En zengin tarihî figürlerin listesi

John D. Rockefeller, döneminin en zengini ve kaydedilmiş insanlık tarihinin en zengini olarak kabul edilir.

Birleşik Devletler'in ilk milyarderi olan John D. Rockefeller, eğer günümüzde yaşasaydı 418 milyar dolarlık bireysel servetiyle tüm ABD ekonomisinin %2'sini tek başına kontrol edebilirdi.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]

Mansa Musa, gelmiş geçmiş en zengin insanlardan biri olarak kabul edilir.

Çağdaşları tarafından akıl almaz seviyede zengin olduğu rapor edildi. Musa'nın mal varlığı için yapılan tahminler $400 milyar seviyelerine işaret etmektedir.^[6]

En zengin tarihî figürlerin (enflasyona göre düzeltilmiş) servetlerine ilişkin yayımlanmış tahminî verilerin kullanılmasıyla hazırlanmış bir sıralama listesidir. Zenginliğin farklı tanımlarından, nasıl ölçüldüğünden, tarih boyunca çeşitli ekonomik modellerden ve diğer belirsiz faktörlerden kaynaklanan komplikasyonlar sebebiyle bu madde, aşağıdaki ayrı tarihî zaman dilimlerinde en zengin şahsiyetleri listelemektedir: Antik Çağ, Orta Çağ ve modern dönem. Buna göre—az önce bahsedilen zorluklar sebebiyle—tüm tarihin en zengin kişisini belirlemek mümkün değildir.

Modern dönemde servet, ilgili dönemin Birleşik Devletler'inin nominal GSYİH'sını tespit edip ardından onu çağdaş BD dolarına dönüştürerek objektif olarak ölçülebilir. Orta Çağ ve antik dönem için, esas olarak kayıtların yanlışlığı veya güvenilmezliği ve ayrıca sanayicilik öncesindeki bir ekonomiyi, modern bir ekonomiyle karşılaştırmanın zorluğu sebebiyle daha problemli bir hâle gelir.

Rothschild hanedanlığı, 19'uncu asırda en zengin bankacı aile statüsüne yükselirken, servetlerinin büyüklüğü aile içinde tutulup kamuoyuyla hiçbir zaman paylaşılmadı. Ekonomi ve finans dergilerinin tecrübeli kadroları tarafından yapılan hesaplamalara göre Rothschild hanedanlığının en zengin üyesi Nathan Mayer Rothschild'dı.^[7] All the Money in the World (2008) kitabı şimdiye kadarki en zengin dört Amerikalıdan sırasıyla bahseder: John D. Rockefeller, Andrew Carnegie, Cornelius Vanderbilt ve William Henry Vanderbilt.

Erken modernden modern döneme[değiştir | kaynağı değiştir]

Listelenen bireylerin minimum US$100 milyon net bir servete sahip olduğu hesaplanmıştır. Dolayısıyla Andrew W. Mellon, Richard B. Mellon, Stephen Van Rensselaer, Alexander Turney Stewart, J.P. Morgan, J. Paul Getty ve diğerlerini kapsamamaktadır.

Sıralama	İsim	Yaşam aralığı	Vatandaşlık	Net serveti (milyar USD)
1	John D. Rockefeller	1839–1937 (97 yıl)	Birleşik Devletler	US$418^[8]^[9]^[a] (2019 doları olarak)
2	Jakob Fugger	1459–1525 (66 yıl)	K.R.İ.	US$309 (2020 doları olarak)
3	Andrew Carnegie	1835–1919 (84 yıl)	Birleşik Devletler	US$75^[10]^[11] (2020 doları olarak)
4	Henry Ford	1863–1947 (84 yıl)	Birleşik Devletler	US$33.6 (2020 doları olarak)
5	Mir Osman Ali Han	1886–1967 (81 yıl)	Haydarabad (günümüzde Hindistan)	US$31.7 (2020 doları olarak)
6	William Henry Vanderbilt	1821–1885 (64 yıl)	Birleşik Devletler	US$5.76 (2020 doları olarak)
7	Cornelius Vanderbilt	1794–1877 (82 yıl)	Birleşik Devletler	US$2.55 (2020 doları olarak)
8	John Jacob Astor	1763–1848 (85 yıl)	Birleşik Devletler	US$1.2 (2020 doları olarak)

Orta Çağ'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı hükûmdarlar veya fatihler kişisel servetlerinden ziyade zaptettikleri toprakların büyüklüğüne göre listelenirler.^[12] The Time, dört Babür İmparatoru olan Ekber, Cihangir, Cihan, Evrengzib'i ve ataları Cengiz ve Timur'u imparatorluktan kazanan en zengin tarihî figürler olarak listelemiştir. Aynı listede Norman İngilteresi'nin feodal sistemi içindeki en zengin tarihî figürlere de yer verilmiştir.

Mansa Musa[değiştir | kaynağı değiştir]

Mansa Musa, tüm zamanların en zenginlerinden biri olarak kabul edilen Mali İmparatorluğu'nun onuncu imparatoruydu. Mansa Musa, servetinin büyük kısmını ülkesinin tuz ve altın yataklarını sömürerek elde etti.^[13] 1324'te hac yaptığı sırada Mekke'ye birkaç ton altın getirdiği ve bölgede bolluk yaratıp altının kıymetini düşürttüğü rivayet edilir.^[14]

Çağdaşları tarafından akıl almaz seviyede zengin olduğu rapor edildi ve hakkında "Onun servetine kesin bir sayı koymanın gerçekten bir yolu yok." denildi. Musa'nın mal varlığı için yapılan tahminler $400 milyar seviyelerine işaret etmektedir.^[6]

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Bu değer, 2019 Amerikan doları enflasyonuna göre hesaplanmıştır ve en yüksek net değeridir. Farklı tahminler de vardır, lakin birçoğu 300 ila 450 milyar USD arasında değişiklik göstermektedir. Bazı kaynaklar 200 milyar gibi aşırı düşük veya 660 milyar gibi aş ırı yüksek değerler belirtebiliyor. En güvebilir kaynaklar (mesela Forbes veya Bloomberg) 300-400 milyar arası tahminler veriyor. Bu tahminler TÜFE oranlarına değil, kontrol ettiği ve mevcut B.D. GSYİH'sına göre ayarlanmış GSYİH'nın oranına dayanmaktadır.
Fortune Magazine, en zengin Amerikalıları doların değişen değerine göre değil, GSYİH yüzdesine göre listeliyor. Rockefeller, 1/65 servet/GSYİH ile kredilendirilmiştir.

Alıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "10 Things You May Not Know About John D. Rockefeller", 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. history.com; accessed Ekim 21, 2016.
^ United States Department of Labor: Bureau of Labor Statistics; the family fortune is estimated at 11 billion in 2016 Fox Business Report September 1, 2016
^ Hanson, Elizabeth (January 2000). The Rockefeller University Achievements: A Century of Science for the Benefit of Humankind, 1901-2001. The Rockefeller University Press. ISBN 9780874700312.
^ US Gross Domestic Product 1913-1939 Stuck on Stupid Us Economy
^ 10 richest people in the entire history 25 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., fbacs.com; accessed October 21, 2016.
^ ^a ^b Jacob Davidson, time.com The 10 Richest People of All Time, 30 July 2015
^ GDP: A Brief but Affectionate History 30 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 65
^ "The All-Time Richest Americans". All the Money in the World. Forbes. 14 Eylül 2007. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.
^ "The 20 Richest People Of All Time". Business Insider. 2 Eylül 2010. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.
^ Staff (15 Temmuz 2007). "The Wealthiest Americans Ever". New York Times. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021.
^ "Richest Americans in History". Forbes. 24 Ağustos 1998. 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021.
^ Davidson, Jacob (29 Temmuz 2015). "How to Compare Fortunes Across History". Time. 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
^ "Meet Mansa Musa I of Mali – the richest human being in all history". Independent.co.uk (İngilizce). 16 Ekim 2012. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
^ "10 Richest People of All Time" (İngilizce). 4 Eylül 2016. 1 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Philip Beresford, William D. Rubinstein, The Richest of the Rich: The Wealthiest 250 People in Britain since 1066, Harriman House, 2011, 978-0-85719-065-9. (İngilizce)
Michael Klepper, Robert Gunther, The Wealthy 100: From Benjamin Franklin to Bill Gates—A Ranking of the Richest Americans, Past and Present, Citadel Press, 1996, 978-0-80651-800-8. (İngilizce)
Rich & Richer-Fifty of the Wealthiest People of the Past 1,000 Years 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[10] Bu değer, 2019 Amerikan doları enflasyonuna göre hesaplanmıştır ve en yüksek net değeridir. Farklı tahminler de vardır, lakin birçoğu 300 ila 450 milyar USD arasında değişiklik göstermektedir. Bazı kaynaklar 200 milyar gibi aşırı düşük veya 660 milyar gibi aş ırı yüksek değerler belirtebiliyor. En güvebilir kaynaklar (mesela Forbes veya Bloomberg) 300-400 milyar arası tahminler veriyor. Bu tahminler TÜFE oranlarına değil, kontrol ettiği ve mevcut B.D. GSYİH'sına göre ayarlanmış GSYİH'nın oranına dayanmaktadır.
Fortune Magazine, en zengin Amerikalıları doların değişen değerine göre değil, GSYİH yüzdesine göre listeliyor. Rockefeller, 1/65 servet/GSYİH ile kredilendirilmiştir.

[1] "10 Things You May Not Know About John D. Rockefeller", 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. history.com; accessed Ekim 21, 2016.

[2] United States Department of Labor: Bureau of Labor Statistics; the family fortune is estimated at 11 billion in 2016 Fox Business Report September 1, 2016

[3] Hanson, Elizabeth (January 2000). The Rockefeller University Achievements: A Century of Science for the Benefit of Humankind, 1901-2001. The Rockefeller University Press. ISBN 9780874700312.

[4] US Gross Domestic Product 1913-1939 Stuck on Stupid Us Economy

[5] 10 richest people in the entire history 25 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., fbacs.com; accessed October 21, 2016.

[time.com-6] Jacob Davidson, time.com The 10 Richest People of All Time, 30 July 2015

[7] GDP: A Brief but Affectionate History 30 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 65

[8] "The All-Time Richest Americans". All the Money in the World. Forbes. 14 Eylül 2007. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.

[9] "The 20 Richest People Of All Time". Business Insider. 2 Eylül 2010. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014.

[NYTWealthiest07-11] Staff (15 Temmuz 2007). "The Wealthiest Americans Ever". New York Times. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021.

[ForbesRichAmericans98-12] "Richest Americans in History". Forbes. 24 Ağustos 1998. 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021.

[13] Davidson, Jacob (29 Temmuz 2015). "How to Compare Fortunes Across History". Time. 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.

[14] "Meet Mansa Musa I of Mali – the richest human being in all history". Independent.co.uk (İngilizce). 16 Ekim 2012. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.

[15] "10 Richest People of All Time" (İngilizce). 4 Eylül 2016. 1 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

En zengin tarihî figürlerin listesi nedir?, En zengin tarihî figürlerin listesi anlamı nedir?, En zengin tarihî figürlerin listesi ne demektir?