Latince Nedir?
Latince Nedir?, Latince Nerededir?, Latince Hakkında Bilgi?, Latince Analizi? Latince ilgili Latince ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Latince ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Latince Ne Anlama Gelir Latince Anlamı Latince Nedir Latince Ne Anlam Taşır Latince Neye İşarettir Latince Tabiri Latince Yorumu
Latince Kelimesi
Lütfen Latince Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Latince İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Latince Kelimesinin Anlamı? Latince Ne Demek? ,Latince Ne Demektir? Latince Ne Demektir? Latince Analizi? , Latince Anlamı Nedir?,Latince Ne Demektir? , Latince Açıklaması Nedir? ,Latince Cevabı Nedir?,Latince Kelimesinin Anlamı?,Latince Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Latince Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Latince Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Latince Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Latince Kelimesinin Anlamı Nedir? Latince Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Latince Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Latince Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Latince - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Latince
Latince Nedir? Latince Ne demek? , Latince Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Latince Kelimesinin Anlamı? Latince Ne Demek? Latince Ne Demektir? ,Latince Analizi? Latince Anlamı Nedir? Latince Ne Demektir?, Latince Açıklaması Nedir? , Latince Cevabı Nedir? , Latince Kelimesinin Anlamı?
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Latince | |
---|---|
Latince: lingua latīna | |
Telaffuz | Latince telaffuz: [laˈtiːna] |
Etnisite | Latinler |
Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
Devamı | Latin dilleri |
Yazı sistemi | Latin (Latin alfabesi) |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Kutsal Makam |
Bölgesel |
|
Dil kodları | |
ISO 639-1 | la |
ISO 639-2 | lat |
ISO 639-3 | lat |
Glottolog | impe1234 [1]lati1261 [2] |
Roma İmparatorluğu’nun (MS 117’de) ve Latin konuşmacıların yönettiği bölgeyi (koyu kırmızı) gösteren harita. Latince dışındaki birçok dil imparatorlukta konuşuldu. | |
Latincenin modern torunları olan Roman dilleri. |
Latince, Hint-Avrupa dil ailesinin İtalik koluna ait bir dildir. Latin alfabesinin kökeni Etrüsk alfabesi ile Yunan alfabesine dayanır.
Latince, Roma’nın da yer aldığı Orta İtalya'daki Latium bölgesinin dilidir. Roma Cumhuriyeti’nin yükselişe geçmesiyle İtalya’da, sonra da batı Roma İmparatorluğu'nda egemen dil haline geldi. Latinceden İngilizceye geçen çok sayıda kelime bulunur. Özellikle teoloji, bilim, tıp ve hukuk alanlarındaki birçok terimin kökeni Latinceye (ve Grekçeye) dayanır.
Latincenin günümüze ulaşan en eski örneği, MÖ 7. yüzyıla tarihlenen bir toka üzerine Yunan alfabesi ile yazılmış 5 harflik bir metindir.
Yunan edebiyatının temelinde kurulan Latin edebiyatının MÖ 3. yüzyıldaki gelişimiyle birlikte, edebî ya da klasik olarak adlandırılan Latince, Yunanca kelimeler, dil bilgisi ve üslup bilgisinden hayli etkilenmiş yapısıyla, biçimselliği ve zarafetiyle Halk Latincesinden (Vulgar) tümüyle farklı bir görünüme kavuşmuş adeta şiirsel bir dil olmuştur. Bunun sonucunda Klasik Latince tamamen yazı diline ve akademik dile dönüşmüştür. Klasik Latince MÖ 1. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın başlarına kadar süren bir dönemde kullanılmıştır.
Latincenin öğrenimi ve öğrenim amacı öteki Batı dillerininkinden farklıdır. Çünkü başka bir Batı dilini öğrenen insan sadece bu dili konuşur ya da dil bilgisini derinleştirerek ilgili kültür hakkında bilgi edinir. Oysa Latince öğrenmekle Batı’nın tüm edebiyatlarının ve edebî türlerinin temel anlamına vakıf olur ve sonradan herhangi bir batı dilini öğrenmede hiç Latince bilmeyen birine göre daha hızlı yol alır.
Latince bugün bir toplumun günlük yaşantısı içinde kullanılmayan bir ölü dil olduğundan kulak dolgunluğuyla veya pratik yöntemlerle öğrenilmesi ve öğretilmesi zor bir dildir. Sistemli bir dil bilgisi öğrenimi ve öğretimi şarttır. Bu tip bir dil bilgisi öğrenimiyse kişinin dil duyarlılığını geliştirir. Ayrıca Batı dillerinin kelime hazinesi, morfolojisi, üslup özellikleri Latinceyle derinden ilişkilidir. Bu dillerin çoğunda hâlâ birçok Latince kelime, deyim ve ifade ya doğrudan ya da birtakım değişikliklerle kullanılmaktadır. Bugün birçok öğrenci, akademisyen ve Katolik din insanı Latinceyi akıcı bir şekilde konuşmaktadır. Dünya çapında ilköğretimde, ortaöğretimde ve yüksek lisans seviyesi eğitim kurumlarında öğretilir. Latince zengin zaman, şahıs ve fiil çekimleri ile son derece bükümlü bir dil özelliği göstermektedir.
Harfler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Vv | Xx | Yy | Zz | ||||||||||||||||
Harflerin okunuşları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
a | be | ke | de | e | f | ɡ | h | i veya y | k | l | m | n | o | p | ku | r | s | t | u | ks | ü | z |
Latincede bulunan seslerin telaffuzu konusunda elimize ulaşmış herhangi bir veri bulunmamaktadır. Telaffuz konusunda edindiğimiz bilgiler ise ancak rekonstrüksiyon yöntemiyle elde edilir. Rekonstrüksiyon yönteminin yararlandığı kaynaklar ise antik yazarların telaffuzları, antik etimoloji eserleri, yazım hataları ve diğer dillerdeki Latince kökenli sözcüklerin telaffuzlarıdır.
Ünsüzler
dudaksıl | dişsel | damaksıl | art damaksıl | gırtlaksıl | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
plain | dudaksıl | ||||||
patlamalı | ötümlü | b | d | ɡ | ɡʷ | ||
ötümsüz | p | t | k | kʷ | |||
sızıcı | ötümlü | z | |||||
ötümsüz | f | s | h | ||||
genizsil | m | n | (ŋ) | ||||
rotik | r | ||||||
yarı ünlü | l | j | w |
Eski ve Klasik Latincede büyük ve küçük harfler bulunmamaktadır. Harflerin çoğu da günümüzdeki kullanılan şekillerine benzemektedir. Latincede çift ünsüzler uzun bir şekilde sesletilir. Ünsüzlerin sesletimleri aşağıdaki tabloda bulunmaktadır:
Latince yazı
birim |
Latince
ses |
İngilizceden örneklerle telaffuzlar |
---|---|---|
c, k | [k] | sky (gök) sözcüğünde olduğu gibi sert ama central (merkez), social (sosyal) sözcüklerinde olduğu gibi yumuşak değil. |
t | [t] | stay (kalmak) sözcüğünde olduğu gibi, nation (ulus) sözcüğündeki gibi değil. |
s | [s] | say (söylemek) sözcüğünde olduğu gibi ama rise (yükselmek, artmak) ve issue (sorun, mesele) sözcüklerindeki gibi değil. |
g | [ɡ] | good (iyi) sözcüğündeki gibi sert ama gem (mücevher) sözcüğündeki gibi yumuşak değil. |
[ŋ] | sing (şarkı) sözcüğünde olduğu gibi. | |
n | [n] | man (insan, insanoğlu) sözcüğündeki gibi. |
[ŋ] | c, x ve g seslerinden önce sing (şarkı) sözcüğünde olduğu gibi. | |
l | [l] | Çift l sesinden ve i sesinden önce link (bağlantı) sözcüğünde olduğu gibi. |
[ɫ] | Diğer tüm durumlarda, bowl (kase) sözcüğünde olduğu gibi. | |
qu | [kʷ] | quick (hızlı) sözcüğündeki gibi ama antique (antik) sözcüğündeki gibi değil. |
u | [w] | Bazen bir hecenin başında veya g ve s sesinden sonra, wine (şarap) sözcüğünde olduğu gibi ama vine (asma) sözcüğündeki gibi değil. |
i | [j] | Bazen bir hecenin başında yard (bahçe) sözcüğünde olduğu gibi ama just (henüz) sözcüğünde olduğu gibi değil. |
[jj] | Ünlü sesler arasında çift olarak sesletilir, toy yacht (oyuncak gemi) gibi. | |
x | [ks] | c+s seslerinin birleşimidir, axe (balta) sözcüğünde olduğu gibi ama example (örnek) sözcüğündeki gibi değil. |
Ünlüler
ön | merkez | arka | |
---|---|---|---|
dar | [iː ɪ] | [ʊ uː] | |
orta | [eː ɛ] | [ɔ oː] | |
geniş | [a aː] |
Klasik Latincede ⟨U⟩ sesi ünlü bir sesi karşılamak için kullanılmak istense bile ⟨V⟩ şeklinde yazılır. ⟨Y⟩ ise alıntı Yunanca sözcüklerdeki ipsilon sesini karşılar. Fakat bu ses, bazen i bazen u şeklinde telaffuz edilir. Ayrıca bu ses yanlışlıkla benzer anlamlara sahip Yunanca sözcüklerle karıştırılarak Latinceye özgü kelimelerde bile kullanılmıştır.
Klasik Latincede de uzun ünlü ve kısa ünlü ayrımı vardır. ⟨I⟩ sesi haricinde uzun ünlüler, üstlerine onların uzun bir şekilde sesletileceğini belirten ve yazıda < ´ > şeklinde gösterilen bir işaret alırlar. Uzun İ sesi ise kalın I şeklinde yazılmıştır. Modern metinlerde ise uzun ünlüler üzerlerine yazıda uzun bir çizgi şeklinde gösterilen uzatma işareti alırlar: ⟨ā ē ī ō ū⟩. Kısa ünlüler ise çengelsi bir şekilde gösterilen kısaltma işareti alırlar: ⟨ă ĕ ĭ ŏ ŭ⟩
Kelime sonundaki ⟨m⟩ ve herhangi bir ünlü ses, ⟨s⟩ veya ⟨f⟩ sesinden önce yer alan ⟨n⟩ sesi ve bir ünlü ses, uzun ve genizsil(nazal) bir şekilde sesletilir.
Latince
yazıbirim |
Latince
ses |
Telaffuzlar |
---|---|---|
a | [a] | Kısa <a> sesidir, cut (kesmek) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. |
[aː] | Uzun <a> sesidir, father (baba) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. | |
e | [ɛ] | Kısa <e> sesidir, pet (evcil,evcil hayvan) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. |
[eː] | Uzun <e> sesidir, they (onlar) zamirindeki e-y olarak sesletilir. | |
i | [ɪ] | Kısa <i> sesidir, sit (oturmak) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. |
[iː] | Uzun <i> sesidir, machine (makine) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. | |
o | [ɔ] | Kısa <o> sesidir, sort (sıralamak) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. |
[oː] | Uzun <o> sesidir, holy (kutsal) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. | |
u | [ʊ] | Kısa <u> sesidir, put (koymak) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. |
[uː] | Uzun <u> sesidir, true (doğru) sözcüğünde olduğu gibi sesletilir. | |
y | [ʏ] | Kısa <u> veya <i> olarak sesletilir, Almanca Stück (parça) sözcüğünde olduğu gibi. |
[yː] | Uzun <u> veya <i> olarak sesletilir, Almanca früh (erken) sözcüğünde olduğu gibi. |
Çift ünlüler
Klasik Latincede birkaç tane çiftünlülü ses bulunur. Bu sesler arasında en yaygını ⟨ae au⟩ sesleridir. ⟨oe⟩ sesine nadir rastlanır, ⟨ui eu ei ou⟩ sesleri ile çok nadir karşılaşılır. En azından bu durum Latinceye özgü kelimelerde görülür.
Eski Latincede çok daha fazla çiftses bulunmaktadır. Fakat bu seslerin çoğu Klasik Latincede uzun seslere dönüşmüştür. Eski Latincedeki ⟨ai⟩ ve ⟨āī⟩ Klasik Latincede ⟨ae⟩ olmuştur. Eski Latince ⟨oi⟩ ve ⟨ou⟩ Klasik Latincede birkaç sözcük dışında ⟨ū⟩ sesine dönüşmüştür. Bahsedilen ses değişimlerine aynı kökten gelen farklı sözcüklerde bile rastlanır.
Erken Eski Latincedeki ⟨ei⟩ sesi ise Klasik Latincede ⟨ī⟩ sesine evrilmiştir.
ön | arka | |
---|---|---|
dar | ui /ui̯/ | |
orta | ei /ei̯/eu/eu̯/ | oe /oe̯/ou /ou̯/ |
geniş | ae /ae̯/au /au̯/ |
Latince sentetik ve bükümlü bir dildir. Çekimler sık sık kelime sonunda değişir fakat özellikle fiillerde olmak üzere çok kompleks olabilir.
Latincede belirlilik artikelleri bulunmaz. Hem belirli hem de belirsiz durumlar aynı şekilde yazılır.
Latincede sözdizimi özne-nesne-yüklem şeklindedir. Fakat her zaman bu sözdizimi uygulanmaz. Şiirde ihmal edilebilir.
Latincede sıfatlar isimlerden hem önce hem de sonda gelebilir. Fakat bazı sıfatlarda isimden önce gelir.
Fiillerin çekimleri fiil çekimidir, düzenli fiiller 4 ana çekime girerler. Fiiller şahıs, çokluk, zaman, çatı (etken, edilgen) ve kip (şart, dilek gibi) şeklinde çekimlenir.
Latincede altı zaman bulunur: şimdiki, hikâye birleşik, bitmişlik, geçmiş zamanın hikâyesi, gelecekte bitmişlik.
Latincede etken ve edilgen çatı vardır.
Latincede istek, bildirme, emir, mastar gibi kipler bulunur.
İsimlerin (özel isimler de dahil), zamirlerin ve sıfatların çekimleri isim çekimidir ve Latincede isimler 5 çekim dizisine girebilirler.
İsimler çokluk ve hâl eki alırlar.
İsimlerin aldığı hâl ekleri şunlardır: yalın, seslenme, belirtme, tamlayan, yönelme, çıkma. Ayrıca bazı isimlerde çıkma durum eki de görülür.
İsimler üç cinsiyete çekimlenebilir: eril, dişil ve nötr.
İsimler iki çokluk durumu şeklinde çekimlenebilir: tekil ve çoğul.
Birinci isim çekimi genelde femina,feminae f.('dişi,kadın') vita,vitae f. ('yaşam') gibi dişil ve nadiren propheta,prophetae m.('peygamber') gibi eril isimler içeren bir çekim grubudur. Bu gruptaki kelimelerin kökleri genel olarak a ile biter. Latince isimlerin hangi çekime ait olduklarını anlamak için o ismin yalın hâli (nominativus) -in hâli (genitivus) bilinmelidir.
Tekil | Çoğul | |
---|---|---|
Nominativus
(yalın hâl) |
-a | -ae |
Vocativus
(seslenme hâli) | ||
Accusativus
(-i hâli) |
-am | -as |
Genitivus
(-in hâli) |
-ae | -arum |
Dativus
(-e hâli) |
-is | |
Ablativus
(-den hâli) |
-a | |
persona,personae (f.)
kişi,şahıs |
propheta,prophetae (m.)
peygamber | |||
---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(yalın hâl) |
persona | personae | propheta | prophetae |
Accusativus
(-i hâli) |
personam | personas | prophetam | prophetas |
Genitivus
(-in hâli) |
personae | personarum | prophetae | prophetarum |
Dativus
(-e hâli) |
personis | prophetis | ||
Ablativus
(-den hâli) |
persona | propheta | ||
İkinci çekim isimleri genelde vir,viri m. ("adam,erkek") bellum,belli n. gibi nötr ve eril isimlerden oluşur. Çok küçük bir azınlığı dişildir. Nötr isimlerin accusativus (-i hâli) ile nominativus (yalın hâli) aynıdır. Eril isimler genelde -us ile nötr isimler ise genelde -um ile biter. Bazı yaygın eril isimler -er ile bitebilir.
Tekil | Çoğul | |||
---|---|---|---|---|
Eril | Nötr | Eril | Nötr | |
Nominativus
(yalın hâli) |
-us | -um | -i | -a |
Vocativus
(seslenme hâli) |
-e | |||
Accusativus
(-i hâli) |
-um | -os | ||
Genitivus
(-in hâli) |
-i | -orum | ||
Dativus
(-e hâli) |
-o | -is | ||
Ablativus
(-den hâli) |
vir,viri (m.)
erkek,adam |
verum, veri (n.)
gerçek,doğru |
servus,servi (m.)
köle,hizmetkâr | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(yalın hâl) |
vir | viri | verum | vera | servus | servi |
Vocativus
(seslenme hâli) |
serve | |||||
Accusativus
(-i hâli) |
virum | viros | servum | servos | ||
Genitivus
(-in hâli) |
viri | virorum | veri | verorum | servi | servorum |
Dativus
(-e hâli) |
viro | viris | vero | veris | servo | servis |
Ablativus
(-den hâli) |
Üçüncü çekim en büyük çekim olup her cinsten isim barındırır.
Bu isimlerin çekimini bulmak için hem nominativus (yalın) hem de genitivus (-in hâli) hâlini bilmek gereklidir. İsmin kökünü bulmak için genitivus hâlindeki sonundan -is eki çıkarılır. Örnek olarak rex,regis m. ('kral') isminin nominativus (yalın) hâli rex olmasına rağmen genitivus (-in hâli) regis'tir Regis kelimesinden -is ekini çıkarılırsa rex isminin kökünün reg- olduğu bulunur. Başka örnekler salvator,salvatoris m. ('kurtarıcı') isminin kökü salvator-, nomen,nominis n. ('isim,ad') ismini kökü nomin-, religio,religionis f. ('din,inanç')kelimesinin kökü religion- olduğu bulunur. Kök bulundukan sonra hâle göre çekim yapılır.
Eril Ve Dişil | Nötr | |||
---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(Yalın hâli) |
(-s) | -es | - | -a |
Accusativus
(-i hâli) |
-em | |||
Genitivus
(-in hâli) |
-is | -(i)um | -is | -(i)um |
Dative
(-e hâli) |
-i | -ibus | -i | -ibus |
Ablativus
(-den hâli) |
-e | -e |
revelatio,revelationis(f.)
vahiy |
os,ossis (n.)
kemik |
rex,regis (m.)
kral | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(yalın hâli) |
revelatio | revelationes | os | ossa | rex | reges |
Accusativus
(-i hâli) |
revelationem | regem | ||||
Genitivus
(-in hâli) |
revelationis | revelationum | ossis | ossuum | regis | regum |
Dativus
(-e hâli) |
revelationi | revelationibus | ossi | ossibus | regi | regibus |
Ablativus
(-den hâli) |
revelatione | osse | rege |
Dördüncü çekim isimleri genellikle eril isimlerden oluşan bir gruptur. Genellikle -us ile biterler ama ikinci çekim isimleriyle karıştırılmamalılardır. Domus,domus m. gibi isimler örnek olarak gösterilebilir.
-us ile biten isimler | -u ile biten isimler | |||
---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(yalın hâli) |
-us | -us | -u | -ua |
Accusativus
(-i hâli) |
-um | |||
Genitivus
(-in hâli) |
-us | -uum | -us | -uum |
Dativus
(-e hâli) |
-ui | -ibus | -u | -ibus |
Ablativus
(-den hâli) |
u |
Manus,manus f.
el |
cultus,cultus m.
tarikat | |||
---|---|---|---|---|
Tekil | Çoğul | Tekil | Çoğul | |
Nominativus
(yalın hâli) |
manus | manus | cultus | cultus |
Accusativus
(-i hâli) |
manum | cultum | ||
Genitivus
(-in hâli) |
manus | manuum | cultus | cultuum |
Dativus
(-e hâli) |
manui | manibus | cultui | cultibus |
Ablativus
(-den hâli) |
manu | cultu |
İşbu madde Rukiye Öztürk tarafından CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.