Latin edebiyatı

Latin edebiyatı ya da Roma edebiyatı, Antik Roma yazılı kültürünün oluşturduğu edebî birikim. Yunan edebiyatının etkisinde olan bu edebiyat Yunan edebiyatının devamı niteliğindedir. En verimli ve parlak dönemini MÖ 78 ile MS 14 yılları arasında Altın Çağ adı verilen dönemde yaşamıştır.

Dönemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Edebiyat öncesi çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Tam olarak saptanamayan bir tarihten Birinci Pön Savaşı'nın sonuna dek olan dönem. Eski Latince eserler verilen bu döneme ayrıca Erken Latin Edebiyatı adı da verilir.

MÖ 240-80 Latin edebiyatının ilk veya başlangıç çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

MÖ 241'den Sulla'nın MÖ 78'deki ölümüne dek olan dönem.

Altın Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Sulla'nın ölümünden 14'te Augustus'un ölümüne dek süren dönem. Klasik Dönem adı da verilmekte olup iki alt başlıkta incelenmektedir.

Caesar ya da Cicero Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sulla'nın ölümünden MÖ 44'te Caesar'ın ya da MÖ 43'te Cicero'nun ölümüne dek. Konsül, söylevci Cicero ile Lucreitus'un yapıtlarının gerçekleştiği dönemdir. Yazarların didaktik üslubu dolayısıyla bir söylev dönemi havasında geçmiştir.

Augustus Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

MÖ 44 ya da 43‘ten MS 17'ye dek. Latin edebiyatının en büyük üç şairinin yetiştiği ve eserler verdiği dönem olarak nitelendirilmektedir. Bu dönemde şair Vergilius, Horatius, Ovidius, Titus Livius, Tacitus ve Seneca'nın eserleriyle karşılaşılır.

İç savaşlardan sonra gelen Augustus dönemi ile başlayan Pax Romana barış ve iç huzuru getirmiştir. Augustus döneminden başlayarak dışarıda toprak ele geçirmek amacıyla çıkılan seferler de gittikçe azalmıştır. İmparatorların pek çoğu Roma İmparatorluğu'nun yeterince büyüdüğünü kabul etmişlerdir. Bununla birlikte dışarıdaki genişleme bu dönem boyunca sürmüştür. Bu dönemde ele geçirilen toprakların büyük bir kesimi Yunan ve Roma kültürünün izlerini taşıyacaktır ve birçoğunda da Latince egemen olacaktır.

Gümüş Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

14'ten I. Justinianus'un 550'de hukuk alanında yaptığı yeniliklere dek olan dönem. İmparatorluk Dönemi de denen bu çağ da kendi içinde üçe ayrılır.

İmparatorluğun altın çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiberius'tan Trajan'a dek (14-117).

İmparatorluğun gümüş çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hadrianus'tan Nerva-Antoninlerin sonuna dek (117-192).

İmparatorluğun düşüş çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

193'ten Corpus Iuris Civilis'in yürürlüğe girmesine dek (550).

Hristiyan edebiyatı[değiştir | kaynağı değiştir]

2. yüzyıldan 6. yüzyıla dek. 6. ve 7. yüzyıllarda daha çok yayılarak ve düşünülmeyen gelişmelerle birlikte ilerlemesini sürdürür.

Orta Çağ Latin edebiyatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hristiyan dünyası bu edebiyat sayesinde tüm Avrupa'da kendisini ifade etmeyi sürdürmüştür. 14. ve 16. yüzyıllarda kendini kanıtlamıştır.

Hümanist Latin edebiyatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüze dek.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Erim, Müzehher (1987). "Lâtin Edebiyatı". Remzi Kitabevi.
Öyken, E., & Güven Günay, E.B. (2023). Kum Tanelerini Saymak: Latin Şiirinde Öznel Zaman Algısına Kavramsal Metafor Açısından Bakış. Felsefe Arkivi, 0(58), 179-252. https://doi.org/10.26650/arcp.1292285

Latin edebiyatı nedir?, Latin edebiyatı anlamı nedir?, Latin edebiyatı ne demektir?