David Urquhart

David Urquhart (1 Temmuz 1805 - 16 Mayıs 1877) veya Urquhart Davut Bey (Batı Çerkesçesi: Уркъухьэрт Даут-бей), 1847'den 1852'ye kadar Parlamento Üyesi olarak görev yapan İskoç diplomat.^[1]

İlk yılları ve ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Braelangwell, Cromarty, İskoçya'da ^[2] doğan Urquhart, dul annesinin gözetiminde Fransa, İsviçre ve İspanya'da eğitim gördü. 1821'de İngiltere'ye döndü ve Oxford'daki St John's Kolejine katılmadan önceki boş geçen bir yılını çiftçilik öğrenerek ve Woolwich, Royal Arsenal'de çalışarak değerlendirdi.^[2] Annesinin mâlî durumu yetersiz olduğu içinklasik eğitimini tamamlayamadı.

1854'te Urquhart, İngiliz-İrlandalı bir aristokrat olan Harriet Angelina Fortescue ^[3] ile evlendi ve üç oğul (biri William, henüz on üç aylıkken öldü; Francis Fortescue Urquhart bir diğeriydi), iki kız sahibi oldu. Diplomatic Review'da Caritas imzasıyla çok sayıda makale yazdı ve 1889'da öldü.^[3]

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Yunanistan ve Türkiye'deki Rol[değiştir | kaynağı değiştir]

1827'de Urquhart, Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda milliyetçi davaya katıldı. Bu süreçte ağır yaralandı. Gelecek 5 yılını İngiliz hükûmetine yazdığı mektuplarla Yunan davasını savunmakla harcadı. 1831'de Sir Stratford Canning'in Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınırı belirlemek için İstanbul'a yaptığı göreve kendisini atadı.

Urquhart'ın başlıca rolü, Sultan II. Mahmud'un yakın danışmanı Koca Mustafa Reşid Paşa'nın desteğini sağlamaktı. Kendisini giderek Türk uygarlığı ve kültürüne çekerken, bölgeye Rus müdahalesi tehdidi karşısında alarma geçti. Urquhart'ın, Türkiye ve Kaynakları'nın yayınlanması da dahil olmak üzere, kampanyası 1833'te bölgeye bir ticaret heyetinin atanmasıyla sonuçlandı.^[2] İstanbul'daki hükûmetle o kadar yakın bir ilişki kurdu ki, Canning'in politikasına karşı Kavalalı Mehmed Ali Paşa'ya karşı Sultan adına İngiliz müdahalesi çağrılarında açık sözlü hale geldi. Palmerston tarafından, kendisini Richard Cobden ile çatışmaya sokan Moskova karşıtı İngiltere, Fransa, Rusya ve Türkiye^[1] adlı broşürü yüzünden geri çağrıldı.

1835'te İstanbul'da büyükelçilik sekreteri olarak atandı^[4] ancak Rusların Çerkesya'daki saldırgan planlarına karşı koymak için talihsiz bir girişim olan Vixen Harekâtı, uluslararası bir krize yol açma tehdidinde bulundu ve 1837'de tekrar geri çağrılmasına neden oldu.

Urquhart'ın pozisyonu koyu bir şekilde Rus karşıtı ve Türk yanlısıydı bu İngiliz siyaseti için zorluklar yarattı. 1830'larda Avrupa'da Rus karşıtı bir koalisyon henüz oluşturulmamıştı. İngiltere, kendisini birdenbire Rusya ile yalnız başına bir askeri çatışma durumunda bulabilirdi. Sonuç olarak, Urquhart Türkiye'den geri çağrıldı ve Rusya ile olan çatışma barış görüşmeleriyle çözüldü.

1835'te Doğu'ya gitmeden önce Portfolio adlı bir süreli yayın kurdu ve ilk sayısında derin bir izlenim bırakan bir dizi Rus devlet gazetesi bastı.^[5]^[6] Urquhart aynı zamanda Sefer Bey Zenaqo ile birlikte son halini verdikleri Çerkes ulusal bayrağının da tasarımcısıydı. Urquhart daha sonra İngiliz dış politikasının başı olan Palmerston'ı Rusya tarafından rüşvet almakla suçladı. Bu görüş, yayınladığı Londra dergilerinde sürekli olarak desteklendi. Yayınlarının düzenli yazarları arasında, Urquhart'ın Palmerston hakkındaki görüşlerini tamamen destekleyen Karl Marx da vardı. Kişisel olarak, Marx'ın kendisi, arkadaşı Engels ile yazışmalarında, Urquhart'ı Palmerston ve Türklere tapma suçlamalarında bir "manyak biçimi" olarak değerlendirdi.^[7]

1838'de Urquhart, Türkiye ve Yunanistan'ı incelediği ve aynı zamanda daha önce Arthur Lumley Davids tarafından yapılmış çalışmalardan yararlandığı Doğunun Ruhu adlı bir kitap yayınladı.^[8]

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

1847'den 1852'ye kadar Parlamentoda Stafford üyesi olarak oturdu ve Lord Palmerston'ın dış politikasına karşı şiddetli bir kampanya yürüttü.^[5]^[6]

Sıhhî reformun dayatılmasına karşıydı ve 1848 Halk Sağlığı Yasası'nın çıkarılmasına şiddetle karşı çıktı.^[9]

Birleşik Krallık'ın Kırım Savaşı'ndaki eylemi, Türkiye'nin diğer güçlerin yardımı olmadan kendi savaşlarını verebilecek konumda olduğunu iddia eden Urquhart öfkeli protestolara yol açtı.^[4] Hükûmete saldırmak için ülke genelinde Urquhartite olarak bilinen "dış ilişkiler komiteleri" kurdu ve 1856'da demir ustası George Crawshay'ın finansmanıyla Free Press'in ^[10] sahibi oldu (1866'da Diplomatic Review adını aldı). Katkıda bulunanlar arasında sosyalist Karl Marx da vardı. !860 yılındaLübnan hakkındaki kitabını yayınladı.^[3]^[6]

Türk hamamının sponsoru[değiştir | kaynağı değiştir]

Urquhart, Türk hamamlarını Büyük Britanya'ya tanıttı.^[3] İrlandalı doktor Richard Barter'ın dikkatini çeken Herkül Sütunları (1850) adlı kitabında bunların kullanımını savundu. Barter onları Cork, Blarney'deki hidroterapi sisteminde tanıttı. Londra, 76 Jermyn Caddesindeki Türk hamamları Urquhart'ın yönetiminde inşa edilmiştir.^[3]^[6]

Daha sonraki yaşamı ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

1864'ten ölümüne kadar, Urquhart'ın sağlığı onu Kıtada yaşamaya zorladı. Cenevre Gölü'nün yanında İsviçre'nin Clarens kentinde yaşadı. Burada enerjisini uluslararası hukuk araştırmalarını teşvik etmeye adadı. 1877'de öldü ve Clarens'te toprağa verildi.^[3]^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Lee, Sidney, (Ed.) (1899). "Urquhart, David". Dictionary of National Biography. 58. Londra: Smith, Elder & Co. ss. 43–45.
^ ^a ^b ^c Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 43
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 45
^ ^a ^b Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "DNBv58" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ ^a ^b Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 44
^ ^a ^b ^c ^d ^e Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Urquhart, David". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 801.
^ Franz Mering. "Karl Marx. His life story." Moscow. Gospolitizdat. 1957. p. 264
^ Urquhart, David (1838). The spirit of the East. Robarts - University of Toronto. London H. Colburn.
^ Urquhart, D (1848) in Hansard, Commons Sitting, 5 May 1848, 98, p717
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Robinson, Gertrude (1920). David Urquhart: some chapters in the life of a Victorian knight-errant of justice and liberty. Oxford: Basil Blackwell. s. xii, 328.
Shifrin, Malcolm (2015). Victorian Turkish Baths. Swindon: Historic England. ISBN 978-1-84802-230-0. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
Taylor, A. J. P. (1957). The trouble makers: dissent over foreign policy, 1792–1939. Londra: Hamish Hamilton. s. 207p.
Taylor, Miles. "Urquhart, David (1805–1877)". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/28017. Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wellcome Kütüphanesi'nde David ve Harriet Urquhart'ın Kağıtları.
Oxford Üniversitesi, Balliol College Arşivleri ve El Yazmaları'ndaki 23 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. David Urquhart Makalelerinin Kataloğu 15 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
David Urquhart, “Lord Palmerston'ın Gerçek Tarihi için Malzemeler”, 1866. 30 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Hansard 1803–2005:

[DNBv583-1] Lee, Sidney, (Ed.) (1899). "Urquhart, David". Dictionary of National Biography. 58. Londra: Smith, Elder & Co. ss. 43–45.

[DNBv58p43-2] Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 43

[DNBv58p452-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 45

[DNBv58-4] Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "DNBv58" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[DNBv58p44-5] Dictionary of National Biography (1899), vol.58, p. 44

[EB19116-6] Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Urquhart, David". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 801.

[7] Franz Mering. "Karl Marx. His life story." Moscow. Gospolitizdat. 1957. p. 264

[8] Urquhart, David (1838). The spirit of the East. Robarts - University of Toronto. London H. Colburn.

[9] Urquhart, D (1848) in Hansard, Commons Sitting, 5 May 1848, 98, p717

[10] "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

David Urquhart nedir?, David Urquhart anlamı nedir?, David Urquhart ne demektir?