David Lynch

David Lynch
David Lynch
Doğum	David Keith Lynch; 20 Ocak 1946 (77 yaşında); Missoula, Montana, ABD
Meslek	Yönetmen ve ressam
Evlilik	Peggy Lynch (1967–1974) ; Mary Fisk (1977–1987) ; Mary Sweeney (2006–2007) ; Emily Stofle (e. 2009)
Çocuk(lar)	Jennifer (d. 1968) ; Austin (d. 1982) ; Riley (d. 1992) ; Lula (d. 2012)
İmza

David Keith Lynch (d. 20 Ocak 1946, Missoula), Amerikalı yönetmen ve ressam.

20 Ocak 1946'da ABD'de doğan Lynch, aynı zamanda tanınmış bir ressamdır. Kendisi pek fazla kullanmasa da mobilya tasarımı da yapar. Pennsylvania Güzel Sanatlar Akademisi ve American Film Institute'de eğitim aldı. 1977 yapımı siyah-beyaz filmi Eraserhead ile tanındı. Dune ve Blue Velvet ile artan başarısı 1990'lı yılların sonunda yönettiği Kayıp Otoban (Lost Highway) ile doruğa ulaşmıştır. Bunu ardından Mulholland Çıkmazı (Mulholland Drive) ve deneysel kısa filmleri geldi.

Filmlerinde kısık sesli gürültüler, çürümüş nesneler, bozulmuş karakterler ve polarize edilmiş karanlık dünyalar kurgulaması ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Kariyeri boyunca aykırı fikirlerini kendine özgü, nesnellikten uzak ve sembolik anlatımıyla cesurca sinema perdesine yansıtan yönetmenin özellikle 2002 sonrasındaki son dönem filmleri, fazla kişisel olmakla eleştirilmiştir.

Film kurgusu ile Andrei Tarkovsky'nin şiirselliğinden ve Michael Haneke'nin gerçekliği arayışından ayrılan Lynch, Amerikan sinemasının en önemli yönetmenlerinden ve Film Noir akımının önde gelen temsilcilerinden biridir. Lynch'in filmlerinde hiçbir şey göründüğü gibi değildir. İşlediği temalar, anlatım tekniği ve sık kullanılan rüya/kâbus sekansları "bilinçdışının yönetmeni" olarak nitelendirilmesine neden olmuş ve eserleri daha çok psikanalitik açıdan incelenmiştir.

David Lynch sineması üzerine analitik bir inceleme sunan, Sloven kültür eleştirmeni Slavoj Zizek 'in, "Gülünç Yücenin Sanatı: David Lynch'in Kayıp Otoban'ı Üzerine" adlı İngilizce yapıtı, Om Yayınevi tarafından Savaş Kılıç'ın çevirisi ile 2001 yılında Türkçe olarak da yayınlanmıştır.

Ödüllerinden Bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

1982: Cesar - En iyi yabancı film, The Elephant Man
1986: Los Angeles Film Critics Association - En iyi yönetmen, Blue Velvet
1986: National Society of Film Critics - En iyi yönetmen, Blue Velvet
1990: Cannes Film Festival - Palme d'Or, Wild at Heart
1991: American Film Institute - Franklin J. Schaffner Alumni Medal
1999: Avrupa Film Ödülü, Straight'in Hikayesi (The Straight Story)

Filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lady Blue Shanghai (2010)
More Things That Happened (2007)
Boat (2007)
Inland Empire (2006)
The Short Films of David Lynch (2002)
Rabbits (2002)
Does That Hurt You? (2002)
Darkend Room (2002)
Mulholland Çıkmazı (2001)
Straight'in Hikayesi (The Straight Story) (1999)
Kayıp Otoban(1997)
Lumière et compagnie (1995)
Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992)
Wild at Heart (1990)
Mavi Kadife (1986)
Dune (1984)
Elephant Man, The (1980)
Eraserhead (1977)
Amputee, The (1974)
Grandmother, The (1970)
Alphabet, The (1968)
Six Figures Getting Sick (1966)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 293. ISBN 975-6511-25-7

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikipedi'nin kardeş projelerinden David Lynch hakkında daha fazla bilgi edinin
	Vikisöz'de alıntılar

Resmi internet sayfası

g t d Cannes Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü
1946-1959	René Clément (1946) René Clément (1949) Luis Buñuel (1951) Christian-Jaque (1952) Jules Dassin / Sergei Vasilyev (1955) Sergey Yutkeviç (1956) Robert Bresson (1957) Ingmar Bergman (1958) François Truffaut (1959)
1960-1979	Yuliya Solntseva (1961) Liviu Ciulei (1965) Sergey Yutkeviç (1966) Ferenc Kósa (1967) Glauber Rocha / Vojtěch Jasný (1969) John Boorman (1970) Miklós Jancsó (1972) Michel Brault / Costa-Gavras (1975) Ettore Scola (1976) Nagisa Ōshima (1978) Terrence Malick (1979)
1980-1999	Werner Herzog (1982) Robert Bresson / Andrey Tarkovski (1983) Bertrand Tavernier (1984) André Téchiné (1985) Martin Scorsese (1986) Wim Wenders (1987) Fernando Solanas (1988) Emir Kusturica (1989) Pavel Lungin (1990) Joel Coen (1991) Robert Altman (1992) Mike Leigh (1993) Nanni Moretti (1994) Mathieu Kassovitz (1995) Joel Coen (1996) Wong Kar-wai (1997) John Boorman (1998) Pedro Almodóvar (1999)
2000-günümüz	Edward Yang (2000) Joel Coen / David Lynch (2001) Im Kwon-taek / Paul Thomas Anderson (2002) Gus Van Sant (2003) Tony Gatlif (2004) Michael Haneke (2005) Alejandro González Iñárritu (2006) Julian Schnabel (2007) Nuri Bilge Ceylan (2008) Brillante Mendoza (2009) Mathieu Amalric (2010) Nicolas Winding Refn (2011) Carlos Reygadas (2012) Amat Escalante (2013) Bennett Miller (2014) Hou Hsiao-hsien (2015) Olivier Assayas / Cristian Mungiu (2016) Sofia Coppola (2017) Pawel Pawlikowski (2018) Jean-Pierre ve Luc Dardenne (2019) Leos Carax (2021) Park Chan-wook (2022) Tran Anh Hung (2023)

g t d Cannes Film Festivali jüri başkanları
1946–1975	Georges Huisman (1946) Georges Huisman (1947) Georges Huisman (1949) André Maurois (1951) Maurice Genevoix (1952) Jean Cocteau (1953) Jean Cocteau (1954) Marcel Pagnol (1955) Maurice Lehmann (1956) André Maurois (1957) Marcel Achard (1958) Marcel Achard (1959) Georges Simenon (1960) Jean Giono (1961) Tetsurō Furukaki (1962) Armand Salacrou (1963) Fritz Lang (1964) Olivia de Havilland (1965) Sophia Loren (1966) Alessandro Blasetti (1967) André Chamson (1968) Luchino Visconti (1969) Miguel Ángel Asturias (1970) Michèle Morgan (1971) Joseph Losey (1972) Ingrid Bergman (1973) René Clair (1974) Jeanne Moreau (1975)
1975–2000	Tennessee Williams (1976) Roberto Rossellini (1977) Alan J. Pakula (1978) Françoise Sagan (1979) Kirk Douglas (1980) Jacques Deray (1981) Giorgio Strehler (1982) William Styron (1983) Dirk Bogarde (1984) Miloš Forman (1985) Sydney Pollack (1986) Yves Montand (1987) Ettore Scola (1988) Wim Wenders (1989) Bernardo Bertolucci (1990) Roman Polanski (1991) Gérard Depardieu (1992) Louis Malle (1993) Clint Eastwood (1994) Jeanne Moreau (1995) Francis Ford Coppola (1996) Isabelle Adjani (1997) Martin Scorsese (1998) David Cronenberg (1999) Luc Besson (2000)
2001–günümüz	Liv Ullmann (2001) David Lynch (2002) Patrice Chéreau (2003) Quentin Tarantino (2004) Emir Kusturica (2005) Wong Kar-wai (2006) Stephen Frears (2007) Sean Penn (2008) Isabelle Huppert (2009) Tim Burton (2010) Robert De Niro (2011) Nanni Moretti (2012) Steven Spielberg (2013) Jane Campion (2014) Joel ve Ethan Coen (2015) George Miller (2016) Pedro Almodóvar (2017) Cate Blanchett (2018) Alejandro González Iñárritu (2019) Spike Lee (2021) Vincent Lindon (2022)

g t d Akademi Onur Ödülü
1928-1950	Warner Bros. / Charlie Chaplin (1928) Walt Disney (1932) Shirley Temple (1934) D. W. Griffith (1935) The March of Time / W. Howard Greene ve Harold Rosson (1936) Edgar Bergen / W. Howard Greene / Museum of Modern Art Film Library / Mack Sennett (1937) J. Arthur Ball / Walt Disney / Deanna Durbin and Mickey Rooney / Gordon Jennings, Jan Domela, Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith, Farciot Edouart, Loyal Griggs, Loren L. Ryder, Harry D. Mills, Louis Mesenkop, Walter Oberst / Oliver T. Marsh and Allen Davey / Harry Warner (1938) Douglas Fairbanks / Judy Garland / William Cameron Menzies / Motion Picture Relief Fund (Jean Hersholt, Ralph Morgan, Ralph Block, Conrad Nagel)/ Technicolor Company (1939) Bob Hope / Nathan Levinson (1940) Walt Disney, William Garity, John N. A. Hawkins ve RCA Manufacturing Company / Leopold Stokowski / Rey Scott / British Ministry of Information (1941) Charles Boyer / Noël Coward / Metro-Goldwyn-Mayer (1942) George Pal (1943) Bob Hope / Margaret O'Brien (1944) Republic Studio, Daniel J. Bloomberg ve Republic Studio Sound Department / Walter Wanger / The House I Live In / Peggy Ann Garner (1945) Harold Russell / Laurence Olivier / Ernst Lubitsch / Claude Jarman Jr. (1946) James Baskett / Thomas Armat, William Nicholas Selig, Albert E. Smith, and George Kirke Spoor / Bill and Coo / Shoeshine (1947) Walter Wanger / Monsieur Vincent / Sid Grauman / Adolph Zukor (1948) Jean Hersholt / Fred Astaire / Cecil B. DeMille / Bisiklet Hırsızları (1949) Louis B. Mayer / George Murphy / The Walls of Malapaga (1950)
1951-1975	Gene Kelly / Rashomon (1951) Merian C. Cooper / Bob Hope / Harold Lloyd / George Mitchell / Joseph M. Schenck / Jeux interdits (1952) 20th Century-Fox Film Corporation / Bell & Howell Company / Joseph Breen / Pete Smith (1953) Bausch & Lomb Optical Company / Danny Kaye / Kemp Niver / Greta Garbo / Jon Whiteley / Vincent Winter / Gate of Hell (1954) Samurai I: Musashi Miyamoto (1955) Eddie Cantor (1956) Society of Motion Picture and Television Engineers / Gilbert M. "Broncho Billy" Anderson / Charles Brackett / B. B. Kahane (1957) Maurice Chevalier (1958) Buster Keaton / Lee de Forest (1959) Gary Cooper / Stan Laurel / Hayley Mills (1960) William L. Hendricks / Fred L. Metzler / Jerome Robbins (1961) William J. Tuttle (1964) Bob Hope (1965) Yakima Canutt / Y. Frank Freeman (1966) Arthur Freed (1967) John Chambers / Onna White (1968) Cary Grant (1969) Lillian Gish / Orson Welles (1970) Charlie Chaplin (1971) Charles S. Boren / Edward G. Robinson (1972) Henri Langlois / Groucho Marx (1973) Howard Hawks / Jean Renoir (1974) Mary Pickford (1975)
1976-2000	Margaret Booth (1977) Walter Lantz / Laurence Olivier / King Vidor / Museum of Modern Art Department of Film (1978) Hal Elias / Alec Guinness (1979) Henry Fonda (1980) Barbara Stanwyck (1981) Mickey Rooney (1982) Hal Roach (1983) James Stewart / National Endowment for the Arts (1984) Paul Newman / Alex North (1985) Ralph Bellamy (1986) Eastman Kodak Company / National Film Board of Canada (1988) Akira Kurosava (1989) Sophia Loren / Myrna Loy (1990) Satyajit Ray (1991) Federico Fellini (1992) Deborah Kerr (1993) Michelangelo Antonioni (1994) Kirk Douglas / Chuck Jones (1995) Michael Kidd (1996) Stanley Donen (1997) Elia Kazan (1998) Andrzej Wajda (1999) Jack Cardiff / Ernest Lehman (2000)
2001-günümüz	Sidney Poitier / Robert Redford (2001) Peter O'Toole (2002) Blake Edwards (2003) Sidney Lumet (2004) Robert Altman (2005) Ennio Morricone (2006) Robert F. Boyle (2007) Lauren Bacall / Roger Corman / Gordon Willis (2009) Kevin Brownlow / Jean-Luc Godard / Eli Wallach (2010) James Earl Jones / Dick Smith (2011) D. A. Pennebaker / Hal Needham / George Stevens Jr. (2012) Angela Lansbury / Steve Martin / Piero Tosi (2013) Jean-Claude Carrière / Hayao Miyazaki / Maureen O'Hara (2014) Spike Lee / Gena Rowlands (2015) Jackie Chan / Lynn Stalmaster / Anne V. Coates / Frederick Wiseman (2016) Charles Burnett / Owen Roizman / Donald Sutherland / Agnès Varda (2017) Marvin Levy / Lalo Schifrin / Cicely Tyson (2018) David Lynch / Wes Studi / Lina Wertmüller (2019) Samuel L. Jackson / Elaine May / Liv Ullmann (2021) Euzhan Palcy / Diane Warren / Peter Weir (2022)

David Lynch nedir?, David Lynch anlamı nedir?, David Lynch ne demektir?