Kanatlı Hüssar
Hüssar
Etkin	16. yüzyıl - 18. yüzyıl
Ülke	Lehistan-Litvanya Birliği
Bağlılık	Leh kralları
Sınıfı	Süvari
Tipi	Ağır Süvari
Yer	Varşova, Lviv
Renkleri	Kırmızı ve Beyaz
Donanma	Karabela kabzası, Süvari kılıcı, Piştov, Fitilli Karabina
Savaşları	Lehistan Veraset Savaşı 1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı Kahlenberg Muharebesi Kluşino Muharebesi ve diğerleri.
Süslemeler	Kanatlar

Kanatlı Hüssar veya Leh Hüssarları, Polonya'nın 16. ve 18. yüzyılları arasında kullandığı, sırtlarına yapma kanatlar takan süvari birlikleridir. Lehistan ordusunun en önemli birliği olarak görülmüşlerdir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hüssarlar, aslında daha çok Avusturya-Macaristan kökenlidir ancak daha çok Lehistan-Litvanya Birliği tarafından daha çok yetiştirilmişlerdir. Henüz süvariler barutlu silahlar kullanmaya yeni geçtiği dönemlerde hızlı akıncı birlikleri olarak kullanılmışlardır.

Leh hüssarlar, sırtlarına taktıkları metalden ve tüyden oluşan yapay kanatlar sayesinde erken bir tank birimi vazifesi gördüler. Diğer atlıların arasına hızla dalan bu birlikler, kanatları sayesinde sayısız atlıyı büyük bir hızla saf dışı bırakabilmekteydiler. Hüssarların Orta Avrupa ve daha çok Doğu Avrupa'da kullanılmalarının sebebi, bu bölgede yetiştirilen atlardır.

1610 yılında Lehistan ile Rusya Çarlığı arasında yapılan Kluşino Muharebesi'nde 5 bin Leh hüssarı 35-40 bin kişilik Rus askerlerini mağlup etmiş ve Hüssarlar kendilerinin 3-4 katı kadar fazla ve güçlü olan orduları yenerek efsane olmuşlardır.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Zbigniew Bocheński - Ze studiów nad polską zbroją husarską. [w:] "Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie" t. VI (1960).
• Richard Brzezinski, Velimir Vuksic: Polish winged hussar, 1500-1775. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1-84176-650-X.
• Jan S. Bystroń - Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, Warszawa 1932.
• Jerzy Cichowski, Andrzej Szulczyński: Husaria. Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06568-3.
• Piotr Drożdż - Orsza 1518., seria: "Historyczne bitwy", Bellona, Warszawa 2000.
• Galeria „Broń i barwa w Polsce”. Przewodnik, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2004.
• Bronisław Gembarzewski: Husarze: ubiór, oporządzenie i uzbrojenie : 1500-1775. Warszawa: Wydawnictwo Arkadia, 1999. ISBN 83-88055-01-1.
• Krystyna Kaczmarek, Remigiusz Kaczmarek, Romuald Kaczmarek, Jan Sobieski jako żołnierz i wódz we współczesnej mu grafice, cz. 2, "Wychowanie Techniczne w Szkole (z Plastyką)", 2005, nr 2, s. 39-42
• Romuald Kaczmarek, Jan Sobieski jako żołnierz i wódz we współczesnej mu grafice, cz. 1, "Wychowanie Techniczne w Szkole (z Plastyką)", 2005, nr 1, s. 26-29
• Włodzimierz Kwaśniewicz: Leksykon broni białej i miotającej. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09617-1.
• Mirosław Nagielski: Relacje wojenne z pierwszych lat walk polsko-kozackich powstania Bohdana Chmielnickiego okresu "Ogniem i mieczem" (1648–1651). Warszawa: "Viking", 1999. ISBN 83-912638-0-0.
• Jan Chryzostom Pasek: Pamiętniki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. ISBN 83-06-01577-0.
• Leszek Podhorodecki - Chocim 1621., seria: "Historyczne bitwy", MON, 1988.
• Zuzanna Sawicka: Koń w życiu szlachty w XVI-XVIII w.. Toruń: Wydaw. A. Marszałek, 2002. ISBN 83-7174-839-6.
• Radosław Sikora - Fenomen husarii, Toruń: Duet, 2003, ISBN 83-918712-8-2.
• Radosław Sikora - Kłuszyn 1610. Wyd. I. Warszawa: ERICA, 2010, s. 160. ISBN 978-83-62329-05-2.
• Radosław Sikora - Lubieszów 17 IV 1577, Zabrze: Wydawnictwo Inforteditions, 2005, ISBN 83-89943-05-0.
• Radosław Sikora - Z Dziejów husarii, Warszawa: ERICA, 2010, ISBN/EAN: 978-83-62329-04-5.
• Janusz Sikorski (red) - Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, t.1
• Jerzy Teodorczyk - Bitwa pod Gniewem 22.IX – 29.IX. 1626, pierwsza porażka husarii. [w:] "Studia i materiały do Historii Wojskowości", t. XII, Warszawa 1966.
• Robert Szcześniak - Kłuszyn 1610., seria: "Historyczne bitwy". Bellona, Warszawa 2008. (wyd. II)
• Henryk Wisner - Kircholm 1605., seria: "Historyczne bitwy", MON, Warszawa 1987. (wyd. I)
• Zdzisław Żygulski (junior): Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu. Warszawa: PWN, 1982. ISBN 83-01-02515-8.
• Zdzisław Żygulski (junior): Broń wodzów i żołnierzy. Kraków: Kluszczyński, 1998.
• Zdzisław Żygulski (junior): Husaria polska. Warszawa: "Pagina", 2000. ISBN 83-86951-31-4

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Kanatlı hüssar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Reenactment 18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. a Polish reenactment information site
• Husaria.us a Los Angeles based Polish Hussar reenactment group and reference library
• [1] The first Los Angeles based website for this portrayal
• About hussar's armour (Polish)

Polonya tarihi
Antik Çağlar Batı Slavları
Orta Çağ Lehistan Krallığı Piast Hanedanı
Yeni Çağ Lehistan Krallığı Jagiellon Hanedanı Lehistan-Litvanya Birliği Osmanlı-Lehistan savaşları Polonya'nın parçalanması
II. Dünya Savaşı Danzig Koridoru Polonya Seferi Genel Hükûmet Polonya'da Nazi uygulamaları
Savaşlar Sonrası Polonya Halk Cumhuriyeti Polonya Cumhuriyeti
g t d