Dünya Posta Birliği
Union postale universelle (Fransızca)
Universal Postal Union (İngilizce)

Kısaltması	UPU
Kuruluşu	8 Ekim 1874
Türü	Birlik
Yasal durumu	Etkin
Merkezi	Bern, İsviçre
Başkanı	Masahiko Meteko
Websitesi	upu.int

Dünya Posta Birliği (Union postale universelle, Universal Postal Union - UPU), Dünya çapında posta sistemine ek olarak, posta politikaları konusunda üye ülkeler arasında koordinasyonu sağlayan Birleşmiş Milletler ajansıdır. DPB Kongresi, İdare Konseyi (CA), Posta İşletme Konseyi (POC) ve Uluslararası Büro (IB) olmak üzere dört kuruldan oluşur. Fransızca UPU'nun resmi dilidir. İngilizce 1994 yılında çalışma dili olarak eklenmiştir.

Kuruluş ve fonksiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

UPU, 9 Ekim 1874'te 22 ülke tarafından imzalanan ve Bern Anlaşması olarak da bilinen Genel Posta Birliği Anlaşması ile kuruldu. Anlaşma, 1 Ocak 1875'te (Fransa 1 Ocak 1976'da) yürürlüğe girdi. 1878'de Birliğin adı, bugünkü adı olan "Dünya Posta Birliği" ile değiştirildi. UPU, Birleşmiş Milletlerin 1 Temmuz 1948'den beri İhtisas Birimleri'nden biridir. DPB Anayasası (Genel Tüzüğü, Anlaşmayı ve Ayrıntılı Kuralları içerir) her üye ülkenin yetkili makamlarınca onaylanmış bir diplomatik anlaşmadır.

Dünya Posta Birliği Anlaşması'nı kabul eden ülkeler mektup ve diğer posta çeşitlerinin değişiminde tek bir posta sınırı olarak hareket ederler. Ulaşım özgürlüğü bu sınırlar içerisinde garanti altına alınır. Anayasa'ya göre Birliğin amaçları; posta hizmetlerinin gelişmesini ve örgütlenmesini sağlamak, insanlar arasındaki iletişimin geliştirilmesine etkin posta hizmetleri ile katkıda bulunmak; sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda uluslararası iş birliğine katkıda bulunmak, üye ülkelerin talebi üzerine teknik yardımda bulunmaktır.

UPU, 1963 yılından beri; sonradan BM ile Birleşmiş Milletler Kalkınma programını kurmak üzere birleşen, Birleşmiş Milletler Genişletilmiş Teknik Yardım Programına (UNDP) katılmaktadır. 1989 UPU Washington Kongresi, UPU yardımlarının BM Kalkınma Stratejisi Genel Çerçevesi’nde birleştirilmesi için tavsiye kararı almıştır. Uygulamada UPU'nun kendi kaynakları ile yaptığı yardımlar UPU ve alıcı ülkelerle yapılan kalkınma anlaşmaları ile birlikte çok yıllı entegre projelere bağış şeklinde olmaktadır. UPU'nun yardımları tüm posta sektörlerini kapsayan teknik iş birliği sorunlarıyla ilgilidir. UPU teknik yardım faaliyetlerinin ana finansman kaynağı UNDP'dir.

Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Posta Kongresi (olağan olarak 5 yılda bir toplanır), UPU'nun en yetkili karar mercidir. Kongre tüm üye ülkeleri temsilcilerinden oluşmaktadır.

Yıllık olarak toplanan İdare Konsey (CA), 1947 Paris Kongresi tarafından kurulan Yürütme Konseyi'nin yerine, 1994 Seul Kongresi tarafından kurulmuştur. Konsey, Kongre tarafından seçilen 41 üyeden oluşmaktadır. Konsey, Kongrelerin devamını sağlamaktan, kısmen Kongrelerde alınan kararların Kongreler toplana kadar geçen sürede uygunluğunu denetlemekten, çeşitli hükûmetlerin posta politikaları konusundaki sorunlarını, uluslararası gelişmeleri de hesaba katarak değerlendirmekten, zorunlu hizmetlerde genel ilke ve politikaların uygulanmasını ve geliştirilmesini idare etmek, Kongreler arasında stratejik plan değişikliklerini onaylamak, teknik iş birliğinin hükûmetlerarası yönünden, hizmetlerin kalitesini (politika ve ilke olarak) yükseltmekten, dağıtım hizmetleri endüstrisini bir bütün olarak etkileyen uluslararası teknik standartlar anlaşmalarından, bütçeyi onaylanmaktan, Kongreler arasında anlaşmalardaki hükümleri değiştiren tekliflerin onaylanmasını takip etmekten, Uluslararası Büro'nun faaliyetlerinin kontrol edilmesinden, uluslararası ajanslarla ve diğer organlarla yapılan anlaşmalarla ilgili kararlar almaktan sorumludur. İdari Konsey şu bölümlerden oluşmaktadır:

• Komite 1 - Genel Konular ve Birliğin Yapısı
• Komite 2 - Finansman
• Komite 3 - İnsan Kaynakları
• Komite 4 - Hizmetler ve Standartlar (politika ve ilke konuları)
• Komite 5 - Teknik İşbirliği
• Komite 6 - Seül Posta Stratejisi

Posta İşlemleri Konseyi (POC) 1994 Seül Kongresinde, 1957 Ottawa Kongresi nde kurulan Posta İncelemeleri Danışma Konseyi'nin (CCPS) yerine kurulmuştur. POC tüm CCPS faaliyetlerinden de sorumlu olacaktır. Kongre tarafından seçilen 40 üyeden oluşmaktadır. Tüm üye ülkelerdeki posta idarelerini ilgilendiren önemli işlemsel, teknik, ticari, ekonomik ve teknik iş birliği sorunları ile ilgilenmektedir. POC temelde aşağıdaki konularla ilgilenmektedir:

• Komite 1 - Mektup Postası
• Komite 2 - Koli Postası
• Komite 3 - Finansal Posta Hizmetleri
• Komite 4 - Acele Posta Servislerinin Gelişimi
• Komite 5 - Servis Kalitesi
• Komite 6 - Pazarlama
• Komite 7 - Telematik Gelişmeler
• Komite 8 - Modernizasyon
• Komite 9 - Posta Gelişimi ve Seul Posta Stratejisi

Uluslararası Büro, sekreterlik olarak hizmet vermekte ve Birliğin organlarına (Kongre, CA ve POC) idari destek sağlamaktadır.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Dünya Posta Birliği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• UPU resmi web sitesi30 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.