Darwinizm

Darwinizm veya Darwincilik, İngiliz doğa tarihçisi Charles Darwin'in canlıların doğal seçilim yoluyla geliştiğini savunan evrim kuramı.^[1] Darwinizm, tüm organizma ve türlerin varoluş sürecini, bireyin birbiriyle rekabeti, yaşamda kalma ve üreme yeteneklerini artıran küçük, kalıtsal varyasyonlarla tetiklenen "doğal seçilim" ile oluştuğu konusunda yoğunlaşmıştır. Darwinizm, türlerin var oluşunu ve yaşamın kaynağını, çeşitli şekilde anlatan diğer açıklamalar gibi, çeşitli varsayım ve ön kabullerden oluşan bir teoridir.^[2] 1859 yılında Darwin'in Türlerin Kökeni kitabının yayınlanmasından sonra, kendisinden önceki kuramlar üzerinde genel bilimsel kabul görmüştür. Ayrıca yaratılışçılar tarafından bilimsel bir yaklaşımdan ziyade bir ideolojiymişçesine kullanıldığı iddiası vardır.^[3]

Darwin, bunun yanında, Türlerin Kökeni kitabında, bu sürecin doğruluğunun kanıtlanmasının nasıl mümkün olduğunu şu şekilde açıklamıştır: Eğer kuramım doğruysa, türleri birbirine bağlayan sayısız ara-geçiş çeşitleri kesinlikle yaşamış olmalıdır... Bunların yaşamış olduklarının kanıtları da sadece taşıl [fosil] kalıntıları arasında bulunabilir.^[4] Faydalı değişiklikler oluşmadığı sürece doğal seçilim hiçbir şey yapamaz.^[5] Bu zorluklar ve itirazlar şu başlıklar altında sınıflandırılabilir: Birincisi, türler diğer türlerden ince dereceli olarak geldiyse, neden her yerde sayısız ara geçiş biçimi görmüyoruz? Türler bizim gördüğümüz gibi iyi tanımlanmış olmak yerine neden tüm doğa kafa karışıklığı içinde değil? ^[6]^[7]

Biyoloji alanında Darwinizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Cemal Yıldırım, Evrim Kuramı ve Bağnazlık adlı kitabında Darwinizm ile ilgili şunları yazmıştır:^[8]

"Biyolojideki kullanımları içeren "Darwincilik", dar anlamda, doğal seleksiyon düzeneğini vurgulayan görüşün adıdır. Buna göre, tüm canlı türler, organizmaya doğal koşullarda ayıklanmaktan kurtulma ve çoğalma olanağı sağlayıcı varyasyonların doğal seleksiyonuyla gelişir. Darwincilik doğal seleksiyon tezini yoklanması gereksiz, doğruluğu apaçık bir ilke saydığı ölçüde bilimsel bir kuram olmaktan uzaklaşmakta, ideolojik bir öğreti kimliği kazanmaktadır. Ancak hemen belirtmeli ki, bu öğretisel eğilim geçmişte kalmış bir olaydır. Bugünkü anlamıyla "Darwincilik" bilimsel evrim kuramıyla özdeştir."

Sosyal alanda Darwinizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Darwin ırklarla ilgili olarak şunları söylemiştir:

Gelecekte, yüzyıllarla ölçülemeyecek kadar kısa bir zaman sonra, medeni ırklar neredeyse kesinlikle vahşi ırkları dünya çapında yok edecek ve onların yerine geçecektir. Prof. Schaaffhausen'in de belirttiği üzere, insan benzeri maymunların da soyu şüphesiz ki kurutulacaktır. Böylece aradaki fark açılacaktır, zira insan daha medeni bir duruma gelecek, umarız ki sadece beyaz ırk kalacak ve maymun bir babun kadar alçalacak, böylece şu anda bir zenci veya Avustralyalıyla goril arasında var olan yakınlık ortadan kalkacaktır."^[9]

Darwin'in W. Graham'a gönderdiği mektuplardan alınan sözleri:^[10]

"...Doğal seçilim esnasında gerçekleşen mücadelenin, uygarlığın gelişmesine katkısının, sizin kabul etmeye yanaştığınızdan daha fazla olduğunu ve olmaya da devam ettiğini ispat edebilirim. Avrupa milletlerinin daha birkaç yüzyıl önce Türklerin karşısında duramadıklarını hatırlayın, oysa şimdi bunun fikri bile gülünç geliyor! Beyaz ırklar olarak bilinen daha medeni ırklar, varoluş mücadelesinde Türkleri hezimete uğrattılar. Çok da uzak olmayan bir geleceğe baktığımızda, kimbilir daha hangi aşağı ırklar dünyanın dört bir yanında daha yüksek medeni ırklar tarafından elimine (yok) edilecekler..."^[10]

Ayrıca bir Darwinist olan Stephen Jay Gould tartışmaları şu şekilde yorumlamıştır:

"Irkçılıkla ilgili biyolojik argümanlar 1859'dan önce de yaygın olabilir ama evrim teorisinin kabulü ırkçılığın etkinliğini arttırmıştır." ^[11]

Bu sözler bazı darwinizm karşıtı çevrelerce ırkçılık olarak yorumlansa da Darwin ırkçı olmadığını belirtmiştir^{[kaynak belirtilmeli]}. Olaya bir diğer bakış açısı ise, Darwin'in herhangi bir konudaki olumsuz görüşünün bilimsel çalışmalarının değerini azaltmayacağı yönündedir.^[12]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Darwinism." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
^ Bakırcı, Ç. M. (29 Ekim 2014). Darwin'in Evrim Teorisi Nedir, Neler Söyler?. Evrim Ağacı. Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018.
^ Scott, Eugenie C. (2008), "Creation Science Lite: "Intelligent Design" as the New Anti-Evolutionism" (PDF), Godfrey, Laurie R.; Petto, Andrew J. (Ed.), Scientists Confront Creationism: Intelligent Design and Beyond, New York: W. W. Norton, s. 72, ISBN 0-393-33073-7, 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 5 Nisan 2010
^ Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 179
^ Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 189
^ Charles Darwin, The Origin of Species, New York: D. Appleton and Company s. 154, 155
^ Darwin, Charles (Temmuz 2009). "DIFFICULTIES OF THE THEORY". The Origin of Species: By Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (İngilizce). 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
^ Yıldırım, Cemal (1998). Evrim kuramı ve baǧnazlık. Düz. ve gnlş. 2. bs. Ankara: Bilgi. ISBN 975-494-710-4. OCLC 50053278.
^ Darwin, Charles. 1871. The Descent of Man, and selection in relation to sex. London: John Murray. Volume. 1. 1st edition. p 201 Bilimsel ırkçılık [1]
^ ^a ^b “I could show fight on natural selection having done and doing more for the progress of civilisation than you seem inclined to admit. Remember what risk the nations of Europe ran, not so many centuries ago of being overwhelmed by the Turks, and how ridiculous such an idea now is! The more civilised so-called Caucasian races have beaten the Turkish hollow in the struggle for existence. Looking to the world at no very distant date, what an endless number of the lower races will have been eliminated by the higher civilised races throughout the world.” (”The Life and Letters of Charles Darwin”, Francis Darwin, 1. Cilt, 1888. New York D. Appleton and Company, s .285-286)
^ “Biological arguments for racism may have been common before 1859, but they increased by orders of magnitude following the acceptance of evolutionary theory.” Ontogeny and Phylogeny, 1977.
^ "Yaradılışçılar Darwin'i Gölgelemeye çalışırlar" Hakkı Devrim. 18 Mart 2009, Radikal Gazetesi. Erişim 18 Haziran 2009 18

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Darwinizm'in Tanımı13 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Marksizm ve Darvincilik28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Charles Darwin'in kitapları (İngilizce)15 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Charles Darwin'in tüm eserleri (İngilizce)10 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Darwinizm nedir? (İngilizce)11 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Cemal Yıldırım'ın Evrim Kuramı ve Bağnazlık kitabı

[1] "Darwinism." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

[2] Bakırcı, Ç. M. (29 Ekim 2014). Darwin'in Evrim Teorisi Nedir, Neler Söyler?. Evrim Ağacı. Erişim Tarihi: 18 Ekim 2018.

[genie-3] Scott, Eugenie C. (2008), "Creation Science Lite: "Intelligent Design" as the New Anti-Evolutionism" (PDF), Godfrey, Laurie R.; Petto, Andrew J. (Ed.), Scientists Confront Creationism: Intelligent Design and Beyond, New York: W. W. Norton, s. 72, ISBN 0-393-33073-7, 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 5 Nisan 2010

[4] Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 179

[5] Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 189

[6] Charles Darwin, The Origin of Species, New York: D. Appleton and Company s. 154, 155

[cambridge.org-7] Darwin, Charles (Temmuz 2009). "DIFFICULTIES OF THE THEORY". The Origin of Species: By Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (İngilizce). 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.

[8] Yıldırım, Cemal (1998). Evrim kuramı ve baǧnazlık. Düz. ve gnlş. 2. bs. Ankara: Bilgi. ISBN 975-494-710-4. OCLC 50053278.

[9] Darwin, Charles. 1871. The Descent of Man, and selection in relation to sex. London: John Murray. Volume. 1. 1st edition. p 201 Bilimsel ırkçılık [1]

[OrijinalMektup-10] “I could show fight on natural selection having done and doing more for the progress of civilisation than you seem inclined to admit. Remember what risk the nations of Europe ran, not so many centuries ago of being overwhelmed by the Turks, and how ridiculous such an idea now is! The more civilised so-called Caucasian races have beaten the Turkish hollow in the struggle for existence. Looking to the world at no very distant date, what an endless number of the lower races will have been eliminated by the higher civilised races throughout the world.” (”The Life and Letters of Charles Darwin”, Francis Darwin, 1. Cilt, 1888. New York D. Appleton and Company, s .285-286)

[11] “Biological arguments for racism may have been common before 1859, but they increased by orders of magnitude following the acceptance of evolutionary theory.” Ontogeny and Phylogeny, 1977.

[12] "Yaradılışçılar Darwin'i Gölgelemeye çalışırlar" Hakkı Devrim. 18 Mart 2009, Radikal Gazetesi. Erişim 18 Haziran 2009 18

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Biyoloji felsefesi
Temalar	Deneycilik Natüralizm Pragmatizm Redüksiyonizm Holizm Evrimsel taksonomi
Evrim	Adaptasyonizm Darwinizm'e alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Orthogenesis Mutasyonizm Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Darwinizm Evrimsel epistemoloji Teleoloji Evrimsel hayat ağacı
Biyoloji felsefecileri	John Beatty Lindley Darden Daniel Dennett John Dupré Carla Fehr Marjorie Grene Peter Godfrey-Smith James R. Griesemer Paul E. Griffiths David Hull Hans Jonas Philip Stuart Kitcher Tim Lewens Helen Longino Jane Maienschein Roberta Millstein Sandra Mitchell Susan Oyama Alex Rosenberg Michael Ruse Sahotra Sarkar Elliott Sober Kim Sterelny Alfred I. Tauber Francisco Varela Gerard Verschuuren William C. Wimsatt
Biyologlar	Francisco J. Ayala Patrick Bateson Charles Darwin Richard Dawkins Jared Diamond Michael Ghiselin François Jacob Stephen Jay Gould Richard Lewontin Konrad Lorenz Humberto Maturana Ernst Mayr Jacques Monod Denis Noble Joan Roughgarden Rolf Sattler John Maynard Smith Edward O. Wilson Jonas Salk
İlgili	Zihin felsefesi Biyoloji tarihi

g t d Evrimsel biyoloji
Giriş Ana hatlar Evrimsel tarih kronolojisi Yaşamın evrimsel tarihi Dizin
Evrim	Abiyogenez Adaptasyon Adaptif radyasyon Diğerkâmlık Hile yapmak Karşılıklı Baldwin etkisi Kladistik Birlikte evrim Mutualizm Ortak ata Yakınsak evrim Iraksak evrim Yeryüzündeki ilk yaşam Evrimin kanıtları Evrimsel silahlanma yarışı Evrimsel baskı Eksaptasyon Soy tükenmesi Yok oluş Homoloji Son evrensel ortak ata Makro evrim Mikro evrim Uyumsuzluk Adaptif olmayan radyasyon Panspermia Paralel evrim Sinyalizasyon teorisi Handikap ilkesi Türleşme Tür Tür kompleksi Türler sorunu Taksonomi Seçilim birimleri Gen merkezli evrim görüşü
Popülasyon genetiği	Yapay seçilim Biyoçeşitlilik Evrimsel olarak istikrarlı strateji Fisher prensibi Seçilim değeri Kapsayıcı Gen akışı Genetik sürüklenme Akraba seçilimi Ebeveyn yatırımı Ebeveyn-yavru çatışması Mutasyon Popülasyon Doğal seçilim Eşeysel dimorfizm Cinsel seçilim Eş seçimi Sosyal seçilim Trivers-Willard hipotezi Varyasyon
Gelişim	Kanalizasyon Evrimsel gelişim biyolojisi Genetik asimilasyon İnversiyon Modülerlik Fenotipik plastisite
Taksonlara göre evrim	Bakteriler Kuşlar köken Brachiopodalar Yumuşakçalar Kafadan bacaklılar Dinozorlar Balıklar Mantarlar Böcekler Kelebekler Memeliler kediler köpekgiller kurtlar köpekler sırtlangiller yunuslar ve balinalar atlar kangurugiller primatlar insanlar lemurlar deniz inekleri Bitkiler tozlayıcı aracılı Sürüngenler Örümcekler Dört üyeliler Virüsler
Organlara göre evrim	Hücreler DNA Kamçı Ökaryotlar simbiyogenez kromozom endomembran sistemi mitokondri çekirdek plastitler Hayvanlarda göz kıl kulak kemikleri sinir sistemleri beyin
Sürece göre evrim	Yaşlanma ölüm programlanmış hücre ölümü Kuşların uçuşu Biyolojik karmaşıklık Karşılıklı yardımlaşma Renkli görme primatlarda Duygular Empati Etik Gerçek sosyal yaşam Bağışıklık sistemi Metabolizma Tek eşlilik Ahlak Mozaik evrim Çok hücrelilik Eşeyli üreme Gamet farklılaşması/cinsiyetler Yaşam döngüleri/nükleer evreler Çiftleşme tipleri Mayoz Biyolojik cinsiyet belirleme Yılan zehri
Tempo ve biçimler	Tedricilik/Sıçramalı evrim/Sıçramacılık Mikromutasyon/Makromutasyon Üniformitaryanizm/Katastrofizm
Türleşme	Allopatrik Anagenez Katagenez Kladogenez Ortak türleşme Ekolojik Hibrit Ekolojik olmayan Parapatrik Peripatrik Takviye Simpatrik
Tarih	Rönesans ve Aydınlanma Çağı Türlerin transmutasyonu David Hume Tabiî Din Üzerine Diyaloglar Charles Darwin Türlerin Kökeni Paleontoloji tarihi Geçiş fosili Karışmalı kalıtım Mendel genetiği Darwinizmin tutulması Modern evrimsel sentez Moleküler evrimin tarihçesi Genişletilmiş evrimsel sentez
Felsefe	Darwinizm Alternatifler Katastrofizm Lamarkizm Ortogenez Mutasyonizm Sıçramacılık Yapısalcılık Spandrel Teistik Vitalizm Biyolojide teleoloji
Alakalı	Biyocoğrafya Ekolojik genetik Grup seçilimi Kültürel evrim Kültürel grup seçimi İkili kalıtım teorisi Hologenom evrimi teorisi Kayıp kalıtım problemi Moleküler evrim Astrobiyoloji Filogenetik Ağaç Polimorfizm Eobiont Sistematik Transgenerasyonel epigenetik kalıtım
Kategori Commons Vikiproje

Darwinizm nedir?, Darwinizm anlamı nedir?, Darwinizm ne demektir?