Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın. Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Haziran 2014) Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Dünya enerji tüketimi" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Şubat 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. Lütfen çeviriyi geliştirmek için yardım edin. (Kasım 2020)

Dünya enerji tüketimi‭ ‬bütün insan‭ ‬uygarlığı‭ ‬tarafından kullanılan toplam‭ ‬enerji‭yi ‬ifade eder.

Genellikle her yıl ölçülen,‭ ‬bizim kullandığımız her enerji kaynağından yararlanılan tüm enerjiyi gerektirir,‭ ‬her‭ ‬sanayi‭ ‬ve‭ ‬teknolojik‭ ‬sektör genelinde insanlığın gayreti doğru uygulandığını bütün ülkeleri genelinde kapsar.‭ ‬Uygarlığın güç kaynağı metrik olan,‭ ‬Dünya Enerji Tüketimi insanların‭ ‬sosyal‭ ‬-‭ ‬ekonomik‭ ‬-‭ ‬politik‭ ‬çemberi için derin etkilere sahiptir.

Uluslararası Enerji Ajansı‭ (IEA‭)‬,‭ ‬ABD Enerji Bilgi İdaresi‭ (‬EIA) ‬ve‭ ‬Avrupa Çevre Ajansı‭ ‬gibi kuruluşlar periyodik olarak enerji verilerini kaydeder ve yayımlar.‭ ‬Geliştirilmiş Dünya Enerji Tüketimi verisi ve kavrayışı toptan yararlı çözümlere doğru hareketi destekleyebilen ve enerji akışı çerçevesi sorununa yardım edebilen sistemik eğilimleri ve kalıpları ortaya çıkarabilir.

Fosil enerji kullanımı en çok‭ ‬2000-2008‭ ‬yılında arttı.‭ ‬Ekim‭ ‬2012‭ ‬yılında,‭ ‬IEA kömür yenilenebilir bütün enerji kaynaklarından daha hızlı büyüyen önceki on yılın yarısı artan enerji kullanımının nedenini açıkladığını kaydetti.‭ ‬1986'daki‭ ‬Çernobil‭ ‬felaketinden beri,‭ ‬nükleer güçteki yatırımlar küçük olmuştur.

1 terawatt-saat‭ (‬TWh‭) = ‬1‭ ‬milyar‭ ‬kilowatt-saat‭ (‬kWh‭) = ‬10‭<‬sup‭>‬12‭<‬/sup‭> ‬watt-saat‭

Enerji tüketimindeki değişim[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 güçlü artışından sonra,‭ ‬G20‭ ‬de enerji tüketimi büyümesi‭ ‬2011‭ ‬yılında‭ ‬%‭2‭ ‬yavaşladı.Ekonomik kriz bu yavaş büyümeden büyük ölçüde sorumludur. Birkaç yıldır,‭ ‬dünya enerji talebi boğa Çin ve Hint pazarları ile karakterize edinilir,‭ ‬gelişmiş ülkeler durgun ekonomiler,‭ ‬yüksek petrol fiyatları sabit veya azalan enerji tüketimi ile sonuçlanan‭ ‬ile mücadele ediyorken‭ ‬.

1990-2008 IEA‭ ‬verilerine göre,‭ ‬Dünya nüfusu‭ ‬%‭27‭ ‬artarken,‭ ‬kişi başına ortalama enerji kullanımı‭ ‬%‭10‭ ‬artmıştır.‭ ‬1990‭'‬dan‭ ‬2008‭'‬e,‭ ‬bölgesel enerji kullanımı da büyüdü.‭ ‬Orta Doğu‭ ‬%‭170,‭ ‬Amerika Birleşik Devletleri‭ ‬%20,‭ ‬Afrika‭ ‬%‭70,‭ ‬Latin Amerika‭ ‬%‭ ‬66,‭ ‬Çin‭ ‬%‭ ‬146‭ ‬,‭ ‬Hindistan‭ ‬%91,‭ ‬EU-27‭ ‬bloğu‭ ‬%7‭ ‬arttı ve Dünya genel‭ ‬%‭39‭ ‬büyüdü‭ ‬.

2008 yılında,‭ ‬dünya çapında toplam enerji tüketimi‭ ‬474‭ ‬exajoules‭ (‬132,000‭ ‬TWh‭ ) ‬idi.‭ ‬Bu‭ ‬15‭ ‬terawatt büyüklüğünde‭ (‬2,0‭ ×‬ 1010‭ ‬hp‭ ) ‬ortalama güç kullanımına eşdeğerdir.‭ ‬Yenilenebilir enerji için yıllık potansiyel:

• Güneş enerjisi‭ ‬1,575‭ ‬EJ‭ (‬438,000‭ ‬TWh‭)‬,
• Rüzgâr gücü‭ ‬640‭ ‬EJ‭ (‬180,000‭ ‬TWh‭)‬,
• Jeotermal enerji‭ ‬5,000‭ ‬EJ‭ (‬1.400.000‭ ‬TWh‭)‬,
• Biyokütle‭ ‬276‭ ‬EJ‭ (‬77,000‭ ‬TWh‭)‬,
• Hidrogüç‭ ‬50‭ ‬EJ‭ (‬14,000‭ ‬TWh‭) ‬and
• Okyanus enerjisi‭ ‬1‭ ‬EJ‭ (‬280‭ ‬TWh‭)‬.

G20'de enerji tüketimi‭ ‬2009‭'‬da hafif bir düşüşün ardından‭ ‬2010‭ ‬yılında‭ ‬%‭‬5‭'‬ten fazla arttı.‭ ‬2009‭ ‬yılında,‭ ‬dünya enerji tüketimi‭ ‬30‭ ‬yıl içinde ilk kez‭ ‬%‭‬-1,1‭ ‬– petrolün‭ ‬130‭ ‬megatonuna eşdeğer‭ (‬130.000.000‭ ‬uzun ton ve‭ ‬140.000.000‭ ‬kısa ton‭ )‬-‭ ‬düştü‭ ‬-‭ ‬2009‭ ‬yılında‭ ‬%‭ 0,6‭ ‬oranında Dünya GDP azaltan finansal ve ekonomik krizin bir sonucu.

Bu evrim iki zıt eğilimin sonucudur.‭ ‬Enerji tüketimi büyümesi,‭ ‬‬birçok gelişmekte olan ülkelerde güçlü kalmıştır,‭ ‬özellikle Asya'da‭ (‬%‭4‭) ‬olarak.‭ ‬Aksine,‭ ‬OECD de,‭ ‬tüketim‭ ‬2009‭ ‬yılında‭ ‬%‭4,7‭ ‬oranında şiddetle kesildi ve neredeyse aşağı‭ ‬2000‭ ‬yılı seviyelerine indi.‭ ‬Kuzey Amerika,‭ ‬Avrupa ve CIS,‭ ‬tüketimleri ekonomik aktivitedeki yavaşlamadan dolayı sırasıyla‭ ‬%‭ ‬4,5‭‬,‭ ‬%‭ ‬5‭ ‬ve‭ ‬%‭ ‬8,5‭ ‬küçüldü.‭ ‬Tüketimin ‭(2008‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬4‭'den yukarı‭) ‬2009‭ ‬yıllarında‭ ‬%‭ ‬8‭ ‬oranında artışından beri Çin Dünya‭’‬nın en büyük enerji tüketicisi‭ (‬toplam‭ ‬%‭ ‬18‭) ‬oldu.‭ ‬Petrol payı zamanla azalmakta olmasına rağmen en büyük‭ ‬enerji kaynağı‭ (%‭ ‬33‭) ‬kalmıştır.‭ ‬Kömür dünyanın enerji tüketiminde artan bir rol oynadı:‭ ‬2009‭ ‬yılında,‭ ‬bu toplam enerjinin ‬% ‬27‭'‬sini karşıladı.

Biten ürünleri taşımak ham maddeyi taşımaktan daha ucuz olduğundan,‭ ‬çoğu enerji merkezin şehrinde kullanıldı.‭ ‬2008‭ ‬yılında yakıt ile toplam enerji üretiminin ihracat payı:‭ ‬Petrol‭ ‬%50‭ (1952/3941‭ ‬Mt‭) ‬,‭ ‬gaz‭ ‬%‭ ‬25‭ (‬800‭/3,‭149‭ ‬bcm‭),‭ ‬taşkömürü‭ ‬%‭14‭ (793‭/‭5,845‭ ‬Mt ) ‬ve elektrik‭ ‬%‭1‭ (‬269‭/‭20,181‭ ‬TWh‭ ) ‬.

Dünyanın en yüksek enerji kaynaklarının‭ ‬gezegenlerin üzerine olay olduktan sonra güneş ışınlarının diğer enerji formlarına dönüşümündendir.‭ ‬Bu enerjinin bazısı fosil enerji olarak muhafaza edilmiştir,‭ ‬bazıları doğrudan veya dolaylı olarak kullanılabiliyor‭; ‬Örneğin,‭ ‬güneş PV‭/‭termal rüzgâr,‭ ‬hidro ‭‬-‭ ya da dalga gücü ile.‭ ‬Enerji miktarı güneşten Dünya'nın değişen mesafesinden dolayı yıl içinde yaklaşık‭ ‬%‭ 6,9‭ ‬oranında dalgalanmalar olsa da metrekare başına yaklaşık‭ ‬1368‭ ‬watt‭ (‬1,835‭ ‬hp‭) ‬olarak uydu ile ölçülür.‭ ‬Bu değer gezegenin tarafından alınan‭ ‬güneş enerjisinin toplam oranı‭; ‬yaklaşık yarısı,‭ ‬89‭ ‬petawatts‭ (‬1.19‭×‬10‭^‬14‭ ‬hp‭), Dünya‭’‬nın yeryüzüne ulaşır.

Kalan olmayan yenilenebilir dünya çapındaki enerji kaynaklarının tahminleri kalan fosil yakıtları toplamı tahminen‭ ‬0.4‭ ‬YJ‭ (‬1‭ ‬YJ‭ = ‬10‭^‬24J‭) ‬ve bu tür‭ ‬2,5‭ ‬YJ aşan uranyum gibi mevcut nükleer yakıt ile değişir.‭ ‬Metan klatratların kaynaklarının tahminleri doğru ve teknik olarak çıkartılabilir hale gelirse fosil yakıtlar‭ ‬0.6'dan‭ ‬3‭ ‬YJ‭’‬ye kadar değişir.‭ ‬İnsan tüketimi için bunun tümü kullanılabilir olmamasına rağmen güneşten toplam enerji akımı,‭ ‬3.8‭ ‬YJ‭/yıldır.‭ ‬Dünya için küresel enerjiyle tanışmak IEA tahminleri‭ ‬2015'ten‭ ‬2035‭'e kadar‭ ‬20‭ ‬yıl talep eder o‭ ‬$48‭ ‬trilyon yatırım ve‭ inandırıcı politika çerçeveleri‭ gerektirecek.

IEA‭ (‬2012‭) ‬göre,‭ ‬2°‭C ısınma sınırlama hedefi her geçen yıl daha zor ve masraflı hale geliyor.‭ ‬Eylem‭ ‬2017'den önce alınmaz ise,‭ ‬CO‭₂ ‬emisyonları‭ ‬2017‭ ‬yılında mevcut enerji altyapısı tarafından kilitlenecekti.‭ ‬Fosil yakıtlar‭ ‬2011‭ ‬yılında‭ ‬$523‭ ‬milyar sübvansiyon,‭ ‬2010‭ ‬yılında neredeyse‭ ‬%‭‬30‭'‬a kadar ve yenilenebilir sübvansiyonlardan altı kat daha fazla desteklenen küresel enerji karışımında hâkimdir.

Diğerleri:‭ ‬Matematiksel hesaplanan örneğin içerir Asya ve Avustralya'da ülkeleri.‭ ‬Örneğin:‭ ‬enerji kullanımı,‭" ‬diğer ülkeler‭ " ‬arasında değişir Avustralya,‭ ‬Japonya‭,‭ ‬ya da Kanada'da enerji Bangladeş veya Burma'da kişi başına daha çok kullanılır‭ ‬.

Son Kullanım ve Enerji Kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam dünya enerji kaynağı‭ (ya da tüketimi) ‬enerji kaybı nedeniyle gerçek dünya enerji kullanımından farklıdır.‭ ‬Örneğin,‭ ‬2008‭ ‬yılında,‭ ‬Son kullanım‭ ‬98022‭ ‬TWh iken toplam dünya enerji arzı‭ ‬143.851‭ ‬TWh idi.‭ ‬Enerji kaybı enerji kaynağının kendisine,‭ ‬hem de kullanılan teknolojiye bağlıdır.‭ ‬Örneğin,‭ (2008‭ ‬itibarıyla‭) ‬Nükleer Enerji soğutma sistemlerinin enerjisinin‭ ‬%‭67‭'‬sini su soğutma sistemlerine kaybeder.

2008 yılında Nükleer enerji son kullanımı‭ ‬2.731‭ ‬TWh iken Dünya nükleer enerjisi‭ ‬8,283‭ (‬toplam dünya enerjisinin‭ ‬%5,8‭ '‬ini oluşturan‭) ‬TWh‭’‬dı.‭

Önemli enerji arz‭ ‬-‭ ‬kullanım oranları verilmesi,‭ ‬çeşitli enerji kaynakları arasında bu farklılıkları dikkate almak önemlidir.

Bir enerjinin farklı nitelikleri olduğunu akılda tutmak gerekiyor.‭ ‬Elektrik yüksek kaliteli enerji iken ısı,‭ ‬özellikle diğerlerine göre düşük bir sıcaklıkta,‭ ‬düşük kaliteli enerjidir.‭ ‬Bu elektriğin‭ ‬1‭ ‬kWh üretilmesi için ısının yaklaşık‭ ‬3‭ ‬kWh alır.‭ ‬Fakat aynı şekilde,‭ ‬bu yüksek kaliteli elektrik bir kilovat‭‬-‭saat bir ısı pompası kullanarak bir binaya ısı birkaç kilovat‭ ‬-‭ ‬saat pompalamak için kullanılabilir.‭ ‬Ve elektrik ısı olmayan birçok yönden kullanılabilir.‭ ‬Yani elektrik üretilirken ortaya çıkan enerji‭ " ‬kaybı‭ "‬,‭ ‬diyelim ki enerji hatlarındaki dirençten dolayı bir kayıp olarak aynı değildir.

Emisyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Enerji üretiminden kaynaklanan‭ ‬küresel ısınma‭ ‬emisyonları çevresel bir sorundur.‭ ‬Bu sorunu gidermek için çabalar ulusların bir dizi imzaladığı zararlı iklim etkilerini azaltmak amacıyla bir UN anlaşması olan‭ ‬Kyoto Protokolü‭ ‬içerir.‭ ‬Küresel sıcaklık artışını‭ ‬SEI‭ ‬tarafından bir risk olarak düşünülen‭ ‬2‭ ‬santigrat dereceye sınırlayıcı olması artık şüphelidir.

Nüfus‭ ‬2050‭ ‬yılında‭ ‬10‭ ‬milyar ise varsayımsal‭ ‬2‭ ‬santigrat derece yükselmesine küresel sıcaklığı sınırlamak için,‭ ‬2050‭ ‬yılında endüstriyel ülkelerdeki karbon emisyonlarında‭ ‬%‭75‭ ‬düşüş talep edilebilecekti.‭ ‬40‭ ‬yıl karşısında bu her yıl‭ ‬%‭2‭ ‬azalış ortalamasını bulur.‭ ‬2011‭ ‬yılında,‭ ‬enerji üretimi emisyonları temel sorununun uzlaşmasına bakılmaksızın yükselmeyi devam ettirdi.‭ ‬Varsayımsal olarak,‭ ‬Robert Engelman‭’‬a‭ (‬Worldwatch Enstitüsü‭) ‬göre çöküşü önlemek için,‭ ‬insan uygarlığı ekonomi veya nüfusa aldırmadan‭ (2009‭) ‬bir on yıl içinde emisyonlar artmayı durdurmak zorunda kalacak.

Birincil enerji ‭[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD‭ ‬Enerji Bilgi İdaresi‭ ‬düzenli bir şekilde birincil enerji kaynaklarının türlerinin çoğu için dünya tüketiminin üzerinde bir rapor yayınlar.‭ ‬IEA‭’‬ya‭ ‬göre toplam dünya enerji arzı‭ (tüketim‭) ‬102.569‭ ‬TWh‭ (‬1990) ‬oldu‭; ‬117.687‭ ‬TWh‭ (2000‭); ‬133.602‭ ‬TWh‭ (2005) ‬ve‭ ‬143.851‭ ‬TWh‭ (2008‭ ) ‬.‭ ‬Dünya enerji üretimi‭ (elektrik‭) ‬11,821‭ ‬TWh‭ (‬1990‭) ‬oldu‭; ‬15.395‭ ‬TWh‭ (2000‭); ‬18.258‭ ‬TWh‭ (‬2005) ‬ve‭ ‬20.181‭ ‬TWh‭ (‬2008‭) ‬.‭ ‬Güç kaynağı‭ ‬20,181‭ ‬TWh karşılaştırıldığında‭ ‬2008‭ ‬yılında AB27‭ ‬2‭.857‭ ‬TWh,‭ ‬Çin‭ ‬2‭.883‭ ‬TWh ve ABD‭ ‬4‭.533‭ ‬TWh‭ ‬dahil son kullanım sadece‭ ‬16.819‭ ‬TWh idi.‭ ‬2008‭ ‬yılında kişi başına enerji kullanımı ABD‭’‬de‭ ‬4,1‭ ‬kat,‭ ‬AB‭’‬de‭ ‬1,9‭ ‬kat ve Ortadoğu'da‭ ‬1,6‭ ‬dünya ortalamasında ve dünya ortalamasının Çin'de‭ ‬%‭87‭ ‬ve Hindistan'da‭ ‬%‭30‭ ‬idi.

2008 yılında güç kaynağı tarafından enerji kaynağı‭ ‬%‭ ‬33,5‭ ‬petrol,‭ ‬%‭ ‬26.8‭ ‬kömür,‭ ‬%‭ ‬20.8‭ ‬gaz‭ (‬fosil‭ ‬%‭ ‬81‭ ) ‬,‭ ‬%‭ ‬12.9‭ '‬diğer‭' (‬hidro,‭ ‬turba kömürü,‭ ‬güneş,‭ ‬rüzgar,‭ ‬jeotermal güç,‭ ‬biyoyakıt‭)‬,‭ ‬ve‭ ‬5.8‭ ‬%‭ ‬nükleer.‭ ‬Petrol en popüler enerji yakıt oldu.‭ ‬Petrol ve kömür birleşimi‭ ‬2008‭ ‬yılında dünya enerji arzının‭ ‬%‭ ‬60‭ ‬üzerinde temsil etti.

Yıllık enerji arz artışı yüksek olduğundan beri,‭ ‬örneğin‭ ‬2007-2008‭ ‬4,461‭ ‬TWh,‭ ‬toplam nükleer güç sonu ile karşılaştırıldığına‭ ‬2731‭ ‬TWh Greenpeace gibi çevre aktivistleri yenilenebilir enerji kapasitesi ve enerji verimliliğinin artışını destekler.‭ ‬Bunlar çok daha fazla adresli AB‭ ‬2009‭ ‬Yenilenebilir Enerji Yönergesi ve ilgili ulusal planlar gibi uluslararası sözleşmeler ve ulusal Enerji Eylem Planlarıdır.‭ ‬Küresel yenilenebilir enerji arzı,‭ ‬toplam‭ ‬3.155‭ ‬TWh olarak‭ ‬2000’den‭ ‬2008’e yükselmiştir ayrıca‭ ‬2008‭ ‬yılında nükleer enerji kullanımı‭ ‬2.731‭ ‬TWh den daha fazla.‭ ‬Aşağıdaki enerji kaynakları yenilenebilir enerjinin kaynaklarını göstermektedir.

Fosil yakıtlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yirminci yüzyıl fosil yakıtların kullanımında hızlı bir yirmi kat artış kaydetti.‭ ‬1980‭ ‬ve‭ ‬2006‭ ‬yılları arasında,‭ ‬dünya çapında yıllık büyüme oranı‭ ‬%‭2‭ ‬idi.‭ ‬ABD Enerji Bilgi İdaresi'nin‭ ‬2006‭ ‬tahminine göre,‭ ‬2004‭ ‬yılında tahmini‭ ‬471,8‭ ‬EJ toplam tüketim yukarıdaki tabloda olduğu gibi bölündü,‭ ‬dünyanın enerjisinin %‭86‭ ‬fosil yakıtların tedariki ile:

Kömür‭[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılında,‭ ‬Çin dünya kömür tüketiminin‭ ‬%‭28,‭ ‬diğer Asya‭ ‬%‭19,‭ ‬Kuzey Amerika‭ ‬%‭25‭ ‬ve AB‭ ‬14‭ ‬%‭ ‬oluşturdu.‭ ‬En çok kömür tüketen ülke Çin'dir‭ ‬.‭ ‬Dünya kömür üretiminin payı‭ ‬2000‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬28‭ ‬iken‭ ‬2009‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬48‭'‬e yükselmiştir.‭ ‬Kömür tüketiminde Çin'in‭ ~ ‬%‭ ‬70‭ ‬artışının aksine,‭ ‬dünya kömür kullanımı‭ ‬2000'den‭ ‬2009'a‭ ‬%‭ ‬48‭ ‬artmıştır.‭ ‬Uygulamada,‭ ‬bu büyümenin çoğunluğu Çin ve diğer Asya‭’‬nın kalanından oluştu.

2011 yılında‭ ‬%‬70‭'‬inin Çin ve Hindistan‭ ‬%‭‬8‭ ‬olan‭ ‬2005‭ ‬yılına kıyasla Dünya yıllık kömür üretimi‭ ‬6‭ ‬yıl içinde‭ ‬1.905‭ ‬Mt ya da‭ ‬%32‭ ‬artmıştır.‭ ‬Kömür üretimi,‭ ‬2011‭ ‬yılında‭ ‬7.783‭ ‬Mt ve‭ ‬2009'da‭ ‬6.903‭ ‬Mt oldu ve iki yıl içinde‭ ‬%‭12.7‭ ‬üretim artışına eşitti.

Kömür üretim ve tüketimi‭ ‬2008‭ ‬yılında olduğu gibi hızla devam ederse,‭ ‬kömürün kanıtlanmış ve ekonomik olarak geri kazanılabilir dünya rezervlerinin yaklaşık‭ ‬150‭ ‬yıl boyunca sürecekti.‭ ‬Bu geri dönüşü olmayan bir iklim felaketi için gerekli olandan çok daha fazladır.‭ ‬Kömür,‭ ‬dünyada karbon dioksit emisyonlarının en büyük‭ ‬kaynağıdır.‭ ‬IEA Kömür Bilgiler‭’‬e‭ (‬2007‭) ‬göre,‭ ‬dünya üretimi ve kömürün kullanımı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır.‭ ‬James Hansen göre,‭ ‬iklim krizini çözmek için gereken en önemli tek eylem kömürden kaynaklanan‭ ‬karbondioksit‭ ‬emisyonlarını azaltmaktır.

Endonezya‭ ‬ve‭ ‬Avustralya‭ ‬2011‭ ‬yılında birlikte dünya kömür ihracatının‭ ‬%‭57,1‭ ‬ihraç etti.‭ ‬Çin,‭ ‬Japonya,‭ ‬Güney Kore,‭ ‬Hindistan ve Tayvan‭ ‬2011‭ ‬yılında tüm dünya kömür ithalatının‭ ‬%‭ ‬65‭ ‬payına sahiptir.

Petrol[değiştir | kaynağı değiştir]

Kömür‭ ‬18.‭ ‬ve‭ ‬19.‭ ‬yüzyılda sanayi devrimini hızlandırdı.‭ ‬Otomobil,‭ ‬uçak ve elektrik yayılan kullanımı gelişi ile birlikte,‭ ‬petrol‭ ‬yirminci yüzyılda egemen yakıt oldu.‭ ‬Büyük fosil yakıt olarak petrolün büyümesi‭ ‬1920’den‭ ‬1973‭ ‬yılına kadar daha istikrarlı fiyatları düşürme ile sağlanmıştır.‭ ‬1973‭ ‬ve‭ ‬1979‭ ‬petrol şoklarından sonra,‭ ‬petrolün fiyatı varil başına‭ ‬5 $‭’dan ‬45‭ ‬$’a yükselme sırasında,‭ ‬petrolden uzak bir değişim vardı.‭ ‬Kömür,‭ ‬doğal gaz ve nükleer elektrik üretimi ve enerji verimliliğin arttıran koruma önlemleri için tercihin yakıtlar oldu.‭ ‬ABD‭'‬de ortalama araç galon başına mil sayısını ikiye katladı.‭ ‬Petrol şokların darbesini yemiş Japonya muhteşem gelişimler yaptı ve şimdi dünyanın en yüksek enerji verimliliğine sahiptir.‭ ‬1965’den‭ ‬2008’e,‭ ‬fosil yakıtların kullanımı büyümeye devam etmiştir ve enerji arzının payları artmıştır.‭ ‬2003‭ ‬yılından‭ ‬2008‭ ‬yılına,‭ ‬kömür en hızlı büyüyen fosil yakıt oldu.

1850 ve günümüz arasında bu petrol milyar‭ ‬100‭ ‬ila‭ ‬135‭ ‬ton tüketildiği tahmin edilmekteydi.

Gaz[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 yılında gazın dünyada kullanımı‭ ‬2000‭ ‬yılına göre‭ ‬%‭131‭ ‬idi.‭ ‬Bu büyümenin‭ ‬%‭‬66‭’‬sı AB,‭ ‬Kuzey Amerika,‭ ‬Latin Amerika ve Rusya'nın dışında oldu‭ ‬.‭ ‬Diğerleri Ortadoğu,‭ ‬Asya ve Afrika‭’‬yı içerir.‭ ‬Gaz kaynağı ayrıca önceki bölgelerde de arttı:‭ ‬AB'de‭ ‬%‭ ‬8,6‭ ‬ve Kuzey Amerika'da‭ ‬%16‭ ‬2000-2009.

Nükleer enerji ‭[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Mart‭ ‬2013‭ ‬itibarıyla,‭ ‬dünya şu anda yapım aşamasında‭ ‬66‭ ‬başkaları ile‭ ‬434‭ ‬işletilebilir reaktörleri vardı.‭ ‬Ticari nükleer enerji‭ ‬1950‭'‬lerin ortalarında başladı,‭ ‬2008‭ ‬yılı hiçbir yeni nükleer güç santralin sisteme bağlı olmadığı ilk yıl oldu,‭ ‬ikisi‭ ‬2009‭ ‬yılında bağlanmış olmasına rağmen.

Dünya çapında çoğu ülkelerde üretimde artış olmasına rağmen Almanya ve Japonya önemli düşüş göstermezken,‭ ‬2007‭ ‬yılından bu yana nükleer güç yıllık üretimi hafif bir düşüş trendine girmiş,‭ ‬2009‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬1.8‭ ‬ile‭ ‬2558‭ ‬TWh‭’‬a düşüş,‭ ‬ve diğeri‭ ‬2011‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬1.6‭ ‬ile‭ ‬2518‭ ‬TWh‭’‬a.‭ ‬Nükleer güç dünyanın elektrik talebinin‭ ‬%‭ ‬13-14‭ ‬karşılamaktadır.

Yenilenebilir enerji ‭[değiştir | kaynağı değiştir]

Yenilenebilir enerji,‭ ‬yenilenebilir olan‭(‬doğal olarak doldurulan‭) ‬güneş ışığı‭‬,‭ ‬rüzgar,‭ ‬yağmur,‭ ‬gel-git‭ ‬ve‭ ‬jeotermal‭ ‬ısı gibi‭ ‬doğal kaynaklardan‭ ‬gelir.‭ ‬2010‭ ‬yılı itibarıyla,‭ ‬küresel nihai enerji tüketiminin yaklaşık‭ ‬%‭ ‬16‭’‬sı başlıca ısıtmak için kullanılan geleneksel biyokütlenin ve hidroelektrikten‭ ‬3,4‭ ‬%‭ ‬gelen ile‭ ‬%‭ ‬10‭ ‬‘u ile yenilenebilir enerjiden gelir.‭ ‬Yeni yenilenebilir‭ ( ‬küçük hidro,‭ ‬modern‭ ‬biyokütle‭‬,‭ ‬rüzgar,‭ ‬güneş,‭ ‬jeotermal ve biyoyakıtlar‭)‬,‭ ‬başka bir‭ ‬%‭ ‬2,8‭ ‬olduğunu açıkladı ve çok hızlı büyüyor.‭ ‬Elektrik üretiminde yenilenebilir payı‭ ‬%‭ ‬19‭ ‬civarındadır,‭ ‬%3‭ ‬yeni yenilenebilirden ve‭ ‬hidroelektrik‭ten ‬gelen küresel elektriğin‭ ‬%‭ ‬16‭’‬sı ile.

Hidroelektrik‭[değiştir | kaynağı değiştir]

Hidroelektrik‭ ‬hidrogüç‭ ‬tarafından üretilen elektriği tanımlayan terimdir‭; ‬suyun düşme veya akışının kinetik enerjisinin kullanımı ile elektrik enerjisi üretimi.‭ ‬2003‭ ‬ve‭ ‬2009‭ ‬yılları arasında yaşanan artış oranını hızla devam eden‭ ‬2010‭ ‬yılında elektrik üretiminin‭ ‬12,340‭ ‬PJ‭ (‬3.427‭ ‬TWh‭ ) ‬ve küresel elektrik tüketiminin‭ ‬%‭ ‬16‭’‬sı hesaplanılan yenilenebilir enerjinin en yaygın olarak kullanılan şeklidir.

Hidroelektrik‭ ‬2010‭ ‬yılında küresel hidroelektriğin‭ ‬%‭32‭'‬sini üreten Asya‭ ‬-‭ ‬Pasifik bölgesi ile‭ ‬150‭ ‬ülkede üretilmektedir. ‬Çin yerli elektrik kullanımının yaklaşık‭ ‬%‭ ‬17‭'‬sini temsil eden‭ ‬2010‭ ‬yılında üretimin‭ ‬2.600‭ ‬PJ‭ ( ‬721‭ ‬TWh‭ ) ‬ile en büyük hidroelektrik üreticisidir.‭ Şimdi üç hidroelektrik santralleri‭ ‬10‭ ‬GW daha büyük olan:‭ ‬Çin'deki Three Gorges Barajı,‭ ‬Brezilya‭’‬da Itaipu Barajı ve Venezuela'da Guri Barajı.

Rüzgâr enerjisi‭[değiştir | kaynağı değiştir]

Rüzgar enerjisi‭ ‬2011‭ ‬yılı sonunda‭ ‬238.351‭ ‬megavat‭ (‬MW‭ ) ‬dünya çapında bir kurulu kapasite‭ ‬ile‭ ‬yıllık‭ ‬%‭ ‬30‭ ‬oranında büyüyor‭ ‬ve yaygın olarak Avrupa,‭ ‬Asya ve Amerika Birleşik Devletlerinde kullanıldı.‭ ‬Bazı ülkeler nispeten‭ ‬2010‭ ‬yılında Danimarka‭’‬da gibi durağan elektrik üretiminin‭ ‬%‭ ‬21‭ ‬olarak,‭ ‬Portekiz‭ ‬%‭ ‬18,‭ ‬İspanya'da‭ ‬%‭ ‬16,‭ ‬İrlanda‭ ‬%‭ ‬14‭ ‬ve‭ ‬Almanya'da‭ ‬%‭ ‬9‭ ‬gibi rüzgar enerjisi penetrasyonun yüksek seviyelerine ulaştı.‭ ‬2011‭ ‬itibarıyla,‭ ‬dünyada‭ ‬83‭ ‬ülke ticari olarak rüzgâr gücünü kullanıyor.‭

Güneş Enerjisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneş enerjisi,‭ ‬güneşten‭ ‬gelen parlak‭ ‬ışık‭ ‬ve‭ ‬ısı‭‬,‭ ‬sürekli gelişen teknolojileri bir dizi kullanarak eski zamanlardan‭]] ‬beri insanlar tarafından yararlanılmıştır.‭ ‬Güneş enerjisi teknolojileri‭ ‬güneş ısıtma‭ ‬,‭ ‬güneş fotovoltaik‭ ‬,‭ ‬güneş termik elektrik‭ ‬ve‭ ‬güneş mimarisi‭ ‬içerir ve dünyanın şimdi karşı karşıya olduğu en acil sorunların bazılarını çözmeye önemli katkılar yapabilir.‭ " ‬Uluslararası Enerji Ajansı‭ " ‬CO2‭ ‬emisyonları çok düşük seviyelere inecek iken,‭ ‬2060‭ ‬sonrası küresel nihai enerji talebinin üçü.‭ " ‬güneş enerjisinin sağlayabileceği öngörülmektedir.

Güneş teknolojileri yaygın olarak onlar yakalama dönüştürmek ve güneş enerjisini dağıtmak şekilde bağlı olarak ya‭ ‬pasif güneş‭ ‬ya da‭ ‬aktif güneş‭ ‬olarak karakterize edilirler.‭ Aktif güneş teknikleri enerjiden yararlanmak için fotovoltaik paneller ve‭ ‬termal güneş‭ ‬kolektörleri kullanımını içerir.‭ ‬Pasif güneş teknikleri Güneş'e bir bina yönlendirilmesi,‭ ‬olumlu‭ ‬termal kütle‭ ‬ya da özelliklerini dağıtıcı ışık malzemelerini seçilmesi ve‭ ‬doğal hava sirküle boşluğu tasarlaması‭ ‬yer alıyor.

Jeotermal[değiştir | kaynağı değiştir]

Jeotermal enerji 70 ülkede ticari olarak kullanılmaktadır.‭ ‬2004‭ ‬yılında,‭ ‬elektriğin‭ ‬200‭ ‬petajoules‭ (‬56‭ ‬TWh‭) ‬jeotermal kaynaklardan üretilirdi,‭ ‬ve jeotermal enerjinin ek bir‭ ‬270‭ ‬petajoules‭ (75‭ ‬TWh‭) ‬çoğunlukla mekan ısıtma için doğrudan kullanıldı.‭ ‬2007‭ ‬yılında dünya,‭ ‬elektrik üretiminin‭ ‬10‭ ‬GW ve‭ ‬jeotermal ısı pompaları‭ ‬ile çıkarma dahil olmak üzere doğrudan ısıtmanın ek‭ ‬28‭ ‬GW küresel bir kapasitesi vardı.‭ ‬Isı pompaları,‭ ‬küçük ve yaygın olarak dağıtılan,‭ ‬bu yüzden onların toplam kapasitesinin tahminleri belirsiz ve‭ ‬100‭ ‬GW kadar değişmektedir.

Biyokütle ve biyoyakıtlar‭[değiştir | kaynağı değiştir]

19. yüzyılın başlangıcına kadar biyokütle baskın yakıttı,‭ ‬bugün genel enerji arzının sadece küçük bir payına sahiptir.‭ ‬Biyokütle kaynaklarından üretilen elektrik‭ ‬2005‭ ‬yılı için‭ ‬44‭ ‬GW olarak tahmin edilmiştir.‭ ‬Biyokütle elektrik üretimi Almanya,‭ ‬Macaristan,‭ ‬Hollanda,‭ ‬Polonya ve İspanya'da‭ ‬%‭100‭'‬ün üzerinde arttı.‭ ‬Bir başka‭ ‬220‭ ‬GW‭ (2004‭'de) ‬ısıtma için kullanılmıştır,‭ ‬biyokütleden gelen yaklaşık‭ ‬264‭ ‬GW için tüketilen toplam enerji getiriyordu.‭ ‬Yemek pişirmek için biyokütle yangınların kullanımı hariç tutulur.

Biyoetanolün‭ ‬dünya üretimi Brezilya'da tüketim seviyelerine o seviyeye getiren Amerika Birleşik Devletleri'nde artışın çoğu ile‭ ‬33‭ ‬gigalitres‭ (‬8.7‭×‬109‭ ‬US gal‭) ‬ulaşmak için‭ ‬2005‭ ‬yılında‭ ‬%‭8‭ ‬oranında artmıştır.‭ ‬Biyodizel‭ ‬2005‭ ‬yılında en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji kaynağı yapan‭ ‬3,9‭ ‬gigalitres‭ (1,0‭ ×‬ 109‭ ‬US gal‭) ‬%85‭ ‬arttı.‭ ‬%‭50‭’‬nin üstünde Almanya'da üretilmektedir.

Ülkelere göre[değiştir | kaynağı değiştir]

Enerji tüketimi genel olarak‭ ‬brüt milli ürün‭ ‬ve iklim ile ilişkilidir,‭ ‬ancak Japonya ve kişi başına‭ ‬6‭ ‬kW'lık bir enerji tüketim oranı ile Almanya ve kişi başına‭ ‬11.4‭ ‬kW enerji tüketimi oranı ile Amerika Birleşik Devletleri gibi en gelişmiş ülkeler arasında bile büyük bir fark vardır.‭ ‬Gelişmekte olan ülkelerde,‭ ‬Hindistan gibi yarı-tropikal ya da tropikal olanlarda,‭ ‬kişi başına enerji kullanım oranı‭ ‬0.7‭ ‬kW daha yakındır.‭ ‬Bangladeş kişi başına‭ ‬0.2‭ ‬kW ile en düşük tüketim oranına sahiptir.

ABD‭ ‬%‭‬22‭ ‬de küresel GSYİH‭’‬nin payı ve‭ ‬%‭4.59‭ ‬da dünya nüfusunun payı ile dünyanın enerjisinin‭ ‬%‭25‭'‬ini tüketir.‭ ‬Enerji tüketiminin en önemli büyümesi şu anda son‭ ‬25‭ ‬yıl boyunca yılda‭ ‬%‭5,5‭ ‬düzeyinde büyüyen Çin'de yer alıyor.‭ ‬1,3‭ ‬milyar insan‭ (‬dünya‭ ‬nüfusunun‭ ‬%‭ ‬19,6‭) ‬nüfusu kişi başına‭ ‬1,6‭ ‬kW bir oranda enerji tüketiyor.

Verimliliğinin bir ölçümü de enerji yoğunluğudur.‭ ‬Bu brüt yerli ürünün bir dolarını üretmek için bir ülkeyi kapsayan enerji miktarının ölçüsüdür.

Petrol[değiştir | kaynağı değiştir]

Suudi Arabistan,‭ ‬Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri‭ ‬2011‭ ‬yılında petrol üretimini‭ ‬%‭34‭ ‬olarak gerçekleşmiştir.‭ ‬Suudi Arabistan,‭ ‬Rusya ve Nijerya‭ ‬2011‭ ‬yılında petrol ihracatını‭ ‬%‭36‭ ‬olarak gerçekleşmiştir.

Kömür[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğal gaz[değiştir | kaynağı değiştir]

Rüzgâr gücü[değiştir | kaynağı değiştir]

Sektöre Göre[değiştir | kaynağı değiştir]

Endüstriyel kullanıcılar‭ (‬tarım,‭ ‬madencilik,‭ ‬imalat ve inşaat‭ ) ‬toplam‭ ‬15‭ ‬TW’ın yaklaşık‭ ‬%‭ ‬37‭ ‬tüketir.‭ ‬Kişisel ve ticari ulaşım‭ ‬%‭ ‬20‭ ‬tüketir‭; ‬konut‭ ‬ısıtma,‭ ‬aydınlatma,‭ ‬alet kullanımı‭ ‬%11‭; ‬ve ticari kullanımlar‭ (‬aydınlatma,‭ ‬ısıtma ve ticari binaların soğutması,‭ ‬su ve kanalizasyon hizmetlerinin sağlanması‭ ) ‬miktarı toplamının‭ ‬%‭ ‬5‭’‬ini tüketir.‭

Dünyanın enerjisinin diğer‭ ‬%‭ ‬27‭’‬si enerji iletimi ve üretiminde kaybolur.‭ ‬2005‭ ‬yılında,‭ ‬küresel elektrik tüketimi‭ ‬2TW ortalamaydı.‭ ‬Elektriğin‭ ‬2‭ ‬TW’ını üretmek için kullanılan enerji oranı yaklaşık‭ ‬5‭ ‬TW,‭ ‬tipik mevcut güç santralinin verimi yaklaşık‭ ‬%‭ ‬38‭’‬dir. Gaz yakıtlı santrallerin yeni nesli‭ ‬%‭ ‬55‭ ‬verimlilikten‭ ‬çok daha yüksek verimine ulaşır.‭ ‬Kömür dünyanın elektrik santralleri için en yaygın yakıttır.

Sektör başına toplam dünya enerji kullanımı‭ ‬2008‭ ‬sektöründe‭ ‬%‭ ‬28,‭ ‬ulaşım‭ ‬%‭ ‬27‭ ‬ve konut ve hizmet‭ ‬%‭ ‬36‭ ‬idi.‭ ‬Bölünme‭ ‬2000‭ ‬yılında yaklaşık olarak aynı oldu.

AVRUPA BİRLİĞİ

Avrupa Çevre Ajansı‭ (‬AÇA‭ ) ‬nihai enerji tüketimini‭ (‬üretimde kullanılan ve ulaşım kayıp enerjiyi içermez‭ ) ‬ölçer ve ulaştırma sektörü nihai enerji tüketiminin‭ ‬%31,5,‭ ‬sanayi‭ ‬%‭ ‬27,6,‭ ‬evlerin‭ ‬%‭ ‬25,9,‭ ‬hizmetler‭ ‬%‭ ‬11,4‭ ‬ve tarım‭ ‬%‭ ‬3,7‭ ‬sorumlu olduğunu bulur.‭ ‬Enerji kullanımı sera gazı emisyonları‭ (‬%‭ ‬79‭)‬,‭ ‬temsili enerji sektörü‭ ‬%‭ ‬31,‭ ‬ulaşım‭ ‬%‭ ‬19,‭ ‬endüstri‭ ‬%‭ ‬13,‭ ‬hane‭ ‬%‭ ‬9‭ ‬ve diğerleri‭ ‬%‭ ‬7‭ ‬ile çoğunluğundan sorumludur.

Verimli enerji ve kaynak verimliliği kamu politikası konuları olarak büyüyor olsa da,‭ ‬Avrupa Birliği kömür bitkilerin‭ ‬%‭ ‬70‭'ten fazlası‭ ‬20‭ ‬yaşından fazla ve‭ ‬%32-40‭ ‬arasında bir verimlilikte etki eder.‭ ‬Teknolojik gelişmeler‭ ‬1990‭'‬larda yeni tesislerinde‭ ‬%‭ ‬40-45‭ ‬aralığında verimliliği sağladı.‭ ‬Fakat‭ ‬Avrupa Komisyonu tarafından bir etki değerlendirmesine göre,‭ ‬bu halen‭ ‬%‭ ‬46-49‭ ‬mevcut en iyi teknolojik‭ (‬BAT‭ ) ‬verimlilik seviyelerinin altında seyretmektedir.‭ ‬Gaz yakıtlı santraller ile en iyi teknoloji‭ (‬BAT‭ ) ‬ile‭ ‬%58-59‭ ‘a kıyasla ortalama verim‭ ‬%‭ ‬52’dir‭ ‬ve gaz ve petrol kazanı tesisi‭ ( ‬BAT‭ ‬47‭ ‬sunar‭ ) ‬ortalama‭ ‬%‭ ‬36‭ ‬verimle çalışması ile karşılaştırılır.‭ ‬Avrupa Komisyonu‭ ‬tarafından aynı etki değerlendirmesine göre,‭ ‬2020‭ ‬yılında‭ ‬%‭ ‬51,5‭ ‬ortalama üretim verimliliğine tüm yeni tesislerin verimliliği ve mevcut tesislerin çoğunluğu ve bütün yeni tesislerin artması,‭ ‬koşulları izin azalması ve yetki ayarı ile‭ ‬doğal gazın‭ ‬15‭ ‬km‭^‬3‭ (‬3,6‭ ‬cu mi‭) ‬ve kömürün‭ ‬25‭ ‬Mt‭ ( ‬25.000.000‭ ‬uzun ton‭; ‬28.000.000‭ ‬kısa ton‭ ) ‬yıllık tüketiminde bir azalmaya sebep olabilecekti.

Ayrıca Bakınız‭[değiştir | kaynağı değiştir]

• Elektrik üretimi
• Enerji yoğunluğu
• Sürdürülebilir enerji
• Enerji obezite sorunu (kitap‭)
• A Thousand Barrels a Second: The Coming Oil Break Point and the Challenges Facing an Energy Dependent World‭ (‬kitap‭)

Bölgesel:

• İsveç'i petrolsüz bir toplum yapma

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• World Energy Outlook15 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Official Energy Statistics from the US government11 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Energy Statistics and News from the European Union2 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Annual Energy Review 2006, DOE/EIA-0384(2006)23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by the U.S. Department of Energy's Energy Information Administration (PDF)
• Statistical Review of World Energy 200912 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., annual review by BP
• Energy Export Databrowser31 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.—A visual review of production and consumption trends for individual nations; data from the British Petroleum Statistical Review.
• Google – public data17 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Energy use (kg of oil equivalent per capita)"
• World Energy Consumption Figures22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Two Trends of Energy and Carbon Emissions in the Arab World27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. via Carboun18 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• World Energy Consumption: A Cold war comparison14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• [1]