Beta Canis Majoris

Beta Canis Majoris
	Mirzam'ın konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi; Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0
Takımyıldız	Büyük Köpek
Galaktik enlem (b)	-14,26803976°
Galaktik boylam (l)	226,05984606°
Sağ açıklık (α)	06sa 22d 41,98535s
Dik açıklık (δ)	17° 57′ 21,3073″
Görünür büyüklük (V)	2,0
Görünür büyüklük (B)	1,75
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	B1II/III
U−B renk ölçeği	-0,98
B−V renk ölçeği	-0,23
R−I renk ölçeği	-0,24
Değişen yıldız tipi	BCEP
Astrometri
Dikey hız ()	33,70 ± 0,50 km/s
Özdevinim (μ)	RA: -3,23 ± 0,19 mys/y ; Dec.: -0,78 ± 0,20 mys/y
Iraklık açısı (π)	6,62 ± 0,22 mys
Uzaklık	492 Iy
Mutlak büyüklük (V)	-3,91
Özellikler
Kütle (m)	13,5 ± 0,5 M☉
Yarıçap (r)	9,7 ± 1,3 R☉
Aydınlatma gücü	26.600 L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)	3,79 ± 0,20 cgs
Sıcaklık	23.150 K
Metallik [Fe/H]	0,04 ± 0,10
Dönüş hızı ()	31 ± 5 km/s
Yaş	12,4 ± 0,7 milyon
Katalog belirtmeleri
	Murzim • Mirzam • Mirza • 2 Canis Majoris • HR 2294 • BD −17° 1467 • HD 44743 • SAO 151428 • FK5 243 • HIP 30324 • GC 8223 • CCDM 06227-1757

Beta Canis Majoris (β CMa, β Canis Majoris), Büyük Köpek takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 492 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-tipi mavi-beyaz bir parlak devdir. Takımyıldızında köpeğin ön ayakları konumunda yer alır. Geleneksel isimleri olan Murzim, Al-Murzim veya Mirzam, Arapça Mirzem sözcüğünden (مرزم) gelmektedir ve "haberci" anlamındadır. Bu isim, Sirius'dan önce doğarak onun gelişini haber verdiği için verilmiştir.

Çincede Çince: 軍市 (Çince: Jūn Shì), β Canis Majoris, ν³ Canis Majoris, 15 Canis Majoris, π Canis Majoris, ο¹ Canis Majoris ve ξ¹ Canis Majoris'in oluşturduğu yıldız desenini belirtir.^[9] Ayrıca β Canis Majoris'in kendisi Çince: 軍市一 (Çince: Jūn Shì yī) olarak bilinir.^[10] Bu Çince isimlerden, Kuen She adı ortaya çıkmıştır.^[11]

Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mirzam, takımyıldızının kuzey-batısında köpeğin ön ayakları konumunda yer alır ve yükselimi -17 derecedir. Güney yarımkürede yer alan bir yıldız olmasına rağmen göksel ekvatora yakın olduğundan; Rusya, Kanada ve Grönland'ın aşırı kuzey bölümleri hariç Kuzey yarımküreden de gözlenebilir konumdadır. Ancak, İzlanda ve Kanada'da ufka çok yakın bir konumda görünür.

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mirzam, Beta Cephei türü bir değişen yıldızdır. Parlaklığı, 6 saatlik bir süre içerisinde +1,95 kadir ile +2,0 kadir aralığında değişkenlik gösterir. Bu çok küçük parlaklık değişimi çıplak gözle fark edilemez.^[12] Aslında üç farklı değişim dönemi vardır.^[13] İlk dönem 6,03 saat süreye ve büyüklüğünün binde 4,4 genliğine sahiptir. İkinci dönem 6 saat süreye ve büyüklüğün binde 21 genliğine sahiptir. Nihayet üçüncü dönem 5,73 saat sürer ve büyüklüğün binde 3 genliğine sahiptir.^[13] Dönemler, zaman içerisinde de değişkenlik gösterir gibidir. Örneğin, ilk dönem yavaş yavaş uzuyor ve ikinci dönem de yavaş yavaş kısalıyor gibidir.^[13]

Mirzam'ın kütlesi Güneş'ten 13-14 kat daha fazla^[6] ve yarıçapı Güneş'ten 8-11 kat daha fazladır.^[7] Dış zarfın etkin sıcaklığı yaklaşık olarak 23.150 K'dır ve Güneş'ten çok daha sıcaktır. Yüksek sıcaklıkta yayılan enerji bu B-tipi yıldıza karakteristik mavi-beyaz rengini verir.^[8]^[14] Tahmini yaşı 12 ile 13 milyon yıl arasındadır ve bu kütledeki bir yıldızın dev yıldız haline gelmesi için yeterince uzun süre geçmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "V* bet CMa -- Variable Star of beta Cep type SIMBAD". 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
^ ^a ^b ^c "VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
^ "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "Ashland Astronomy Studio - Mirzam (HIP 30324)". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Mazumdar, A.; Briquet, M.; Desmet, M.; Aerts, C. (Kasım 2006), "An asteroseismic study of the β Cephei star β Canis Majoris", Astronomy and Astrophysics, 459 (2), ss. 589-596, arXiv:astro-ph/0607261 $2, Bibcode:2006A&A...459..589M, doi:10.1051/0004-6361:20064980
^ ^a ^b ^c ^d Hubrig, S.; Briquet, M.; Schöller, M.; De Cat, P.; Mathys, G.; Aerts, C. (Haziran 2006), "Discovery of magnetic fields in the βCephei star ξ1 CMa and in several slowly pulsating B stars*", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, 369 (1), ss. L61-L65, arXiv:astro-ph/0604283 $2, Bibcode:2006MNRAS.369L..61H, doi:10.1111/j.1745-3933.2006.00175.x
^ ^a ^b Zorec, J.; Cidale, L.; Arias, M. L.; Frémat, Y.; Torres, A. F.; Martayan, C.; Muratore, M. F. (Temmuz 2009), "Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff", Astronomy and Astrophysics, 501 (1), ss. 297-320, Bibcode:2009A&A...501..297Z, doi:10.1051/0004-6361/200811147
^ (Çince) 中國星座神話, yazar 陳久金. yayınlayan 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
^ (Çince) 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 30 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hong Kong Space Museum. 23 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir.
^ Allen, Richard Hinckley (1899), Star-names and their meanings, G. E. Stechert, ss. 129-130, 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Aralık 2013
^ Kaler, James B., "MIRZAM (Beta Canis Majoris)", Stars, University of Illinois, 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ocak 2012
^ ^a ^b ^c R. R. Shobbrook (2006). "Photometric studies of three multiperiodic β Cephei stars: β CMa, 15 CMa and KZ Mus". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 369. ss. 171-181. Erişim tarihi: 26 Ocak 2010.
^ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, 21 Aralık 2004, 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Ocak 2012

[anderson-1] "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.

[simbad-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "V* bet CMa -- Variable Star of beta Cep type SIMBAD". 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.

[vizier-3] "VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.

[alcyone-4] "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.

[astrostudio-5] "Ashland Astronomy Studio - Mirzam (HIP 30324)". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2013.

[aaa459_2_589-6] Mazumdar, A.; Briquet, M.; Desmet, M.; Aerts, C. (Kasım 2006), "An asteroseismic study of the β Cephei star β Canis Majoris", Astronomy and Astrophysics, 459 (2), ss. 589-596, arXiv:astro-ph/0607261 $2, Bibcode:2006A&A...459..589M, doi:10.1051/0004-6361:20064980

[mnras369_1_L61-7] Hubrig, S.; Briquet, M.; Schöller, M.; De Cat, P.; Mathys, G.; Aerts, C. (Haziran 2006), "Discovery of magnetic fields in the βCephei star ξ1 CMa and in several slowly pulsating B stars*", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, 369 (1), ss. L61-L65, arXiv:astro-ph/0604283 $2, Bibcode:2006MNRAS.369L..61H, doi:10.1111/j.1745-3933.2006.00175.x

[aaa501_1_297-8] Zorec, J.; Cidale, L.; Arias, M. L.; Frémat, Y.; Torres, A. F.; Martayan, C.; Muratore, M. F. (Temmuz 2009), "Fundamental parameters of B supergiants from the BCD system. I. Calibration of the (λ_1, D) parameters into Teff", Astronomy and Astrophysics, 501 (1), ss. 297-320, Bibcode:2009A&A...501..297Z, doi:10.1051/0004-6361/200811147

[9] (Çince) 中國星座神話, yazar 陳久金. yayınlayan 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.

[10] (Çince) 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 30 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hong Kong Space Museum. 23 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir.

[allen1899-11] Allen, Richard Hinckley (1899), Star-names and their meanings, G. E. Stechert, ss. 129-130, 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Aralık 2013

[kaler-12] Kaler, James B., "MIRZAM (Beta Canis Majoris)", Stars, University of Illinois, 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ocak 2012

[Shobbrook-13] R. R. Shobbrook (2006). "Photometric studies of three multiperiodic β Cephei stars: β CMa, 15 CMa and KZ Mus". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 369. ss. 171-181. Erişim tarihi: 26 Ocak 2010.

[csiro-14] "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, 21 Aralık 2004, 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 16 Ocak 2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0
Mirzam'ın konumu (kırmızı daire içinde)
Takımyıldız	Büyük Köpek
Galaktik enlem ( $b$ )	-14,26803976^[1]°
Galaktik boylam ( $l$ )	226,05984606^[1]°
Sağ açıklık ( $α$ )	06^sa 22^d 41,98535^s^[2]
Dik açıklık ( $δ$ )	17° 57′ 21,3073″^[2]
Görünür büyüklük (V)	2,0^[2]
Görünür büyüklük (B)	1,75^[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	B1II/III^[2]
U−B renk ölçeği	-0,98^[3]
B−V renk ölçeği	-0,23^[3]
R−I renk ölçeği	-0,24^[3]
Değişen yıldız tipi	BCEP^[4]
Astrometri
Dikey hız ( $v_{r}$ )	33,70 ± 0,50^[2] km/s
Özdevinim ( $μ$ )	RA: -3,23 ± 0,19^[5] mys/y Dec.: -0,78 ± 0,20^[5] mys/y
Iraklık açısı ( $π$ )	6,62 ± 0,22^[5] mys
Uzaklık	492^[5] Iy
Mutlak büyüklük (V)	-3,91^[1]
Özellikler
Kütle ( $m$ )	13,5 ± 0,5^[6] `M`_☉
Yarıçap ( $r$ )	9,7 ± 1,3^[7] `R`_☉
Aydınlatma gücü	26.600^[7] L_⊙
Yüzey kütle çekimi (log $g$ )	3,79 ± 0,20^[7] cgs
Sıcaklık	23.150^[8] K
Metallik [Fe/H]	0,04 ± 0,10^[6]
Dönüş hızı ( $v_{\mathrm {e} }\cdot \sin i$ )	31 ± 5^[6] km/s
Yaş	12,4 ± 0,7^[6] milyon
Katalog belirtmeleri
Murzim • Mirzam • Mirza • 2 Canis Majoris • HR 2294 • BD −17° 1467 • HD 44743 • SAO 151428 • FK5 243 • HIP 30324 • GC 8223 • CCDM 06227-1757

Beta Canis Majoris nedir?, Beta Canis Majoris anlamı nedir?, Beta Canis Majoris ne demektir?

Beta Canis Majoris nedir?, Beta Canis Majoris anlamı nedir?, Beta Canis Majoris ne demektir?

Beta Canis Majoris

Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]