Bira musluğu, fıçı bira musluğu ya da bira makinesi musluğu gibi isimler ile bilinen, özellikle fıçı biradaki biranın serbest kalmasını sağlayan vana ve musluğa verilen isimdir. Ayrıca başka bağlamlarda yine büyük miktardaki biranın, istenen ebatlardaki daha küçük bardaklara servis edilmesini sağlayan valf, vana, tapa ya da fıçı tapaları içinde aynı isim kullanılıyor olabilir. Aslında terim, geleneksel ahşap fıçılarda bulunan vana ya da tapalar için türetilmiştir. Bir musluktan servis edilen bira ise fıçı bira ya da ale (üst mayalama^[1]) olarak bilinir. Ahşap fıçıların yerini günümüzde İngilizce keg adı verilen, alüminyum veya çelikten imal edilen fıçı(ya da varil)lar almıştır. Kullanıldıkları varil ya da fıçıya göre pek çok farklı tür^[2] ya da stilde^[3] bira musluğu bulunmaktadır.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Basınçla dağıtan bar musluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Geleneksel olarak ahşaptan yapılan fakat günümüzde alüminyum ya da çelik gibi malzemelerden üretilen silindir şeklindeki çeşitli ebatları bulunan bar fıçıları, fıçı bira ya da varillerden; karbondioksit (CO₂) gibi (bazen azot (N)) yardımcılarla oluşturulan dış basınç sayesinde, bira çıkarılarak servis edilir. Tüplerden bu çıkarma işlemi esnasında kullanılan izolasyonlu hortumun ucunda kullanılan musluğa (genellikle oldukça dekoratif ürünlerdir) bira musluğu adı verilir. Bu bira musluğunun bağlı bulunduğu hortum, doğrudan silindire (fıçı bira) bağlıdır. Silindirin ağzında bulunan nipele bağlı bir başka hortumdan ise silindire karbondioksit basılır ve bu basınç ile silindirde bulunan bira önce hortuma ve ardından musluğa gelerek servis olur. Sistem doğrudan bu şekilde işlese de; çıkacak biranın soğutulması için serpantin adı verilen soğutucu ile birlikte basınç düşürücü ve manometrelerin yanı sıra adaptörler de, soğuk bira elde eden sistemin çalışması için gereklidirler.^[1]

Basınçla bira dağıtan bar musluğunun dezavantajı, dolum esnasında bardaktaki biranın köpürmesidir. Bunun çözüm yollardan birisi bardağın yan tutularak,^[1] dolumun yavaş yapılması olduğu gibi diğer bir yolu ise bazı basınçlı bira sistemlerinde kullanıldığı şekilde, biranın aşağıdan yukarıya doğru dökülecek düzende musluğun dizayn edilmesidir.^[4]

Taşınabilir fıçı musluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı durumlarda, basınçla dağıtan bar musluğu çeşitli açık hava etkinliği ya da parti gibi alanlara taşınarak kullanılabilir. Bunun gibi durumlar için genellikle barlarda bulunan mermerlere sabit bira musluğu yerine taşınabilir ya da kolay monte edilebilen bira muslukları kullanılır. Geleneksel ahşap fıçılar dışında, fıçı biranın fıçıdan çıkarılabilmesi için oluşturulacak besleyici dış basınç sistemlerinin bir arada bulunması zorunludur. Besleyici dış basınç oluşturabilmek amacıyla, fıçı içerisine hava itmek için el pompaları da kullanılabilir. Ayrıca küçük taşınabilir CO₂ barındıran bira musluğu sistemleri de bulunmaktadır.^[5]

Bira fıçısı musluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Geleneksel yöntemler ile üretilen ve tüketime sunulan bira fıçılarındaki (genellikle ale türü biralar) biraların servis edilmesinde kullanılan tipik musluklardır. Bu tür fıçılardaki biranın serbest bırakılması için yapay bir basınç sistemine gerek bulunmamaktadır. Bu nedenle bira fıçılarının sonuna çakılmış ya da özel olarak bir sistemle hazırlanmış basit açma-kapama muslukları ya da tıpaları bulunur. Bira doğal yerçekimi kuvveti ile doğrudar fıçıdan sunulur. Genellikle festivallerde ve bazı barlarda yalnızca musluk, fıçı olmadan göz önündedir. Eğer fıçı bir mahzende ya da barın deposunda saklanıyorsa; bu durumda fıçıdan biranın çekilmesi ve musluğa gelmesi için çeşitli motor düzenekleri de kullanılabilir. Kullanılan musluklar standark çeşme muslukları şeklinde olabileceği gibi bu amaçla özel olarak da üretilmiş olabilir. Bu bira muslukları pirinçten yapılmış olabileceği gibi paslanmaz çelik, plastik ya da ahşap malzemeden üretilmiş olabilirler.

İskoçya'da, fıçı bira geleneksel olarak yüksek bir musluktan sunulur. Bu fıçı biraların muslukları pirinçten imal edilmiş olup, fıçılarda oluşturulan suni hava basıncı vasıtasıyla çekilerek musluklara getirilir.^[6][7]

Boyutları[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik olarak bira musluklarının boyutları 22 cm (9 inç) ile 33 cm (13 inç) arasında değişebilir. Çoğu musluk mühendislikte kullanılan bir termoplastik olan delrin ile üretilirler.

Muslukların boyutları ise 3/8"-16 UNC (kabaca)'dir. Erkekler ve kadınlar için musluk sapı stilleri bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bira motoru
• Bira kulesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Bira musluğu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.