Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Ekonomik İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Ekim 2012'den bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

EİT ve Kıbrıslı Türkler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı; Türkiye, İran ve Pakistan arasında kültürel, ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirmek amacıyla 1964 yılında kurulan Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği'nin bir devamı mahiyetinde 1985 yılında kurulmuştur. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile birlikte 1992'nin Kasım ayında gerçekleşen EİT Bakanlar Konseyi Olağanüstü Toplantısı'nda Afganistan ve eski Sovyet ülkerleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan da teşkilata üye olmuştur ve üye sayısı 10'u bulmuştur.

Kıbrıs'lı Türkler ile örgütün arasındaki ilk resmî ilişki, Kasım 1992'de Ekonomik İşbirliği Örgütü 11. Bakanlar Konseyi tarafından tarihinde kabul edilen maddeler içerisinde yer alan bir hüküm ile Kıbrıs Türk Müslüman Toplumu (Turkish Muslim Community of Cyprus) adıyla oy verme hakkı olmadan ekonomik, teknik ve kültürel içerikli tüm teknik komite toplantıları, uzmanlar grubu toplantıları ve seminerlere KKTC'nin katılım imkânı ile başlamıştır.^[1] KKTC bu anlaşma ile en üst seviyede örgütün Bölgesel Planlama Konseyi toplantılarına iştirak edebilecekti. Fakat Devlet/Hükûmet Başkanları'nın bir araya geldiği zirve, Bakanlar Konseyi ve Sürekli Temsilciler Konseyi'ne katılım hakkı bulunmamaktaydı.

1993’te yapılan EİÖ 3. Bölgesel Planlama Konseyi toplantısından itibaren tüm Bölgesel Planlama Konseyi toplantılara KKTC Devlet Planlama Örgütü yetkilileri düzenli olarak katılmaktadır.^[2] Bölgesel Planlama Konseyi, Ulusal Planlama Teşkilatları Başkanları ile refakatlerinde teşkilatın tüm iş birliği sahalarıyla ilgili yüksek düzeyli uzmanlardan oluşan ve EİÖ’nün ekonomik gündemini, iş birliği proje ve programlarının esaslarını hazırlayıp, alınan kararların ulusal düzeydeki eşgüdümünü sağlayarak, gelişmeleri izleyip Bakanlara rapor eden bir yapılanma pozisyonundadır.

Bunun dışında yapılan bazı alt düzeyli toplantılarda da KKTC temsil edilmektedir.

Kıbrıs Türk Devleti Adı ile Katılım[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Nisan 2004 tarihinde adanın her iki tarafında eş zamanlı olarak referanduma sunulan Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan'ın hazırladığı Annan Planı; Türkler tarafından kabul edilmesine rağmen, Rumlar tarafından ret edildi. Bu durum üzerine KKTC'ye yönelik siyasi ve ekonomik baskıların hafifletilmesine dair oluşan kamuoyu KKTC'nin örgütle olan ilişkilerine de yansıdı. 12 Eylül 2004 tarihinde Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Bakanlar Konseyi’nde alınan bir karara göre, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde, Annan Planı'nda adının kabul edildiği şekli ile yani Kıbrıs Türk Devleti (Turkish Cypriot State) ismi altında teşkilatın toplantılarına katılmaya başladı.

Gözlemci Üyelik[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 yılının Ağustos ayında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği’ne Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde gözlemci üye statüsü için resmî başvuruda bulundu. Bunun üzerine, 13-15 Ekim 2012 tarihleri arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 20. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda gözlemci üyelik başvurusu gündeme alındı ve 16 Ekim 2012'de düzenlenen ve üye ülkelerin Devlet veya Hükûmet başkanlarının katılımlarıyla gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 12. Zirve Toplantısı'nda KKTC gözlemci üye olarak örgüte kabul edilmiştir.^[3]

Yaşanan Gelişmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önceden Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği görevini yapan Halil İbrahim Akça, 14 Ağustos 2015 tarihinde Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği’ne getirildi.^[4]

Kuzey Kıbrıs, teşkilatla ilişkili olduğu bu dönem içerisinde üç adet EİT etkinliğine evsahipliği yapmıştır. Bunlar:

Ağustos 1998'de düzenlenen Hava ve Su Kirliliğinin Kontrolü Çalıştayı
Mayıs 2004'te düzenlenen Atık Su İdaresi ve Arıtma Teknolojisi Çalıştayı'
Nisan 2013’te düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı I. Üniversite Spor Oyunları^[5]
Nisan 2015’te düzenlenen Turizm Çalıştayı^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "1st Summit Communiqué". 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^ "Star Kıbrıs Gazetesi - KKTC, Ekonomik iş birliği toplantısında". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^ "ECO News Magazine" (PDF). 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^ "Yeni Düzen Gazetesi Akça, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nda görevlendirildi". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^ "BİRİNCİ EİT ÜNİVERSİTE OYUNLARI'NIN AÇILIŞI YAPILDI". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^ "Turkish Cypriot State Hosted Workshop on Tourism". 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

KKTC Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ile İlişkiler 31 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "1st Summit Communiqué". 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[2] "Star Kıbrıs Gazetesi - KKTC, Ekonomik iş birliği toplantısında". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[3] "ECO News Magazine" (PDF). 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[4] "Yeni Düzen Gazetesi Akça, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nda görevlendirildi". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[5] "BİRİNCİ EİT ÜNİVERSİTE OYUNLARI'NIN AÇILIŞI YAPILDI". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[6] "Turkish Cypriot State Hosted Workshop on Tourism". 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nedir?, Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı anlamı nedir?, Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ne demektir?