Golden Gate Köprüsü
Golden Gate Köprüsü
Konum	San Francisco, Kaliforniya ve Marin County, Kaliforniya
Koordinatlar	37°49′11″K 122°28′43″B / 37.81972°K 122.47861°B / 37.81972; -122.47861
Sahibi	Golden Gate Bridge, Highway and Transportation District
Tasarım	Joseph Strauss, Irving Morrow ve Charles Ellis
Türü	Asma ve çatkılı köprü
Malzeme	Çelik
Uzunluk	1,7 mi (2,7 km) ya da 8.981 ft (2.737,4 m)
Genişlik	90 ft (27,4 m)
Yükseklik	746 ft (227,4 m)
En geniş açıklık	14 ft (4,3 m)
Ortalama trafik	118.000[1]
Başlangıç tarihi	5 Ocak 1933 (1933-01-05)
Bitiş tarihi	19 Nisan 1937
Açılış	27 Mayıs 1937

Golden Gate Köprüsü (Türkçe: Altın Kapı Köprüsü), Kaliforniya'daki San Francisco Körfezi'nin girişinde, Golden Gate Boğazı üzerinde bir asma köprüdür.

Şu anda, dünyadaki en uzun on dokuzuncu asma köprüdür. Köprü uzunluğu 2,73 km, ayaklar arasındaki uzaklık 1,28 km'dir, yüksekliği 235 metreyi bulur. Taşıt trafiği için altı şerit vardır. Köprü, San Francisco'yu Marin County'nin kuzey bölgeleri ve daha seyrek bir yerleşim olan Napa ve Sonoma Valley ile birleştirir.

Yapımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Körfeze köprü yapılması fikri 1872 yılına dayanır. Ancak feribot kapasitelerinin sınıra dayandığı 1920'li yıllara kadar o yıllarda yapılan taslaklara el sürülmedi. Köprünün yapımı 5 Ocak 1933-27 Mayıs 1937 tarihleri arasında, tartışmalı baş mühendis Josef B. Strauss'un yönetiminde gerçekleştirildi. Yapım süresince 11 işçi yaşamını yitirdi.

Golden Gate Köprüsü'nün yapımında, zamanın teknik zorluklarının üstesinden gelinmiş ve köprü yapımıyla ilgili çok sayıda rekor kırılmıştır. Bunlar; en yüksek ayak (227 m), en uzun (2.332 m), en kalın halat (92 cm) ve en büyük sualtı temelleri alanlarındadır. Bu temeller, boğazın çok güçlü akıntılarında yapılmak zorundaydı. Şaşırtıcı olan başka bir şey de, işsizlik ve açlığın yaygın olduğu bir dönemde yapılması ve 35.000.000 dolar gibi bir paranın harcanmış olmasıdır. Köprü toplam 887.000 ton ağırlığındadır. Sonuncusu som altın olan 600.000 perçin, kulelerin ve kirişlerin putrellerini bir arada tutar. Köprü, 1964'te New York'taki Verrazano-Narrows Köprüsü'nün yapımına kadar, dünyanın en uzun asma köprüsü olarak kaldı.

Half-Way-to-Hell-Club[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapım süresince köprünün altında gerilmiş olan güvenlik ağı, 19 çalışanın yaşamını kurtardı. Bu kişiler daha sonra Half-Way-to-Hell-Club (Cehennemin Yarı Yolu) adını verdikleri kulübü kurdular. Bu ağ, bitim aşamasında düşen bir yapım iskelesini tutamayınca iskeleyle birlikte düşen 10 kişi yaşamını yitirmiştir.

Adın Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Köprü, adını San Francisco Körfezi'ne açılan 1,6 km genişliğindeki boğazdan almıştır (Golden Gate (Altın kapı) ya da Chrysoplae). Bu adı, 1846 yılında Kaliforniya'daki altına hücum zamanında, Kaptan John C. Fremont'un verdiği, kaptanın İstanbul'daki Chrysoceras ya da Golden Horn (Altın Boynuz) diye adlandırılan Haliç'i hatırlattığı için böyle adlandırıldığı söylenir.^[2]

Trafik[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Mayıs 1937'de öğlen saat on ikide Beyaz Saray'dan başkan Franklin D. Roosevelt'in verdiği telgraf sinyaliyle trafiğe açıldı. Açılışta, geleneksel olarak kurdele değil, zincir kesilmiştir.

Günlük olarak 100.000 araç köprüyü kullanır ve bu sayı yılda %10 civarında artar. Şehre dönüş bedeli, dingil başına 2,50 dolardır. Golden Gate Köprüsü, San Francisco-Oakland Bay Köprüsü'nün tersine paslanmaz metalden yapılmadığı için korumanın masraflı oluşuna rağmen, on yıllardır kâr etmektedir.

Boya[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk planlamada gri renge boyanması düşünülürken, Amerikan donanması, gemilerden kolay görünebilmesi için köprünün siyah ve sarı çizgili boyanmasını istiyordu. Bitim aşamasında mimar Edwin Morrow köprüyü kırmızı paslanmazdan koruyucu astar boya ile görünce kararını verdi. Deniz ve gökyüzünden ayrılıp, sahildeki doğayla uyumlu olacağını düşündüğü sıcak turuncu rengi seçti. Bu renk, karayollarında ikaz işaretlerinde de kullanılır ve uluslararası turuncu olarak adlandırılır.

Boyanın düzenli olarak yenilenmesi, köprünün bakımındaki başlıca çalışmadır. Boya, çelik aksamı paslanmadan korur. Köprünün düzenli aralıklarla tümünün boyandığına dair yanlış bir inanış bulunmaktadır. Gerçekte ise köprü, ilk boyandığında kurşun bileşimli astar boya ve paslanmaz koruyucuyla kaplanmış ve ilk 27 yıl gereken yerlerin tamiri dışında tekrar boyanmamıştır. 1965'te paslanma o kadar ilerler ki, boyanın tümünün kazınıp, plastik asıllı inorganik çinko-silikat astar boya ile boyanıp, üzerine de vinil asıllı örtücü cila atılması için bir program başlatılır. 1990 yılında, örtücü cila, zamanın standartlarına uygun akrilik bir emülsiyon ile değiştirilir. Bu yeniden boyama programı 1995'te sonlandırılır. Günümüzde, 38 kişilik bir boyacı kadrosu boyanın aşınan yerlerini onarmak üzere çalışmaktadır.

Şehrin simgesi oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Golden Gate Köprüsü, San Francisco şehrinin ve tüm San Francisco Körfez Bölgesi'nin, hatta birçokları için en az New York'taki Özgürlük Heykeli kadar ABD'nin de simgesidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Golden Gate Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resmi web20 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Yapılar: Golden Gate Bridge 31 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)
• Köprü ile ilgili kayıtlar (Almanca)
• Golden Gate Bridge – Resimli tur 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• İntiharlarla ilgili grafik çalışması 31 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Jumpers(Atlayanlar) ile ilgili makale 24 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)