Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir?

Lityum Nedir?

Lityum Nedir?, Lityum Nerededir?, Lityum Hakkında Bilgi?, Lityum Analizi? Lityum ilgili Lityum ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz.  Lityum ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Lityum Ne Anlama Gelir Lityum Anlamı Lityum Nedir Lityum Ne Anlam Taşır Lityum Neye İşarettir Lityum Tabiri Lityum Yorumu 

Lityum Kelimesi

Lütfen Lityum Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Lityum İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Lityum Kelimesinin Anlamı? Lityum Ne Demek? ,Lityum Ne Demektir? Lityum Ne Demektir? Lityum Analizi? , Lityum Anlamı Nedir?,Lityum Ne Demektir? , Lityum Açıklaması Nedir? ,Lityum Cevabı Nedir?,Lityum Kelimesinin Anlamı?,Lityum Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Lityum Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Lityum Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Lityum Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız

Lityum Kelimesinin Anlamı Nedir? Lityum Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Lityum Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı

Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:

Söylemek, söz söylemek -  Ad vermek -  Bir dilde karşılığı olmak -  Herhangi bir ses çıkarmak -  Herhangi bir kanıya, yargıya varmak -  Düşünmek - Oranlamak  - Ummak, - Erişmek -  Bir işe kalkışmak, yeltenmek -  Saymak, kabul etmek -  bir şey anlamına gelmek -  öyle mi,  - yani, anlaşılan -  inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü

Lityum Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır

Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı

Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. -  Muşmulaya döngel de derler.

Kamer `ay` demektir. -  Küt dedi, düştü. -  Bu işe herkes ne der? -  Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. -  Bundan sonra gelir mi dersin? -  Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. -  Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Lityum - Demek gideceksin.

Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler

- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek

 - dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin  - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok

Lityum

Lityum Nedir? Lityum Ne demek? , Lityum Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi

Lityum Kelimesinin Anlamı? Lityum Ne Demek? Lityum Ne Demektir? ,Lityum Analizi? Lityum Anlamı Nedir? Lityum Ne Demektir?, Lityum Açıklaması Nedir? , Lityum Cevabı Nedir? , Lityum Kelimesinin Anlamı?





Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir?

Lityum

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lityum, 3Li
Yağ içinde yüzmekte olan lityum
Görünüşgümüşsü beyaz
Standart atom ağırlığı Ar, std(Li)[6,938, 6,997] geleneksel: 6,94
Periyodik tablodaki yeri
Hidrojen Helyum
Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon
Sodyum Magnezyum Alüminyum Silisyum Fosfor Kükürt Klor Argon
Potasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakır Çinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom Kripton
Rubidyum Stronsiyum İtriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gümüş Kadmiyum İndiyum Kalay Antimon Tellür İyot Ksenon
Sezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum İterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum İridyum Platin Altın Cıva Talyum Kurşun Bizmut Polonyum Astatin Radon
Fransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptünyum Plütonyum Amerikyum Küriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynştaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Röntgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson
He
↑
Li
↓
Be
helyum ← Lityum → berilyum
Atom numarası (Z)3
Grup1. grup: H ve alkali metaller
Periyot2. periyot
Blok s bloku
Elektron dizilimi[He] 2s1
Kabuk başına elektron2, 1
Fiziksel özellikler
Faz (SSB'de)Katı
Erime noktası453,65 K ​(180,50 °C, ​356,90 °F)
Kaynama noktası1603 K (1330 °C; 2426 °F)
Yoğunluk (OS)0,534 g/cm3
sıvıyken (en'de)0,512 g/cm3
Kritik nokta3220 K, 67 MPa (ekstrapolasyon ile elde edilmiştir)
Erime entalpisi3,00 kJ/mol
Buharlaşma entalpisi136 kJ/mol
Molar ısı kapasitesi24,860 J/(mol·K)
Buhar basıncı
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T (K) 797 885 995 1144 1337 1610
Atom özellikleri
Yükseltgenme durumları+1
ElektronegatiflikPauling ölçeği: 0,98
İyonlaşma enerjileri
  • 1.: 520,2 kJ/mol
  • 2.: 7298,1 kJ/mol
  • 3.: 11815,0 kJ/mol
Atom yarıçapıDeneysel: 152 pm
Kovalent yarıçapı128±7 pm
Van der Waals yarıçapı182 pm
Bir spektrum aralığındaki renk çizgileri
Bir spektrum aralığındaki renk çizgileri
Elementin spektrum çizgileri
Diğer özellikleri
Kristal yapı ​Hacim merkezli kübik (hmk)
Hacim merkezli kübik kristal yapısıLityum
Ses hızı çubukta6000 m/s (20 °C'de)
Genleşme46 µm/(m·K) (25 °C'de)
Isı iletkenliği84,8 W/(m·K)
Elektrik direnci92,8 Ω·m
Manyetik düzenparamanyetik
Manyetik alınganlık+14,2×10-6 cm3/mol (298 K)[1]
Young modülü4,9 GPa
Kayma modülü4,2 GPa
Hacim modülü11 GPa
Mohs sertliği0,6
Brinell sertliği5 MPa
CAS Numarası7439-93-2
Tarihi
KeşifJohan August Arfwedson (1817)
İlk izolasyonWilliam Thomas Brande (1821)
Ana izotopları
İzotop Bolluk Yarı ömür (t1/2) Bozunma türü Ürün
6Li %7,59 kararlı
7Li %92,41 kararlı

Lityum, sembolü Li atom numarası 3 olan kimyasal elementtir. Periyodik tabloda 1. grupta alkali metal olarak bulunur ve yoğunluğu en düşük olan metaldir. Lityum, yüksek reaktifliğinden dolayı doğada saf hâlde bulunmaz. Yumuşak ve gümüşümsü beyaz metaldir. Havada bulunan oksijenle reaksiyona giren lityum, lityum oksit (Li2O) oluşturur. Bu oksitlenme reaksiyonunu engellemek için yağ içinde saklanır. Hava ve su tarafından hızlı bir şekilde oksitlenip kararır ve lekelenir. Lityum metali doldurulabilir pillerde (örnek olarak cep telefonu ve kamera pili) ve ağırlığa yüksek direniş göstermesi sebebiyle alaşım olarak hava taşıtlarında kullanılır. Li+ iyonunun nörolojik etkilerinden dolayı, lityumlu bileşikler farmakolojik olarak sakinleştiricilerde kullanılır.

Lityum atomu modeli

Genel özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci grup elementi olmasına rağmen, lityum aynı zamanda 2. grubun toprak alkali özelliklerini de gösterir. Bütün alkali metaller gibi bir tane değerlik elektronu bulunur ve bu elektronu hemen kaybederek pozitif iyon haline geçer. Bu sebeplerden dolayı lityum su ile çok kısa sürede reaksiyona girer ve doğada doğal halinde bulunmaz. Ancak kendisiyle benzer kimyasal özellikler taşıyan sodyum elementi lityuma göre daha aktiftir ve daha çok insanların midelerinde yer alır

Lityum bıçakla kesilebilir ancak sodyumdan biraz daha sert olduğu için onu kesmek veya bölmek çok daha zordur. Reaksiyona girmemiş Lityum gümüşi bir renge sahiptir, ancak kısa sürede rengi kararır. Düşük yoğunluğu sayesinde hidrokarbonlar üzerinde batmadan durabilir.

Alev üzerine konulduğunda lityumda göz alıcı bir kırmızı renk gözlenir, ancak yanmaya başladığında parlak beyaz bir alev gözlemlenir. Lityum suda ve su buharında bulunan oksijen ile tutuşur ve yanma reaksiyonu gösterir. Oda sıcaklığında azot ile reaksiyona giren tek metaldir. Yüksek özgül ısısı, 3582 J/(kg·K), ve sıvı haldeki geniş sıcaklık değerleri lityumu kullanışlı hale getirmektedir.

Lityum hava ve su ile yanması ve potansiyel patlama tehlikesine rağmen diğer alkali metallere göre daha az tehlikelidir. Oda sıcaklığındaki Lityum-Su reaksiyonu aktif ve çabuk gerçekleşen bir reaksiyon olmasına rağmen çok tehlikeli bir reaksiyon değildir. Lityum alevlerini söndürmek zordur ve bunun için özel kimyasallardan oluşan söndürücüler kullanılır.

Lityum, ten ile temasını engellemek için özel koruma gerektirir. Lityumu toz olarak ya da alkalinli bileşimlerinin solunması, burun yollarında ve boğaz da tahriş ve zarara neden olur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Johan August Arfwedson, 1817'de lityumun keşfiyle tanınır.

Petalit (LiAlSi4O10) 1800 yılında Brezilyalı kimyager ve devlet adamı José Bonifácio de Andrada e Silva tarafından İsveç'teki Utö adasındaki bir madende keşfedildi.[2][3][4][5] Ancak 1817 yılına kadar Johan August Arfwedson, o zamanlar kimyager Jöns Jakob Berzelius'un laboratuvarında çalışırken, Petalit cevherini analizinde yeni bir elementin varlığını tespit etti.[6][7][8][9]

Karbonat ve hidroksit daha az suda çözünür ve daha az alkali olmasına rağmen bu element, sodyum ve potasyum'a benzer bileşikler oluşturdu.[10] Bitki küllerinde keşfedilen potasyum ve kısmen hayvan kanındaki bolluğuyla bilinen sodyumun aksine keşfini katı bir mineralde yansıtmak için Berzelius, alkali malzemeye Yunanca λιθoς ("taş" anlamına gelen lithos olarak çevrilmiştir) kelimesinden "lithion/lithina" adını verdi.[4][9][11]

Arfwedson daha sonra aynı elementin spodumen ve Lepidolit minerallerinde bulunduğunu gösterdi.[4][12] 1818'de Christian Gmelin, lityum tuzlarının aleve parlak kırmızı bir renk verdiğini ilk gözlemleyen kişiydi.[4][13] Bununla birlikte, hem Arfwedson hem de Gmelin, saf elementi tuzlarından ayırmaya çalıştılar ve başaramadılar.[4][9][14] Daha önce kimyager Sir Humphry Davy tarafından alkali metaller potasyum ve sodyumu izole etmede kullandığı elektroliz süreciyle, lityum oksit William Thomas Brande'nin elde ettiği 1821 yılına kadar izole edilmemişti.[14][15][16][17][18] Brande ayrıca klorür gibi bazı saf lityum tuzlarını tanımladı ve lithia'nın (lityum oksit) yaklaşık %55 metal içerdiğini tahmin ederek, lityumun atom ağırlığının yaklaşık 9,8 g/mol (modern değer ~6.94 g/mol) olduğunu tahmin etti.[19] 1855'te, Robert Bunsen ve Augustus Matthiessen tarafından lityum klorürün elektrolizi yoluyla daha büyük miktarlarda lityum üretildi.[4][20] Bu yöntemin bulunması 1923'te sıvı lityum klorür ve potasyum klorür karışımının elektrolizini yapan Alman Metallgesellschaft AG şirketi tarafından ticari lityum üretimine yol açtı.[4][21][22]

Avustralyalı psikiyatr John Cade, 1949'da mani tedavisinde lityum kullanımını yeniden tanıtması ve yaygınlaştırmasıyla tanınır.[23] Kısa bir süre sonra, 20. yüzyılın ortaları boyunca, lityumun mani ve depresyon Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yükselişe geçti.

Lityum üretimi ve kullanımı, tarihte birkaç ciddi değişikliğe uğradı. Lityumun ilk büyük uygulaması, uçak motorları için yüksek-sıcaklık lityum gresleri ve II. Dünya Savaşı'nda ve kısa bir süre sonraki benzer uygulamalardı. Lityum bazlı sabunların diğer alkali sabunlara göre daha yüksek erime noktasına sahip olması ve kalsiyum bazlı sabunlara göre daha az aşındırıcı olması bu kullanımı desteklemiştir. Lityum sabunlarına ve yağlama greslerine olan az talep, çoğu ABD'de olmak üzere birkaç küçük madencilik operasyonuyla desteklendi.

Nükleer füzyon silahları üretimiyle Soğuk Savaş sırasında lityuma olan talep önemli ölçüde arttı. Hem lityum-6 hem de lityum-7, nötronlar tarafından ışınlandığında trityum üretir ve bu nedenle, kendi başına trityum üretiminin yanı sıra lityum döterid şeklinde hidrojen bombalarında kullanılan bir katı füzyon yakıtı biçimi için yararlıdır. ABD, 1950'lerin sonları ile 1980'lerin ortaları arasında başlıca lityum üreticisi haline geldi. Sonunda, lityum stoğu kabaca 42.000 ton lityum hidroksit idi. Depolanan lityum, birçok standartlaştırılmış kimyasalda lityumun ölçülen atomik ağırlığını ve hatta izotop ayırma tesislerinden boşaltılan ve yer altı sularına karışan lityum tuzları tarafından "kontamine olmuş" bazı "doğal kaynaklar"daki lityumun atom ağırlığını etkilemek için yeterli olan lityum-6'da %75 oranında tükendi.[24][25]

alt1
alt2
Salar del Hombre Muerto, Arjantin (solda) ve Uyuni, Bolivya (sağda), tuz düzlükleri lityum açısından zengindir. Lityum bakımından zengin tuzlu su, güneş buharlaşma havuzları'na pompalanarak konsantre edilir (soldaki resimde görülebilir).

Lityum, camın erime sıcaklığını düşürmek ve Hall-Héroult işlemi'nde alüminyum oksit'in erime davranışını iyileştirmek için kullanılır.[26][27] Bu iki kullanım, 1990'ların ortalarına kadar pazara hakim oldu. nükleer silahlanma yarışı sona erdikten sonra, lityuma olan talep azaldı ve enerji stoklarının açık piyasada satılması fiyatları daha da düşürdü.[25] 1990'ların ortalarında, birçok şirket lityumu tuzlu su yeraltı veya açık ocak madenciliğinden daha ucuz bir seçenek olduğunu kanıtladı. Madenlerin çoğu kapandı veya odaklarını diğer malzemelere kaydırdı, çünkü yalnızca bölgelere ayrılmış pegmatitlerden elde edilen cevher rekabetçi bir fiyatla çıkarılabiliyordu. Örneğin, Kuzey Karolina, Kings Mountain yakınlarındaki ABD madenleri 21. yüzyılın başlangıcından önce kapandı.

Lityum iyon pillerin geliştirilmesi, lityum talebini artırdı ve 2007'de baskın kullanım haline geldi.[28] 2000'li yıllarda pillerdeki lityum talebinin artmasıyla birlikte, yeni şirketler artan talebi karşılamak için tuzlu su izolasyonu çalışmalarını büyüttüler.[29][30]

Yenilenebilir enerjiyle çalışan ve pillere bağımlı bir dünyada lityumun jeopolitik rekabetin ana nesnelerinden biri olacağı tartışıldı, ancak bu bakış açısı, artırılmış üretim için ekonomik teşviklerin gücünü hafife aldığı için de eleştirildi.[31]

Spodumen cevheri, LiAl(SiO3)2, Lityum içeriği nedeniyle ticari olarak çok önemlidir. Öncelikle 1100 °C’ de a formu ısıtılarak daha yumuşak b formuna dönüştürülür. b formu sıcak sülfürik asit ile reaksiyona sokularak Li2SO4L2So4H5rt5 elde edilir. Elde edilen bu çökelek çözeltiden ayrılarak Na3CO3 ile yıkanır. Böylece suda çözünmeyen Li2CO3 elde edilir. Manik depresif tedavisinde ve pillerde kullanılır.

Li2SO3 + Na2CO3 → Na2SO4 + Li2CO3 (katı)

Elde edilen Li2CO3 çökeleği HCl ile reaksiyona sokularak LiCl elde edilir.

Li2CO3 + 2 HCl → 2 LiCl + CO2 + H2O

LiCl erime noktası 600 °C den fazla olduğu için elektroliz ile saflaştırılması zor olduğundan LiCl (55%) ve KCl (45%) karışımı kullanılarak erime noktası 430 °C’ye düşürülür. Bu karışımın elektrolizi ile Li saf olarak elde edilir.

  • Katot: Li+ (s) + e- → Li (s)
  • Anot: Cl- (s) → ½ Cl2 (g) + e-

İçme Suyunda Lityum ve İlgili Bulgular[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum pil

1990 yılında, ABD'nin Texas eyaletinin 28 idari bölümünde (county) içme sularındaki lityum miktarı üzerine bir araştırma yayımlanmıştır. Bu araştırma, içme suyundaki lityum miktarıyla intihar, cinayet ve tecavüz vakalarının negatif korelasyon gösterdiğini destekler veriler sunmuştur. Çalışmaya dahil edilen zaman aralığında, suyundaki lityum miktarı en yüksek bölgelerde, en düşük olan bölgelere kıyasla %40 daha az intihar vakası görülmüştür.

2009 yılında Japonya'da, 1 milyon insanın yaşadığı 18 şehri ve 5 senelik bir zaman dilimini kapsayan bir araştırma bu sonuçları desteklemiş. Bunu takiple Avustralya ve Yunanistan'da da bu iddiaları destekler sonuçların elde edildiği araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmanın sahibi araştırmacılar, çok düşük miktarlarda lityuma maruz kalmanın sinir sistemini koruyucu, hatta sinir hücresi gelişimini destekleyici etkilerinin olabileceği fikrini öne sürmüşlerdir.

Bu araştırmada kullanılan verilerin tekrar analiziyle yayımlanan ikinci bir araştırmada, içme suyundaki lityum miktarındaki artışın, çalışmada gözlenen ölüm oranlarıyla negatif korelasyon gösterdiği bulgulanmıştır.

Bu süreçte, İngiltere'de yapılan bir araştırma, yukarıda anlatılanlara aykırı bir sonuç vermiştir. Fakat bu araştırmaya konu olan bölgede içme sularındaki lityum miktarının, öteki çalışmalara ve ilgili bölgelere kıyasla çok daha düşüktür.[32]

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum madeni üretimi (2020), USGS'e göre ton cinsinden rezervler ve kaynaklar[33]
Ülke Üretim Rezervler Kaynaklar
Arjantin 6,200 1,900,000 19,300,000
Avustralya 40,000 4,700,000 6,400,000
Avusturya - - 50,000
Bolivya - - 21,000,000
Brezilya 1,900 95,000 470,000
Kanada 0 530,000 2,900,000
Şili 18,000 9,200,000 9,600,000
Çin 14,000 1,500,000 5,100,000
Çekya - - 1,300,000
Kongo Demokratik Cumhuriyeti - - 3,000,000
Finlandiya - - 50,000
Almanya - - 2,700,000
Gana - - 90,000
Hindistan - 5,900,000[34][35] -
Kazakistan - - 50,000
Mali - - 700,000
Meksika - - 1,700,000
Namibya - - 50,000
Peru - - 880,000
Portekiz 900 60,000 270,000
Sırbistan - - 1,200,000
İspanya - - 300,000
Amerika Birleşik Devletleri 870[note 1] 750,000 7,900,000
Zimbabve 1,200 220,000 500,000
Dünya toplamı 82,000 21,000,000 86,000,000+

Uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 (resim) ve 2019 (aşağıdaki rakamlar) için küresel lityum kullanım tahminleri[36][37]
  Seramik ve cam (18%)
  Piller (65%)
  Yağlama gresleri (5%)
  Sürekli döküm (3%)
  Hava filtreleme (1%)
  Polimerler
  Birincil alüminyum üretimi
  İlaç
  Diğer (5%)

Piller[değiştir | kaynağı değiştir]

2021'de çoğu lityum, elektrikli otomobil'ler ve mobil cihazlar için lityum iyon pil yapmak için kullanıldı.

Seramik ve cam[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum oksit, silika işlemek için malzemenin erime noktası ve viskozitesini azaltarak akı olarak yaygın kullanılır ve düşük termal genleşme katsayıları dahil olmak üzere iyileştirilmiş fiziksel özelliklere sahip sırlar elde edilmesini sağlar. Dünya çapında bu, lityum bileşikleri için en büyük kullanımlardan biridir.[36][38] Fırın kapları için lityum oksit içeren sırlar kullanılır. Lityum karbonat (Li2CO3) genellikle bu uygulamada kullanılır çünkü ısıtıldığında okside dönüşür.[39]

Elektrik ve elektronik[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılın sonlarında lityum, yüksek elektrot potansiyeli nedeniyle pil elektrolitlerinin ve elektrotlarının önemli bir bileşeni haline geldi. Düşük atom kütlesi nedeniyle, yüksek yük ve güç-ağırlık oranına sahiptir.

Tipik bir lityum-iyon pil, kurşun-asit için 2.1 volt ve çinko-karbon için 1.5 volt ile karşılaştırıldığında hücre başına yaklaşık 3 volt üretebilir. Şarj edilebilir ve yüksek enerji yoğunluklu lityum iyon piller, anot olarak lityum veya bileşikleri ile tek kullanımlık (birincil) piller olan lityum piller'den farklıdır.[40][41] Lityum kullanan diğer şarj edilebilir piller arasında lityum-iyon polimer pil, lityum demir fosfat pil ve nanotel pil bulunur.

Yıllar boyunca potansiyel büyüme konusunda görüşler farklı olmuştur. 2008'de yapılan bir araştırma, "gerçekçi olarak ulaşılabilir lityum karbonat üretiminin geleceğin PHEV ve EV küresel pazar gereksinimlerinin yalnızca küçük bir bölümü için yeterli olacağı", "Taşınabilir elektronik sektöründen gelen talebin önümüzdeki on yılda planlanan üretim artışlarının çoğunu alacağı" ve "lityum karbonatın seri üretimi çevreye duyarlı olmadığı, korunması gereken ekosistemlerde onarılamaz ekolojik hasara neden olacağı ve LiIon tahrikinin 'Yeşil Araba' kavramıyla bağdaşmadığı'" sonucuna varmıştır.[42]

Gres yağları[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityumun en çok üçüncü kullanımı greslerdir. Lityum hidroksit güçlü bir bazdır ve bir yağ ile ısıtıldığında lityum stearat'tan yapılmış bir sabun üretir. Lityum sabun, yağları yoğunlaştırma özelliğine sahiptir ve çok amaçlı, yüksek sıcaklık gres yağları üretmek için kullanılır.[43][44][45]

Metalurji[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum (örn. lityum karbonat olarak), akışkanlığı arttırdığı sürekli döküm kalıp akı cüruflarına katkı maddesi olarak kullanılır,[46][47] 2011'de küresel lityum kullanımının %5'i burada kullanıldı.[48]

Lityum bileşikleri damarlanmayı azaltmak için demir dökümünde döküm kumu'na katkı maddesi (akı) olarak da kullanılır.[49]

Lityum (lityum florür olarak) alüminyum izabe tesislerine (Hall–Héroult prosesi) katkı maddesi olarak kullanılır. Böylece alüminyumun erime sıcaklığını düşürür ve elektrik direncini arttırır.[50] 2011'de üretimin %3'ü bunun için kullanıldı.[48]

Kaynak veya lehimleme için akı olarak kullanıldığında, metalik lityum işlem sırasında metallerin kaynaşmasını destekler[51] ve safsızlıkları emerek oksitlerin oluşumunu ortadan kaldırır.[52]

Alüminyum, kadmiyum, bakır ve manganez içeren metal alaşımları yüksek performanslı, az yoğun uçak parçaları yapımında kullanılır (ayrıca bkz. Lityum-alüminyum alaşımları).[53]

Silikon nano kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum, elektrikli piller ve diğer cihazlar için elektronik bileşenlerde silikon nano kaynakların mükemmelleştirilmesine yardımcı olmada etkili bulunmuştur.[54]

İşaret fişeklerinde ve piroteknik lityum kullanımı, gül kırmızısı alevinden kaynaklanır.[55]

Hava temizleme[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum klorür ve lityum bromür, higroskopiktir ve gaz akışlarında kurutucu olarak kullanılır.[43] Lityum hidroksit ve lityum peroksit, uzay aracı ve denizaltıların kapalı alanlarda karbondioksit giderme ve hava temizleme için en çok kullanılan tuzlardır. Lityum hidroksit, lityum karbonat oluşturarak havadan karbon dioksit emer ve düşük ağırlığı nedeniyle diğer alkalin hidroksitlere göre tercih edilir.

Lityum peroksit (Li2O2) nem varlığında sadece karbon dioksit ile reaksiyona girerek lityum karbonat oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda oksijeni de serbest bırakır.[56][57] Reaksiyon aşağıdaki gibidir:

2 Li2O2 + 2 CO2 → 2 Li2CO3 + O2.

Yukarıda bahsedilen bileşiklerin bazıları ve lityum perklorat denizaltılara oksijen veren oksijen mumlarında kullanılır. Bunlar ayrıca küçük miktarlarda bor, magnezyum, alüminyum, silikon, titanyum, manganez ve demir içerebilir.[58]

Optik[değiştir | kaynağı değiştir]

Kristal olarak yapay olarak büyütülen lityum florür, berrak ve şeffaftır ve genellikle IR, UV ve VUV (vakum UV) uygulamaları için özel optiklerde kullanılır. En yaygın malzemelerin derin UV'sinde en az kırılma indekslerinden birine ve en uzak iletim aralığına sahiptir.[59]

Termolüminesan radyasyon dozimetrisi (TLD) için ince bölünmüş lityum florür tozu kullanılmıştır: Böyle bir numune radyasyona maruz kaldığında, ısıtıldığında yoğunluğu alınan radyasyon dozu ile orantılı mavimsi bir ışık salınımıyla çözülen kristal hatalarını biriktirir böylece bunun nicelleştirilmesine izin verir.[60]

Lityum florür bazen teleskopların odak merceklerinde kullanılır.[43][61]

Lityum niyobat'ın yüksek doğrusal olmama özelliği, doğrusal olmayan optik uygulamalarda faydalanılır.

Cep telefonları ve optik modülatör'ler gibi telekomünikasyon ürünlerinde, rezonant kristal'ler gibi bileşenlerde yaygın kullanılır. Cep telefonlarının %60'ından fazlasında lityum uygulamaları kullanılır.[62]

Organik ve polimer kimyası[değiştir | kaynağı değiştir]

Organolityum bileşikleri, polimer ve ince-kimyasalların üretiminde çok kullanılır. Bu reaktiflerin baskın tüketicisi olan polimer endüstrisinde alkil lityum bileşikleri fonksiyonelleştirilmemiş olefinlerin anyonik polimerizasyondaki katalizörler/başlatıcılar'dır.[63][64][65][66] İnce kimyasalların üretimi için organolityum bileşikler, karbon-karbon bağlarının oluşumu için güçlü bazlar ve reaktifler olarak iş görür. Organolityum bileşikleri, lityum metal ve alkil halojenürlerden hazırlanır.[67]

Organik bileşikleri hazırlamak için reaktif olarak birçok başka lityum bileşiği kullanılır. Bazı popüler bileşikler arasında lityum alüminyum hidrit (LiAlH4), lityum trietilborohidrit, n-bütillityum ve tert-bütillityum bulunur.

Askeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum alüminyum hidrit (Li[AlH4) gibi metalik lityum ve onun kompleksi hidritler, roket itici gazlara yüksek enerjili katkı maddeleri olarak kullanılır.[15] Lityum alüminyum hidrit kendi başına katı yakıt olarak da kullanılabilir.[68]

Mark 50 torpidosu depolanmış kimyasal enerji sevk sistemi (SCEPS), katı lityum bloğu üzerine püskürtülen küçük bir kükürt hekzaflorür tankı kullanır. Reaksiyon, torpidoyu kapalı bir Rankine çevrimi içinde itmek için buhar oluşturarak ısı üretir.[69]

Lityum-6 içeren Lityum hidrit, bombanın füzyon aşaması için yakıt görevi gördüğü termonükleer silahlarda kullanılır.[70]

Lityumu yakıt olarak kullanarak torpido fırlatılışı

İçecek sanayi[değiştir | kaynağı değiştir]

"7-Up", piyasaya "Bib-label Lithiated Lemon-Lime Soda" ismiyle sürülmüştür. İçecek, 1950 yılına kadar da lityum sitrat içermiştir. Şehir efsanelerine göre içeceğin ismindeki "7", lityumun atom ağırlığından kaynaklıdır.[32]

Tıp[değiştir | kaynağı değiştir]

Lityum tuzları bipolar bozukluk tedavisinde, duygu durum dengeleyici olarak kullanılır.[71] Lityumun bu etkisi 1949 yılında Avustralyalı psikiyatr John Cade tarafından belgelenmiştir. FDA, 1970 yılında lityumun etkili bir ilaç olarak tanındığını duyurmuştur.[32]

Lityumun hem depresyon hem mani üzerinde etkisi olsa da hipomanik veya manik dönem üzerindeki etkisi daha baskındır. Lityum, depresyon tedavisinde öteki antidepresanların etkisini güçlendirmek için de kullanılmaktadır.

Lityum, sindirilmesinin ardından, merkezi sinir sisteminde hızla yayılır ve çeşitli nörotransmitterler ve almaçlarla etkileşir. Norepinefrin salınımını azalttığı ve serotonin sentezini arttırdığı bilinmektedir. Mani üzerindeki etkisini ortaya çıkaran mekanizma bilinmemektedir.

Lityum tuzları, şizoaffektif bozukluk ve döngüsel majör depresyon gibi ilgili teşhisler için de yardımcı olabilir. Bu tuzların aktif kısmı lityum iyon Li+'tur.[71] Hamileliğin ilk üç aylık dönemindeki tedavi sırasında lityum alan kadınlardan doğan bebeklerde bunlar Ebstein kalp anomalisi gelişme riskini artırabilirler.[72]

Baş zonklamasında olası tedavi olarak lityum da araştırılmıştır.[73]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ In 2013

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. ss. E110. ISBN 0-8493-0464-4. 
  2. ^ D'Andraba (1800). "Des caractères et des propriétés de plusieurs nouveaux minérauxde Suède et de Norwège, avec quelques observations chimiques faites sur ces substances". Journal de Physique, de Chimie, d'Histoire Naturelle, et des Arts. 51: 239. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Petalite Mineral Information". Mindat.org. 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. 
  4. ^ a b c d e f g "Lithium:Historical information". 16 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. 
  5. ^ Weeks, Mary (2003). Discovery of the Elements. Whitefish, Montana, United States: Kessinger Publishing. s. 124. ISBN 978-0-7661-3872-8. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  6. ^ Berzelius (1817). "Ein neues mineralisches Alkali und ein neues Metall" [A new mineral alkali and a new metal]. Journal für Chemie und Physik. 21: 44-48. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.  From p. 45: "Herr August Arfwedson, ein junger sehr verdienstvoller Chemiker, der seit einem Jahre in meinem Laboratorie arbeitet, fand bei einer Analyse des Petalits von Uto's Eisengrube, einen alkalischen Bestandtheil, … Wir haben es Lithion genannt, um dadurch auf seine erste Entdeckung im Mineralreich anzuspielen, da die beiden anderen erst in der organischen Natur entdeckt wurden. Sein Radical wird dann Lithium genannt werden." (Mr. August Arfwedson, a young, very meritorious chemist, who has worked in my laboratory for a year, found during an analysis of petalite from Uto's iron mine, an alkaline component … We've named it lithion, in order to allude thereby to its first discovery in the mineral realm, since the two others were first discovered in organic nature. Its radical will then be named "lithium".)
  7. ^ "Johan August Arfwedson". Periodic Table Live!. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. 
  8. ^ "Johan Arfwedson". 5 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. 
  9. ^ a b c van der Krogt, Peter. "Lithium". Elementymology & Elements Multidict. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2010. 
  10. ^ Clark, Jim (2005). "Compounds of the Group 1 Elements". 11 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2009. 
  11. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; krebs isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  12. ^ See:
  13. ^ Gmelin, C. G. (1818). "Von dem Lithon" [On lithium]. Annalen der Physik. 59 (7): 238-241. Bibcode:1818AnP....59..229G. doi:10.1002/andp.18180590702. 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. p. 238 Es löste sich in diesem ein Salz auf, das an der Luft zerfloss, und nach Art der Strontiansalze den Alkohol mit einer purpurrothen Flamme brennen machte. (There dissolved in this [solvent; namely, absolute alcohol] a salt that deliquesced in air, and in the manner of strontium salts, caused the alcohol to burn with a purple-red flame.) 
  14. ^ a b Enghag, Per (2004). Encyclopedia of the Elements: Technical Data – History –Processing – Applications. Wiley. ss. 287-300. ISBN 978-3-527-30666-4. 
  15. ^ a b Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850341-5. 
  16. ^ Brande, William Thomas (1821) A Manual of Chemistry, 2nd ed. London, England: John Murray, vol. 2, pp. 57-58. 22 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ "The Quarterly journal of science and the arts". The Quarterly Journal of Science and the Arts. Royal Institution of Great Britain. 5: 338. 1818. 13 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2010. 
  18. ^ "Timeline science and engineering". DiracDelta Science & Engineering Encyclopedia. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2008. 
  19. ^ Brande, William Thomas; MacNeven, William James (1821). A manual of chemistry. Long. s. 191. Erişim tarihi: 8 Ekim 2010. 
  20. ^ Bunsen, R. (1855). "Darstellung des Lithiums" [Preparation of lithium]. Annalen der Chemie und Pharmacie. 94: 107-111. doi:10.1002/jlac.18550940112. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015. 
  21. ^ Green, Thomas (11 Haziran 2006). "Analysis of the Element Lithium". echeat. 21 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ Garrett, Donald E. (5 Nisan 2004). Handbook of Lithium and Natural Calcium Chloride. s. 99. ISBN 9780080472904. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ Shorter, Edward (June 2009). "The history of lithium therapy". Bipolar Disorders. 11 (Suppl 2): 4-9. doi:10.1111/j.1399-5618.2009.00706.x. ISSN 1398-5647. PMC 3712976 $2. PMID 19538681. 
  24. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Coplen2002 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  25. ^ a b Ober, Joyce A. (1994). "Commodity Report 1994: Lithium" (PDF). United States Geological Survey. 9 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2010. 
  26. ^ Deberitz, Jürgen; Boche, Gernot (2003). "Lithium und seine Verbindungen - Industrielle, medizinische und wissenschaftliche Bedeutung". Chemie in unserer Zeit. 37 (4): 258-266. doi:10.1002/ciuz.200300264. 
  27. ^ Bauer, Richard (1985). "Lithium - wie es nicht im Lehrbuch steht". Chemie in unserer Zeit. 19 (5): 167-173. doi:10.1002/ciuz.19850190505. 
  28. ^ Ober, Joyce A. (1994). "Minerals Yearbook 2007 : Lithium" (PDF). United States Geological Survey. 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2010. 
  29. ^ Kogel, Jessica Elzea (2006). "Lithium". Industrial minerals & rocks: commodities, markets, and uses. Littleton, Colo.: Society for Mining, Metallurgy, and Exploration. s. 599. ISBN 978-0-87335-233-8. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020. 
  30. ^ McKetta, John J. (18 Temmuz 2007). Encyclopedia of Chemical Processing and Design: Volume 28 – Lactic Acid to Magnesium Supply-Demand Relationships. M. Dekker. ISBN 978-0-8247-2478-8. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ Overland, Indra (1 Mart 2019). "The geopolitics of renewable energy: Debunking four emerging myths" (PDF). Energy Research & Social Science. 49: 36-40. doi:10.1016/j.erss.2018.10.018 Özgürce erişilebilir. ISSN 2214-6296. 13 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019. 
  32. ^ a b c "Should We All Take a Bit of Lithium?". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2015. 
  33. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; uslit isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  34. ^ "India finds 5.9 million tonnes lithium deposits in Jammu and Kashmir". 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ "5.9 million tonnes Lithium deposits found in J&K: Why it's important". The Times of India. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ a b "Lithium" (PDF). 2016. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2016 – US Geological Survey (USGS) vasıtasıyla. 
  37. ^ "Lithium" (PDF). USGS. USGS. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  38. ^ "Fmclithium.com" (PDF). www.fmclithium.com. 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  39. ^ Clark, Jim (2005). "Some Compounds of the Group 1 Elements". chemguide.co.uk. 27 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2013. 
  40. ^ "Disposable Batteries - Choosing between Alkaline and Lithium Disposable Batteries". Batteryreview.org. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  41. ^ "Battery Anodes > Batteries & Fuel Cells > Research > The Energy Materials Center at Cornell". Emc2.cornell.edu. 22 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  42. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; meridian isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  43. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CRC isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  44. ^ Totten, George E.; Westbrook, Steven R.; Shah, Rajesh J. (2003). Fuels and lubricants handbook: technology, properties, performance, and testing. 1. ASTM International. s. 559. ISBN 978-0-8031-2096-9. 23 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ Rand, Salvatore J. (2003). Significance of tests for petroleum products. ASTM International. ss. 150-152. ISBN 978-0-8031-2097-6. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ The Theory and Practice of Mold Fluxes Used in Continuous Casting: A Compilation of Papers on Continuous Casting Fluxes Given at the 61st and 62nd Steelmaking Conference, Iron and Steel Society 
  47. ^ Lu, Y. Q.; Zhang, G. D.; Jiang, M. F.; Liu, H. X.; Li, T. (2011). "Effects of Li2CO3 on Properties of Mould Flux for High Speed Continuous Casting". Materials Science Forum. 675–677: 877-880. doi:10.4028/www.scientific.net/MSF.675-677.877. 
  48. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; minerals.usgs.gov isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  49. ^ "Testing 1-2-3: Eliminating Veining Defects", Modern Casting, July 2014, 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Mart 2015 
  50. ^ Haupin, W. (1987), Mamantov, Gleb; Marassi, Roberto (Ed.), "Chemical and Physical Properties of the Hall-Héroult Electrolyte", Molten Salt Chemistry: An Introduction and Selected Applications, Springer, s. 449 
  51. ^ Garrett, Donald E. (5 Nisan 2004). Handbook of Lithium and Natural Calcium Chloride (İngilizce). Academic Press. s. 200. ISBN 9780080472904. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ Prasad, N. Eswara; Gokhale, Amol; Wanhill, R. J. H. (20 Eylül 2013). Aluminum-Lithium Alloys: Processing, Properties, and Applications (İngilizce). Butterworth-Heinemann. ISBN 9780124016798. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020. 
  53. ^ Davis, Joseph R. ASM International. Handbook Committee (1993). Aluminum and aluminum alloys. ASM International. ss. 121-. ISBN 978-0-87170-496-2. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011. 
  54. ^ Karki, Khim; Epstein, Eric; Cho, Jeong-Hyun; Jia, Zheng; Li, Teng; Picraux, S. Tom; Wang, Chunsheng; Cumings, John (2012). "Lithium-Assisted Electrochemical Welding in Silicon Nanowire Battery Electrodes" (PDF). Nano Letters. 12 (3): 1392-7. Bibcode:2012NanoL..12.1392K. doi:10.1021/nl204063u. PMID 22339576. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  55. ^ Koch, Ernst-Christian (2004). "Special Materials in Pyrotechnics: III. Application of Lithium and its Compounds in Energetic Systems". Propellants, Explosives, Pyrotechnics. 29 (2): 67-80. doi:10.1002/prep.200400032. 
  56. ^ Mulloth, L.M.; Finn, J.E. (2005). "Air Quality Systems for Related Enclosed Spaces: Spacecraft Air". The Handbook of Environmental Chemistry. 4H. ss. 383-404. doi:10.1007/b107253. ISBN 978-3-540-25019-7. 
  57. ^ "Application of lithium chemicals for air regeneration of manned spacecraft". Lithium Corporation of America & Aerospace Medical Research Laboratories. 1965. 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ Markowitz, M. M.; Boryta, D. A.; Stewart, Harvey (1964). "Lithium Perchlorate Oxygen Candle. Pyrochemical Source of Pure Oxygen". Industrial & Engineering Chemistry Product Research and Development. 3 (4): 321-30. doi:10.1021/i360012a016. 
  59. ^ Hobbs, Philip C. D. (2009). Building Electro-Optical Systems: Making It All Work. John Wiley and Sons. s. 149. ISBN 978-0-470-40229-0. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  60. ^ Point Defects in Lithium Fluoride Films Induced by Gamma Irradiation. Proceedings of the 7th International Conference on Advanced Technology & Particle Physics: (ICATPP-7): Villa Olmo, Como, Italy. 2001. World Scientific. 2002. s. 819. ISBN 978-981-238-180-4. 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  61. ^ Sinton, William M. (1962). "Infrared Spectroscopy of Planets and Stars". Applied Optics. 1 (2): 105. Bibcode:1962ApOpt...1..105S. doi:10.1364/AO.1.000105. 
  62. ^ "You've got the power: the evolution of batteries and the future of fuel cells" (PDF). Toshiba. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2009. 
  63. ^ "Organometallics". IHS Chemicals. February 2012. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2012. 
  64. ^ Yurkovetskii, A. V.; Kofman, V. L.; Makovetskii, K. L. (2005). "Polymerization of 1,2-dimethylenecyclobutane by organolithium initiators". Russian Chemical Bulletin. 37 (9): 1782-1784. doi:10.1007/BF00962487. 
  65. ^ Quirk, Roderic P.; Cheng, Pao Luo (1986). "Functionalization of polymeric organolithium compounds. Amination of poly(styryl)lithium". Macromolecules. 19 (5): 1291-1294. Bibcode:1986MaMol..19.1291Q. doi:10.1021/ma00159a001. 
  66. ^ Stone, F. G. A.; West, Robert (1980). Advances in organometallic chemistry. Academic Press. s. 55. ISBN 978-0-12-031118-7. 13 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020. 
  67. ^ Bansal, Raj K. (1996). Synthetic approaches in organic chemistry. s. 192. ISBN 978-0-7637-0665-4. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  68. ^ "AN EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF A LITHIUM ALUMINUM HYDRIDE-HYDROGEN PEROXIDE HYBRID ROCKET" (PDF). 28 Haziran 2003. 28 Haziran 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  69. ^ Hughes, T.G.; Smith, R.B.; Kiely, D.H. (1983). "Stored Chemical Energy Propulsion System for Underwater Applications". Journal of Energy. 7 (2): 128-133. Bibcode:1983JEner...7..128H. doi:10.2514/3.62644. 
  70. ^ Emsley, John (2011). Nature's Building Blocks. 
  71. ^ a b Kean, Sam (2011). The Disappearing Spoon. 
  72. ^ Yacobi S; Ornoy A (2008). "Is lithium a real teratogen? What can we conclude from the prospective versus retrospective studies? A review". Isr J Psychiatry Relat Sci. 45 (2): 95-106. PMID 18982835. 
  73. ^ Lieb, J.; Zeff (1978). "Lithium treatment of chronic cluster headaches" (PDF). The British Journal of Psychiatry. 133 (6): 556-558. doi:10.1192/bjp.133.6.556. PMID 737393. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/ansiklopedi/Lityum&oldid=32148909" sayfasından alınmıştır
Lityum nedir?Lityum anlamı nedir?Lityum ne demektir?
Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Nedir? :Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? ile ilgili Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Ne Demektir? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Açıklaması Nedir? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Cevabı Nedir? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Kelimesinin Anlamı? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Açıklaması? :Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir.Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Gerçek mi? :Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? ile ilgili Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Hakkında? :Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? ile ilgili Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? burada bulabilirsiniz. Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Detaylar için sitemizi geziniz Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Lityum nedir?, Lityum anlamı nedir?, Lityum ne demektir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz
1975 Le Mans 24 Saat Yarışı, Ceyhan Belediyespor, Ribes, 1991 Federasyon Kupası Finali, Türkiye Hava Sporları Federasyonu, Ashchysu Nehri, Morris Chestnut, Nick Bockwinkel, Christian Bale, Beta Pegasi, Enerji korunumu, CLAS dedektörü, Berevat, IPhone 5, İPhone 5, Xiaomi Mi A2 Lite, Solanum boldoense, Merlin balığı, Péter Balázs, Büyük Birleşik Kuram, Tokyo Hikayesi, Nissan, Dietzenbach, Çulhalar, Simav, 78. Akademi Ödülleri, Holografi ilkesi, 2023 Ronde van Vlaanderen, Yury Zuev, Permanganat, Alberto della Marmora, Avrupa Kültür Başkenti, Antonin Magne, 17 (sayı), Dominique Pire, Chignall, Heterofobi, I. Boemondo, Geirangerfjord, USA Today, Çin Maoist Komünist Partisi, Hamedan Eyaleti, Xcas, John F. Kennedy, Hacıyusuf, Tutak, Schwerer Panzerspähwagen, Kültürel soykırım, Harmankaya Kanyonu Tabiat Parkı, Holografik prensip, Güzeloluk Camisi, Meaño, Habsburg Krallığı, Luidia ferruginea, 2 Shows Nightly, ABD Federal Koruma Servisi, Aristo Fiziği, Onur Bulut (1994 doğumlu futbolcu), Hamit Görele, Dünya Mirasları listesi, Gone in 60 Seconds (2000 film), Tamaşekçe, Pavia Muharebesi, Michael Richards, Çankırıda 1991 Türkiye genel seçimleri, Toni Storm, Neopozitivizm, Cihat Arslan, Açısal momentumun korunumu, Bağistan, Øystein Ore, QMobile, Hadım Ali Paşa, Feynman diyagramları, BCS teorisi, Her şeyin kuramı, Büyük Birleşik Teori, Compton saçılımı, Sicim Kuramı, Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Outlook.com, Hamed bin İsa Al Halife, Hohonus, Japonyadaki havalimanları listesi, Japonyada demiryolu ulaşımı, Samsun Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Selefçegan, Negombo, Fisting, Sogflasyon, Opera Meydanı, Altıntepsi Makelspor, Higgs alanı, Katenoteizm, Türkiyede çok partili dönem, Kuantum alan kuramı, Biyotik kriz, HERA (parçacık hızlandırıcı), MTV Avrupa Müzik Ödülleri 2005, Hakan Balta, Jakub Blaszczykowski, Altınkaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali,
Fitilsiz Nedir?, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Anlamı Nedir, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Nasıl Oluştu, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tarihi, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Renkleri, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tasarımı, Zürriyetli İsminin Anlamı Nedir?, Mustafa Süleyman Kurtar Kimdir?, Züppe İsminin Anlamı Nedir?, Fitilci Nedir?, Dağıstan Budak Kimdir?, Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kimdir? Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Nereli Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kaç Yaşında?, Zümrüdi İsminin Anlamı Nedir?, Tolgasız Nedir?, Fitçi Nedir?, Hatice Gül Bingöl Kimdir?, Gökhan Baylan Kimdir?, Zülüflü İsminin Anlamı Nedir?, Tolgalı Nedir?, Fişlik Nedir?, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Anlamı Nedir, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Nasıl Oluştu, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tarihi, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Renkleri, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tasarımı, Toleranssız Nedir?, Züllü İsminin Anlamı Nedir?, Fişli Nedir?, Fişeksiz Nedir?, Zülcelâl İsminin Anlamı Nedir?, Sözdar Akdoğan Kimdir?, Murat Turna Kimdir?, Fahri Özkan Kimdir?, Zührevi İsminin Anlamı Nedir?, Fişekli Nedir?, Züğürt İsminin Anlamı Nedir?, İzmir bayrağı Anlamı Nedir, İzmir bayrağı Nasıl Oluştu, İzmir bayrağı Tarihi, İzmir bayrağı Renkleri, İzmir bayrağı Tasarımı, Filiz Çelik Kimdir?, Toksikolojik Nedir?, Fistolu Nedir?, Koray Önsel Kimdir?, Zübük İsminin Anlamı Nedir?, Toksik Nedir?, Fikret Tufanyazıcı Kimdir?, Zulmeden İsminin Anlamı Nedir?, Fistansız Nedir?, İlker Yücel Kimdir?, Tokatlı Nedir?, Zömbe İsminin Anlamı Nedir?, Gadsden bayrağı Anlamı Nedir, Gadsden bayrağı Nasıl Oluştu, Gadsden bayrağı Tarihi, Gadsden bayrağı Renkleri, Gadsden bayrağı Tasarımı, Tokalı Nedir?, Selma Sarıcıoğlu Çalışkan Kimdir?, Zottiri İsminin Anlamı Nedir?, Ümit Duman Kimdir?, Zot İsminin Anlamı Nedir?, Bahadır Gökmen Kimdir?, Berrin Selbuz Kimdir?, Tok Sözlü Nedir?, Fiskal Nedir?, Zorunlu İsminin Anlamı Nedir?, Zorlu İsminin Anlamı Nedir?, Toimeton Nedir?, Ömer Eldemir Kimdir?, Demokratik Kampuçya bayrağı Anlamı Nedir, Demokratik Kampuçya bayrağı Nasıl Oluştu, Demokratik Kampuçya bayrağı Tarihi, Demokratik Kampuçya bayrağı Renkleri, Demokratik Kampuçya bayrağı Tasarımı, Kürşat Özer Kimdir?, Zorlayıcı İsminin Anlamı Nedir?, Sertaç Çelikkaleli Kimdir?, Zorlamasız İsminin Anlamı Nedir?, Togolu Nedir?, Kenan Çarboğa Kimdir?, Zorlama İsminin Anlamı Nedir?, Bizans İmparatorluğu bayrakları ve sembolleri Anlamı Nedir, Bizans İmparatorluğu bayrakları ve sembolleri Nasıl Oluştu, Bizans İmparatorluğu bayrakları ve sembolleri Tarihi, Bizans İmparatorluğu bayrakları ve sembolleri Renkleri, Bizans İmparatorluğu bayrakları ve sembolleri Tasarımı, Burak Ustalı Kimdir?, Zorca İsminin Anlamı Nedir?, Zorba İsminin Anlamı Nedir?, İlker İpek Kimdir?, Gülcan Alp Kimdir?, Zoraki İsminin Anlamı Nedir?, Niyazi Ünalmış Kimdir?, Zor İsminin Anlamı Nedir?, Fin Ugor Nedir?, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Anlamı Nedir, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Nasıl Oluştu, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Tarihi, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Renkleri, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Tasarımı, Asiye Küçükyılmaz Kimdir?, Tirşemsi Nedir?, Zoolojik İsminin Anlamı Nedir?, Tirşe Gözlü Nedir?, Filtresiz Nedir?, Zom İsminin Anlamı Nedir?, İbrahim Kaan Kimdir?, Filtreli Nedir?, Hasan Ataman Kimdir?, Ziyasız İsminin Anlamı Nedir?, Filozofik Nedir?, Ziyansız İsminin Anlamı Nedir?, Aslan ve Güneş Anlamı Nedir, Aslan ve Güneş Nasıl Oluştu, Aslan ve Güneş Tarihi, Aslan ve Güneş Renkleri, Aslan ve Güneş Tasarımı, Şeref Tamtürk Kimdir?, Onur Sergen Doğan Kimdir?, Ziyadar İsminin Anlamı Nedir?, İsmail Büyükkayıkçı Kimdir?, Filolojik Nedir?, Canan Kebenç Özkan Kimdir?, Tipsiz Nedir?, Tipolojik Nedir?, Zirai İsminin Anlamı Nedir?, Okan Işıktaş Kimdir?, Tipili Nedir?, Arap İsyanı bayrağı Anlamı Nedir, Arap İsyanı bayrağı Nasıl Oluştu, Arap İsyanı bayrağı Tarihi, Arap İsyanı bayrağı Renkleri, Arap İsyanı bayrağı Tasarımı, Zingal İsminin Anlamı Nedir?,