Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Jacques Chaban-Delmas" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Eylül 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Jacques Chaban-Delmas
Fransa Ulusal Meclisi Başkanı
Görev süresi 2 Nisan 1986 - 12 Haziran 1988
Yerine geldiği	Louis Mermaz
Yerine gelen	Laurent Fabius
Görev süresi 3 Nisan 1978 - 21 Mayıs 1981
Yerine geldiği	Edgar Faure
Yerine gelen	Louis Mermaz
Görev süresi 9 Aralık 1958 - 20 Haziran 1969
Yerine geldiği	André Le Troquer
Yerine gelen	Achille Peretti
Fransa başbakanı
Görev süresi 20 Haziran 1969 - 5 Temmuz 1972
Yerine geldiği	Maurice Couve de Murville
Yerine gelen	Pierre Messmer
Kişisel bilgiler
Doğum	7 Mart 1915(1915-03-07) Paris, Fransa
Ölüm	10 Kasım 2000 (85 yaşında) Paris, Fransa

Jacques Michel Pierre Delmas, (7 Mart 1915, Paris - 10 Kasım 2000, Paris), Fransız siyasetçi.

1947 ila 1995 yılları arasında Bordeaux belediye başkanlığı, üç kez Fransa Ulusal Meclisi Başkanlığı ve 1969 ila 1972 yılları arasında ise başbakanlık yaptı.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Pierre Delmas ve Georgette Barrouin'in oğludur, Lakanal Lisesinde öğrenim gördü Sceaux'da, Paris Hukuk Fakültesi'nden ve Paris Siyasal Bilgiler Okulu'ndan mezun oldu. Hukuk lisansını yapıp Kamu Hukuku ve Ekonomi Politik alanında eğitimini tamamladı. 1933'te, gazeteciliğe başladı.

Askeri yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın bağımsızlığı için Charles de Gaulle ile beraber hareket etti. 1944'te de Gaulle tarafından tuğgeneralliğe getirildi ve en genç general unvanı alan isimlerden oldu. Paris'in işgalden kurtulmasında çok büyük katkısı vardır. Ayrıca bu dönemde güvenlik amacıyla "Chaban" lakabını almış ve daha sonra Jacques Delmas adı Jacques Chaban-Delmas'a dönüşmüştür.

Siyasi Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1946'da Gironde milletvekili seçildi ve bu görevini 1997'ye değin sürdürdü, ardından 1947-1995 arasında Bordeaux belediye başkanlığı ve Fransız Milli Meclisi'nin başkanlığını 1958-1969, 1978-1981 ve 1986-1988 arasında sürdürmüştür.

Chaban-Delmas Avrupa Yerel Yönetimler Konferansı'nın oluşturulmasını sağladı, şu an bu kuruluş Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimleri Kongresi adı altında bir ortak örgüt olarak hâlen varolmaya devam ediyor ve Avrupa Konseyi'nin önemli bir kurumu haline gelmiştir. 12 Ocak 1957'den 24 Ocak 1960'a kadar bu kuruluşun başkanlığını da Chaban yürütmüştür.

Dördüncü Cumhuriyette birçok kez bakanlık yapmıştır. (1954'te ve 1955'te Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı, 1954'te Konut Bakanlığı, 1956-1957 yılları arasında Devlet Bakanlığı, 1957-1958 yılları arasında Milli Savunma Bakanlığı)

Georges Pompidou'nun cumhurbaşkanlığı esnasında başbakanlık yaptı(1969-1972). 1974 yılında cumhurbaşkanlığı için aday oldu ancak gaullist çizgideki pek çok ismin liberal çizgideki Valéry Giscard d'Estaing'e destek vermesi sonucu, Chaban ilk turda ancak %15 oy alarak 3. oldu ve Giscard cumhurbaşkanlığına seçildi.

Jacques Chirac ve 43 milletvekili ile bazı bakanlar UDR'den istifa ettiler ve yeni parti kurdular (RPR) bu partiye katılanlar arasında Jacques Chaban-Delmas da yer aldı.

1978'de, RPR genel başkanı Jacques Chirac'ın mevcut meclis başkanı Edgar Faure'u desteklemesine karşın, Giscard'ın desteğini alarak 9 yıl aradan sonra tekrar Fransa Ulusal Meclisi'nin başkanı seçildi ve 1981 seçimlerine kadar bu görevini sürdürdü. 1986'daki seçimlerde Sosyalist Parti'nin birinci çıkmasına rağmen çoğunluğu sağlayamaması ve sağ partilerin Jacques Chirac'ın başbakan olduğu bir koalisyon kurup çoğunluğu ele geçirmeleriyle 1986-1988 arasında tekrar meclis başkanlığı yaptı; ancak François Mitterrand'ın 1988'de tekrar cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından meclisi feshetmesiyle beraber yeni milletvekilliği seçimlerinde solun mecliste tekrar çoğunluğu ele geçirmesi üzerine Chaban-Delmas'ın başkanlığı son buldu.

12 Kasım 1996 tarihli oturumda, Meclis'in de oybirliğiyle karar vermesi üzerine, Meclis Başkanı Philippe Séguin tarafından Jacques Chaban-Delmas'a onursal meclis başkanı unvanı verilmiştir ve 1997 seçimlerinde aday olmayarak meclise veda etmiştir.

Siyasi görevlerinin hepsi Akitanya bölgesi dahilinde olduğu için (Gironde milletvekilliği, Akitanya bölgesel konseyi başkanlığı, Bordeaux belediye başkanlığı) "Duc d'Aquitaine" (Akitanya dükü) olarak adlandırılmıştır.

Evlilikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1939'da Odette Hamelin ile evlenmiştir (daha sonra boşanmıştır) ve üç çocukları olmuştur:

1. Clotilde (d. Ocak 1940)
2. Christian
3. Valérie

Marie-Antoinette Îon ile 23 Mayıs 1947'de evlenmiştir ve Îon'un 12 Ağustos 1970'te trafik kazasında ölümüne değin evlilik sürmüştür, bu evlilikten bir oğlu olmuştur: Jean-Jacques, (d. 6 Ağustos 1949) Jacques Chaban-Delmas 24 Eylül 1971'de Micheline Chavelet ile evlenmiştir.

Ölümü ve cenazesi[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Kasım 2000 tarihinde kalp krizi geçirerek Paris'teki evinde ölmüştür. Les Invalides'deki törene Cumhurbaşkanı Jacques Chirac başkanlık etmiş, başbakan Lionel Jospin, senato başkanı Christian Poncelet, eski cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing, eski başbakanlar Édouard Balladur, Édith Cresson, Pierre Mauroy, Alain Juppé maliye bakanı Laurent Fabius, eski meclis başkanı Henri Emmanuelli, Philippe Séguin, eski senato başkanı René Monory, pek çok sağ ve sol siyasetçiler ile çok sayıda kişi katılmıştır. Daha sonra Pyrénées-Atlantiques, Ascain'de toprağa verilmiştir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fransız Hükümeti internet sitesindeki özgeçmişi 2 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Fransa Ulusal Meclisi internet sitesindeki özgeçmişi 4 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]