığını kanıtlıyor ve hatta heterojen Macar kabilelerinin birkaç klanının Yahudiliği uyguladığı varsayılıyor. Yahudi yetkililer, 13. yüzyılın başlarında II. András'ın hükümdarlığı sırasında krala hizmet etti. 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren genel dini hoşgörü azaldı ve Macaristan'ın politikaları Batı Avrupa'daki Yahudi nüfusa yönelik muameleye benzer hale geldi.

1920 barış anlaşmasında kaybedilen toprakları geri kazanmaya kararlı olan Macaristan liderleri, Nazi Almanyası ve Faşist İtalya hükûmetleri ile birlikte Macaristan'ın iddialarının arkasında durmayı seçtikleri için, Yahudi karşıtı politikalar savaş arası dönemde daha baskıcı hale geldi.^[6] 1938'den itibaren, Miklós Horthy yönetimindeki Macaristan, Almanya'nın Nürnberg Yasalarına öykünmek için bir dizi Yahudi karşıtı önlem aldı. 19 Mart 1944'te Almanya'nın Macaristan'ı işgalinin ardından, eyaletlerden Yahudiler Auschwitz toplama kampına gönderildi; o yılın Mayıs ve Temmuz ayları arasında Macaristan'dan 437.000 Yahudi oraya gönderildi ve bunların çoğu vardıklarında gazla öldürüldü.^[7]

2011 Macaristan nüfus sayımı verilerinde, kendisini dindar Yahudi olarak tanımlayan 10.965 kişi (%0.11) vardı ve bunlardan 10.553'ü (%96.2) kendilerini etnik Macar olarak tanıttı. 2010 yılında Macaristan'ın Yahudi nüfusunun tahminleri 54.000 ile 130.000^[8] arasında değişiyor ve çoğunlukla Budapeşte'de yoğunlaşıyor.^[9] Macaristan'da, Avrupa'nın en büyük sinagogu ve New York'taki Emanu-El Tapınağı'ndan sonra dünyanın en büyük ikinci sinagogu olan Dohány Sokağı Sinagogu dahil olmak üzere birçok aktif sinagog bulunmaktadır.^[10]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan'da Holokost

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Archived copy" (PDF). 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012.
^ "Jewish Life Takes to the Streets at Hungary's Celebrated Judafest". Jewish Federation of North America. 9 Mayıs 2012. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
^ Myles, Robert (9 Şubat 2013). "Hungary: A new synagogue for Budapest but anti-Semitism on rise". Digital Journal. 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
^ "Archived copy" (PDF). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014.
^ "Hungarian census 2011 / Országos adatok (National data) / 2.1.7 A népesség vallás, felekezet és fontosabb demográfiai ismérvek szerint (Population by religion, denomination combined by main demographical data) (Hungarian)". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2013.
^ Mason, John W; "Hungary's Battle For Memory," History Today, Vol. 50, March 2000
^ Longerich, Peter (2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews. Oxford and New York: Oxford University Press. s. 408. ISBN 978-0-19-280436-5.
^ László Sebők (2012). "A magyarországi zsidók a számok tükrében". Rubicon. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2018.
^ "Jewish Budapest – Budapest Jewish Population, History, Sights". 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
^ Kulish, Nicholas (30 Aralık 2007). "Out of Darkness, New Life". The New York Times. 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.

[1] "Archived copy" (PDF). 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012.

[autogenerated1-2] "Jewish Life Takes to the Streets at Hungary's Celebrated Judafest". Jewish Federation of North America. 9 Mayıs 2012. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.

[autogenerated2-3] Myles, Robert (9 Şubat 2013). "Hungary: A new synagogue for Budapest but anti-Semitism on rise". Digital Journal. 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.

[4] "Archived copy" (PDF). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014.

[2011_census-5] "Hungarian census 2011 / Országos adatok (National data) / 2.1.7 A népesség vallás, felekezet és fontosabb demográfiai ismérvek szerint (Population by religion, denomination combined by main demographical data) (Hungarian)". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2013.

[Mason,_John_W_2000-6] Mason, John W; "Hungary's Battle For Memory," History Today, Vol. 50, March 2000

[7] Longerich, Peter (2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews. Oxford and New York: Oxford University Press. s. 408. ISBN 978-0-19-280436-5.

[8] László Sebők (2012). "A magyarországi zsidók a számok tükrében". Rubicon. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2018.

[autogenerated4-9] "Jewish Budapest – Budapest Jewish Population, History, Sights". 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.

[10] Kulish, Nicholas (30 Aralık 2007). "Out of Darkness, New Life". The New York Times. 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d Avrupa'daki Yahudilerin tarihi
Egemen devletler	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belarus Belçika Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çekya Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Güney Osetya Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Transdinyester
Bağımlı ve diğer bölgeler	Åland Aynoroz Cebelitarık Faroe Adaları Gagavuzya Guernsey Jersey Man Adası Svalbard

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi nedir?, Macaristan'daki Yahudilerin tarihi anlamı nedir?, Macaristan'daki Yahudilerin tarihi ne demektir?

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi nedir?, Macaristan'daki Yahudilerin tarihi anlamı nedir?, Macaristan'daki Yahudilerin tarihi ne demektir?

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]