Elizabeth Blackburn

Elizabeth Blackburn
Elizabeth Blackburn
	Elizabeth Blackburn, 2012
Doğum	26 Kasım 1948 (75 yaşında); Hobart, Tasmania
Vatandaşlık	Avustralya, ABD
Mezun olduğu okul(lar)	University of Melbourne,; Darwin College, Cambridge
Din	Moleküler biyoloji
Ödüller	Harvey Ödülü {1999}, Heineken Ödülü, Lasker Ödülü, Louisa Gross Horwitz Prize, L'Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008) Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2009)
Kariyeri
Çalıştığı kurumlar	University of California, Berkeley; University of California, San Francisco; Yale University; the Salk Institute
Doktora; danışmanı	Frederick Sanger
Doktora öğrencileri	Carol W. Greider

Elizabeth Helen Blackburn (26 Kasım 1948, Tasmania) Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yedi çocuktan biri olan Elizabeth Helen Blackburn, 26 Kasım 1948'de Hobart, Tazmanya'da her ikisi de aile hekimi olan bir anne babanın çocuğu olarak doğdu. Ailesi, dört yaşındayken Launceston şehrine taşındı ve burada on altı yaşına kadar Broadland House Church of England Girls 'Grammar School'a gitti. Ailesinin Melbourne'a taşınması üzerine Üniversite Lisesi'ne girdi ve sonuçta yıl sonu eyalet çapındaki final sınavlarında çok yüksek notlar aldı. Biyokimya alanında Melbourne Üniversitesi'nden 1970'te Bachelor of Science ve 1972'de Master of Science'ı almaya devam etti. Blackburn daha sonra 1975'te Cambridge Üniversitesi'ndeki Darwin Koleji'nden doktorasını almaya gitti ve burada Frederick Sanger ile birlikte DNA'yı kullanarak DNA dizilimi yapmak için yöntemler geliştirdi. Aynı zamanda, bakteriofaj Phi X 174 üzerinde çalışmaktadır. Burada, Blackburn'ün kocası John Sedat ile tanıştığı Cambridge Üniversitesi'ndeki Tıbbi Araştırma Konseyi Moleküler Biyoloji Laboratuvarı da buradaydı. Blackburn'un gelecekteki eşi, Yale'de bir pozisyon almıştı ve Blackburn orada doktora sonrası araştırmasını bitirmeye karar verdi. "Böylece aşk beni en şanslı ve etkili bir seçeneğe getirdi: Joe Gall'in Yale'deki laboratuvarı".^[1]

Moleküler biyoloji çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1978 yılında Blackburn, University of California, Berkeley'de Moleküler Biyoloji Bölümü'ne katıldı. 1990 yılında San Francisco Körfezi'ndeki California Üniversitesi, San Francisco Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Anabilim Dalına geçti. Burada 1993 yılından 1999 yılına kadar Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. American Association for Cancer Research başkanlığına seçildi.

Son yıllarda Blackburn ve arkadaşları, telomeraz ve telomerler üzerinde stresin etkisini araştırmaktadırlar.^[2] Ayrıca meditasyon etkisi de araştırmaları arasındadır.^[3]^[4]

Biyoetik[değiştir | kaynağı değiştir]

Blackburn 2001 yılında President's Council on Bioethics üyeliğine seçildi. Bush yönetimine muhalif olarak insan embriyonik hücre araştırmalarını desteklemiştir. Bunun üzerine 27 Şubat 2004 tarihinde Beyaz Saray tarafından konsey üyeliği sonlandırılmıştır.^[5]

Kişisel bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Blackburn, John W. Sedat ile evlidir ve Benjamin isminde bir oğlu vardır.^[6]

Ödülleri ve dereceleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Eli Lilly Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Araştırma Ödülü (1988)
Ulusal Bilimler Akademisi Moleküler Biyoloji Ödülü (1990)
Yale Üniversitesi Fahri Doktora (1991)
Harvey Derneği Öğretim Görevlisi New York (1990)
Amerikan Bilim ve Sanatlar Akademisi üyeliği (1991)^[7]
Londra Royal Society üyeliği (1992)
Amerikan Mikrobiyoloji Akademisi üyeliği (1993)
Avustralya Ödülü (1998)
Gairdner Vakfı Uluslararası Ödülü (1998)
Harvey Ödülü (1999)
Keio Medical Science Prize (1999)
California Yılın Bilim İnsanı (1999)
California Hall of Fame (2011)
Amerikan Kanser Araştırma Derneği - GHA Clowes Memorial Ödülü (2000)
Amerikan Kanser Derneği Liyakat Madalyası (2000)
American Association for the Advancement of Science üyeliği (2000)
Academy of Achievement's Golden Plate Award (2000)
General Motors Kanser Araştırma Vakfı Alfred P. Sloan Ödülü (2001)
E. B. Wilson Ödülü, Amerikan Hücre Biyolojisi Derneği (2001)
Robert J. and Claire Pasarow Foundation Medical Research Award (2003)
Dr A.H. Heineken Prize for Medicine (2004)
Benjamin Franklin Medal (2005)
Albert Lasker Award for Basic Medical Research (2006)
Peter Gruber Vakfı Genetik Ödülü (2006)
Harvard Üniversitesi Fahri Bilim Doktorası (2006)
Wiley Vakfı Biyomedikal Bilimler Wiley Ödülü (2006)
Avustralya Bilim Akademisi Sorumlu Üyesi (2007)
Princeton Üniversitesi Fahri Bilim Doktorası (2007)
Louisa Gross Horwitz Ödülü (2007)
L'Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008)
Paul Ehrlich ve Ludwig Darmstaedter Ödülü (2009)
Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2009) (Carol W. Greider ve Jack Szostak ile paylaştı)^[8]^[8]^[9]

Üyelik ve başkanlıkları

Amerikan Kanser Araştırma Derneği 2010 yılı başkanı.^[10]
Amerikan Hücre Biyolojisi Derneği 1998 yılı başkanı
Ulusal Bilimler Akademisi üyeliği (1993)
Institute of Medicine üyeliği (2000)
Amerika Genetik Derneği Yönetim Kurulu üyesi (2000-2002)
2007 yılında Time Dergisi, Time 100-Dünyamızı şekillendiren insanlar (The TIME 100—The People Who Shape Our World.) listesinde yer aldı.^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009" (İngilizce). NobelPrize.org. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Epel ES, Lin J, Dhabhar FS, Wolkowitz OM, Puterman E, Karan L, Blackburn EH (2010). "Dynamics of telomerase activity in response to acute psychological stress". Brain, Behavior, and Immunity. 24 (4). ss. 531-539. doi:10.1016/j.bbi.2009.11.018. PMC 2856774 $2. PMID 20018236.
^ Jacobs TL, Epel ES, Lin J, Blackburn EH, Wolkowitz OM, Bridwell DA, Zanesco AP, Aichele SR, Sahdra BK, Maclean KA, King BG, Shaver PR, Rosenberg EL, Ferrer E, Wallace BA, Saron CD (2010). "Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators". Psychoneuroendocrinology. 36 (5). ss. 664-681. doi:10.1016/j.psyneuen.2010.09.010. PMID 21035949.
^ Elissa Epel1, Jennifer Daubenmier, Judith Tedlie Moskowitz, Susan Folkman, Elizabeth Blackburn (2009). "Can Meditation Slow Rate of Cellular Aging? Cognitive Stress, Mindfulness, and Telomeres". Annals of the New York Academy of Sciences. 1172 (1). ss. 34-53. doi:10.1111/j.1749-6632.2009.04414.x. PMC 3057175 $2. PMID 19735238.
^ Blackburn, E.; Rowley, J. (2004). "Reason as Our Guide". PLoS Biology. 2 (4). ss. e116. doi:10.1371/journal.pbio.0020116. PMC 359389 $2. PMID 15024408.
^ UCSF’s Elizabeth Blackburn Receives Nobel Prize in Physiology or Medicine, By Jennifer O'Brien. 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Press release.
^ "Book of Members, 1780-2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.
^ ^a ^b "Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009". Nobel Foundation. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
^ "Blackburn, Greider, and Szostak share Nobel". Dolan DNA Learning Center. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009.
^ "Officers of the AACR". Aacr.org. 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011.
^ Alice Park (3 Mayıs 2007). "The Time 100: Elizabeth Blackburn". Time Magazine. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2008.

[1] "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009" (İngilizce). NobelPrize.org. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Epel ES, Lin J, Dhabhar FS, Wolkowitz OM, Puterman E, Karan L, Blackburn EH (2010). "Dynamics of telomerase activity in response to acute psychological stress". Brain, Behavior, and Immunity. 24 (4). ss. 531-539. doi:10.1016/j.bbi.2009.11.018. PMC 2856774 $2. PMID 20018236.

[3] Jacobs TL, Epel ES, Lin J, Blackburn EH, Wolkowitz OM, Bridwell DA, Zanesco AP, Aichele SR, Sahdra BK, Maclean KA, King BG, Shaver PR, Rosenberg EL, Ferrer E, Wallace BA, Saron CD (2010). "Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators". Psychoneuroendocrinology. 36 (5). ss. 664-681. doi:10.1016/j.psyneuen.2010.09.010. PMID 21035949.

[4] Elissa Epel1, Jennifer Daubenmier, Judith Tedlie Moskowitz, Susan Folkman, Elizabeth Blackburn (2009). "Can Meditation Slow Rate of Cellular Aging? Cognitive Stress, Mindfulness, and Telomeres". Annals of the New York Academy of Sciences. 1172 (1). ss. 34-53. doi:10.1111/j.1749-6632.2009.04414.x. PMC 3057175 $2. PMID 19735238.

[5] Blackburn, E.; Rowley, J. (2004). "Reason as Our Guide". PLoS Biology. 2 (4). ss. e116. doi:10.1371/journal.pbio.0020116. PMC 359389 $2. PMID 15024408.

[6] UCSF’s Elizabeth Blackburn Receives Nobel Prize in Physiology or Medicine, By Jennifer O'Brien. 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Press release.

[AAAS-7] "Book of Members, 1780-2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.

[Medicine2009-8] "Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009". Nobel Foundation. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.

[9] "Blackburn, Greider, and Szostak share Nobel". Dolan DNA Learning Center. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009.

[10] "Officers of the AACR". Aacr.org. 18 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2011.

[11] Alice Park (3 Mayıs 2007). "The Time 100: Elizabeth Blackburn". Time Magazine. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri
1901-1925	Emil Behring (1901) Ronald Ross (1902) Niels Finsen (1903) İvan Pavlov (1904) Robert Koch (1905) Camillo Golgi / Santiago Ramón y Cajal (1906) Alphonse Laveran (1907) İlya Meçnikov / Paul Ehrlich (1908) Emil Kocher (1909) Albrecht Kossel (1910) Allvar Gullstrand (1911) Alexis Carrel (1912) Charles Robert Richet (1913) Robert Bárány (1914) Jules Bordet (1919) August Krogh (1920) Archibald Hill / Otto Meyerhof (1922) Frederick Banting / John Macleod (1923) Willem Einthoven (1924)
1926-1950	Johannes Andreas Grib Fibiger (1926) Julius Wagner-Jauregg (1927) Charles Nicolle (1928) Christiaan Eijkman / Frederick Gowland Hopkins (1929) Karl Landsteiner (1930) Otto Warburg (1931) Charles Scott Sherrington / Edgar Adrian (1932) Thomas Morgan (1933) George Whipple / George Minot / William Murphy (1934) Hans Spemann (1935) Henry Dale / Otto Loewi (1936) Albert Szent-Györgyi (1937) Corneille Heymans (1938) Gerhard Domagk (1939) Henrik Dam / Edward Doisy (1943) Joseph Erlanger / Herbert Gasser (1944) Alexander Fleming / Ernst Chain / Howard Walter Florey (1945) Hermann Muller (1946) Carl Cori / Gerty Theresa Cori / Bernardo Houssay (1947) Paul Müller (1948) Walter Hess / António Egas Moniz (1949) Edward Kendall / Tadeus Reichstein / Philip Hench (1950)
1951-1975	Max Theiler (1951) Selman Abraham Waksman (1952) Hans Krebs / Fritz Lipmann (1953) John Enders / Thomas Weller / Frederick Robbins (1954) Hugo Theorell (1955) André Cournand / Werner Forssmann / Dickinson Woodruff Richards (1956) Daniel Bovet (1957) George Beadle / Edward Tatum / Joshua Lederberg (1958) Severo Ochoa / Arthur Kornberg (1959) Frank Burnet / Peter Medawar (1960) Georg von Békésy (1961) Francis Crick / James Dewey Watson / Maurice Wilkins (1962) John Eccles / Alan Hodgkin / Andrew Huxley (1963) Konrad Bloch / Feodor Lynen (1964) François Jacob / André Lwoff / Jacques Monod (1965) Francis Rous / Charles B. Huggins (1966) Ragnar Granit / Haldan Hartline / George Wald (1967) Robert William Holley / Har Khorana / Marshall Nirenberg (1968) Max Delbrück / Alfred Hershey / Salvador Edward Luria (1969) Bernard Katz / Ulf von Euler / Julius Axelrod (1970) Earl Sutherland, Jr. (1971) Gerald Edelman / Rodney Porter (1972) Karl von Frisch / Konrad Lorenz / Nikolaas Tinbergen (1973) Albert Claude / Christian de Duve / George Palade (1974) David Baltimore / Renato Dulbecco / Howard Temin (1975)
1976-2000	Baruch Blumberg / Daniel Gajdusek (1976) Roger Guillemin / Andrew Schally / Rosalyn Yalow (1977) Werner Arber / Daniel Nathans / Hamilton O. Smith (1978) Allan Cormack / Godfrey Hounsfield (1979) Baruj Benacerraf / Jean Dausset / George Snell (1980) Roger Sperry / David H. Hubel / Torsten N. Wiesel (1981) Sune Bergström / Bengt I. Samuelsson / John Robert Vane (1982) Barbara McClintock (1983) Niels Jerne / Georges Köhler / César Milstein (1984) Michael Brown / Joseph L. Goldstein (1985) Stanley Cohen / Rita Levi-Montalcini (1986) Susumu Tonegawa (1987) James W. Black / Gertrude B. Elion / George H. Hitchings (1988) J. Michael Bishop / Harold E. Varmus (1989) Joseph Murray / E. Donnall Thomas (1990) Erwin Neher / Bert Sakmann (1991) Edmond Fischer / Edwin G. Krebs (1992) Richard J. Roberts / Phillip Sharp (1993) Alfred G. Gilman / Martin Rodbell (1994) Edward B. Lewis / Christiane Nüsslein-Volhard / Eric F. Wieschaus (1995) Peter C. Doherty / Rolf M. Zinkernagel (1996) Stanley B. Prusiner (1997) Robert F. Furchgott / Louis Ignarro / Ferid Murad (1998) Günter Blobel (1999) Arvid Carlsson / Paul Greengard / Eric Kandel (2000)
2001-günümüz	Leland H. Hartwell / Tim Hunt / Paul Nurse (2001) Sydney Brenner / H. Robert Horvitz / John E. Sulston (2002) Paul Lauterbur / Peter Mansfield (2003) Richard Axel / Linda B. Buck (2004) Barry Marshall / Robin Warren (2005) Andrew Z. Fire / Craig C. Mello (2006) Mario Capecchi / Martin Evans / Oliver Smithies (2007) Harald zur Hausen / Luc Montagnier / Françoise Barré-Sinoussi (2008) Elizabeth Blackburn / Carol W. Greider / Jack Szostak (2009) Robert G. Edwards (2010) Bruce Beutler / Jules A. Hoffmann / Ralph M. Steinman (ölümünden sonra) (2011) John Gurdon / Shinya Yamanaka (2012) James Rothman / Randy Schekman / Thomas C. Südhof (2013) John O'Keefe / May-Britt Moser / Edvard Moser (2014) William C. Campbell / Satoshi Ōmura / Tu Youyou (2015) Yoshinori Ohsumi (2016) Jeffrey C. Hall / Michael Rosbash / Michael W. Young (2017) James P. Allison / Tasuku Honjo (2018) Gregg L. Semenza / Peter J. Ratcliffe / William Kaelin (2019) Harvey J. Alter / Michael Houghton / Charles M. Rice (2020) David Julius / Artem Pataputyan (2021) Svante Pääbo (2022) Katalin Karikó / Drew Weissman (2023)

Elizabeth Blackburn nedir?, Elizabeth Blackburn anlamı nedir?, Elizabeth Blackburn ne demektir?