Hacettepe Üniversitesi
Slogan	Daha İleriye... En İyiye... Üniversitem Hacettepe
Kuruluş	8 Temmuz 1967
Tür	Devlet üniversitesi[1]
Eğitim dil(ler)i	Türkçe, İngilizce, Almanca ve Fransızca
Bağlılık	Yükseköğretim Kurulu
Akademik dönem	Güz, bahar ve yaz[2]
Gelir	₺1.049.011.000 (2018)[3]
Rektör	Mehmet Cahit Güran
Rektör Yardımcıları	Ahmet Serper, Serhat Ünal, Sibel Aksu Yıldırım
Akademik personel	3.600[2]
Öğrenciler	50.000[2]
Üniversite yayınları	Hacettepe Üniversitesi Yayınları
Akademik birimler	15 Fakülte 15 Enstitü 2 Yüksekokul 1 Konservatuvar 4 Meslek Yüksekokulu 98 Araştırma ve Uygulama Merkezi
Konum	Ankara, Türkiye
Yerleşke	Balâ Kemal Şahin Kampüsü Beytepe Kampüsü (5.877.628 m²) Beşevler Kampüsü Polatlı Kampüsü Sıhhiye Kampüsü (210.238 m²) Sincan Kampüsü
Okul renkleri	Kırmızı ve beyaz
Spor	Hacettepe Üniversitesi SK Hacettepe Red Deers
Maskot	Geyik
Web sitesi	Türkçe İngilizce

Hacettepe Üniversitesi (HÜ), 8 Temmuz 1967 tarihinde, 892 sayılı kanun ile Türkiye'nin başkenti Ankara'da kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. Merkez kampüsü Sıhhiye'de, en büyük yerleşimi ise Beytepe Kampüsü'nde olan üniversitenin toplamda beş adet yerleşkesi bulunmaktadır. Sıhhiye ve Beytepe dışındaki kampüslerde çeşitli meslek yüksekokulları ve araştırma merkezleri bulunmaktadır. 2019 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı binasının da Beytepe Kampüsü'ne taşınması^[4][5] sonucunda Beşevler'deki kampüs tamamen boş kalmıştır. 2020 yılı itibarıyla üniversitenin rektörü, 24 Haziran 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı tarafından atanmış olan Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran'dır.^[6]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacettepe Üniversitesi'nin temelleri; 2 Şubat 1954 tarihinde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağlı olarak Altındağ'ın Hacettepe semtinde kurulan Çocuk Sağlığı Kürsüsü'ne dayanır. Profesör Doktor İhsan Doğramacı başkanlığında yönetilen bu kürsü, 1957 yılında Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve Hastanesi adını alarak bir sağlık kuruluşuna dönüştürüldü. 1958 yılına gelindiğinde ise, enstitü bünyesinde devam ettirilen araştırma ve tedavi çalışmalarına ek olarak, eğitim faaliyetlerine başlandı. 1961'de hemşirelik, tıbbi teknoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümleri; 1962 senesinde de beslenme ve diyetetik üzerine Sağlık Bilimleri Yüksekokulu kuruldu. 1963 yılında yüksekokulun ismi Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi olarak değiştirildi. Ayrıca, yine aynı sene Diş Hekimliği Yüksekokulu da eğitim hayatına başladı. Tek bir çatı altında ve eş zamanlı olarak eğitim, araştırma ve tedavi faaliyetlerini yürütmek güçleştiği için 1965 yılında Hacettepe Bilim Merkezi kurularak bütün eğitim faaliyetleri bu birime bağlandı. Diğer tüm sağlık çalışmaları ise sonraki yıl aktif hale gelen Hacettepe Tıp Merkezi ve Hastanesi bünyesinde devam ettirildi.^[7]

8 Temmuz 1967 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 892 sayılı kanunla resmî olarak Hacettepe Üniversitesi kuruldu. Tıp, Sağlık, Fen ve Sosyal Bilimler Fakülteleri ile eğitime başlayan üniversiteye 1968 yılında Ev Ekonomisi Yüksekokulu dahil edildi. Önceki yıllarda yüksekokul sıfatıyla kurulmuş olan Eczacılık ve Diş Hekimliği bölümleri ise 1971 yılında fakülte haline getirildi. Zaman içerisinde yeni bölümlerin, fakültelerin, araştırma merkezlerinin ve yüksekokulların açılmasıyla giderek büyüyen ve bina sıkıntısı yaşamaya başlayan üniversite, çözümü yeni bir yerleşkeye taşınmakta buldu. Bu bağlamda; Sıhhiye Kampüsü'ne 20 kilometre uzaklıkta bulunan Beytepe mevkiinde, 1500 hektarlık bir alana Beytepe Kampüsü kuruldu.^[7]

2020 yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi; on beş fakülte, on beş enstitü, iki yüksekokul, bir konservatuvar, dört meslek yüksekokulu ve doksan sekiz araştırma ve uygulama Merkezi ile faaliyetlerine devam etmektedir.^[7]

892 sayılı kanun[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Temmuz 1967 yılında Resmî Gazete'de yayımlanan ilana göre Hacettepe Üniversitesi'nin kurulması hakkındaki kanun açıklandı.

• Madde 1 - "Merkezi Ankara'da olmak üzere Hacettepe Üniversitesi adı ile tüzel kişiliği haiz özerk bir üniversite kurulmuştur."
• Madde 2 - "Hacettepe Üniversitesine bağlı ve tüzel kişiliği haiz Fen ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Tıp Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Fakültesi kurulmuştur. Hacettepe Üniversitesi içinde fakülteler, yüksek okul veya okullar ile enstitüler açılmasına; bunların birleştirilmesine veya kaldırılmasına Senato karar verir. Hacettepe Üniversitesi ile buna bağlı fakültelerin, yüksekokul, okul ve enstitülerin işleyiş, akademik düzen, yönetim ve denetimini ilgilendiren hususlar Senatoca hazırlanacak yönetmeliklerle belirtilir."
• Madde 3 - "Hacettepe Üniversitesi Senatosu; rektörün başkanlı­ğında, öğretim görevi başında bulunan önceki rektörden, fakülte dekanlarından, her fakülteden profesörlerin kendi aralarından üç yıl için seçecekleri ikişer profesörden ve rektörlüğe bağlı her yüksek okulun müdüründen kurulur."
• Madde 4 - "Hacettepe Üniversitesi rektörü, üniversite senatosu tarafından ve senato üyeleri arasından beş yıl için seçilir. Dönem süresi biten rektör üç defadan fazla olmamak üzere birer yıl süre ile yeniden seçilebilir. Rektör, Senato üyelerinden bir veya ikisini rektör yardımcısı olarak seçer. Rektör, işi başında bulunmadığı zaman rektör yardımcılarından veya dekanlardan birini vekil tayin eder. Rektör üniversite tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Rektör, üniversite ve ona bağlı fakültelerle diğer kurumların yürütme amiri olup tahakkuk memurlarını tayin eder. Rektör yardımcılarına, fakülte dekanlarına, okul ve enstitü müdürleri ile Üniversite Genel Sekreterine uygun göreceği ölçüde yetki verebilir. Memur ve hizmetlilerin atanma, terfi ve nakilleri rektör veya gö­revlendireceği rektör yardımcıları, dekanlar ve üniversite genel sekreteri tarafından yapılır."
• Madde 5 - "Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı fakültelerin dekanları, Fakülte Profesörler Kurulu üyeleri ile bu fakültelere bağlı yüksekokul müdürlerinin bir arada yapacakları toplantıda dört yıl için seçilir. Dönem süresi biten dekanlar üç defadan fazla olmamak üzere birer yıl süre ile yeniden seçilebilirler."

Üniversite logosu ve maskot[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacettepe Üniversitesi tarafından kullanılmakta olan logo esasen okulun kuruluşundan çok önce, Hacettepe Enstitüsü'nde öğrenim görmekte olan bir öğrenci tarafından tasarlanmıştır. Yücel Tanyeri'nin hazırladığı ve başlarda okulun tiyatro topluluğu tarafından kullanılan bu amblem, hem Hitit uygarlığının sembollerinden birisi olan geyik motifini hem de Hacettepe'nin "h" ve "T" harflerini içinde barındırır. 1967 yılında, okulun rektörü İhsan Doğramacı yeni kurulan bu okul için bir logo tasarlanmasını isteyince o sıralar Tıp Fakültesi'nde okuyan Tanyeri daha önceden tasarlamış olduğu bu çalışmayı düzenleyip yeniden projelendirmiş ve Senato'ya sunmuştur. Olası iki proje arasında yapılan oylama sonucunda ise bütün jüri üyelerinin oylarını kazanan Tanyeri'nin çizimi, üniversitenin resmî amblemi seçilmiştir. Daha sonraki yıllarda maskot olarak yine geyik imgesi belirlenmiş, okulun Amerikan futbolu takımı olan Red Deers (Kızıl Geyikler) da adını bu tarih ve anlam yüklü amblemden almıştır. Esasen, Hitit kültürüne ait olan ve Ankara'nın pek çok yerinde, birçok kurumunda sembol olarak kullanılan geyiğin Hacettepe Üniversitesi tarafından benimsenmesi de bir tesadüf değildir. Çünkü okul henüz açılmadan önce, yeni kurulması planlanan üniversitenin isminin "Eti Üniversitesi" ya da "Hitit Üniversitesi" olacağı yönünde iddialar vardı. Yücel Tanyeri de bu olasılık üzerine Hitit medeniyetinden izler taşıyan bir çalışma yapmıştır.^[8]

Rektörler[değiştir | kaynağı değiştir]

Akademik birimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Fakülte ve enstitüler[değiştir | kaynağı değiştir]

2019 eğitim yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 15 fakülte^[11] ve 15 enstitü^[12] bulunmaktadır. Sağlık bilimleri ile ilgili okullar genellikle Sıhhiye Kampüsü'nde toplanmışken, diğer fakülte ve enstitüler Beytepe Kampüsü'nde yer almaktadır.

Okullar[değiştir | kaynağı değiştir]

2019 eğitim yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 2 yüksekokul^[13] ve 4 meslek yüksekokulu^[14] bulunmaktadır. Yüksekokullar Beytepe Kampüsü'nde, meslek yüksekokulları ise Sincan, Sıhhiye ve Opera mevkilerinde yer almaktadır.

Konservatuvar[değiştir | kaynağı değiştir]

Geçmişi 1936 yılına kadar dayanan ve Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak eğitim veren Ankara Devlet Konservatuvarı, 1982 yılından itibaren Hacettepe Üniversitesi bünyesinde faaliyet göstermeye devam etmektedir. 2019 yılının başlarına kadar Beşevler'deki kampüste bulunan okul, Şubat ayı itibarıyla Beytepe Kampüsü'ndeki yeni binasına taşınmıştır.

Sosyal ve kültürel imkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Öğrenci toplulukları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacettepe Üniversitesi, Türk üniversiteleri arasında bünyesinde en çok topluluk bulunan okullardan biridir. Çoğu Sıhhıye ve Beytepe Kampüsü'nde kümelenmiş olan yaklaşık 140^[15] farklı öğrenci topluluğu bulunmaktadır. Sanat, spor, bilim, siyaset, teknoloji gibi belli başlı alanlarda etkinlikler düzenleyen kulüplerin yanı sıra hayvan, kadın ve insan hakları üzerine çalışmalar yapan gruplar da vardır. Okul öğrencileri yalnızca mevcut topluluklara üye olmakla kalmayıp, gerekli şartları yerine getirdikleri takdirde ilgi alanlarına göre kendi kulüplerini de oluşturabilmektedirler.

Her topluluğun başında yönetici olarak öğrenciler arasından seçilen bir başkan ve her bölümden seçilen bir öğretim görevlisi bulunmaktadır. Her yıl, okula yeni kayıt yaptıran öğrencilerin bu topluluklarla tanışması ve onlara dahil olması amacıyla oryantasyon haftasında Beytepe Kongre ve Kültür Merkezi salonlarında mevcut kulüplerin tanıtımları ve kayıt işlemleri yapılmaktadır.

Kütüphaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet tarihinin en eski üniversitelerinden olan Hacettepe Üniversitesi, öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin yararlanabilmesi için barındırdığı bilimsel kaynaklar açısından da ülkedeki sayılı okullardan biridir. Beştepe, Beytepe ve Sıhhiye Kampüslerinde üç büyük kütüphanesi bulunan üniversite, mevcut kaynaklarına kampüs dışından erişim sağlanabilmesi için internet üzerinden bilgi paylaşımı yapabilecek bir e-kütüphane sistemi de kurmuştur. Dileyen herkesin kaynak bağışında bulunabileceği kütüphaneler, Hacettepe Üniversitesi'nin çeşitli protokoller aracılığıyla anlaşma yaptığı üniversite ve kurumlar tarafından da kullanılabilmektedir.^[16]

Müzeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacettepe Üniversitesi, üzerine kurulduğu temel değerler ve kurum olarak benimsenen misyon çerçevesinde bilimin yanında daima sanatı da ön planda tutmuştur. Yıl içerisinde düzenlenen çeşitli sanat etkinliklerinin yanı sıra iki adet sanat müzesi de üniversitenin farklı kampüslerinde ziyarete açıktır. Bunlardan ilki ve en eski olanı, 2005 yılında açılan Hacettepe Sanat Müzesi'dir. Koleksiyonunda Burhan Doğançay, Şeref Akdik, Hikmet Onat, Feyhaman Duran, Avni Arbaş, Nevzat Akoral, Nuri Abaç ve Fikret Otyam gibi önemli sanatçıların eserlerine de yer verilen müze, Sıhhiye Kampüsü'nde bulunur.^[17] 3 Mart 2020'de açılışı gerçekleştirilen Hamiye Çolakoğlu Seramik Müzesi ise uzun yıllar boyunca Türk seramik sanatına ve Hacettepe Üniversite'ne emek veren sanatçı ve akademisyen Hamiye Çolakoğlu anısına kurulmuştur.^[18] Beytepe Kampüsü'nde, Ankara Devlet Konservatuvarı binasında yer alan müze Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü'ne bağlıdır.^[19]

Uluslararası başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Webometrics Sıralaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Webometrics; dünya çapında yaklaşık 19.000 üniversitenin çeşitli alanlarda karşılaştırıldığı ve sıralandığı, İspanya Ulusal Araştırma Konseyi (CSIC) bünyesinde faaliyet gösteren bir araştırma merkezidir. 2004 yılından beri Ocak ve Temmuz aylarında verilerini güncelleyen Webometrics, dünyanın önde gelen prestijli listelerinden biridir.

QS listeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

QS Dünya Üniversite Sıralamaları, Birleşik Krallık merkezli bir araştırma şirketi tarafından; akran denetimi, fakülte-öğrenci oranı, atıf alan akademik makale sayısı, mezunların başarısı, uluslararası öğrenci ve öğretim görevlilerinin sayısı gibi çeşitli kriterler doğrultusunda dünya üniversitelerinin sıralandığı prestijli bir listedir. 2012 yılından beri QS listelerine girmeyi başaran Hacettepe Üniversitesi, özellikle de sadece Avrupa ve Orta Asya'daki üniversitelerin dahil edildiği EECA sıralamalarında^[21] pek çok yerli ve yabancı okulu gerisinde bırakarak daima ilk 50 eğitim kurumu arasında yer almayı başarmıştır.

ARWU listeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacettepe Üniversitesi; araştırmaları Şanghay Jiao Tong Üniversitesi tarafından yapılan ve 2003 yılından beri 1800 dünya üniversitesinin değerlendirilip ilk 1000'e girenlerin yayımlandığı Academic Ranking of World Universities listelerine ilk defa 2003 yılında girmeyi başarmıştır.

THE listeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılından beri Birleşik Krallık merkezli araştırma dergisi Times Higher Education tarafından yayımlanan listelere ilk defa 2016 senesinde girmeyi başaran üniversite, o tarihten beri yapılan her yeni sıralamada daha iyi bir sonuç elde etmiştir.

CWUR Sıralaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Center for World University Rankings, 2012 yılından beri Birleşik Arap Emirlikleri merkezli olarak yayımlanan ve dünya çapındaki 2000 üniversitenin sıralandığı bir listedir. CWUR'a Türkiye'nin en iyi üç üniversitesinden birisi olan Hacettepe, 2018 yılında ülkenin en başarılı eğitim kurumu olarak kayıtlara geçmiştir.

RUR (Round University Ranking) Sıralaması^[31][değiştir | kaynağı değiştir]

Önemli mezunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

51 yılı aşkın süredir lisans, yüksek lisans ve doktora programlarında eğitim veren Hacettepe Üniversitesi; tıp, psikoloji ve sosyal bilimlerdeki başarısının yanı sıra edebiyat, müzik, tiyatro ve sahne sanatları alanında da birçok yetenekli kişiye eğitim yuvası olmuş, başta Türkiye'ye olmak üzere tüm dünyaya mâl etmiştir. Ankara Devlet Konservatuvarı'nı bünyesinde bulunduran üniversite sanat ve spor alanlarına önem vermekle yetinmeyip, bu alanlarda birçok yetenekli birey yetiştirerek başarısını kanıtlamış eğitim kurumlarından birisidir. Hacettepe Üniversitesi sahip olduğu senfoni orkestrası ile öne çıkmakla kalmayıp, her yıl bu orkestraya bütçe ayırmaktadır. Bu yönüyle Türkiye'deki sayılı üniversitelerden biridir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hacettepe Üniversitesi Resmî Websitesi*22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.