John P. Marquand
Doğum	John Phillips Marquand 10 Kasım 1893(1893-11-10) Wilmington, Delaware, ABD
Ölüm	16 Temmuz 1960 (66 yaşında) Newburyport, Massachusetts, ABD
Takma ad	J.P.Marquand
Meslek	Roman yazarı
Dil	İngilizce
Milliyet	ABD
Vatandaşlık	ABD
Evlilikler	Christina Davenport Sedgwick (Eylül 1922-1935) Adelaide Hooker (1937-1968?)

John Philips Marquand (d. 10 Kasım 1893 - ö. 16 Temmuz 1960), Amerikalı yazar.

Mr. Moto casusluk hikâyeleriyle bilinir. Özellikle eleştirel eserleriyle popüler olmuş ve saygınlık kazanmıştır. 1938 yılında "The Late George Apley" isimli eseriyle Pulitzer Ödülü kazanmıştır.^[1] Sıkça kullandığı teması Amerika'nın üst tabakası ve ona katılmayı isteyen insanlardır. Marquand bu temayı kendi karakteristik hicivsel ve saygılı yorumuyla işlemiştir.

Çocukluğu ve gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Marquand, Philips Marquand ve Margeret née Fuller'in çocukları olarak Wilmington, Delaware'de dünyaya gelmiştir. 19.yüzyıl yazarlarından Margaret Fuller'in yeğeni ve 20. yüzyılda Jeodezik Kubbe'nin mucidi Buckminister Fuller'in kuzenidir. Çocukluğu New York'un kenar mahallelerinde geçmiştir. Aile mali sıkıntılar dolayısıyla Marquant'ı Newburyport, Massachusetts'ye teyzesinin yanına göndermiş, yaşantısına burada devam etmiştir. Marquant'ın ataları Amerikan Devrimi döneminde başarılı tüccarlar haline gelmiş, Margaret Fuller ve diğer teyzeleri köleliğin kaldırılması döneminde aktif rol oynamışlardı.

Teyzesi Marquand'ı Newburyport Lisesi'ne kaydettirdi ve burada Harvard College'a katılmasını sağlayan bir burs kazandı. Burada edebiyatla ilgilenmeye başladı ve üniversite gazetesi olan Harvard Crimson tarafından reddedilmesine rağmen, üniversite mizah dergisinin editör kuruluna seçilmeyi başardı. 1915'te mezun olduktan sonra, The Boston Evening Transcript dergisinde ilk olarak muhabir ve daha sonra da editörlük bölümünde çalıştı.^[2]

Sınıf arkadaşlarının çoğu gibi, I. Dünya Savaşı'nda orduda görev yaptı. Harvard'da bir öğrenci iken, 1916'da kurulan Massachusetts Ulusal Muhafızlarına katıldı. Temmuz 1916'da Marquand Meksika sınırına gönderildi.^[2]

Hayatı ve çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1922'de, "The Atlantic Monthly" editörü Ellery Sedgwick'in yeğeni Christina Sedgwick ile evlendi. Marquand'ın çalışmaları, Amerikan toplumu hakkındaki kararsızlığını ve özellikle eski seçkinlerin gücünü yansıtıyordu. 1925 yılında Marquand, 18. yüzyıl'da yaşamış olan Timothy Dexter'in (1763-1806) hayatının keşfedilmesi üzerine ilk önemli kitabı Lord Timothy Dexter yayınlandı.

1930'ların ortalarında, Saturday Evening Post gibi dergiler için kısa öyküler yazdı. Bu kısa öykülerden bazıları, Marquand'ın ilk iki romanında ( Anlaşılmaz Beyefendi ve Kara Kargo ) olduğu gibi tarihi bir nitelik taşıyordu. Daha sonra bu yazarın tarzı kostüm kurgu olarak nitelendirildi.

1930'ların sonlarında, Marquand en çok New England merkezli "toplumsal sınıf ikilemleri" üzerine bir dizi roman üretmeye başladı. Bunların ilki Boston'daki üst sınıf insanları hicveden "The Late George Apley", 1937 yılında yazara Pulitzer Ödülü kazandırdı. Devamında New England'ı ve toplumsal sınıf temalarını işleyen Wickford Point (1939), H.M. Pulham, Esquire (1941) ve Point of No Return (1949) adlı üç romanı yayınlandı. Devam eden yıllarda Marquand, Sports Illustratede ara sıra kısa hiciv öyküleriyle katkıda bulundu.

Marquand bu karamsarlığı dolayısıyla toplumda üst sınıfa geçemedi, lakin üst sınıfın özelliklerini romanlarında somutlaştırmayı başardı.

"The Last George Apley"deki başarısından sonra dikkatleri çekti ve Boston ve New York'taki tüm sosyal kulüplere katılmaya davet edildi. Adelaide Ferry Hooker'la yaptığı ikinci evlilik nedeniyle Rockefeller ailesine bağlandı. Çünkü yeni eşinin kız kardeşi Blanchette, John D. Rockefeller III ile evlendi.

1960 yılında Newburyport, Massachusetts'de vefat etti.

Popülerler romanları ve uyarlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Marquand, bu romanlarından övgü almaya başlamadan önce Mr.Moto isimli seri casus romanıyla büyük popülarite ve ticari başarı elde etti. Bunlardan ilki Your Turn, Mr. Moto 1935 yılında basıldı. İkincisi Right You Are, Mr. Moto ise 1957 yılında yayınlandı. Bu dizi toplamda sekiz filme ilham kaynağı oldu.

Birçok Marquand romanı uyarlanarak beyaz perdeye aktarıldı. Marquand'ın romanlarında acımasız bir casus olan Moto, 1930'ların Peter Lorre filmlerinde gayet rahat davranan bir polis ajanı oldu. Sonuncu Bay Moto romanı ise, 1950'lerde bir casus hikâyesi olarak çekildi ancak Moto karakteri filmde yoktu.

Marquand'ın 1951 tarihli romanı, Melville Goodwin, ABD , bir generalin yasak aşkını gizlemeye çalışan kamuoyuyla ilgili hicivdi, fakat film yazarları generali bekar bir adama çevirdi.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Mr Moto roman serisi

• Your Turn, Mr. Moto. Boston, Little Brown, 1935; Mr. Moto Takes a Hand ismiyle, Londra, 1940; Your Turn, Mr. Moto ismiyle, New York, 1963.
• Thank You, Mr. Moto. Boston, Little Brown, 1936; London, 1937.
• Think Fast, Mr. Moto. Boston, Little Brown, 1937; London, 1938.
• Mr. Moto Is So Sorry. Boston, Little Brown, 1938; London, 1939.
• Last Laugh, Mr. Moto. Boston, Little Brown, 1942; London, 1943.
• Stopover: Tokyo. Boston, Little Brown, and Londra 1957; The Last of Mr. Moto ismiyle, New York, 1963; as Right You Are, Mr. Moto ismiyle, New York, 1977.

Diğer polisiye romanları

• Ming Yellow. Boston ve Londra, 1935.
• Don't Ask Questions. Londra 1941.
• Repent in Haste. Boston, 1945; Londra 1949.
• It's Loaded, Mr. Bauer. Londra, 1949.

Edebi romanları

• The Unspeakable Gentleman. New York ve Londra, 1922.
• The Black Cargo. New York ve Londra 1925.
• Warning Hill. Boston, 1930.
• The Late George Apley. Boston, 1937.
• Wickford Point. Boston, 1939.
• H.M. Pulham, Esquire. Boston ve Londra, 1942.
• So Little Time. Boston, 1943 ve Londra, 1944.
• B.F.'s Daughter. Boston, 1946 ve Polly Fulton ismiyle Londra, 1947.
• Point of No Return. Boston ve Londra, 1949.
• Melville Goodwin, USA. Boston, 1951 ve Londra, 1952.
• Sincerely, Willis Wayde. Boston ve Londra, 1955.
• Women and Thomas Harrow. Boston, 1958 ; Londra, 1959.

Kısa hikâyeler koleksiyonu

• Four of a Kind, 1923.
• Haven's End. Boston, 1933; Londra, 1938.
• Thirty Years, 1954.
• Life at Happy Knoll, 1957.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Stephen Birmingham, The Late John Marquand: A Biography, J. B. Lippincott Company 1972.
• Millicent Bell, Marquand: An American Life, Little, Brown and Company, 1979.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• John Phillips Marquand çalışmaları – Gutenberg Projesi
• The Mr. Moto novels of John P. Marquand, website by James S. Koga.
• Extensive biography on Marquand 12 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Photos of the first edition of The Late George Apley7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yale University Library, Beinecke Rare Book and Manuscript Library, Yale Collection of American Literature, Copyright 1996-2007 by the Yale University Library. Guide to the John P. Marquand Collection, YCAL MSS 48, by T. Michael Womack, May 1990, Revised: 2010-02-10^{[ölü/kırık bağlantı]}