M109 Grubu

M109 Grubu
M109 Grubu
	Büyük Ayı Grupları'nı gösteren harita.; Kaynak: Richard Powell
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Takımyıldız	Büyük Ayı
Sağ açıklık (α)	11sa 55d
Dik açıklık (δ)	+51° 20′
En parlak üye	Messier 109
Galaksi sayısı	41-58
Katalog belirtmeleri
	NGC 3992 Grubu, LGG 258, NOGG H 547, NOGG P1 588, NOGG P2 597

M109 Grubu, Büyük Ayı Grupları (ayrıca NGC 3992 Grubu olarak da bilinir) Başak kümesi'nin bir kenarında, uzayda 20 milyon ışıkyılı büyüklüğünde bir alana yayılan, büyük bir sarmal gökada çıkıntısıdır. Muhtemelen burada iki ana grup bulunmaktadır; Büyükayı Kuzey (NGC 3631, 3953 ve M109 çevresi) ve Büyükayı Güney (NGC 3726, 3938 ve 4051 çevresi).

Büyükayı Grupları, kuzey yarımkürede yer alan, diğerlerinden çok farklı bir gökadalar kuşağıdır. Başak Kümesi'nin sıkışık ortamından farklı olarak, buradaki önemli gökadaların çoğunluğu sarmal gökadalardır. Bu gökadalar kuşağı genellikle Büyükayı Kuzey ve Büyükayı Güney olmak üzere iki ayrı gruba ayrılır. Ancak ortada bu iki grubu birbirinden ayıran gerçek bir sınır yoktur ve her iki gruptaki gökadalar bizden aşağı yukarı aynı uzaklıktadırlar. Daha yakında bulunan Köpekler II Grubu da gökyüzünün bu bölgesindedir ve Büyükayı Güney Grubu'nun yanında bulunur.

Büyükayı kuzey grubu[değiştir | kaynağı değiştir]

Oldukça keyfi bir sınır olan 50 derecenin kuzeyinde yer alır. Burada büyük eliptik (oval) gökadalar yoktur, büyük gökadaların çoğunluğu sarmaldır. NGC 3631, NGC 3953 ve NGC 4088, grubun en parlak sarmal gökadalarından üçüdür. M109, gruptaki en parlak gökadalardan biridir. Messier Kataloğu'nda gruptan 39 gökada yer alır ve bu gökada büyük bir ihtimalle katalogda Samanyolu'na en çok benzeyen gökadadır.

Büyükayı güney grubu[değiştir | kaynağı değiştir]

50 derecenin güneyinde yer alır ve Büyükayı Kuzey Grubu'nda olduğu gibi, buradaki büyük gökadaların çoğu da sarmaldır. NGC 3675, NGC 3726 ve NGC 3938, grubun en parlak sarmal gökadalarından üçüdür. NGC 4051, gruptaki bir diğer sarmal gökadadır. NGC 4051, bir Seyfert gökadası olarak bilinmektedir ki bu da gökadanın, büyük bir ihtimalle çok büyük bir kara deliğe düşen maddelerin güç verdiği parlak, noktaya benzer bir çekirdeğe sahip olduğu anlamına gelmektedir.

Üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki tablo bu gruba üye olan gökadaların bir listesidir.

**M109 Grubu üyeleri**
Adı	Tipi^[4]	S.A. (J2000)^[4]	D.A. (J2000)^[4]	Kırmızıya kayma (km/s)^[4]	Görünen parlaklık^[4]
Messier 109	SB(rs)bc	11^sa 57^d 36.0^s	+53° 22′ 28″	1048 ± 1	10.6
NGC 3718	SB(s)a pec	11^sa 32^d 34.9^s	+53° 04′ 05″	993 ± 1	11.6
NGC 3726	SAB(r)c	11^sa 33^d 21.2^s	+47° 01′ 45″	866 ± 1	10.9
NGC 3729	SB(r)a pec	11^sa 33^d 49.3^s	+53° 07′ 32″	1060 ± 1	12.0
NGC 3769	SB(r)b	11^sa 37^d 44.1^s	+47° 53′ 35″	737 ± 2	12.5
NGC 3782	SAB(s)cd	11^sa 39^d 20.7^s	+46° 30′ 48″	739 ± 6	13.1
NGC 3870	S0	11^sa 45^d 56.6^s	+50° 11′ 59″	756 ± 7	13.4
NGC 3877	Sc	11^sa 46^d 07.8^s	+47° 29′ 41″	895 ± 4	12.1
NGC 3893	SAB(rs)c	11^sa 48^d 38.2^s	+48° 42′ 39″	967 ± 1	11.2
NGC 3913	(R)SA(rs)d	11^sa 50^d 38.9^s	+55° 21′ 14″	954 ± 4	13.2
NGC 3917	SAcd	11^sa 50^d 45.5^s	+51° 49′ 27″	965 ± 1	12.5
NGC 3922	S0/a	11^sa 51^d 13.4^s	+50° 09′ 25″	906 ± 7	13.4
NGC 3928	SA(s)b	11^sa 51^d 47.6^s	+48° 40′ 59″	988 ± 4	13.0
NGC 3949	SA(s)bc	11^sa 53^d 41.4^s	+47° 51′ 32″	800 ± 1	11.5
NGC 3953	SB(r)bc	11^sa 53^d 48.9^s	+52° 19′ 36″	1052 ± 2	10.8
NGC 3972	SA(s)bc	11^sa 55^d 45.1^s	+55° 19′ 15″	852 ± 1	13.1
NGC 3982	SAB(r)b	11^sa 56^d 28.1^s	+55° 07′ 31″	1109 ± 6	12.0
NGC 4010	SB(s)d	11^sa 58^d 37.9^s	+47° 15′ 41″	902 ± 1	13.2
NGC 4026	S0	11^sa 59^d 25.2^s	+50° 57′ 42″	930 ± 40	11.7
NGC 4085	SAB(s)c	12^sa 05^d 22.7^s	+50° 21′ 10″	746 ± 5	13.0
NGC 4088	SAB(rs)bc	12^sa 05^d 34.2^s	+50° 32′ 21″	757 ± 1	11.2
NGC 4100	(R)SA(rs)bc	12^sa 06^d 08.1^s	+49° 34′ 59″	1074 ± 1	11.9
NGC 4102	SAB(s)b	12^sa 06^d 23.1^s	+52° 42′ 39″	846 ± 2	12.0
NGC 4142	SB(s)d	12^sa 09^d 30.2^s	+53° 06′ 18″	1157 ± 7	13.9
NGC 4157	SAB(s)b	12^sa 11^d 04.4^s	+50° 29′ 05″	774 ± 2	12.2
UGC 6628	SAm	11^sa 40^d 06.7^s	+45° 56′ 34″	841 ± 1	13.2
UGC 6667	Scd	11^sa 42^d 26.3^s	+51° 35′ 53″	973 ± 1	14.2
UGC 6840	SB(rs)m	11^sa 52^d 07.0^s	+52° 06′ 29″	1046 ± 5	14.3
UGC 6917	SBm	11^sa 56^d 28.8^s	+50° 25′ 42″	911 ± 1	13.1
UGC 6923	Im	11^sa 56^d 49.4^s	+53° 09′ 37″	1066 ± 2	15.1
UGC 6930	SAB(s)d	11^sa 57^d 17.3^s	+49° 16′ 59″	777 ± 0	12.7
UGC 6983	SB(rs)cd	11^sa 59^d 09.3^s	+52° 42′ 27″	1082 ± 1	13.1
UGC 7218	Im	12^sa 12^d 56.5^s	+52° 15′ 55″	770 ± 7	14.8

Listede yer almayan ancak bazı kaynaklarda bir veya birkaçı belirtilen diğer olası üyeler: NGC 3631, NGC 3657, NGC 3773, NGC 3756, NGC 3850, NGC 3898, NGC 3990, NGC 3985, NGC 3990, NGC 3998, NGC 4217, NGC 4220, UGC 6773, UGC 6802, UGC 6816, UGC 6922, ve UGC 6969.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
^ R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
^ ^a ^b ^c ^d ^e "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2006.

[garcia1993-1] A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.

[giuricinetal2002-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.

[nbg-3] R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.

[ned-4] "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2006.

[1]

[2]

[3]

[4]

M109 Grubu
Büyük Ayı Grupları'nı gösteren harita. Kaynak: Richard Powell
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Takımyıldız	Büyük Ayı
Sağ açıklık ( $α$ )	11^sa 55^d ^[1]^[2]
Dik açıklık ( $δ$ )	+51° 20′^[1]^[2]
En parlak üye	Messier 109^[1]^[2]
Galaksi sayısı	41-58^[1]^[2]^[3]
Katalog belirtmeleri
NGC 3992 Grubu, LGG 258,^[1] NOGG H 547,^[2] NOGG P1 588,^[2] NOGG P2 597^[2]

LGG 258 nedir?, LGG 258 anlamı nedir?, LGG 258 ne demektir?