Hasan Çelebi (hattat)

Hasan Çelebi (d. 1937, İnciköy, Oltu, Erzurum), Türk hattat.

Yazıları birçok caminin kubbe, mihrap, cümle kapısı ve duvarlarında, ulusal ve uluslararası koleksiyonlarda yer alır. Kimi anıtsal camilerin tamiratında yazıları ıslah etmiştir. Sultanahmet Camii'nin kubbe yazıları, Hırka-i Şerif Camii kubbe yazısı en önemli eserlerindendir.

UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında hazırlanan Türkiye'deki "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri"'nde yer almaktadır.^[1]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1937 yılında Oltu ilçesine bağlı İnciköy'de doğdu. Babası Tahsin Efendi, annesi Sâkine Hanım'dır.

Okumayı kendi gayreti ile öğrendi.^[2] Dayısı Yusuf Altaş'tan Kur'an öğrendi.^[3] Hat sanatına ilgisi, köylerindeki caminin yazılarına ilgi duyması ve onları taklit etmesiyle başladı. 1954 yılında İstanbul'a giderek Üçbaş ve Çinili medreselerinde Arapça ve din dersleri aldı.

1956'dan itibaren Üsküdar'da müezzinlik ve imamlık yaptı. 1960 İhtilali'nden sonra İstanbul'dan ayrılarak, müezzinlik yapmak üzere Artvin'in Yusufeli ilçesine gitti. 1963 yılında İstanbul'a döndü ve 1987 yılında emekli oluncaya kadar imamlık yaptı.^[4]

İstanbul'a dönüşünden sonra hattat Halim Özyazıcı'dan dört ay ders alan Hasan Çelebi, 1964'te Hamid Aytaç'ın öğrencisi oldu ve beraberlikleri Hamid Bey'in ölümüne kadar 18 yıl devam etti. 1975 yılında Hamit Bey'den sülüs ve nesih, icazeti adlı. Bunun yanı sıra 1981 yılın Kemal Batanay'dan ta'lik ve rik'a icazetini aldı.^[2]

Sanatçı, 1960 sonunda Atik Ali Paşa Camii'nin cümle kapısındaki Mustafa Rakım Efendi'nin bir yazısını ıslah etmiş, 1974 yılında Sultanahmet Camii'nin tamiratı sırasında yan kubbe yazılarıyla köşe pandantiflerdeki Esmâ-ül Hüsnâ'ları düzeltmiştir.^[2] 1981 yılında İslam Konferansı Teşkilatı'nın yazılarını yazmak için Cidde'de görevlendirildi.

İlk kişisel sergisini 1982 yılında İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)'nda açtı. Aynı yıl Suudi Arabistan hükûmeti tarafından Ravza-i Mutahhara'daki bütün yazıların ıslahı için davet edilmesi üzerine, Bakanlar Kurulu kararı ile yurt dışına ücretsiz izinli çıkma izni alması gerekti ancak gerekli izinler zamanında temin edilemediğinden bu tamirat gerçekleşemedi.^[2] 1984 yılında Kuala Lumpur'da, 1985 yılında da Amman'da sergi açtı. 1987'de yeniden Suudi Arabistan'a davet edildi ve emekli olarak Arabistan'a gitti. Kuba Mescidi ile Kıbleteyn Mescidi'nin kubbe kuşak ve diğer yazılarını bir yıl süren çalışma sonunda tamamladı. 1992 yılında Kuala Lumpur'da bir kişisel sergi açtı. 1994 yılında IRCICA'da "Hat Sanatında 30. Yıl" sergisini açtı.

1976 yılından beri hat dersleri vermekte olan Hasan Çelebi, elliden fazla hat sanatçısı yetiştirmiştir.^[5] 1992 yılından itibaren IRCICA tarafından düzenlenen uluslararası hat yarışmalarında jüri üyesi olarak yer almaktadır.^[3]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yurtiçi[değiştir | kaynağı değiştir]

TBMM Mescidi
Reşadiye Camii, Eskişehir
Merkez Camii, Van
İki Kapılı Cami, Kayseri
Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, Kayseri
Yeni Cami kubbe yazıları
Sahil Yolu Camii mermer üzeri yazıları, Rize
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, Erzurum
Molla Kâzım Türbesi taş üzeri yazıları, Siirt
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii, İstanbul
Üsküdar Selami Ali Camii, İstanbul
Ümraniye Son Durak Camii, İstanbul
Çağlayan Camii
Hürriyet Tepesi Cengiz Topel Camii, İstanbul
Fenerbahçe Camii, İstanbul
Yeniden inşa ettirilen Maltepe Camii
Mehmet Zahit Kotku Camii, Üsküdar, İstanbul
Güzelce Camii çini üzeri yazıları, Büyükçekmece, İstanbul
Yunus Emre Camii, Merter, İstanbul
Ortaçeşme Camii, Beykoz, İstanbul
Çilehane Camii, Çamlıca, İstanbul
Yıldırım Beyazid Camii, Çengelköy, İstanbul

Yurtdışı[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam Tıp Merkezi Camii'nin iç ve dış yazıları, Kuveyt
Ravza-i Mutahhara'da Cuma ve Mülk sureleri, Suudi Arabistan
Kuba Mescidi'nin kubbe kuşakları ve mihrap cephesi yazıları, Suudi Arabistan
Kıbleteyn Mescidi'nin yazıları, Suudi Arabistan
Mescid-i Cuma'nın kubbe eteğine kuşak olarak Cuma Suresi, Suudi Arabistan
Cidde'de Harîsî ve Salih Kamil camilerinin yazıları, Suudi Arabistan
Almatı'da merkez Cuma Camii'nin seramikle işlenen yazıları, azakistan
Pforzheim şehrinde Fatih Camii, Almanya
Genk şehrinde Yunus Emre Camii, Belçika
Johannesburg Cuma Camii, Güney Afrika'da
Mostar kentinde Nezir Ağa Camii'nin yazıları, Bosna

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

2007-Geleneksel Sanatlar Derneği Hüsn-i Hat Buluşması Gümüş Lale Ödülü^[6]
2008-Kültür Bakanlığı Sanata Hizmet Ödülü
2011: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
2013 - Erzurum Atatürk Üniversitesi "Fahri Doktor" unvanı^[7]
2016 - Bayburt Üniversitesi Dede Korkut Geleneksel Sanatlar Ödülü

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri". Kütür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü web sitesi. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ ^a ^b ^c ^d "Hattat Hasan Çelebi". İzmitdiyanet-sen.org sitesi. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ ^a ^b Bilen, Yusuf. "Reîsü'l-Hattatîn Hattat Hasan Çelebi 37". Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Sayı 37, 2016. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ "Hasan Çelebi". Ketebe.org sitesi. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ "Hasan Çelebi". Geleneksel Sanatlar Derneği Türkiye'nin Ustaları Projesi web sitesi. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ "Hüsn-i Hat Buluşması 2007". Geleneksel Sanatlar Derneği web sitesi. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
^ "Hattat Hasan Çelebi ye Fahri Doktora". Milli gazete web sitesi, 5 Mayıs 2013. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[aragem-1] "Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri". Kütür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü web sitesi. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[izmir-2] "Hattat Hasan Çelebi". İzmitdiyanet-sen.org sitesi. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[reis-3] Bilen, Yusuf. "Reîsü'l-Hattatîn Hattat Hasan Çelebi 37". Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Sayı 37, 2016. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[ketebe-4] "Hasan Çelebi". Ketebe.org sitesi. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[ustalar-5] "Hasan Çelebi". Geleneksel Sanatlar Derneği Türkiye'nin Ustaları Projesi web sitesi. 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[bulusma-6] "Hüsn-i Hat Buluşması 2007". Geleneksel Sanatlar Derneği web sitesi. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[7] "Hattat Hasan Çelebi ye Fahri Doktora". Milli gazete web sitesi, 5 Mayıs 2013. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Hasan Çelebi (hattat) nedir?, Hasan Çelebi (hattat) anlamı nedir?, Hasan Çelebi (hattat) ne demektir?