Fin karşıtlığı

Fin karşıtlığı, Fin düşmanlığı veya Finofobi, Finlere, İngriya Finlerine, Orman Finlerine, Torne Vadisi Finlerine, İsveç Finlerine, Finlandiya'ya ve Fin kültürüne karşı olan düşmanlık olarak tanımlanır.

Ülkelere göre[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1907 ve 1916 yıllarında Minnesota'da madenci olarak çalışan Fin göçmenlerin sistematik grevlerdeki önemli rolleri, birçok iş yerinin Finleri fişlemesine ve işçi olarak kabul etmemesine sebep oldu.^[1]^[2]^[3] O yıllarda Minnesota ve çevre eyaletlerde üzerlerinde "Kızılderililer ve Finler giremez." yazılı tabelalar bulunan işyerleri yaygındı.^[4]

Birleşik Krallık[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Krallık içinde yaşayan Finler, diğer İngilizce konuşmayan Avrupalılar gibi Brexit referandumu'ndan sonra ayrımcılığa maruz kaldılar. Çeşitli ırkçı saldırılarda Finlerin farklı bir dil konuştukları vurgulandı, üzerlerine dondurmalar fırlatıldı ve "evlerine dönmeleri" söylendi.^[5]^[6]^[7]

İsveç[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'lar ve 1970'lerde Finlandiya'dan İsveç'e önemli bir göç dalgası yaşandı. Bu yıllar arasında İsveç'teki Finlerin nüfusu 45,000'den 300,000'e çıktı.^[8] Bu Fin göçmenlere karşı İsveç halkının davranışı ve görüşü sıklıkla negatifti. "En finne igen" ("yine bir başka Fin") gibi Finlere karşı birçok aşağılayıcı terim mevcuttu ve bunlar sıklıkla kullanılıyordu.^[9]^[10]

Finnjävel[değiştir | kaynağı değiştir]

Finnjävel (tekil) ve Finnjävlar (çoğul), ("Fin piçi" veya "Fin şeytanı") İsveç'te Fin göçmenler için özellikle 1950'lerde ve 60'larda kullanılmış aşağılayıcı söz. Kelime Fince şeytan anlamına gelen jävel'den veya djävel'den gelmektedir.^[11] Günümüzde Finnjävlar isimli İsveç'in Fin azınlığından bahseden bir kitap bulunmaktadır.^[12] Ayrıca Helsinki'de Finnjävel isimli bir restoran bulunmaktaydı, ancak daha sonra kapatıldı.^[13]

Sovyetler Birliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Laponya'daki Seitajärvi'de Sovyet partizanları tarafından öldürülmüş Fin çocuklar, 1942

1939'da Sovyetler Birliği'ndeki İngriya Finlerinin nüfusu, 1928'deki nüfus tahminlerinin %43'ü olan 50,000'e düştü^[14] ve İngriya Fini ulusal bölgesi kaldırıldı.^[15] Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgali ve Leningrad Kuşatması'nın başlamasından sonra 1942'de, Sovyetler tarafından kontrol edilen topraklarda kalan 20,000 İngriya Fini Sibirya'ya sürüldü. Alman işgalindeki topraklar altında yaşayan İngriya Finlerinin çoğu Votlar ve İngriler ile birlikte 1943 ve 1944'te Finlandiya topraklarına kaçtı. Finlandiya'nın savaşı kaybetmesi üzerine Moskova Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması ile, Finlandiya hükûmeti bu kaçakları iade etmeye zorlandı.^[14] Sovyet hükûmeti iade edilen 55,733 sivilin İngriya'daki evlerine geri yerleşmesine izin vermedi ve bunun yerine onları Rusya'nın ortalarına sürdü.^[14]^[16] İngriya Finlerinin yerleşmeye zorlandığı başlıca bölgeler Sibirya'nın iç kısımları, Rusya'nın ortaları ve Tacikistan'dı.^[17]

1941 ve 1944 yılları arasında Sovyet partizan birlikleri Fin topraklarına sıklıkla baskınlar düzenledi ve bu baskınlarda köyler ve diğer sivil hedeflere saldırıldı. Kasım 2006'da, Sovyetler tarafından Finlere karşı yapılan katliamlar ve diğer saldırıların fotoğrafları Fin hükûmeti tarafından kamuoyunda yayınlandı. Bunlar, öldürülen kadın ve çocukların görsellerini içeriyordu.^[18]^[19]^[20] Partizanlar sıklıkla ele geçirdikleri askeri ve sivil Fin esirleri küçük bir sorgulamanın ardından infaz ediyordu.^[21]

5'i kadın olan 3,500 Fin savaş esiri II. Dünya Savaşı boyunca Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. Bu esirlerin ölüm oranı %40 civarındaydı. En yaygın ölüm nedenleri açlık, soğuk ve Sovyet hükûmeti tarafından gerçekleştirilen, kötü şartlar altındaki sürgünlerdi.^[22]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Finlandiya'nın Ruslaştırılması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Nybergh, Thomas (27 Eylül 2015). "How Finnish immigrants battled racism to help build America". Inktank.fi. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017.
^ "MPR: Finland Was a Poor Country". News.minnesota.publicradio.org. 10 Haziran 1997. 10 Haziran 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017.
^ Tristram McPherson; David Plunkett (24 Ağustos 2017). The Routledge Handbook of Metaethics. Taylor & Francis. ss. 349-. ISBN 978-1-351-81791-2. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
^ Scorich, Jason (13 Ocak 2016). "Mesaba Co-op Park". MNopedia. Minnesota Historical Society. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Rasismi roihahti Briteissä - suomalaisetkin vihan kohteena". www.iltalehti.fi (Fince). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
^ Radio, Sveriges. "Britannian pohjoismaalaiset: Brittien asenteet ovat koventuneet meitäkin kohtaan - Sveriges Radio Finska". sverigesradio.se (Fince). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
^ "Huorittelua, nimittelyä ja kylmää tuijotusta: Suomen passi ei auta brexit-Britanniassa, eikä oikeudesta jäädä maahan ole takeita". Helsingin Sanomat (Fince). 3 Mart 2017. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
^ Lehtinen, Lasse (8 Mayıs 2017). "Lasse Lehtisen kolumni: Suomensukuisten pakolaisten pahat teot". Ilta-Sanomat. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "En Finne Igen" 27 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. suomi24, December 28, 2007
^ "Too many Finnish politicians and parties are ignorant of their country's migrant and refugee history". 29 Eylül 2014. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Artisans created all the dishes and other objects for Finnjävel restaurant". Helsinki Design Week. 7 Nisan 2016. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Radio, Sveriges. "Finnjävlar-antologia kirjoittaa uusiksi Ruotsin suomalaisten historiaa - Sisuradio". sverigesradio.se. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Finnjävel sulkee lauantaina - Henri Alén ja Tommi Tuominen perustavat hävikkiravintolan Sitran tuella". Viisi Tähteä. 4 Nisan 2018. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c Taagepera (2013), p. 144
^ Taagepera (2013), p. 143
^ Scott and Liikanen (2013), pp. 59–60
^ Evmenov and Muslimov (2010), p. 92
^ Nykänen, Anna-Stina (19 Kasım 2006). "Too awful an image of war: Sixty years on, there are no grounds to withhold images kept in a Finnish Defence Forces' safe". Helsingin Sanomat. 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
^ Nikkilä, Reijo (2002). Alava, Teuvo; Frolov, Dmitri; Nikkilä, Reijo (Ed.). Rukiver!: Suomalaiset sotavangit Neuvostoliitossa (Fince). Edita. s. 17. ISBN 951-37-3706-3.
^ Malmi, Timo. "Jatkosodan suomalaiset sotavangit". Leskinen, Jari; Juutilainen, Antti (Ed.). Jatkosodan pikkujättiläinen (Fince) (1.1yıl=2005 bas.). Werner Söderström Osakeyhtiö. ss. 1022-1032. ISBN 951-0-28690-7.

[1] Nybergh, Thomas (27 Eylül 2015). "How Finnish immigrants battled racism to help build America". Inktank.fi. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017.

[2] "MPR: Finland Was a Poor Country". News.minnesota.publicradio.org. 10 Haziran 1997. 10 Haziran 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017.

[McPhersonPlunkett2017-3] Tristram McPherson; David Plunkett (24 Ağustos 2017). The Routledge Handbook of Metaethics. Taylor & Francis. ss. 349-. ISBN 978-1-351-81791-2. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.

[MNopedia-4] Scorich, Jason (13 Ocak 2016). "Mesaba Co-op Park". MNopedia. Minnesota Historical Society. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "Rasismi roihahti Briteissä - suomalaisetkin vihan kohteena". www.iltalehti.fi (Fince). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.

[6] Radio, Sveriges. "Britannian pohjoismaalaiset: Brittien asenteet ovat koventuneet meitäkin kohtaan - Sveriges Radio Finska". sverigesradio.se (Fince). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.

[7] "Huorittelua, nimittelyä ja kylmää tuijotusta: Suomen passi ei auta brexit-Britanniassa, eikä oikeudesta jäädä maahan ole takeita". Helsingin Sanomat (Fince). 3 Mart 2017. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.

[8] Lehtinen, Lasse (8 Mayıs 2017). "Lasse Lehtisen kolumni: Suomensukuisten pakolaisten pahat teot". Ilta-Sanomat. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "En Finne Igen" 27 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. suomi24, December 28, 2007

[10] "Too many Finnish politicians and parties are ignorant of their country's migrant and refugee history". 29 Eylül 2014. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[11] "Artisans created all the dishes and other objects for Finnjävel restaurant". Helsinki Design Week. 7 Nisan 2016. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[12] Radio, Sveriges. "Finnjävlar-antologia kirjoittaa uusiksi Ruotsin suomalaisten historiaa - Sisuradio". sverigesradio.se. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] "Finnjävel sulkee lauantaina - Henri Alén ja Tommi Tuominen perustavat hävikkiravintolan Sitran tuella". Viisi Tähteä. 4 Nisan 2018. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Taagepera2-14] Taagepera (2013), p. 144

[Taagepera1-15] Taagepera (2013), p. 143

[Scott-16] Scott and Liikanen (2013), pp. 59–60

[Evmenov-17] Evmenov and Muslimov (2010), p. 92

[18] Nykänen, Anna-Stina (19 Kasım 2006). "Too awful an image of war: Sixty years on, there are no grounds to withhold images kept in a Finnish Defence Forces' safe". Helsingin Sanomat. 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[19] "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.

[20] "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.

[21] Nikkilä, Reijo (2002). Alava, Teuvo; Frolov, Dmitri; Nikkilä, Reijo (Ed.). Rukiver!: Suomalaiset sotavangit Neuvostoliitossa (Fince). Edita. s. 17. ISBN 951-37-3706-3.

[pikkujattilainen-malmi-22] Malmi, Timo. "Jatkosodan suomalaiset sotavangit". Leskinen, Jari; Juutilainen, Antti (Ed.). Jatkosodan pikkujättiläinen (Fince) (1.1yıl=2005 bas.). Werner Söderström Osakeyhtiö. ss. 1022-1032. ISBN 951-0-28690-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

g t d Irkçılık
Irkçılığın tarihi	Apartheid • Holokost • Porajmos • Amerika Birleşik Devletleri'nde ırkçılık • Irkçılık karşıtlığı • Sivil haklar hareketi
Irkçı ideolojiler	Beyaz üstünlüğü • Siyah üstünlüğü • Sosyal Darwinizm • Nazizm • Aryan Kardeşliği • Üstün ırk • Mevâlî • Irk haini
Irkçı eylemler	Kurumsal ırkçılık • Devlet ırkçılığı • Racial profiling • Ülkelere göre ırkçılık • Nefret söylemi • Irkçılık • Stereotip • Bilimsel ırkçılık • Kölelik • Aparthayd suçu
Irkçı şiddet	Etnik temizlik • Nefret suçu • Irk savaşı • Soykırım • Linç
Gruplara yönelik ırkçılık	Amerikalılar • Araplar • Arnavutlar • Azeriler • Beyazlar • Boşnaklar • Çeçenler • Çingeneler • Çinliler • Endonezyalılar • Ermeniler • Finler • Güney Asyalılar • İranlılar • İrlandalılar • İtalyanlar • Kürtler • Japonlar • Koreliler • Macarlar • Meksikalılar • Polonyalılar • Ruslar • Sırplar • Siyahlar • Tacikler • Türkler • Yahudiler • Yerli Amerikalılar
Irkçı gruplar	Güney Afrika Milliyetçi Partisi • Ku Klux Klan • Neonaziler • Ülkü Ocakları
Irkçılık karşıtı gruplar ve hareketler	NAACP • İftira ve İnkârla Mücadele Birliği • Anti-Fascist Action • Sivil Haklar Hareketi • Southern Poverty Law Center • Searchlight • Şuubiye

Fin karşıtlığı nedir?, Fin karşıtlığı anlamı nedir?, Fin karşıtlığı ne demektir?