II. Gülbahar Hatun

Gülbahar (Kül-Bahār) Hatun
گل بهار خاتون
Gülbahar (Kül-Bahār) Hatun; گل بهار خاتون
	"Gül-Bahar Hâtûn Türbesi" (Hâtûniye Camii-Trabzon)
Doğum	Gül-Bahar - Ayşe; (?)
Ölüm	1510 veya 12 Haziran 1515; Trabzon
Defin yeri	Hâtûniye Camii, Trabzon
Din	İslam
Evlilik	II. Bayezid
Çocuk(lar)	Yavuz Sultan Selim
Ebeveyn(ler)	Babası: Abd’üs-Samed isminde bir şahıs

II. Gülbahar Sultan ya da Gülbahar Ayşe Hatun^[1] (Osmanlı Türkçesi: گلبهار سلطان) (ölümü yaklaşık 1510), Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in öz annesi^[2]^[3] ve II. Bayezid'in sekizinci eşidir.^[2]

Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı kaynaklarda adının Ayşe Hâtûn ve babasının Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey olduğu geçer.^[1]^[4]^[5] Kayıtlarda baba adının Abdüssamed olduğu için bazı tarihçiler cariye kökenli olduğunu söyler. Bir başka rivayete göre Trabzon'da bir Rum papazının kızıdır.^[1] Türk Tarih Kurumunun yayımladığı bir belgedeyse Dulkadiroğulları beyliğinden olduğu yazmaktadır.^[6]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Abdüssamed isminde bir şahsın kızıdır. 1469'da Amasya'da II. Bayezid ile evlenmiştir. Daha sonra Trabzon'a vali olarak atanan oğlu Yavuz Sultan Selim'in yanına gitmiştir.^[7] Gül-Bahar Hatun 1510 yılı civarında oğlu tahta çıkmadan önce öldü. Gül-Bahar Hatun oğlu Yavuz Sultan Selim'in tahta çıkmasından evvel vefât ettiğinden ötürü hiçbir zaman Valide Hatûn olamadı. En eski kaynaklardan biri olan Cenabî Tarihi adını işe Hâtun olarak vermektedir. Sicill-i Osmanî ise isminin Gül-Bahar Hâtun, olduğunu yazar. Öte taraftan Alderson da onun adının işe Hâtun, olduğunu belirtmektedir.^[1]

Gül-Bahar Hâtûn Türbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

O sırada Trabzon valisi olan Yavuz Sultan Selim, Trabzon'da annesinin anısına 1514 yılında Hatûniye Camii ve Hatûniye (Gülbahar Hatun) Külliyesi'ni yaptırdı Bu camiinin Trabzon'daki ilk İslâmi eser olduğu düşünülmektedir.

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 135-136. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. (işe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
^ ^a ^b ^c "The Imperial House of Osman 4". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
^ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2
^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
^ "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407. (pdf)" (PDF). 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2019.
^ "Osmanlı Padişahları". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.

[Gül-Bahar2-1] Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 135-136. ISBN 978-9-753-29623-6. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. (işe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).

[Gül-Bahar1-2] "The Imperial House of Osman 4". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.

[3] Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2

[4] "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.

[5] "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407. (pdf)" (PDF). 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2019.

[6] "Osmanlı Padişahları". 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.

[Gül-Bahar-Trabzon-7] Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Osmanlı Hanedanı
Soyağacı (padişah eşleri)
Osmanlı padişahları	Osman Gazi Orhan Gazi I. Murad I. Bayezid I. Mehmed II. Murad II. Mehmed II. Bayezid I. Selim I. Süleyman II. Selim III. Murad III. Mehmed I. Ahmed I. Mustafa II. Osman IV. Murad İbrahim IV. Mehmed II. Süleyman II. Ahmed II. Mustafa III. Ahmed I. Mahmud III. Osman III. Mustafa I. Abdülhamid III. Selim IV. Mustafa II. Mahmud Abdülmecid Abdülaziz V. Murad II. Abdülhamid V. Mehmed VI. Mehmed
Padişah anneleri	Halime Hatun Malhun Hatun Nilüfer Hatun Gülçiçek Hatun Devlet Hatun Emine Hatun Hüma Hatun Sitti Mükrime Hatun / I. Gülbahar Hatun II. Gülbahar Hatun / I. Ayşe Hatun Ayşe Hafsa Sultan Hürrem Sultan Nurbanu Sultan Safiye Sultan Handan Sultan Valide Sultan (I. Mustafa'nın annesi) Mahfiruz Hatice Sultan Kösem Sultan Hatice Turhan Sultan Saliha Dilaşub Sultan Hatice Muazzez Sultan Emetullah Râbia Gülnûş Sultan Saliha Sebkati Sultan Şehsuvar Sultan Emine Mihrişah Kadınefendi Rabia Şermi Kadınefendi Mihrişah Valide Sultan Ayşe Sineperver Sultan Nakşidil Sultan Bezmiâlem Valide Sultan Pertevniyal Sultan Şevkefza Sultan Tirimüjgan Kadınefendi Gülcemal Kadınefendi Gülüstü Hanım
Hanedan reisleri	Abdülmecid Ahmed Nihad Efendi Osman Fuad Efendi Mehmed Abdülaziz Efendi Ali Vâsıb Efendi Mehmed Orhan Osmanoğlu Ertuğrul Osman Osmanoğlu Osman Bayezid Osmanoğlu Dündar Abdülkerim Osmanoğlu Harun Osmanoğlu
Osmanlı padişah eşleri Osmanlı şehzadeleri Osmanlı padişah kızları

g t d Osmanlı padişah eşleri
Valide sultanlar	Nilüfer Hatun Devlet Hatun Emine Hatun Hüma Hatun I. Gülbahar Hatun Ayşe Hafsa Sultan Nurbanu Sultan Safiye Sultan Handan Sultan Valide Sultan (I. Mustafa'nın annesi) Mahfiruz Hatice Sultan Kösem Sultan Hatice Turhan Sultan Saliha Dilaşub Sultan Emetullah Râbia Gülnûş Sultan Saliha Sebkati Sultan Şehsuvar Sultan Mihrişah Valide Sultan Ayşe Sineperver Sultan Nakşidil Sultan Bezmiâlem Valide Sultan Pertevniyal Sultan Şevkefza Sultan Rahîme Perestû Sultan
Hatunlar	Halime Hatun Malhun Hatun Asporça Hatun Theodora Hatun Gülçiçek Hatun Tamara Hatun Devletşah Hatun Olivera Despina Hatun Hafsa Hatun Hatice Halime Hatun Mara Hatun Sitti Mükrime Hatun Çiçek Hatun Gülşah Hatun Anna Hatun Helena Hatun II. Gülbahar Hatun I. Ayşe Hatun Hüsnüşah Hatun Bülbül Hatun Gülruh Hatun Şirin Hatun Nigâr Hatun II. Ayşe Hatun Gülfem Hatun Fülane Hatun Akile Hatun Meylişah Hatun
Haseki sultanlar	Mahidevran Sultan Hürrem Sultan Ayşe Sultan Ayşe Sultan Hatice Muazzez Sultan Telli Hümaşah Sultan Şivekar Sultan Rabi'a Sultan
Kadınefendiler	Emine Mihrişah Kadınefendi Rabia Şermi Kadınefendi Aşubcan Kadınefendi Hoşyar Kadın Tirimüjgan Kadınefendi Gülcemal Kadınefendi Düzdidil Kadınefendi Dürrinev Kadınefendi Hayranıdil Kadınefendi Neşerek Kadınefendi Nâzikedâ Kadınefendi Bedrifelek Kadınefendi Bidâr Kadınefendi Mezîde Kadınefendi Müşfika Kadınefendi Emine Nazikeda Kadınefendi Kamures Kadınefendi
İkballer	Nükhetsezâ Hanım Gülüstü Hanım Serfiraz Hanım Peyveste Hanım Fatma Pesend Hanım Behice Hanım Saliha Naciye Hanım Nimet Nevzad Hanım Nevvare Hanım

g t d II. Bayezid dönemi (1481-1512)
Ailesi	II. Mehmed II. Gülbahar Hatun Nigâr Hatun Şirin Hatun Ayşe Hatun Gülruh Hatun Sitti Mükrime Hatun I. Gülbahar Hatun Şehzade Korkut Şehzade Ahmed I. Selim Şehzade Mahmud Şehzade Mehmed Şehzade Alemşah II. Bayezid Ayn-i Şah Sultan Kamer Sultan Şehzade Mustafa Gevher Sultan Cem Sultan
Sadrazamlar	İshak Paşa (1481-1482) Koca Davud Paşa (1482-1497) Hersekzade Ahmed Paşa (1497-1498) II. Çandarlı İbrahim Paşa (1498-1499) Mesih Paşa (1499-1501) Hadım Ali Paşa (1501-1503) Hersekzade Ahmed Paşa (1503-1506) Hadım Ali Paşa (1506-1511) Hersekli Ahmed Paşa (1511) Koca Mustafa Paşa (1511-1512)
Şeyhülislamlar	Molla Gürânî (1481-1488) Molla Abdülkerim Efendi (1488-1495) Alâeddin Arabî Efendi (1495-1496) Efdalzade Hamîdüddin Efendi (1496-1503) Zenbilli Ali Efendi (1503-1512)
Savaşlar	Cem İsyanı (1481-82) Boğdan (1481-1487) Hersek (1483) Memlûk (1485-1491) Macar (1492-95) Lehistan (1497-1500) Venedik (1499-1503) Safevî (1507-09) Şahkulu (1511)

II. Gülbahar Hatun nedir?, II. Gülbahar Hatun anlamı nedir?, II. Gülbahar Hatun ne demektir?