Móric Esterházy

Móric Esterházy
Móric Esterházy
Macaristan Krallığı Başbakanı
	Görev süresi; 15 Haziran 1917 - 20 Ağustos 1917
Hükümdar	IV. Károly
Yerine geldiği	István Tisza
Yerine gelen	Sándor Wekerle
Kişisel bilgiler
Doğum	27 Nisan 1881; Majk, Macaristan Krallığı
Ölüm	28 Haziran 1960 (79 yaşında); Viyana, Avusturya

Kont Móric Esterházy de Galántha et Fraknó (27 Nisan 1881, Majk - 28 Haziran 1960, Viyana), Macar siyasetçi. Esterházy, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1917 yılında iki ay süresince başbakanlık makamında bulunmuştur.

Budapeşte ve Oxford'da eğitim aldıktan sonra siyasete giriş yapan Esterházy, 1906 yılında Macaristan meclisi olan Reichstag'a vekil olarak girmiştir. I. Dünya Savaşı döneminde rezerv orduda Yüzbaşı rütbesi ile Sırp ve Rus cephelerinde savaşmıştır.

15 Haziran 1917 tarihinde dönemin başbakanı olan ve reform düşmanı olarak gösterilen István Tisza'nın yerine Kral I. Karl tarafından beklenmedik bir şekilde başbakanlık makamına atanmıştır.^[1] Gyula Andrássy taraftarlarının yoğunlukta olduğu bir kabine ile sosyal reform ve seçim yasası konularında düzenlemeler yapma girişiminde bulunan Esterházy, siyasi tecrübesinin de az olması nedeniyle ve I. Dünya Savaşı'nın da dördüncü yılına girmesi ile zorluklarla karşılaşmıştır. Önceli olan Tisza taraftarlarına da eşit bir seçim hakkı ortamı sağlayamadığı gerekçesiyle görevinin ikinci ayında 20 Ağustos 1917 tarihinde görevinden istifa etmiştir.^[2]^[3]

Esterházy'nin istifasında sonra ardılı Sándor Wekerle'nin kurduğu hükûmette Devlet Bakanı olarak görev alan Esterházy, genel sağlık ve eğitim sisteminden sorumlu olmuştur.

Savaşın sona ermesinden sonra özel hayatı ile ilgili işlerle uğraşan Esterházy, 1931 yılında gerçekleştirilen seçimler sonucunda partisi Hristiyan Sosyal Parti üyesi olarak yeniden meclise girmiş, mecliste kurulan ekonomi komisyonunda partisi temsil etmiştir.^[4]

Esterházy, II. Dünya Savaşı döneminde kral naibi olarak görev yapan Miklós Horthy'nin danışmanlığını yürütmüştür.^[5] 16 Ekim 1944 tarihinde Alman işgal kuvvetleri ile iş birliği yapmayı reddettiği gerekçesiyle Gestapo tarafından tutuklanan Esterházy, Mauthausen-Gusen toplama kampına gönderilmiştir. 1945 yılında Amerika birliklerinin bölgeye ulaşmasına yakın bir süreçte diğer siyasi tutuklular ile birlikte serbest bırakıldıktan sonra yeniden Macaristan'a dönen Esterházy, 1951 yılında Heves'te komünistler tarafından tutuklanmıştır.^[6] 1956 yılında Avusturya'ya göç eden Esterházy, 28 Haziran 1960 tarihinde Avusturya'nın başkenti Viyana'da ölmüştür.^[3]^[4]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Esterházy'nin babası Miklós Esterházy (1855–1925) ve annesi Franziska von Schwarzenberg'dir (1861–1951). Margit Károlyi (1896–1975)^[7] ile evliliğinden dört çocuğu olan Esterházy, ünlü yazar Péter Esterházy'nin büyükbabasıdır.^[8]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Móric Esterházy (1925)
Móric Esterházy (1917)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

mek.oszk.hu4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Jean-Paul Bled, L'agonie d'une monarchie : Autriche-Hongrie 1914-1920, Paris, Taillandier, 2014, Sayfa 464]
^ Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der Politischen Parteien: Quellen zur Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien. Cilt 9, Droste Yayınevi, Düsseldorf 1983, Sayfa 1503
^ ^a ^b "Biyografi". 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
^ ^a ^b "Moritz Esterházy - EsterhazyWiki'de Esterházy hakkında bilgiler". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
^ Andrew L. Simon: Admiral Nicholas Horthy. Memoirs. Simon Publications, Safety Harbor 2000, Sayfa 109
^ "Esterházy'nin biyografisi". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
^ "Margit Károlyi hakkında bilgiler". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
^ "Moritz Esterházy - Austrian Commanders". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.

Siyasi görevi
Önce gelen: István Tisza	Macaristan Başbakanı 1917	Sonra gelen: Sándor Wekerle

[1] Jean-Paul Bled, L'agonie d'une monarchie : Autriche-Hongrie 1914-1920, Paris, Taillandier, 2014, Sayfa 464]

[2] Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der Politischen Parteien: Quellen zur Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien. Cilt 9, Droste Yayınevi, Düsseldorf 1983, Sayfa 1503

[ezenanapon-3] "Biyografi". 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.

[EsterhazyWiki-4] "Moritz Esterházy - EsterhazyWiki'de Esterházy hakkında bilgiler". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.

[5] Andrew L. Simon: Admiral Nicholas Horthy. Memoirs. Simon Publications, Safety Harbor 2000, Sayfa 109

[6] "Esterházy'nin biyografisi". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.

[7] "Margit Károlyi hakkında bilgiler". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.

[8] "Moritz Esterházy - Austrian Commanders". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Macaristan Başbakanları
1848 Devrimi	Batthyány Récsey Kossuth Szemere
Macaristan Krallığı	Andrássy Lónyay Szlávy Bittó Wenckheim K. Tisza Szapáry Wekerle Bánffy Széll Khuen-Héderváry I. Tisza Fejérváry Wekerle Khuen-Héderváry Lukács I. Tisza Esterházy Wekerle Hadik
Geçiş dönemi	M. Károlyi Berinkey Garbai Peidl Karşı olarak G. Károlyi Pattantyús-Ábrahám Friedrich Huszár
Kral Naipliği	Simonyi-Semadam Teleki Bethlen Karşı olarak Rakovszky G. Károlyi Gömbös Darányi Imrédy Teleki Keresztes-Fischer Bárdossy Keresztes-Fischer Kállay Sztójay Lakatos
Geçiş dönemi	Szálasi Miklós Tildy F. Nagy Dinnyés
Komünist Macaristan	Dobi Rákosi I. Nagy Hegedüs (I. Nagy) Kádár Münnich Kádár Kállai Fock Lázár Grósz Németh
Macaristan	Antall Boross Horn Orbán Medgyessy Gyurcsány Bajnai Orbán
İtalik vekaleten olduğunu gösterir.

Móric Esterházy nedir?, Móric Esterházy anlamı nedir?, Móric Esterházy ne demektir?