Henry Eyring

Henry Eyring
Henry Eyring
Doğum	20 Şubat 1901; Colonia Juárez, Chihuahua, Meksika
Ölüm	26 Aralık 1981 (80 yaşında); Salt Lake City, Utah, ABD
Milliyet	Amerikalı
Eğitim	Arizona Üniversitesi; Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley
Tanınma nedeni	Dönüşüm hali teorisi
Evlilikler	Mildred Bennion; Winifred Brennan
Çocuk(lar)	Edward M. "Ted" Eyring; Henry B. Eyring; Harden B. Eyring
Ödüller	Wolf Kimya Ödülü (1980); Priestley Madalyası (1975) ; Elliott Cresson Madalyası (1969); Irving Langmuir Ödülü (1968); Ulusal Bilim Madalyası (1966); Peter Debye Ödülü (1964); Newcomb Cleveland Ödülü (1932)
Kariyeri
Dalı	Kimya
Çalıştığı kurumlar	Princeton Üniversitesi; Utah Üniversitesi
Doktora öğrencileri	Keith J. Laidler; Joseph O. Hirschfelder; Walter Kauzmann

Henry Eyring (20 Şubat 1901 - 26 Aralık 1981) Meksika doğumlu Amerikalı teorik kimyager. Kimyasal reaksiyon halleri ve geçiş durumları üstüne çalışmaları ile tanınır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyring İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin (LDS Kilisesi) üçüncü nesil üyesidir. 11 yaşına kadar Colonia Juárez, Chihuahua, Meksika'da Mormon kolonisi olan bir inek çiftliğinde yaşadı. Babası çok eşliydi; Mitt Romney'nin büyük-büyükbabası Miles Park Romney'nin iki kızı ile evliydi. Eyring'in babası iki eşine de aynı sevgiyi ve saygıyı duyuyordu ve çocukların sağlıklı bir aile ortamında büyümesine önem veriyordu.^[1] Temmuz 1912'de Eyring ailesi ve yaklaşık 4.200 göçmen Meksika Devrimi sırasında silahlı gruplarca Meksika'dan sürüldü ve El Paso, Teksas, ABD'ye yerleştiler. El Paso'da yaklaşık bir yıl yaşadıktan sonra Eyring ailesi Pima, Arizona'ya gitti. Henty burada liseye gitti ve matematik ve bilime karşı özel ilgi gösterdi. Thatcher, Arizona'daki günümüzdeki adı Eastern Arizona College olan Gila Academy'ye gitti. Ana binanın önündeki sütunlardan birinde adı vardır. Kendi adının yanında kayınbiraderi ve LSD Kilisesi'nin başkanı Spencer W. Kimball'un da adı vardır.

1919'da Eyring Arizona Üniversitesi'nde okuması için eyalet bursu aldı. Burada maden mühendisliği, metalurji ve kimya bölümlerini bitirdi. Ardından doktora için Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'e gitti. Doktorasını 1927'de verdiği A Comparison of the Ionization by, and Stopping Power for, Alpha Particles of Elements and Compounds başlıklı tezle tamamladı.

Doktora tezini inceledikten sonra Princeton Üniversitesi Eyring'i eğitmen olarak 1931'de işe aldı. Princeton'da 1946'ya kadar çalıştı.^[2] Ardından Utah Üniversitesi lisansüstü programında dekan olarak çalışmaya başladı. Utah Üniversitesi kampüsündeki kimya binası Eyring'in adını taşır.

Çok verimli bir yazardı; 600'den fazla bilimsel makale, 10 bilim kitabı ve bilim ve din üstüne birkaç kitap yazdı. 1980'de Wolf Kimya Ödülü'nü ve 1966'da Mutlak Oran Teorisi veya Dönüşüm Durumu Teorisi ile Ulusal Bilim Madalyası'nı kazandı. Birkaç kimyager bu çalışmasına dayanana çalışmalarla Nobel Ödülü kazandı. Eyring'in Nobel almaması pek çok kişi için şaşırtıcı bir durumdur.^[3] Nobel Ödülü organizasyonu "Tuhaftır, Eyring hiç Nobel Ödülü almadı" açıklamasında bulundu; görünüşe göre İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Eyring'in çalışmalarını anladığında ona Nobel vermek için geç kalınmıştı. Akademi bu hatayı telafi edebilmek için ona 1977'de Berzelius Madalyası verdi.^[4] Sterling M. McMurrin Eyring'in Nobel alması gerektiğini ancak dini sebeplerden verilmediğini söyledi.^[5]

Eyring 1963'te Amerikan Kimya Topluluğu'nun ve 1965'te Bilimi Geliştirme Birliği başkanı seçildi.

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyring, Mildred Bennion ile evlidir. Bennion Granger, Utahlı ve Utah Üniversitesi mezunudur. Üniversitenin fizik eğitimi bölümü başkanı olarak çalışmaktaydı. Eyring'le Wisconsin Üniversitesi'nde doktora yaparken tanıştı.^[6] Çiftin üç oğlu oldu. En büyüğü Edward M. "Ted" Eyring Utah Üniversitesi'nden emeritus profesördür. İkinci oğulları Henry B. Eyring LDS Kilisesi'nde genel otorite sahibidir. En küçüğü Harden B. Eyring ise Utah Eyaleti'nin yüksek eğitimden sorumlu müdürüdür. Karsı Mildred 25 Haziran 1969'da Salt Lake City, Utha'ta öldü. 13 Ağustos 1971'de Winifred Brennan ile LDS Kilisesi'nin Salt Lake Tapınağı'nda evlendi.

Eyrin hayatı boyunca LDS Kilisesi'nin bir üyesi oldu. Bilim ve din üstüne görüşlerini şu sözü özetler: "Bilim ile din arasında herhangi bir çatışma var mı? Tanrı'nın aklında herhangi bir çatışma yoktur ama insanın aklında genellikle bir çatışma vardır."^[7] Eyring, dini radikal bir şekilde savunanların açık çatışmalar yüzünden yeni bilimsel bulgulara karşı çıkmasından korkuyordu. Ebeveynleri ve öğretmenleri "doğru bildikleri şeyler ile doğru olduğunu düşündükleri şeyler" arasındaki farka dikkat etmeleri yönünde uyardı. Böylece ikisi bir araya gelmeyecek ve "küvet bebekle birlikte atılmayacak."[İngilizce atasözü]^[8]^:245–247

Eyring LDS Kilisesi üyesi olarak bölüm başkanı, bölge başkanı ve yirmi yıldan uzun süre boyunca Deseret Pazar Okulu Birliği yönetim kurulu üyesi olarak çalıştı. Oğlu Henry B. Eyring günümüzde bir havaridir ve kilisenin Birinci Başkanlık kurulunun üyesidir.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

AAAS Newcomb Cleveland Ödülü (1932)
Reoloji Derneği Bingham Madalyası (1949)
Fizikokimya Peter Debye Ödülü (1964)
Ulusal Bilim Madalyası (1966)
Irving Langmuir Ödülü (1967)
Linus Pauling Ödülü (1969)
Franklin Enstitüsü'nden Elliott Cresson Madalyası (1969)
Amerikan Başarı Akademisi Altın Tabak Ödülü (1974)^[9]
TW Richards Madalyası (1975)
Rahip Madalyası (1975)
Berzelius Madalyası (1979)
Wolf Kimya Ödülü (1980)
Uluslararası Kuantum Moleküler Bilimler Akademisi Üyesi
ABD Ulusal Bilimler Akademisi Üyesi

Bilimsel yayımları: kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Henry Eyring aşağıdaki kitapların veya dergilerin yazarı, eş yazarı veya editörüdür:

A generalized theory of plasticity involving the virial theorem
The activated complex in chemisorption and catalysis
An examination into the origin, possible synthesis, and physical properties of diamonds
Annual Review of Physical Chemistry
Basic chemical kinetics
Deformation Kinetics with Alexander Stephen Krausz
Electrochemistry
Kinetic evidence of phase structure
Modern Chemical Kinetics
Non-classical reaction kinetics
Physical Chemistry, an Advanced Treatise (1970)
Quantum Chemistry
Reactions in condensed phases
The significance of isotopic reactions in rate theory
Significant Liquid Structures
Some aspects of catalytic hydrogenation
Statistical Mechanics
Statistical Mechanics and Dynamics
Theoretical Chemistry: Advances and Perspectives. Volume 2
The Theory of Rate Processes in Biology and Medicine with Frank H. Johnson and Betsy Jones Stover
Theory of Optical Activity (Monographs on Chemistry series) with D.J. Caldwell
Time and Change
Valency

Dini yayımlar: kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Reflections of a Scientist (1983)^[7]
The Faith of a Scientist. Bookcraft, Inc. (1967)
Science and your Faith in God. Bookcraft, Inc. (1958)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Emma Romney Archives - Las Colonias - The Mormon Colonies in Mexico". Las Colonias - The Mormon Colonies in Mexico (İngilizce). 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2018.
^ "AAAS - The World's Largest General Scientific Society". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
^ G.B. Kauffman; The Nobel Centennial 1901—2001; Chem.
^ "The Nobel Prize in Chemistry: The Development of Modern Chemistry 16 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.".
^ "Matters of Conscience: Conversations With Sterling M. McMurrin on Philosophy, Education, and Religion" by Sterling M. McMurrin & L. Jackson Newell, Signature Books, 1996
^ Gerald N. Lund, "Elder Henry B. Eyring: Molded by Defining Influences", Ensign, September 1995.
^ ^a ^b Eyring, Harden Romney; Eyring, Henry (1983). Reflections of a scientist. Salt Lake City: Deseret Book Co. s. 2. ISBN 0-87747-944-5.
^ Eyring, Henry J. Mormon Scientist: The Life and Faith of Henry Eyring. Salt Lake City, UT: Deseret Book. ISBN 9781590388549.
^ "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kimya Bölümü: 1946-2000, Edward M. Eyring, April K. Heiselt ve Kelly Erickson (Utah Üniversitesi)
Ulusal Bilimler Akademisi'ndeki biyografisi16 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Henry Eyring'in Mini Biyografisi
AAAS'te biyografisi 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Henry Eyring makaleleri, MS 8 30 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Utah Üniversitesi
Henry Eyring konuşmaları, MSS SC 586 24 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. L. Tom Perry Özel Koleksiyonlar 2 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brigham Young Üniversitesi
"İnanç ve Bilim Uzlaşması: Henry Eyring'in Başarısı" - 1982, bir LDS bilimcisi olarak Eyring hakkında bir makale Dialog: A Journal of Mormon Thought dergisinden

[1] "Emma Romney Archives - Las Colonias - The Mormon Colonies in Mexico". Las Colonias - The Mormon Colonies in Mexico (İngilizce). 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2018.

[2] "AAAS - The World's Largest General Scientific Society". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.

[3] G.B. Kauffman; The Nobel Centennial 1901—2001; Chem.

[malmstromandersson-4] "The Nobel Prize in Chemistry: The Development of Modern Chemistry 16 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.".

[5] "Matters of Conscience: Conversations With Sterling M. McMurrin on Philosophy, Education, and Religion" by Sterling M. McMurrin & L. Jackson Newell, Signature Books, 1996

[6] Gerald N. Lund, "Elder Henry B. Eyring: Molded by Defining Influences", Ensign, September 1995.

[isbn0-87747-944-5-7] Eyring, Harden Romney; Eyring, Henry (1983). Reflections of a scientist. Salt Lake City: Deseret Book Co. s. 2. ISBN 0-87747-944-5.

[Life_and_Faith-8] Eyring, Henry J. Mormon Scientist: The Life and Faith of Henry Eyring. Salt Lake City, UT: Deseret Book. ISBN 9781590388549.

[9] "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Henry Eyring nedir?, Henry Eyring anlamı nedir?, Henry Eyring ne demektir?