Karadağ Boşnakları

Karadağ Boşnakları
Bošnjaci u Crnoj Gori
	Karadağ'daki Boşnakların bayrağı
Toplam nüfus
	53.605 (2011 nüfus sayımı)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	Rojay Belediyesi [en] (%83,91); Petnjica Belediyesi [en] (%83,02); Plav Belediyesi [en] (%51,90); Gusinye Belediyesi [en] (%42,64); Akova Belediyesi [en] (%27,34); Berane Belediyesi [en] (%17,72); Tuz Belediyesi (%9,23)
Din
	İslam (Sünnî-Hanefilik)
İlgili etnik gruplar
	Diğer Güney Slav halkları

Boşnaklar, Karadağ'daki etnik gruplardan biridir. Nüfusları ilk olarak 2003 yılı nüfus sayımında sayılmaya başlamıştır. 2011 yılında yapılmış son nüfus sayımına göre, Karadağ'daki Boşnakların toplam sayısı 53.605 kişidir, yani toplam nüfusun %8,6'sını oluştururlar. Karadağlılar ve Sırplardan sonra Boşnaklar, ülkedeki en büyük üçüncü etnik grubu teşkil ederler.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüz Karadağ ülkesindeki Boşnakların çoğu, ülkenin kuzeyinde, yani tarihî Sancak bölgesiyle kesişen topraklarda, yaşarlar. Boşnaklar, Karadağ'ın dört tane belediyesinde belediye nüfusunun çoğunu oluşturur: bunlar Rojay (%83,91), Petnjica (%83,02), Plav (%56) ve Gusinye'dir (%42,64).

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Sancak Boşnaklarının üçte ikisinin ataları, Kotor Körfezi'nin Osmanlı İmparatorluğu tarafından kaybedilmesinden sonra ilk olarak 1687 yılında terk etmeye başladıkları özgün Karadağ bölgelerinden gelmişlerdir. 1711 yılı sonrasında Eski Karadağ'da Müslüman olmuş bireylerin hedef olarak alınmasıyla bu akım devam etti. Eski Karadağ'dan Sancak'a göç akımındaki diğer bir katkı faktörü ise, Sancak'taki eski Ortodoks nüfusunun 1687 ile 1740 yıllarında iki farklı dalga hâlinde Sırbistan ve (o dönem Habsburg Monarşisi'ne ait) Voyvodina'ya göç etmiş olması nedeniyle Sancak nüfusunun oldukça azalmış durumda olmasıdır.

Geri kalan Sancak Boşnakları ise diğer yerlerden gelmiştir. Yerel Osmanlı yönetimi ve askerleriyle devamlı bir temas yer alıyordu. 1687 yılından sonra, yani Osmanlı İmparatorluğu, Kutsal İttifak ile sürdürülen savaşın bir sonucu olarak Sava nehrinin kuzeyindeki tüm topraklarını kaybettikten sonra, Slavonya bölgesinden daha fazla Boşnak geldi. Sırpların gerçekleştirdikleri Hersek İsyanı sonrasında daha da fazla Boşnak Hersek bölgesinden gelmiş. Bosna Vilayeti'nin 1878 yılı Berlin Antlaşması doğrultusunda Avusturya-Macaristan'ın fiilî kontrolü altına alınmasıyla hem Bosna hem de Hersek bölgelerinden yine bir göç dalgası yer aldı. Boşnakların bu göç dalgalarının en sonu ise 1908 yılında, Avusturya-Macaristan'ın Bosna'yı resmen ilhak etmenin sonucu olarak tüm Bosnalı Müslümanların kendi fiilî koruyucuları olan Bâb-ı li'yle bağlantılarının kesilmiş olması nedeniyle gerçekleşti. Günümüz Karadağ'da 50 binden fazla Boşnağın bulunmasıyla Boşnaklar, Karadağ'ın en büyük azınlık gruplarından birini teşkil etmektedir.

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

Boşnakların ana siyasî partisi, Rafet Husović [en]'in kurduğu^[2] ve 2021 yılından beri Ervin Ibrahimović [en]'in önderlik ettiği Boşnak Partisi [en].^[3] 2020 yılında yapılmış son parlamento seçimlerinden beri Boşnak Partisi'nin Karadağ Parlamentosu'nda üç milletvekili var.^[4]
Boşnakların diğer bir partisi ise Hazbija Kalač'ın önderlik ettiği Karadağ Adalet ve Mutabakat Partisi [en] (SPP u Crnoj Gori).
2006 yılında düzenlenen bağımsızlık referandumunda Karadağ Boşnaklarının çoğu Karadağ'ın bağımsızlığını destekledi.

Lehçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Gusinye ve Plav'da konuşulan Slav ağızları, gramatik yapısı açısından Arnavutçadan büyük oranda etkilenmiştir. Arnavutça ile Slavca arasındaki lisan teması [en] açısından gösterdiği özellikler, bu bölgelerde Slav dillerini konuşan insanların çoğu Arnavut kökenli olmalarına bağlanmıştır.^[5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine" [Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011] (PDF) (Basın açıklaması) (Sırp-Hırvatça). Karadağ İstatistik Bürosu. 12 Temmuz 2011. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mart 2011.
^ Nordsieck, Wolfram (2020). "Montenegro". Parties and Elections in Europe. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
^ "Ko je Ervin Ibrahimović?". Novosti (Sırpça). 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022.
^ "Distribution of seats" (İngilizce). Karadağ Parlamentosu. 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022.
^ Matthew C., Curtis (2012). Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence. The Ohio State University. s. 140.

[census2011-1] "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine" [Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011] (PDF) (Basın açıklaması) (Sırp-Hırvatça). Karadağ İstatistik Bürosu. 12 Temmuz 2011. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mart 2011.

[2] Nordsieck, Wolfram (2020). "Montenegro". Parties and Elections in Europe. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.

[3] "Ko je Ervin Ibrahimović?". Novosti (Sırpça). 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022.

[4] "Distribution of seats" (İngilizce). Karadağ Parlamentosu. 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2022.

[5] Matthew C., Curtis (2012). Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence. The Ohio State University. s. 140.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Karadağ Boşnakları nedir?, Karadağ Boşnakları anlamı nedir?, Karadağ Boşnakları ne demektir?