Lazca dilbilgisi Nedir?
Lazca dilbilgisi Nedir?, Lazca dilbilgisi Nerededir?, Lazca dilbilgisi Hakkında Bilgi?, Lazca dilbilgisi Analizi? Lazca dilbilgisi ilgili Lazca dilbilgisi ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Lazca dilbilgisi ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Lazca dilbilgisi Ne Anlama Gelir Lazca dilbilgisi Anlamı Lazca dilbilgisi Nedir Lazca dilbilgisi Ne Anlam Taşır Lazca dilbilgisi Neye İşarettir Lazca dilbilgisi Tabiri Lazca dilbilgisi Yorumu
Lazca dilbilgisi Kelimesi
Lütfen Lazca dilbilgisi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Lazca dilbilgisi İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı? Lazca dilbilgisi Ne Demek? ,Lazca dilbilgisi Ne Demektir? Lazca dilbilgisi Ne Demektir? Lazca dilbilgisi Analizi? , Lazca dilbilgisi Anlamı Nedir?,Lazca dilbilgisi Ne Demektir? , Lazca dilbilgisi Açıklaması Nedir? ,Lazca dilbilgisi Cevabı Nedir?,Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı?,Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Lazca dilbilgisi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Nedir? Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Lazca dilbilgisi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Lazca dilbilgisi - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Lazca dilbilgisi
Lazca dilbilgisi Nedir? Lazca dilbilgisi Ne demek? , Lazca dilbilgisi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı? Lazca dilbilgisi Ne Demek? Lazca dilbilgisi Ne Demektir? ,Lazca dilbilgisi Analizi? Lazca dilbilgisi Anlamı Nedir? Lazca dilbilgisi Ne Demektir?, Lazca dilbilgisi Açıklaması Nedir? , Lazca dilbilgisi Cevabı Nedir? , Lazca dilbilgisi Kelimesinin Anlamı?
Makale serilerinden |
Lazlar |
---|
Lazca bir Güney Kafkas dilidir. Bazı durumlarda Zan dilinin güney lehçesi olarak kabul edilir, bu durumda kuzey lehçe de Megrelce olur.
Günümüzde, Lazcanın konuşulduğu alanlar Gürcistan'ın Helvaçauri belediyesine bağlı Sarpi köyünden Rize ilinin Pazar ilçesine kadar uzanır. Lazca, aynı zamanda 1878-1879 yıllarındaki sürgünden kaçan Lazların yerleştiği Türkiye'nin batısındaki bazı köylerde de konuşulur. Gürcistan'da, Sarpi köyü haricinde, Abhazya'da Lazca konuşan başka köyler de vardı. Fakat günümüzde hala konuşan insanların kalıp kalmadığı bilinmemektedir.
Lazca üç lehçeye ayrılmıştır: Khopa-Chkhala (Hopa-Borçka), Vitze-Arkabe (Fındıklı-Arhavi) ve Atina-Artasheni (Pazar-Ardeşen). Diyalektik sınıflandırma temel olarak fonetik özelliklerle belirlenir. Daha spesifik olarak, belirleyici unsur, Kartvelian foneminin refleksleridir ([qʼ]). Bu ses, yalnızca Khopa-Çkhala diyalektinde kullanılır ancak Vitze-Arkabe ve Atina-Artasheni lehçelerinde farklı yansımaları vardır.
Lazca beş ünlü sesten oluşur: a, e, i, o, u.
ön | arka | ||
---|---|---|---|
dudak dışı | dudak ünsüzü | ||
yüksek | i [i] | u [u] | |
orta | e [ɛ] | o [ɔ] | |
alçak | a [ɑ] |
Lazcadaki ünsüz bileşimleri diyalektik olarak değişir. Khopa-Chkhala lehçesinde tam ses kümesi vardır, ancak Vitze-Arkabe ve Atina-Artasheni lehçelerinde küçük dil ile alakalı gırtlaksı bir ses olan q sesi yok olmuştur.
duraklamalar | yarı kapantılı ünsüzler | sürtünmeli sessiz harfler | geniz sessleri | liquids | yarı ünlüler | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
sesli | sessiz | sesli | sessiz | sesli | sessiz | ||||||
gırtlaksı sesler | soluklu sesler | gırtlaksı sesler | soluklu sesler | ||||||||
dudak ünsüzü | b [b] | p̌ [pʼ] | p [p] | v [v] | f [f] | m [m] | |||||
dişsel | d [d] | t̆ [tʼ] | t [t] | ž [d͡z] | ǯ [t͡sʼ] | ʒ [t͡s] | z [z] | s [s] | n [n] | l [l] | |
diş yuvası | c [d͡ʒ] | ç̌ [t͡ʃʼ] | ç [t͡ʃ] | j [ʒ] | ş [ʃ] | r [r] | y [j] | ||||
damaksıl | g [ɡ] | ǩ [kʼ] | k [k] | ğ [ɣ] | x [x] | ||||||
küçük dilsel | q [qʼ] | ||||||||||
gırtlaksı | h [h] |
Gırtlaksız küçük dil sesi olan q, sadece Khopa-Chkhala lehçesinde v ve l ünsüzlerinden önce kullanılır. Bu sesin varlığı aynı zamanda gırtlaksı duruşlarla kanıtlanır ve birkaç kelimede geçer, p̌qorop (Ben severim smb./sth.); ǩqorop (Ben seni seviyorum); t̆qubi (ikizler), ǯqv-/ǯqvin- (uzlaştırmak); ç̌qint̆i (taze yumuşak ve olgunlaşmamış) bu kelimelere örnektir. Ama çoğu durumda, *t̆q → t̆ǩ; *ǯq → ǯǩ; *ç̌q → ç̌ǩ ses dönüşümleri gerçekleşir.
Vitze-Arkabe lehçesinde, *q → ǩ ünsüz değişimi gerçekleşir ("olmak" anlamına gelen ovapu ← *oqvapu fiili istisnadır). İlk ön sesli harf ve ara vokallerde *q → ∅ değişimi gerçekleşir.
Atina-Artasheni lehçesinde:
En yaygın türleri:
İki tane n sessiz harfini içeren bazı morfolojik bağlamlarda, "n" harfi yalnızca sesli harfle ayrılır. İlk "n" harfi yok olur. miqonun → miqoun (Benim {herhangi bir nesne} var), iqvasinon → iqvasion (o yapacak), mulunan → *muluan → mulvan (Onlar geliyorlar).
Bir başka yok olma, deǩiǩe → deiǩe (dakika) kelimesinde gerçekleşir. Arapçadaki دقيقة daqīqa kelimesi de [q] sesini içerir. Ancak Lazcada q sesi yukarıdaki gibi belirsizdir.
Bu değişim Khopa-Chkhala ve Vitze-Arkabe lehçelerinde görülür. r → y → ∅ değişimi gerçekleşir.
Atina-Artasheni lehçesinde, kelimede damaksıl ön sesli harfler olan e ve i ile kayma ünsüzü olan y kullanıldığında aşağıdaki harflerde yarı kapantılı ünsüze dönüşme gerçekleşir:
Lazca, Gürcü alfabesi ya da Latin alfabesi ile yazılabilir.(Türkçede kullanıldığı gibi, ancak belirli Lazca ekleri ile).
Gürcüce (Mkhedruli) | Latin (Türkiye) | Latin (Ender) | IPA |
---|---|---|---|
Ortografik alfabeler | Transkripsiyon | ||
ა | a | a | [ɑ] |
ბ | b | b | [b] |
გ | g | g | [ɡ] |
დ | d | d | [d] |
ე | e | e | [ɛ] |
ვ | v | v | [v] |
ზ | z | z | [z] |
თ | t | t | [t] |
ი | i | i | [i] |
კ | ǩ, veya kʼ | ḳ | [kʼ] |
ლ | l | l | [l] |
მ | m | m | [m] |
ნ | n | n | [n] |
ჲ | y | y | [j] |
ო | o | o | [ɔ] |
პ | p̌, veya pʼ | ṗ | [pʼ] |
ჟ | j | ž | [ʒ] |
რ | r | r | [r] |
ს | s | s | [s] |
ტ | t̆, veya tʼ | ṭ | [tʼ] |
უ | u | u | [u] |
ფ | p | p | [p] |
ქ | k | k | [k] |
ღ | ğ | ɣ | [ɣ] |
ყ | q | qʼ | [qʼ] |
შ | ş | š | [ʃ] |
ჩ | ç | č | [t͡ʃ] |
ც | ʒ, veya з [1] | c | [t͡s] |
ძ | ž, veya zʼ | ʒ | [d͡z] |
წ | ǯ, veya зʼ [1] | ċ | [t͡sʼ] |
ჭ | ç̌, veya çʼ | č’ | [t͡ʃʼ] |
ხ | x | x | [x] |
ჯ | c | ǯ | [d͡ʒ] |
ჰ | h | h | [h] |
ჶ | f | f | [f] |
Lazcada ismin sekiz farklı hali vardır. Bunlar; yalın, kılıcısız, datif, genitif, latif, ablatif ve kullanımı bittiği düşünülen zarf halidir.
İşaret | |
---|---|
Yalın | -i/-e |
Kılıcısız | -k |
Datif | -s |
Genitif | -iş |
Latif | -işa |
Ablatif | -işe |
Enstrümental | -ite |
Zarf | -ot |
İşaret | Kök: mcveş- ("eski") | |
---|---|---|
Yalın | -i | mcveş-i |
Kılıcısız | -k | mcveş-i-k |
Datif | -s | mcveş-i-s |
Genitif | -iş | mcveş-iş |
Latif | -işa | mcveş-işa |
Ablatif | -işe | mcveş-işe |
Enstrümental | -ite | mcveş-ite |
Zarf | -ot | mcveş-ot |
İşaret | Stem: ǩoç- ("adam") | |
---|---|---|
Yalın | -i | ǩoç-i |
Kılıcısız | -k | ǩoç-i-k |
Datif | -s | ǩoç-i-s |
Genitif | -iş | ǩoç-iş |
Latif | -işa | ǩoç-işa |
AbLatif | -işe | ǩoç-işe |
Enstrümental | -ite | ǩoç-ite |
Zarf | -ot | n/a |
Diğer Güney Kafkas dillerinde olduğu gibi Lazcada da isimler ve objeler ikiye ayrılır:
Somut | Soyut | ||
Canlı | Cansız | ||
İnsan ve insan benzeri canlılar (ör. Allah, tanrılar, melekler) | Hayvan | Cansız fiziksel objeler | Soyut objeler |
Akıllı | Akıllı olmayan | ||
mi? ("kim?") | mu? ("ne?") |
Birkaç fonetik farklılık dışında Lazcadaki sayılar Megrelcedeki sayılar ile aynıdır. Sayı sistemi Gürcücede olduğu gibi vigesimaldır.
Lazcadaki nicel sayıların büyük çoğunluğunun kökü Proto-Kartvelian dillerine dayanır. Sadece ar(t) (bir) ve eči (yirmi), Zan dili ve Gürcüce deki düzenli fonetik refleksler olan Karto-Zan kronolojik düzeyi için yeniden yapılandırılmıştır. Silya (bin) sözcüğü Pontus Rumcasından alınmıştır ve orijinal Lazcada vitoši olarak geçer.
Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca | |
---|---|---|---|---|
1 | ar(t) | arti | erti | ešxu |
2 | jur/cur | žiri/žəri | ori | yori |
3 | sum | sumi | sami | semi |
4 | otxo | otxi | otxi | oštxw |
5 | xut | xuti | xuti | woxušd |
6 | anşi | amšvi | ekvsi | usgwa |
7 | şkvit | škviti | švidi | išgwid |
8 | ovro | ruo | rva | ara |
9 | çxoro | čxoro | cxra | čxara |
10 | vit | viti | ati | ešd |
11 | vitoar | vitaarti | tertmeṭi | ešdešxu |
12 | vitojur | vitožiri | tormeṭi | ešdori |
13 | vitosum | vitosumi | cameṭi | ešdsemi |
14 | vitotxo | vitaantxi | totxmeṭi | ešdoštx |
15 | vitoxut | vitoxuti | txutmeṭi | ešdoxušd |
20 | eçi | eči | oci | yerwešd |
21 | eçidoar | ečdoarti | ocdaerti | yerwešdiešxu |
30 | eçidovit | ečdoviti | ocdaati | semešd |
40 | jurneçi | žaarneči | ormoci | woštxuešd |
50 | jurneçidovit | žaarnečdoviti | ormocdaati | woxušdešd |
60 | sumeneçi | sumoneči | samoci | usgwašd |
70 | sumeneçidovit | sumonečdoviti | samocdaati | išgvidašd |
80 | otxoneçi | otxoneči | otxmoci | arašd |
90 | otxoneçidovit | otxonečdoviti | otxmocdaati | chxarašd |
100 | oşi | oši | asi | ašir |
101 | oşi do ar | ošarti | aserti | ašir i ešxu |
102 | oşi do jur | ošžiri | asori | ašir i yori |
110 | oşi do vit | ošviti | asati | ašir i ešd |
200 | juroşi | žiroši | orasi | yori ašir |
500 | xutoşi | xutoši | xutasi | woxušd aršir |
1000 | şilya/vitoşi | antasi | atasi | atas |
1999 | şilya çxoroş
otxoneçdovit̆oçxoro |
antas čxoroš
otxonečdovitočxoro |
atas cxraas
otxmocdacxrameṭi |
atas čxara ašir
chxarašd chxara |
2000 | jurşilya | žiri antasi | ori atasi | yori atas |
10000 | vit şilya | viti antasi | ati atasi | ešd atas |
Lazcada sıra sayıları ma-...-a eklerinin arasına konulur. Megrelcede ise sayılara -n eki eklenir. Ma-...-a ekleri Proto-Kartvelian dillerinden alınmıştır. (Gürcüce me-...-e' ve Svanca me-...-e)
Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca |
---|---|---|---|
ma-SAYI-a(ni) | ma-SAYI-a | me-SAYI-e | me-SAYI-e |
Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca | |
---|---|---|---|---|
1. | maartani | ṗirveli | ṗirveli | manḳwi |
2. | majura(ni) | mažira | meore | merme |
3. | masuma(ni) | masuma | mesame | meseme |
4. | maotxa(ni) | maotxa/mantxa | meotxe | meuštxwe |
5. | maxuta(ni) | maxuta | mexute | meuxušde |
6. | maanşa(ni) | maamšva | meekvse | meusgwe |
7. | maşkvita(ni) | maškvita | mešvide | meyšgwide |
8. | maovra(ni) | maruo | merve | meare |
9. | maçxora(ni) | mačxora | mecxre | meyčxre |
10. | mavita(ni) | mavita | meate | meyšde |
11. | mavitoarta(ni) | mavitaarta | metertmeṭe | meyšdešxue |
12. | mavitojura(ni) | mavitožira | metormeṭe | meyšdore |
13. | mavitosuma(ni) | mavitosuma | mecameṭe | meyšdseme |
14. | mavitotxa(ni) | mavitaantxa | metotxmeṭe | meyšdoštxe |
15. | mavitoxuta(ni) | mavitoxuta | metxutmeṭe | meyšdoxušde |
20. | maeça(ni) | maeča | meoce | meyerwešde |
21. | eçidomaarta(ni) | ečdomaarta | ocdameerte | |
30. | ečidomavita(ni) | ečdomavita | ocdameate | mesemešde |
40. | majurneça(ni) | mažaarneča | meormoce | meuštxuešde |
50. | jurneçidomavita(ni) | žaarnečdomavita | ormocdameate | meuxušdešde |
60. | masumeneça(ni) | masumoneča | mesamoce | meusgwešde |
70. | sumeneçidomavita(ni) | sumonečdomavita | samocdameate | meyšgwidešde |
80. | maotxoneça(ni) | maotxoneča | meotxmoce | mearašde |
90. | otxoneçidomavita(ni) | otxonečdomavita | otxmocdameate | mečxarašde |
100. | maoşa(ni) | maoša | mease | meašire |
101. | oşmaarta(ni) | ošmaarta | asmeerte | |
102. | oşmajura(ni) | ošmažira | asmeore | |
110. | oşmavita(ni) | ošmavita | asmeate | |
200. | majuroşa(ni) | mažiroša | meorase | meyorašire |
500. | maxutoşa(ni) | maxutoša | mexutase | meuxušdašire |
1000. | maşilya(ni)/mavitoşa(ni) | maantasa | meatase | meatase |
Lazca ve Megrelcedeki kesirli sayı türetme kuralı Eski Gürcüce ve Svancaya benzer.
Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca | |
---|---|---|---|---|
Eski | Yeni | |||
na-SAYI-al/or | na-SAYI-al/or | na-SAYI-al | me-SAYI-ed | na-SAYI-al/ul |
Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca | ||
---|---|---|---|---|---|
Eski | Yeni | ||||
whole | mteli | teli | mrteli | mteli | tel |
half | gverdi | gverdi | naxevari | naxevari | xənsga |
1/3 | nasumori | nasumori | nasamali | mesamedi | nasemal |
1/4 | naotxali | naotxali/naantxali | naotxali | meotxedi | naoštxul |
1/5 | naxutali | naxutali | naxutali | mexutedi | naxušdal |
1/6 | naanşali | naamšvali | naekvsali | meekvsedi | nausgwul |
1/7 | naşkvitali | naškvitali | našvidali | mešvidedi | nayšgwidal |
1/8 | naovrali | naruali | narvali | mervedi | naaral |
1/9 | naçxorali | načxorali | nacxrali | mecxredi | načxaral |
1/10 | navitali | navitali | naatali | meatedi | naešdal |
1/11 | navitoartali | navitaartali | natertmeṭali | metertmeṭedi | naešdešxul |
1/12 | navitojurali | navitožirali | natormeṭali | metormeṭedi | naešdoral |
1/20 | naeçali | naečali | naocali | meocedi | nayerwešdal |
1/100 | naoşali | naošali | naasali | measedi | naaširal |
1/1000 | naşilyali/navitoşali | naantasali | naatasali | meatasedi | naatasal |
Lazca | Megrelce | Gürcüce | |||
---|---|---|---|---|---|
Khopa-Chkhala | Vitze-Arkabe | Atina-Artasheni | |||
Ben | ma(n) | ma | ma | ma | me |
Sen | si(n) | si | si | si | šen |
O | aya | haya | ham | ena | esa |
Bu | ia | heya | him | ina | isa |
Biz | çki | çku | şǩu | čki/čkə | čven |
Siz | tkvan | tkvan | t̆ǩva | tkva | tkven |
Onlar | antepe | hamtepe | hani | enepi | eseni |
Bunlar | entepe | hemtepe | hini | inepi | isini |
Lazca | Megrelce | Gürcüce | |||
---|---|---|---|---|---|
Khopa-Chkhala | Vitze-Arkabe | Atina-Artasheni | |||
Benim | çkimi | çkimi | şǩimi | čkimi/čkəmi | čemi |
Senin | skani | skani | sǩani | skani | šeni |
Onun | hemuşi | muşi | himuşi | muši | misi |
Bizim | çkini | çkuni | şǩuni | čkini/čkəni | čveni |
Sizin | tkvani | tkvani | t̆ǩvani | tkvani | tkveni |
Onların | hentepeşi | hemtepeşi / hentepeşi | hentepeşi / hinişi | inepiš | mati |
Lazcada fiillerin; kişi, sayı, versiyon, zaman, ruh hali, görünüm ve ses belirten halleri vardır.
Lazcada fiiller, Megrelce, Gürcüce ve Svancada olduğu gibi tek değerlikli, iki değerlikli ve üç değerlikli olabilir.
Tek değerlikli | İki değerlikli | Üç değerlikli | ||
---|---|---|---|---|
geçişsiz | geçişli | geçişsiz | geçişli | |
Konu | + | + | + | + |
Doğrudan nesne | + | + | ||
Dolaylı nesne | + | + |
Kişi tekil veya çoğul olabilir.
Lazcadaki kişi ve nesne işaretleri Megrelcedekilerle aynıdır.
Tekil | Çoğul | |
---|---|---|
S1 | v- | v-...-t |
S2 | ∅- | ∅-...-t |
S3 | ∅-...-n/-s/-u | ∅-...-an/-es |
Tekil | Çoğul | |
---|---|---|
O1 | m- | m-...-an/-es/-t |
O2 | g- | g-...-an/-es/-t |
O3 | ∅- | ∅-...-an/-es |
Önceden sessiz harfin kullanıldığı durumlarda v- ve g- harfleri fonetik olarak değişir:
Megrelce, Gürcüce ve Svancada olduğu gibi Lazcada da versiyon kiplerini göstermenin dört farklı türü vardır:
Versiyon | Lazca | Megrelce | Gürcüce | Svanca |
---|---|---|---|---|
Öznel | -i- | -i- | -i- | -i- |
Amaç | -u- | -u- | -u- | -o- |
Nesnel-pasif | -a- | -a- | -e- | -e- |
Tarafsız | -o- | -o-/-a- | -a- | -a- |
Lazca'da en fazla 22 mastar eki olabilir. Bunlar üç seri hâlinde gruplandırılmıştır (Oqopumu/ovapu/oyapu).
kökü: ç̌ar- (yazmak) ve r- (olmak)
I Serisi | |||
Khopa-Chkhala | Vitze-Arkabe | Atina-Artasheni | |
şimdiki zaman | ç̌arups | ç̌arums | |
hikâye birleşik zamanı | ç̌arupt̆u | ç̌arumt̆u | |
optatif hikâye birleşik zamanı | ç̌arupt̆as | ç̌arumt̆as | |
imperfective inferential | ç̌arupt̆-eren | ç̌arumt̆u-doren | ç̌arumt̆u-donu |
şartlı şimdiki zaman | ç̌arupt̆u-ǩon | ç̌arumt̆u-ǩo(n) | |
gelecek zaman I | (r)t̆as-unon | (r)t̆asen | ort̆as-en |
geçmişte kalmış gelecek zaman I | (r)t̆as-unt̆u | t̆ast̆u | ort̆as-eret̆u |
II Serisi | |||
Khopa-Chkhala | Vitze-Arkabe | Atina-Artasheni | |
geniş zaman | ç̌aru | ||
optatif geniş zaman | ç̌aras | ||
aoristic inferential I | ç̌ar-eleren
/ç̌ar-een /ç̌ar-elen |
ç̌aru-doren | ç̌aru-donu |
aoristic inferential II | ç̌ar-eleret̆u
/ç̌ar-eet̆u /ç̌ar-elet̆u |
ç̌aru-dort̆u | |
aoristic inferential optative | ç̌ar-eleret̆as
/ç̌ar-eet̆as /ç̌ar-elet̆as |
n/a | |
aoristic conditional | ç̌aru-ǩon | ||
gelecek zaman II | ç̌aras-unon | ç̌aras-en | |
geçmişte kalmış gelecek zaman II | ç̌aras-unt̆u
/ç̌ara-t̆u |
ç̌ara-t̆u | ç̌aras-ert̆u |
conditional of aoristic inferential II | ç̌ar-eleret̆u-ǩon
/ç̌ar-eet̆u-ǩon |
n/a | |
inferential of the past of future II | ç̌aras-unt̆-eren | ç̌ara-t̆u-doren | n/a |
conditional of the past of future II | ç̌ara-t̆u-ǩon | n/a | |
III Serisi | |||
Khopa-Chkhala | Vitze-Arkabe | Atina-Artasheni | |
inversive inferential I | uç̌arun | ||
inversive inferential II | uç̌arut̆u | ||
inferential optative | uç̌arut̆as | ||
inferential conditional | uç̌arut̆u-ǩo(n) |
Eskiliğine göre bu mastar ekleri iki kümede gruplandırılabilir:
Mastar eklerini eskiliğine göre sınıflandırılması
Yeni (Lazcaya özel) | Eski (Megrelce ile aynı) |
imperfective inferential | şimdiki zaman |
gelecek zaman I | hikâye birleşik zamanı |
past of future I | optatif hikâye birleşik zamanı |
aoristic inferential I | şartlı şimdiki zaman |
aoristic inferential II | geniş zaman |
aoristic inferential optative | optatif geniş zaman |
future II | koşullu geniş zaman |
past of future II | inversive inferential I |
Conditional of aoristic inferential II | inversive inferential II |
inferential of the past of future II | inferential optative |
conditional of the past of future II | inferential conditional |
Belirteç, önermenin görünür bir gerçek olarak alınması gerektiğini iddia etmektedir.
Bir gösterge ifadesini soruya dönüştürmenin iki yolu vardır:
Bir emri veya isteği ifade eder. 2. şahısa (tekil / çoğul) karşı kullanıldığında geniş zaman kullanılır ve geriye kalan tüm durumlarda optatif geniş zaman kullanılır.
Olasılık, dilek, arzuyu ifade eder.
Bir durumun olması ya da olmaması için gerekli koşulları ifade eder. Bu gibi durumlarda -ǩo (At.-Arsh, Vtz.-Ark.) / -ǩon/-ǩoni (Khop.-Chkh.) ekleri kullanılır.