Küpe

Küpe, değerli madenler, değerli taşlar veya sıradan malzemelerden yapılan, kulağa takılan takı. Pirsing kategorisine de ait edilirler. Değerli malzemelerden yapılan küpeler mücevher kategorisine girerler. Kulak kepçesi, kulak memesi, kulak tragusu, dış kulak kanalı'na takılır. Törensel, sembolik, dinî anlamları nedeniyle ya da sadece şıklık için kullanılırlar. Halka, kulaktan sallanan şekilde olabilirler.^[1] Küpe bileşenleri metal, plastik, cam, değerli taş, boncuk, ahşap, kemik ve diğer malzemeler dahil olmak üzere herhangi bir sayıda malzemeden yapılabilir.

Çoğu küpenin takılabilmesi için kulağın deldirilmesi gerekir. Birçok ülkede bebeklerde kulak deldirme işlemi yapılmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Mısır küpeleri, III. Thutmose saltanatı, MÖ 15. yüzyıl

Grek-Baktriya Krallığı sfenks küpe, MÖ 2. yüzyıl.

Altın Hint küpeleri (Satavahana, MÖ 1. yüzyıl)

Silla dönemi Kore küpeleri (6. yüzyıl)

11. yüzyıldan kalma zincirli İran küpeleri. İran kökenliler dönüşlü spiral terminal tarafından doğrulandı. Khalili Koleksiyonu

Değerli metaller ve değerli taşlardan yapılmış Katalan ringa balığı küpesi, MS 19. yüzyıl

V. Phraates Part Parası, MS 2-4

İran Kralı I. Hüsrev'in küpesi, MS 5. yüzyıl

Kulak delme, vücut modifikasyonu'nun bilinen en eski biçimlerinden biridir ve dünyanın dört bir yanındaki kültürlerden erken tarihe kadar uzanan sanatsal ve yazılı referansları vardır. Lothal, Hindistan,^[3] ve Sümer Erken Hanedan Dönemi Ur Kraliyet Mezarlığı'ndaki antik yerleşimlerde altın, lapis lazuli ve carnelian'dan yapılmış diğer mücevherlerle birlikte altın küpeler bulundu.^[4]^[5]^[6] Altın, gümüş ve bronz halka küpeler Minos medeniyeti'nde (MÖ 2000–1600) yaygındı ve örnekleri Ege adası Santorini, Yunanistan'daki fresklerde görülebilir. Minoan ve erken Miken dönemleri sırasında Bronz Çağı Yunanistan’ında konik uçlu halka küpeler modaydı.^[7] Erkeklerin taktığı küpelere dair eski kanıtlar, antik Pers'de Persepolis'te bulunan arkeolojik kalıntılarda görülebilir. Sarayın ayakta kalan bazı duvarlarında sergilenen Pers İmparatorluğu askerlerinin oyulmuş resimleri, onları küpe takarken gösterir.

Küpe türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Boncuk halkası
Barbell (pirsing)
Klipsli küpeler
Manyetik küpeler
Yapışkan küpeler
Yaylı halka küpeler
Kulak kancası küpe
Kulak vidaları
Kulak manşetleri

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ Kleiner, Fred S. (2015). Gardner's Art through the Ages: Backpack Edition, Book A: Antiquity. [ ]: Cengage Learning. ss. 90-91. ISBN 9781305544895. Two elegantly dressed young women bedecked with bracelets and hoop earrings gather crocuses. [...] Crocus gatherers, detail of the east wall of room 3 of building Xeste 3, Akrotiri, Thera (Cyclades) Greece, c. 1650-1625 BCE
^ Ornament in Indian Architecture. University of Delaware Press. 1991. s. 14. ISBN 9780874133998.
^ "Earring — ca. 2600–2500 B.C." MetMuseum.org. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
^ "Jewelry from The Royal Tombs of Ur". sumerianshakespeare.com. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
^ "Queen Puabi's Headdress from the Royal Cemetery at Ur - Penn Museum". www.penn.museum. 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
^ Pitts-Taylor, Victoria (2008). Cultural Encyclopedia of the Body [2 volumes]. [ ]: ABC-CLIO. ss. 94-95. ISBN 9781567206913. The Fayum mummy portraits from Hawara dating from the first to the third centuries CE depict several females with various styles of earrings. In most cases, the portraits are thought to represent Greek colonists living in Egypt. Some early Greeks wore earrings for the purposes of fashion as well as protection against evil. The popularity of earrings is evident in major cultures of the ancient world. In the middle Minoan period (2000–1600 BCE), gold, silver, and bronze hoop earrings with tapered ends were popular. In the late Minoan and early Mycenaean periods, the hoop evolved with a conical pendant.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Mücevher ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[Cengage_Learning-2] Kleiner, Fred S. (2015). Gardner's Art through the Ages: Backpack Edition, Book A: Antiquity. [ ]: Cengage Learning. ss. 90-91. ISBN 9781305544895. Two elegantly dressed young women bedecked with bracelets and hoop earrings gather crocuses. [...] Crocus gatherers, detail of the east wall of room 3 of building Xeste 3, Akrotiri, Thera (Cyclades) Greece, c. 1650-1625 BCE

[3] Ornament in Indian Architecture. University of Delaware Press. 1991. s. 14. ISBN 9780874133998.

[4] "Earring — ca. 2600–2500 B.C." MetMuseum.org. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.

[5] "Jewelry from The Royal Tombs of Ur". sumerianshakespeare.com. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.

[6] "Queen Puabi's Headdress from the Royal Cemetery at Ur - Penn Museum". www.penn.museum. 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.

[ABC-CLIO-7] Pitts-Taylor, Victoria (2008). Cultural Encyclopedia of the Body [2 volumes]. [ ]: ABC-CLIO. ss. 94-95. ISBN 9781567206913. The Fayum mummy portraits from Hawara dating from the first to the third centuries CE depict several females with various styles of earrings. In most cases, the portraits are thought to represent Greek colonists living in Egypt. Some early Greeks wore earrings for the purposes of fashion as well as protection against evil. The popularity of earrings is evident in major cultures of the ancient world. In the middle Minoan period (2000–1600 BCE), gold, silver, and bronze hoop earrings with tapered ends were popular. In the late Minoan and early Mycenaean periods, the hoop evolved with a conical pendant.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Pirsing (Liste)
Konular	Cleopatra Ink Pirsing mücevheri Neşterleme Germe Play pirsing Yüzey pirsingi Kulak delme tabancası
Pirsing malzemeleri	Barbell Kıskaç Boncuk halkası Fiş Penis pirsingi Spiral Saplama Burun zinciri Meme ucu kalkanı
Küpe	Antitragus pirsingi Kabuk pirsing Daith pirsing Helix pirsing İskele pirsingi Yörünge pirsing Rook Snug Tragus pirsing
Yüz	Kaşaltı pirsingi Yanak pirsingi Kaş pirsingi Jestrum pirsingi Labret Dudak pirsingi (Dudak plakası) Monroe pirsingi Burun pirsingi Burun köprüsü pirsingi Philtrum pirsingi
Ağız	Dudak frenulumu pirsingi Dil pirsingi Dil frenulumu pirsingi Uvula pirsingi
Beden	Korse pirsingi El pirsingi Kalça pirsingi Madison pirsingi Ense pirsingi Göbek pirsingi Boyun pirsingi Meme pirsingi Bilek pirsingi
Genital pirsing	Anal pirsingi Guiche pirsingi Kasık pirsingi Bekaret pirsingi
Kadın genital	Christina pirsingi Klitoris pirsingi Klitoral başlık pirsingi Fourchette pirsingi Isabella pirsingi Labia pirsingi Nefertiti pirsingi Prenses Albertina pirsingi Üçgen pirsing
Erkek genital	Ampallang Apadravya Derin şaft Dydoe Sünnet pirsingi Frenum pirsingi Hafada pirsingi Lorum Ampallang pirsingi Prens Albert pirsingi Ters Prens Albert pirsingi Transskrotal pirsingi

Küpe Analizi