Bulgaristan Krallığı

Bulgar Krallığı
Bulgarca: Царство България
Tsarstvo Bılgariya
Bulgaristan Krallığı
Bulgar Krallığı Bulgarca: Царство България; Tsarstvo Bılgariya; Bulgaristan Krallığı
1908-1946
	Bayrak Arma 1927-1946
	Slogan; Бог е с нас (Bog e s nas) ; "Tanrı bizimle"
	Millî marş; Шуми Марица (Şumi Maritsa) ; "Meriç Şırıldar"; Kraliyet marşı; Химн на Негово Величество Царя (Himn na Negovo Veliçestvo Tsarya); "Çar Majestelerinin Marşı"
	II. Dünya Savaşı'nda Bulgaristan İmparatorluğu
Başkent	Sofya
Yaygın dil(ler)	Bulgarca
Hükûmet	Monarşi
Çar
• 1908-1918
• 1908-1918	I. Ferdinand
• 1918-1943	III. Boris
• 1943-1946	II. Simeon
Bakanlar Konseyi Başkanı
• 1908-1911
• 1908-1911	Aleksandar Malinov
• 1944-1946	Kimon Georgiev
Yasama organı	Ulusal Meclis
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	1908
• Kuruluş	5 Ekim 1908
• Yıkılış	15 Eylül 1946
• Balkan Savaşları	1912-1913
• Dağılışı	1946
Yüzölçümü
• Toplam	122,134 km2
Nüfus
• 1915
• 1915	4,580,000
Para birimi	Lev
Öncüller	Ardıllar
	Bulgaristan Prensliği
	Osmanlı İmparatorluğu
Bulgaristan Halk Cumhuriyeti

Bulgaristan Krallığı (Bulgarca: Царство България - Tsarstvo Bılgariya) veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

I. Balkan Savaşı'nın başlatıcısı olmuş ve Balkanlarda etnik bir devlet olmuştu. Ancak II. Balkan Savaşı'nda tek başına kalmış ve Bükreş Antlaşması ile etkinliğini kaybetmiştir. I. Dünya Savaşında İttifak Devletlerinin yanında yer almıştır. Neuilly Antlaşması ile savaştan çekildi. II. Dünya Savaşında Almanya safında savaştı. Dinleri Ortodoksluk ve başkenti Sofya'ydı. 1946 Bulgaristan Krallığı yıkıldı ve Bulgaristan Halk Cumhuriyeti kuruldu.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

1878'de Osmanlı İmparatorluğu'nun otoritesi altında Bulgaristan Prensliği'nin kurulmasına ve 1885'te Doğu Rumeli'nin de Bulgaristan'a katılmasına karşın hala Osmanlı egemenliğinde (özellikle Makedonya ve Trakya'da) önemli ölçüde Bulgar nüfusu bulunuyordu. Bulgaristan özellikle Makedonya'daki Bulgar nüfus üzerinde hak iddia ediyordu. Bununla birlikte yine bir Slav ülkesi olan Sırbistan da Makedon Slavları'nın Sırp olduğunu iddia ediyor ve bölgede hak iddia ediyordu. Yunanistan ise tarihi bağlarından dolayı bölgenin Yunan toprağı olması gerektiğini düşünüyordu. Böylece bölge için I. Dünya Savaşı'na kadar sürecek olan üç taraflı bir mücadele başladı.

1903'te Makedonya'da bir Bulgar isyanı çıktı. Bu isyan Osmanlı ve Bulgaristan'ı savaşın eşiğine getirdi. Ancak savaş yaşanmadı ve taraflar barışı korudu.

Ferdinand; 1908'de Bulgaristan'ı bağımsız, kendini ise Çar ilan etmek için büyük güçler arasındaki mücadelelerden yararlandı. Bağımsızlık ilanını 5 Ekim'de Tırnova'daki Aziz Kırk Şehitler Kilisesi'nde yaptı. Bulgaristan her ne kadar bu tarihten itibaren tam bağımsız olsa da Bulgaristan'ın halihazırda 1878'den beri kendi anayasası, bayrağı, marşı ve ayrı bir dış politikası vardı. Yani Bulgaristan, sultanın otoritesini sadece göstermelik olarak tanıyordu

Ferdinand Birinci ve İkinci Bulgar İmparatorluklarının onuruna "Çar" unvanını aldı. Ancak önceki Bulgar Çarları, ülke dışında imparator olarak adlandırılırken Ferdinand ve onun halefleri kral olarak adlandırıldı. Tırnova Anayasası ise hükümdar unvanı olan "prens" yerine "çar" konularak korundu.

Komünist darbe[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı sırasında sosyal demokrat ve tarımcıların desteklediği eski hükümdar Kimon Georgiev önderliğinde yurt dışında kurulan Anavatan Cephesi, 1944'te askeri darbe ile yönetimi ele geçirdi. Bulgaristan, bu olaydan sonra Mihver Devletleri'nden ayrıldı ve savaştan çekildi. Savaşın sonunda Bulgaristan'ın Güney Dobruca'yı tutmasına izin verilirken Yugoslav ve Yunan topraklarındaki tüm hak iddialarından feragat etti. Savaştan sonra 150,000 Bulgar Batı Trakya'dan Bulgaristan'a sürüldü. Darbeci komünistler yeni kurulan hükûmette küçük bir rol üstlendi. Asıl gücü Sovyet temsilciler oluşturuyordu. Komünist parti, diğer partileri korkutmak amacıyla komünist halk milisleri kurdu.

1 Şubat 1945'teki iktidar değişikliği ardından Naip Prens Kiril, eski Başbakan Bogdan Filov gibi yüzlerce eski rejim yetkilisi savaş suçu işledikleri gerekçesiyle tutuklandı. Haziran ayına kadar Kiril, diğer vekiller, 22 eski bakan ve diğer birçok kişi suçlu bulunup idam edildi. Eylül 1946'de monarşi halk oylaması ile kaldırıldı ve genç Çar Simeon sürgüne gönderildi. Komünist partinin resmen iktidara gelmesi ile Vasil Kolarov cumhurbaşkanı, Dimitrov ise başbakan oldu. 1946'da yapılacağı vadedilen serbest seçimlere hile karıştığını öne süren muhalefet, seçimleri boykot etti. Tarımcılar seçimlerden sonraki rejimle iş birliği yapmayı reddetti ve Haziran 1947'de liderleri Nikola Petkov hükûmet tarafından tutuklandı. Meydana gelen uluslararası protestolara rağmen tutuklanmasından üç ay sonra Eylül 1947'de idam edildi. Bu olay Bulgaristan'daki komünist rejimin nihai kuruluşunun ilanı olarak görülür.