Gözlüklü liman yunusu

Gözlüklü liman yunusu
	Ortalama bir insanla boy kıyaslaması
Korunma durumu
	; Durumu belirsiz (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Animalia;
Şube:	Chordata;
Alt şube:	Vertebrata;
İnfa şube:	Gnathostomata;
Sınıf:	Mammalia;
Takım:	Cetacea (Balinalar);
Alt takım:	Odontoceti (Dişli balinalar);
Familya:	Phocoenidae (Musurgiller);
Cins:	Phocoena;
Tür:	P. dioptrica;
İkili adlandırma
	Phocoena dioptrica; Lahille, 1912
	; Gözlüklü liman yunusunun yaşam alanlarını gösteren harita

Gözlüklü liman yunusu^[2] (Phocoena dioptrica), musurgiller (Phocoenidae) familyasının Phocoena cinsine mensup yunus türü. Brezilya'nın güneyinden başlayarak Güney Amerika'nın Atlas Okyanusu'na bakan doğu kıyısından güneye doğru, oradan ise Güney Okyanusu boyunca yayılım göstermektedir.

Taksonomi ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Türün Australophocaena dioptrica adıyla ilk tanımlanması 1912'de, Arjantin'in Buenos Aires şehri kıyısında bulduğu kafatasından yola çıkılarak Fernando Lahille tarafından yapıldı.^[3] Yapılan bu ilk tanımlamaya göre, Australophocaena adıyla tanımlanan cinsin de tek türüydü.^[4] Ancak daha sonra yapılan genetik ve morfometrik araştırmalarda elde edilen sonuçlara göre Phocoena cinsine dahil edilerek Phocoena dioptrica adını aldı ve Phocoena cinsine dahil edildi.^[4] Türün epiteti olan Latince dioptrica sözcüğü türün ayırt edici özelliği olan göz çevresindeki çift halkaya istinaden verilmiştir.

Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

C. Bruch'ın 1916'da yetişkin erkek ve yetişkin dişi bireylerde yaptığı ölçümlerde sırasıyla; toplam boy (üst çene başından kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar) 2.040 ve 1860 mm, üst çene başından ilk sırt yüzgecine kadar 640 ve 600 mm, anüsün merkezinden kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar 590 ve 545 mm, ağız kenarından kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar 100 ve 120 mm, ağız kenarından solunum deliğine kadar 150 ve 185 mm, sırt yüzgeci yüksekliği 255 ve 150 mm, sırt yüzgeci uzunluğu 445 ve 360 mm, maksimum göğüs genişliği 110 ve 70 mm, göğüsteki ilk insersiyonun çevresi 810 ve 870 mm, sırt yüzgeci hizasında yapılan çevre ölçümü uzunluğu ise 1020 ve 1080 mm olarak belirlendi.^[5] 1912'de Lahille, 1941'de J. E. Hamilton, 1968'de ise F. C. Fraser, önayaklarda ve kuyrukların ayrıldığı nokta renk farklılıkları olduğunu belirtmiştir.^[5]

Dağılımı ve yaşam alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tür, Atlas Okyanusu'nun güneyinde yayılım gösterir. Rastlandığı en kuzey yer, 1971 yılında Uruguay'ın Ciudad de la Costa şehrinin Lagomar semtinde kaydedilmiştir.^[5] Brezilya ve Arjantin kıyılarında rastlanan türün en güneydeki varlığı ise Ateş Toprakları'nda kaydedilmiştir.^[5] Daha çok kıyıya yakın yerlerde yaşamakta olup; Falkland Adaları, Güney Georgia Adaları, Kerguelen Adaları, Heard Adası, Macquarie Adası ve Auckland Adaları'na kadar yayılım gösterir.^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Balina ve yunuslar listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ William Perrin (2009). "Phocoena dioptrica Lahille, 1912". 254971. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım);
^ "Takım Cetacea" (PDF). Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı-CITES Türkiye. s. 84. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
^ Olavarría, Carlos (2006). "La marsopa de anteojos en la Antártica" (PDF). Boletín Antártico Chileno (İspanyolca). 25 (2). s. 6. ISSN 0716-0763.
^ ^a ^b ^c Hammond, P.S., Bearzi, G., Bjørge, A., Forney, K., Karczmarski, L., Kasuya, T., Perrin, W.F., Scott, M.D., Wang, J.Y., Wells, R.S. & Wilson, B. (2008). {{{title}}}. IUCN 2008. IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 24 Mart 2009.
^ ^a ^b ^c ^d Brownell, Jr., Robert. L. (21 Kasım 1975). "Phocoena dioptrica" (PDF). Mammalian Species (İngilizce), 66. s. 1. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Barnes, L. G. (1985). "Evolution, taxonomy and antitropical distribution of the porpoises (Phocoenidae, Mammalia". Marine Mammal Science (İngilizce). 1 (2). ss. 149-163. doi:10.1111/j.1748-7692.1985.tb00003.x.
Brownell, Jr, Robert (Nisan 1989). "A Porpoise, Australophocaena dioptrica, Previously Identified As Phocoena spinipinnis, From Heard Island". Marine Mammal Science (İngilizce). 5 (2). 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2016.
Lahille, F. (1912). "Nota preliminar sobre una nueva especie de Marsopa del Río de la Plata". Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires (İspanyolca). Cilt 23. s. 269.
Marelli, C. A. (1922). "Phocoena stornii sp. n., una nueva especie de morsopa del mar austral Argentino". Anales de la Sociedad Cientifica Argentina (İspanyolca). Cilt 94. s. 229.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Whale and Dolphin Conservation sitesindeki sayfası 8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[WoRMS-1] William Perrin (2009). "Phocoena dioptrica Lahille, 1912". 254971. 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım);

[2] "Takım Cetacea" (PDF). Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı-CITES Türkiye. s. 84. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.

[3] Olavarría, Carlos (2006). "La marsopa de anteojos en la Antártica" (PDF). Boletín Antártico Chileno (İspanyolca). 25 (2). s. 6. ISSN 0716-0763.

[iucnredlist-4] Hammond, P.S., Bearzi, G., Bjørge, A., Forney, K., Karczmarski, L., Kasuya, T., Perrin, W.F., Scott, M.D., Wang, J.Y., Wells, R.S. & Wilson, B. (2008). {{{title}}}. IUCN 2008. IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 24 Mart 2009.

[Brownell-5] Brownell, Jr., Robert. L. (21 Kasım 1975). "Phocoena dioptrica" (PDF). Mammalian Species (İngilizce), 66. s. 1. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Gözlüklü liman yunusu nedir?, Gözlüklü liman yunusu anlamı nedir?, Gözlüklü liman yunusu ne demektir?