Azerice (İran dili)

Azerice (İran dili)
Azerice (İran dili)
Telaffuz	آذری Āḏarī
Bölge	Kuzeybatı İran ve Arran
Ölü dil	1100–1600
Dil ailesi	Hint-Avrupa Hint-İran İran Batı İrani diller Kuzeybatı İrani diller Azerice (İran dili); ; ; ; ;
Dil kodları
ISO 639-3	none
Glottolog	adha1238 Adhari

Azerice^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]^[11]^[12] (Farsça: آذری Āḏarī) Kuzeybatı İran dillerine mensup olduğuna inanılan ölü dil. Dilin kalıntısı olarak aralarında türlü benzerliklerin olduğu saptanan Tatça, Talışça^[13] ve Zazaca ve lehçeleri gösterilmektedir.^[14] "Gerçek Azerice"yi Farsçanın bir lehçesi olarak kabul eden İran tarihçisi Ahmed Kesrevi gibi diğer bazı bilim adamları da (V.V. Bartold, V.F. Minorski, B.V. Miller, C. Fagih, M. Mashkur, A. Karang, A. Kavyanpur, A. Dehgani, M. Murtazavi, Z. Safa) Azerice adında geçmişte bir İran dilinin yaşamış olduğunu, ancak zamanla baskın unsur olan Türk dilinin Azericenin yerini aldığını savunmaktadırlar.^[15]

Konuşucuları[değiştir | kaynağı değiştir]

İranın Kuzeybatısındaki İjrudun Halab köyünde 1960'lı senelerde yapılan bir görüşmeye göre bu dile sâdece dedelerinin hâkim olduklarını belirtmişlerdir.^[16]

Karşılaştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerice ve bazı dillerin karşılaştırılması aşağıda verilmiştir.^[17]

Azerice (İran dili)	Zazaca	Farsça	Kürtçe	Talişçe	Azerice (Türk dili)
berz	berz	boland	bilind	barz	yüksək
herz	erz	hêl	hil	şodəy	atmaq
sor	ser	sal	sal	sor	il/günəş
dêl	zerri	dêl	dil	dıl	ürək
hre	hire	se	sê	do	üç
des	des	dah	deh	da	on

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Yarshater, E. "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
^ "The Ancient Language of Azarbaijan, by B.W. Henning". Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.
^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Adhari". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
^ Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"
^ Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"
^ Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана
^ Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области
^ Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. “There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages”
^ Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan
^ Lazard, Gilbert 1975, “The Rise of the New Persian Language”. “Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi”
^ Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.
^ Ahmet Kasrevi. «Azeri ya zebane bastane Azerbaygan»
^ "Talysh - Orientation". everyculture.com. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
^ "Glottolog - Family Zaza". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
^ "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
^ "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
^ Source: Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages."

[Yarshater-1] Yarshater, E. "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.

[2] "The Ancient Language of Azarbaijan, by B.W. Henning". Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.

[Glottolog-3] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Adhari". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

[cors-4] Сумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"

[5] Алиев Играр. "Очерк истории Атропатены"

[6] Б.В.Хеннинг Древний язык Азербайджана

[nep-7] Миллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области

[udi-8] Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. “There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages”

[enc-9] Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan

[led-10] Lazard, Gilbert 1975, “The Rise of the New Persian Language”. “Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi”

[prof-11] Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.

[evi-12] Ahmet Kasrevi. «Azeri ya zebane bastane Azerbaygan»

[13] "Talysh - Orientation". everyculture.com. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.

[:0-14] "Glottolog - Family Zaza". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.

[15] "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.

[16] "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.

[17] Source: Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Eski Azerice nedir?, Eski Azerice anlamı nedir?, Eski Azerice ne demektir?