Likya Yolu

Tip	Yürüyüş yolu
Başlangıç	Hisarönü, Fethiye
Bitiş	Geyikbayırı, Antalya
Uzunluk	520 km (320 mi)
Geçtiği Yerler
Harita

Likya Yolu, Türkiye'nin, güneybatısındaki Fethiye'den başlayarak Antalya'ya kadar uzanan, yaklaşık 520 km uzunluğunda bir yürüyüş rotasıdır. Yürümesi ortalama 29 gün süren^[1] Likya Yolu, antik Likya`nın kurulduğu Teke Yarımadasındaki patikalardan bir kısmının işaretlenip haritalanması ile oluşturulmuş, ilk uzun mesafeli yürüyüş rotasıdır.

Likyalılar tarafından ticaret, askeri, insan ve hayvan ulaşımı amaçlı olarak kullanılan yol, 1989'dan beri Türkiye'de yaşayan İngiliz/Türk amatör tarihçi Kate Clow tarafından tasarlandı ve 1999'da, 509 kilometre (316 mi) olarak açıldı.^[2] Garanti Bankası, Clow tarafından organize edilen bir grup gönüllü tarafından gerçekleştirilen yol işaretlemesine sponsor oldu.^[3][4][5]

2023 itibarıyla, Likya Yolunun uzunluğu yaklaşık 760 kilometre (470 mi)'dir. Bu yol, Fethiye, Ovacık yakınındaki Hisarönü'nden başlayıp Antalya'dan yaklaşık 20 km (12 mi) uzaktaki Konyaaltı, Geyikbayırı'na kadar gider. Yol, kırmızı ve beyaz yol çizgileriyle işaretlidir.

Yol, adını Likya uygarlığından almıştır.^[5] Patara Limanı yakınlarında bulunan ve 1994 yılında Prof. Dr. Sencer Şahin tarafından tercüme edilen Stadiasmus Patarensis isimli bir yazıtta Milattan sonra 43 yılında Likya’nın bir Roma eyaleti olduğu belirtilmekte ve bölgede yer alan 69 yol ve 53 şehir listelenmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Dünyanın en iyi uzun mesafe yürüyüş rotasından biri olarak gösterilmektedir.^[6] Parkur üzerinde yer alan Gelidonya Feneri manzarası 2007 yılında Türkiye'nin en güzel manzarası seçilmiştir. Ayrıca dünya üzerinde bir geminin tamamının çıkarılabildiği ilk su altı kazısı bu bölgeden görülebilen Amerikan Koyu'nda yapılmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Likya, bugün Muğla ve Antalya illerinin olduğu, güneybatıda Anadolu'daki Akdeniz kıyısının Teke Yarımadası'ndaki Batı Toros Dağları'nda bir bölgeydi. Tarihçilere göre Likya halkı tarih öncesi Geç Tunç Çağı'nda yaşamıştır.^[3] Likya halkı Akdeniz kıyısında Ksanthos, Patara, Myra, Pınara, Tlos, Olympos ve Phaselis^[3] gibi şehir devletlerini ve Likya Birliği'ni kurdular.

Stratejik konumları sayesinde deniz ticareti ve hatta korsanlık için en iyi fırsatlara sahiptiler.^[4] Daha sonraki zamanlarda Likya bölgesi Pers İmparatorluğu ve Antik Yunanlar tarafından işgal edildi ve daha sonra Antik Roma, Bizans İmparatorluğu, Selçuklu İmparatorluğu ve son olarak da Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi.^[4] Yamaç duvarlarındaki Kaya mezarları ve bölgedeki lahit Likya uygarlığının kanıtıdır.^[5]

Patika[değiştir | kaynağı değiştir]

Likya Yolu batıda Muğla ilinin Fethiye ilçesi, Hisarönü'nden (Ovacık) doğudaki Antalya ilinin Konyaaltı ilçesindeki Geyikbayırı'na kadar uzanır. Uzun mesafeli patika, Fransız 'GR footpath' sistemine göre işaretlenmiş, kavşaklar sarı yön işaretleriyle gösterilmiştir.^[1][7] Parkurlar her 50 m (160 ft)'de kayaların ve ağaç kütüklerinin her iki tarafında, toprak yollarsa rota boyunca yaklaşık 200 m (660 ft)'de bir, özellikle kavşak gibi yerlerde, kırmızı şeridin üzerinde beyaz şeritlerle işaretlenir. Kırmızı çarpı işaretleri, yoldan bir sapma olduğunu ve işaretli patikaya girilmemesi gerektiğini gösterir. İşaretler gönüllüler tarafından periyodik olarak yenilenir.^[7] Likya Yolu'nun bazı bölümleri dağ bisikleti sürmeye uygundur. Bazı yerlerde deneyimli yokuş aşağı ve tek parkur meraklıları bisikleti sırtta taşıyarak tüm parkuru geçebilir. Ancak kısmen Likya Yolu üzerinde ve paralel yan yollarda olan bisiklet yolunu alternatif orman ve köy yollarını kullanarak da gitmek mümkündür.^[7] Clow, yolun genişliği, yol işaret türlerini, etap mesafelerini ve yürüyüş süresi vb patika özelliklerinin anlatıldığı rehber bir kitap^[4] yazmıştır.^[5]

Parkur üzerindeki yerleşim birimlerinde konaklama olanağı mevcuttur. Parkurun tamamı işaretlenmiş olup sponsor kuruluşlar ve gönüllüler tarafından bakımı yapılmaktadır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgedeki hakim Akdeniz iklimi nedeniyle yıllık yağışın az olduğu sıcak ve kurak yazlar ve ılıman kışlar vardır. Yürüyüş mevsimi uzundur.

Yüksek rakımlarda ve dağ zirvelerinde bir günde dört mevsimi anımsatan hava yaşanabilir.^[7] Alçak rakımlı alanlar, mayıs ortası ve eylül ortalarında yürüyüş için oldukça sıcaktır. Aralık ve Ocak aylarında yağmur ve fırtınalar yaşanabilir. Ocak ayından nisan başlarına kadar genellikle 1.500 m (4.900 ft) üzerindeki yüksekliklerde kar olur. Kasım ve şubat arasında sağanak yağışlar olabilir.^[7]

Yürüyüş için en uygun zaman ilkbahar (Şubat-Mayıs) ya da sonbahardır (Eylül-Kasım).

Ekipman[değiştir | kaynağı değiştir]

Likya Yolu'nda yürüyüş yapmak için önerilen ekipman, yumuşak tabanlı, ayak bileğini kavrayan, su geçirmez-nefes alabilen kumaş yürüyüş botları, çabuk kuruyan pantolon ve çoraplar, nem emici kumaş gömlekler, başlıklar, boynu örtmek için tülbent, yağmurluk, yedek giysi ve iç çamaşırı, güneş gözlüğü, güneş kremi ve sırt çantasıdır. Mayo ve havlu bulundurmanızda da fayda vardır.^[7] Diğer kullanışlı ekipmanlar arasında pusula, yol haritası, düdük, çakı, baş feneri, kamera, çakmak, yedek pil, küçük bir ilk yardım çantası ve bir cep telefonu sayılabilir.^[7]

Etaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Likya Yolu, Hisarönü (Ovacık)-Faralya, Faralya-Kabak Koyu, Kabak Koyu-Alınca, Alınca-Yediburunlar, Yediburunlar-Gavurağılı, Gavurağılı- Patara, Patara-Kalkan, Kalkan-Sarıbelen-Gökçeören, Gökçeören-Kaş, Kaş-Kekova, Kekova-Demre, Demre-Alakilise-Finike, Karaöz-Gelidonya Burnu-Adrasan, Adrasan-Olimpos-Çıralı, Çıralı-Beycik, Çıralı-Tekirova, Tekirova-Phaselis-Gedelme, Beycik- Tahtalı Dağı-Gedelme, Gedelme-Göynük, Göynük-Hisarçandır ve Hisarçandır-Geyikbayırı gibi etaplarda yürünebilir.^[7]

Patika şu şekilde ayrılır:^[8]

• Sahil yolu – Tekirova, Phaselis, Aşağıkuzdere, Göynük Yaylası, Hisarçandır, Çitdibi, Geyikbayırı
• İç hat – Ulupınar, Beycik, Yukarı Beycik, 1800m'de Tahtalı Dağı üzerinden geçiş, Yayla Kuzdere, Gedelme, Göynük Yaylası ile sahil yolunun birleştiği yer.

İlgi çekici yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Parkur boyunca ilgi çekici yerler: Ölüdeniz, Kelebekler Vadisi, Faralya, Kabak Koyu, Cennet Koyu, Korsan Koyu, Letoon (Likya bölgesinin tarihi başkenti, Seydikemer'de bir UNESCO Dünya Mirası Alanı), Sidyma, Bel, Gavurağılı, Letoon, Kınık (Xanthos), Akbel, Gelemiş köyü ve Patara harabeleri (Likya başkenti), Kalkan, Sarıbelen, Gökçeören, Kaş (Antiphellos), Üçağız, Kale, Demre (Myra), Kumluca, Belören, Zeytin ve Alakilise, İncegeriş Tepesi (1.811 m (5.942 ft) deniz seviyesinden yüksekliktedir), Belos, Finike, Kumluca, Mavikent, Karaöz, Gelidonya Burnu (Likya'nın en güney noktası) deniz feneri, Adrasan, Olimpos, Çıralı ve Yanartaş (Chimaera).^[4][8]

Ayrıca Pydnai, Apelia, Telmessos, Idyros, Antifellos, Apollonia ve Simena antik kentleri Xanthos ve Patara arasındadır.^[4]

Likya Yolu'nun birinci bölümünde Uzunyurt (Faralya) Köyü, Dodurga Köyü, Sidyma, Pınara - Letoon - Xanthos kentleri ve incecik kumlarıyla eski bir liman bölgesi olan Patara yer alır.

İkinci bölümünde Antiphellos, Apollonia, Simena, Myra, Limyra, Rhodiapolis, Gagai, Melanippe, Gelidonya Burnu, Edrassa, Olimpos, Chimera ve Phaselis bulunur.

Olympos-Musa Dağı-Lost City Parkuru

Olympos’tan başlayıp Musa Dağı’nın zirvesinde (780m) son bulan gidiş-dönüş 5 saatlik parkurdur. Musa Dağı’nın zirvesinde Likyalılar’ın ilk yerleşim yerlerinden olan Olympos tarihi şehrinin tamamıyla bozulmamış kalıntılarını görecek ve Adrasan manzarasında mola verilebilir.

Olympos-Çıralı-Ulupınar Parkuru

Olympos’tan başlayıp Çıralı’dan geçen ve çınar ağaçları,dereleri ve alabalık lokantaları ile meşhur Ulupınar’da son bulan zevkli bir parkurdur. 5 saatlik bir parkurdur.

Olympos-Adrasan Parkuru

Likya Yolu’nun bu parkurunda Musa Dağı’nın zirvesine çıkıp, Kayıp Şehir’i ziyaret edilir ve Adrasan sahilinde yürüyüş tamamlanır. 7 saat süren bir parkurdur.

Olympos-Cennet Parkuru

Olympos’un gizli kalmış tarihi yapıları arasından geçip sahilden devam eden, birbirinden ilginç manzaralara sahip kısa bir parkurdur. Yürüyüş, kaya tırmanıcılarının keşfettiği ve tırmandıkları dümdüz duvarların yanından geçer ve Ceneviz Koyu’nu gören ormanda son bulur.

Karaöz-Adrasan Parkuru

Meşhur Gelidonya Feneri’nden geçen, birbirinden güzel 5 Adalar ve deniz manzarası eşliğindeki en güzel parkurlardan biri. 7 saat sürmektedir.

Erişim ve konaklama[değiştir | kaynağı değiştir]

Likya Yolu'nun başlangıç noktalarına batıda Dalaman Havaalanı'ndan veya doğuda Antalya Havalimanı'ndan ulaşılabilir. Başlangıç noktalarına ulaşım için şehirlerarası otobüsler ve yerel otobüsler vardır.^[5][7]

Fethiye, Ölüdeniz, Faralya, Kabak Koyu, Patara, Kalkan, Kaş, Kekova, Demre, Finike, Adrasan, Olympos, Çıralı, Tekirova, Çamyuva, Kemer ve Göynük gibi yerlerde her bütçeye uygun otel, motel ve oda kahvaltı (OK) konaklama imkanı sunulmaktadır. Güzergah üzerindeki bazı köylerde son yıllarda geleneksel köy evlerinin pansiyon olarak kullanılmasıyla ek konaklama seçenekleri ortaya çıkmıştır. Güzergah üzerinde doğal kamp alanları ve kamp yapma imkanları da mevcuttur. Kabak Koyu, Patara, Özlen Çay, Ilık Yarımada, Andriake (Çayağzı Limanı), Olympos, Çıralı, Göynük kamp alanları tavsiye edilir.^[7]

2021 yılı itibari ile parkurlarda kaybolan yürüyüşçü sayısının artması nedeniyle Antalya Valiliği, belirli parkurların mahalli makamlara bildirilmesine ilişkin bir bildiri yayınlamıştır.^[9]

Ultramaraton[değiştir | kaynağı değiştir]

2010'dan beri, tarihi patikada Likya Yolu Ultramaratonu adlı uluslararası çok günlü yol koşusu ultra maraton düzenlenmektedir. Etkinlik, altı gün içinde Ölüdeniz'den Antalya'ya yaklaşık 220-240 km (140-150 mi) rotada doğuya doğru ilerler.^[7][10][11]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Karia Yolu
• Türk Rivierası

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Likya Yolu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikigezgin'de Likya Yolu ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

• Resmî site
• Likya Yolu - GPS izleri, kalmak için yön, mevcut hizmetleri, turistik yerler, topluluklar, ilgi noktaları, ve daha fazlası.24 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Likya Yolu ile ilgili site 20 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Likya Yolu ile ilgili tüm parkurları detayları (harita, fotoğraf, öneri ve tavsiyeler) ile içeren site 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
• Turkey's Lycian Way 18 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Trip report of a 2011 thru-hike on the Lycian Way
• Trekking guide books and Trekking in Turkey information point 18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The site of the Culture Routes Society, which manages the path 23 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lycian Way Paths, pics ve GPS records: English/Turkish site 19 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lycian Turkey
• Lycian Way Ultramarathon 18 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lycian Way supported treks 18 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tüzün, Metin (May 2019). Likya Yolu Rehberi. İstanbul: Elpis Yayınları. ISBN 978-605-764-7184. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022.