Hugh Dallas (d. 26 Ekim 1957), İskoç eski futbol hakemi. Dallas, 1998 ve 2002 yıllarında olmak üzere iki FIFA Dünya Kupası turnuvasında görev aldı; 2002 FIFA Dünya Kupası Finali'ne dördüncü hakem olarak atandı. Dallas ayrıca 1996 Olimpiyat Oyunları, 1999 UEFA Kupası Finali ve birçok UEFA Şampiyonlar Ligi maçını yönetti.

Haziran 2009'dan Kasım 2010'a kadar İskoçya Futbol Federasyonu'nun Hakem Gelişim Sorumlusu olan Dallas, aynı zamanda UEFA Hakem Görevlisidir.^[1] Haziran 2022'den itibaren Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulunda danışmanlık yapmaktadır.^[2]

Hakemlik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk amatör maçını 1982 yılında Motherwell Bridgeworks ile Victoria AFC arasında yönetti.^[3] Yurtdışındaki ilk görevi, 1988 yılında Sampdoria ile Carl Zeiss Jena arasında oynanan Kupa Galipleri Kupası karşılaşmasında yan hakemlik yapmak oldu.^[3] Dallas, 1993 Toulon Turnuvası'nda yan hakemlik yaparken Çekoslovakya ile Portekiz arasında oynanan maçta Çek oyuncu Martin Svědík'in ciddi bir sakatlık geçirdiğini fark ederek maçı durdurdu. Dallas, oyuncunun hayatını kurtarmasıyla tanındı ve Çek takımının teknik direktörü Ivan Kopecký tarafından müdahalesi için teşekkür edildi.^[4]

Dallas, kariyerinin başlarında Brian McGinlay'in tavsiyesine uyarak uluslararası maçlarda, İskoçya'dakilerden farklı bir şekilde hakemlik yapmaya başladı. Dallas, yabancı oyuncuların İskoç meslektaşlarından daha fazla hakemi kandırmaya yönelik hareket yaptığını ve İskoç futboluna giren yabancı oyuncuların bu davranışlarının, İskoç maç görevlileri tarafından azaltıldığını iddia etmektedir.

Dallas, ABD'de düzenlenen 1996 Yaz Olimpiyatları'nda görev yapmak üzere seçilen 12 hakemden biriydi. Turnuva boyunca Dallas, üç grup maçında hakemlik yaptı.^[5][6] Haziran 1997'de Dallas, İspanya ile Çek Cumhuriyeti arasında oynanan önemli bir 1998 FIFA Dünya Kupası eleme maçını yönetti. İkinci yarının başlarında Alfonso Pérez, Çek kalecisi Pavel Srníček'in en az iki metre uzağında Çek ceza sahasında düştü, ancak Dallas İspanya'ya bir Penaltı vuruşu verdi. Dallas, 2003 yılında bu hatayı kariyerinin en kötü hatası olarak değerlendirdi. Dallas, maçtan sonra utanç ve suçluluk duyduğunu itiraf etti, çünkü penaltı vuruşu İspanya'nın 1-0'lık galibiyetinde belirleyici oldu. Bu yenilgi, Çek Cumhuriyeti'nin 1998 FIFA Dünya Kupası'na katılma şansını kaybetmesine neden oldu.^[7]

UEFA, 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda İtalya'nın Türkiye karşısında aldığı 2-1'lik galibiyette verdiği penaltı kararının ardından Dallas'a polis koruması teklif etti.^[8][9][10] Dallas'ın eski meslektaşı Brian McGinlay, penaltı kararının yanlış olduğunu söyledi, ancak yine de Dallas'ın "İngiltere'nin en iyi hakemi" olduğunu iddia etti.^[11] Dallas, Fransa ile Portekiz arasında oynanan yarı final maçının dördüncü hakemiydi.^[12] Dallas, finali kaçırdığı için hayal kırıklığına uğramadı çünkü final yönetmeyi zaten beklemiyordu.^[13] Maçların rutin incelemesi sırasında Dallas'ın ilk maçlardaki performansı UEFA komitesi üyesi Ken Ridden tarafından altın yıldızla ödüllendirildi.^[14] Komite ayrıca onun insan yönetimi becerilerinden de etkilendi.^[14]

Hakem eğitmeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas, 2004-05 İskoç futbol sezonunun sonunda, zorunlu emeklilik yaşından bir yıl önce futbol hakemliğinden emekli oldu.^[15] Daha sonra İskoçya Premier Ligi'nde hakem gözlemcisi olarak görev yaptı ve UEFA Hakem Komitesi'ne atandı. Dallas ayrıca UEFA hakem gözlemcisi olarak görevine devam ederken, UEFA'nın Hakem Konvansiyonu ile bağlantılı olarak getirilen iki panelden biri olan yeni Hakem Sertifikasyon Paneli'ne atandı.

İskoçya[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas, 2009 yılında İskoçya Futbol Federasyonu tarafından Hakem Geliştirme Başkanı olarak atandı.^[16] Kısa süre sonra Motherwell teknik direktörü Jim Gannon ile hakem kararları konusunda kamuoyu önünde bir tartışmaya dahil oldu.^[17][18] Şubat 2010'da Dallas, kısa bir süre içinde çok sayıda yüksek profilli hakem hatasının yapılmasının ardından İskoçya Premier Ligi'ndeki hakemlik standartlarından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.^[19]

Kasım 2010'da yardımcı hakem Steven Craven, Tannadice Park'taki bir maçta verilmeyen bir penaltı konusunda yalan söyleyen hakem Dougie McDonald'ı desteklemesi için kendisine Dallas tarafından baskı yapıldığını söyledi. Dallas, McDonald'ın olayı çarpıttığını söyledi ve "zorbalık" iddialarını reddetti. İskoçya Futbol Federasyonu, Dallas'ı destekledi, ancak hakem disiplininin elden geçirileceği sözünü verdi.^[20] Daha sonra Kasım 2010'da Dallas, SFA e-posta hesabından Papa'ya atıfta bulunan mezhepçi^[21] ve saldırgan^[22] olarak tanımlanan bir e-posta gönderdiği iddiasının ortaya çıkmasının ardından bir soruşturmayla karşı karşıya kaldı.^[23] Gazeteci Phil Mac Giolla Bhain'in olayı ortaya çıkarmasının ardından^[24] İskoçya Futbol Federasyonu (SFA), 10 Kasım'da bir açıklama yaparak soruşturma yürütüleceğini bildirdi.^[25] 4 Kasım'da İskoçya'daki Roma Katolik Kilisesi, SFA'ya bir mektup yazarak iddianın kanıtlanması halinde Dallas'ın görevinden alınmasını talep etti.^[25] İcra Kurulu Başkanı Stewart Regan'ın iddialarla ilgili soruşturmayı tamamlamasının ardından Dallas, 26 Kasım'da SFA tarafından görevden alındı.^[26]

Dallas'ın görevden alınmasının ardından İskoçya'daki hakemler standartların düşebileceği endişesine kapıldı.^[27] FIFA listesindeki İskoç hakem Craig Thomson, "Onu İskoç futbolunda dünya çapında bir birey olarak görüyorum, perde arkasında kaybolmayacağını umduğum pek çok çalışma var" dedi. Hakem John McKendrick ise şunları söyledi: "İskoç hakemliği için kesinlikle büyük bir darbe, oyununun zirvesindeyken İskoç futbolunda Hugh Dallas'ın seviyesinde olan çok az isim var."^[27]

Yunanistan[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağustos 2014'te Yunanistan Süper Ligi'nde Baş Hakemlik görevine atandı. Kasım 2014'te Olimpiakos maçından sonra Ilias Spathas'ın (2015 Yunan futbol skandalına karışan birçok hakemden biri) hakemliğini, "gördüğü en kötü hakemlik" olarak eleştirdi ve hataların normal olmadığını söyledi.^[28][29] Birkaç gün sonra Süper Lig ve Futbol Ligi maçları için hakem atamalarından sorumlu olmaktan istifa etti.^[30][31]

Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Dallas, Haziran 2022'de TFF Tahkim Kurulu'na Hakem Eğitim Danışmanı olarak atandı. Türk haber ajansı Anadolu Ajansı'na 19 Ağustos 2022 tarihinde bir röportaj veren Dallas, Türkiye Süper Ligi'ndeki hakemlik kalitesinin yüksek olduğunu ve hakem hatalarını en aza indirerek buna katkıda bulunmayı amaçladığını belirtti. Röportajda ayrıca, her maçtan sonra hakemlerle konuştuğunu ve onların gelişimi için video görüşmeleri yaptığını ve çevrimiçi toplantılar oluşturduğunu da sözlerine ekledi.^[2][32][33]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]