Excavata

Excavata
Excavata
	Giardia lamblia
Biyolojik sınıflandırma ; (parafiletik olarak geçerliliğini yitirmiş)
Üst âlem:	Eukaryota
(sırasız):	Excavata; (Cavalier-Smith), 2002
Filum ve sınıflar

Excavata, Ökaryot üst alemine ait eski bir tek hücreli organizma üst grubudur.^[1]^[2]^[3] İlk olarak 1999'da Simpson ve Patterson tarafından önerilmiş ^[4]^[5] ve 2002'de Thomas Cavalier-Smith tarafından resmi bir takson olarak tanıtılmıştır. Çeşitli serbest yaşayan ve simbiyotik formlar içerir ve Giardia ve Trichomonas gibi bazı önemli insan parazitlerini de içinde barındırır.^[6] Daha önce artık modası geçmiş Protista krallığına dahil olduğu düşünülüyordu.^[7] Kamçılı yapılarına göre sınıflandırıldılar ^[5] ve en temel kamçılı soy olarak kabul edildiler.^[8]

Filogenomik analizler, Excavata'nın polifiletik olduğunu ve tek bir doğal grup oluşturmadığını gösterir.^[9] Bu nedenle Excavata, hepsi yakından ilişkili olmayan üç gruba ayrılmıştır: Discobid, Metamonad ve Malawimonad.^[10]^[11]^[12] Euglenozoa dışında hepsi fotosentetik değildir.

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu excavate tek hücreli, heterotrofik flagellatlardır. Sadece Euglenozoa fotosentetiktir. Bazılarında (özellikle anaerobik bağırsak parazitlerinde), mitokondri büyük ölçüde azalmıştır.^[6] Bazılarında "klasik" mitokondri yoktur ve "amitokondriat" olarak adlandırılırlar ancak çoğu büyük ölçüde değiştirilmiş formda (örneğin bir hidrojenozom veya mitozom) bir mitokondriyal organel içerir. Mitokondrili olanlar arasında mitokondriyal cristae ; tübüler, diskoidal veya bazı durumlarda laminer olabilir. Çoğunda iki, dört veya daha fazla flagella bulunur.^[5] Birçoğunun, mikrotübüller tarafından desteklenen, karakteristik bir ince yapıya sahip göze çarpan bir ventral besleme oluğu vardır. Organizmalara adını veren bu oluğun "kazılmış" görünümüdür.^[4]^[7] Bununla birlikte bu özelliklere sahip olmayan çeşitli gruplar, genetik kanıtlara (öncelikle moleküler dizilerin filogenetik ağaçları) dayalı olarak excavate olarak kabul edilebilir.^[7]

Acrasidae balçık küfleri, sınırlı çok hücrelilik sergileyen tek excavatedir. Diğer hücresel cıvık mantarlar gibi, hayatlarının çoğunu tek hücreler olarak yaşarlar ancak bazen daha büyük kümeler halinde birleşirler.

Önerilen grup[değiştir | kaynağı değiştir]

Excavate ilişkileri her zaman belirsizdi, bu da onların monofiletik bir grup olmadıklarını gösteriyor.^[13] Malawimonad'lar genellikle diğer Excavata ile dallanmaz.^[14]

Excavatelerin birden çok grubu içerdiği düşünülüyordu:

Krallık/Süperfilum	Dahil olan taksonlar	Temsili cins (örnekler)	Tanım
Diskoba veya JEH veya Eozoa	Tsukubea	Tsukubamonas
	Öglenozoa	Euglena,tripanosoma	Birçok önemli parazit, plastidli büyük bir grup (kloroplastlar)
	heterolobosea (Perkolozoa)	Naegleria, Acrasis	Çoğu kamçılı ve amoeboid formlar arasında değişir
	Jakobea	Jakoba, Reclinomonas	Serbest yaşayan, bazen çok gen açısından zengin mitokondriyal genomlara sahip loricate kamçılılar
Metamonada veya POD	Preaksostyla	Oksimonadlar, Trimastix	Serbest yaşayan (Trimastix, Paratrimastix ) veya böceklerin arka bağırsaklarında yaşayan amitokondriat kamçılılar
	Fornicata	Giardia, Carpediemonas	Amitokondriat, çoğunlukla ortak yaşamlar ve hayvanların parazitleri.
	Parabasalya	Trichomonas	Amitokondriat flagellatlar, genellikle böceklerin bağırsak kommensalleri. Bazı insan patojenleri.
Neolouka	Malawimonadida	Malavimonas