Beksaroten

Beksaroten
Klinik verisi
Ticari adlar	Targretin
AHFS/Drugs.com	Monografi
MedlinePlus	a608006
Lisans veri	US FDA: Bexarotene ;
Uygulama; yolu	Oral ve topikal
ATC kodu	L01XX25 (DSÖ) ;
Hukuki durum
Hukuki durum	AU: S4 (Yalnızca reçeteyle); UK: POM (Yalnızca reçeteyle); US: Yalnızca ℞ ;
Farmakokinetik veri
Protein bağlanma	>99%
Metabolizma	Hepatik (CYP3A4-mediated)
Eliminasyon yarı ömrü	7 saat
Boşaltım	Ana ilaç ve metabolitler öncelikle hepatobiliyer sistemden elimine edilir. İdrarla % 1'den azı değişmeden atılır.
Tanımlayıcılar
	IUPAC adı 4-[1-(5,6,7,8-tetrahidro-3,5,5,8,8-pentametil-2-naftalenil)etenil]benzoik asit;
CAS Numarası	153559-49-0 ;
PubChem CID	82146;
IUPHAR/BPS	2807;
DrugBank	DB00307 ;
ChemSpider	74139 ;
UNII	A61RXM4375 ;
KEGG	D03106;
ChEBI	CHEBI:50859 ;
ChEMBL	ChEMBL1023 ;
CompTox Bilgi Paneli (EPA)	DTXSID1040619 ;
ECHA Bilgi Kartı	100.206.790
Kimyasal ve fiziksel veriler
Formül	C24H28O2
Mol kütlesi	348.478
3D model (JSmol)	İnteraktif görüntü;
	SMILES O=C(O)c1ccc(cc1)C(/c2c(cc3c(c2)C(CCC3(C)C)(C)C)C)=C;
	InChI InChI=1S/C24H28O2/c1-15-13-20-21(24(5,6)12-11-23(20,3)4)14-19(15)16(2)17-7-9-18(10-8-17)22(25)26/h7-10,13-14H,2,11-12H2,1,3-6H3,(H,25,26) ; Key:NAVMQTYZDKMPEU-UHFFFAOYSA-N ;

Beksaroten, (ticari adı: Bexgratin) kutanöz T hücre lenfoma (KTHL) için bir tedavi olarak kullanılmak üzere ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA)(1999'un sonlarında) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) (2001'in başında) tarafından onaylanmış bir antineoplastik (anti-kanser) ilaçtır.^[1] Üçüncü jenerasyon retinoiddir.

Sentezi[değiştir | kaynağı değiştir]

^[2]

Tıbbi kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Beksaroten en az bir sistemik tedaviye dirençli erişkin hastalarda ileri evre (EORCT evre IIB, III, IV) kutanöz T-hücreli lenfomanın cilt bulgularının tedavisinde endikedir.Beksaroten tedavisi sadece KTHL hastalarının tedavisinde tecrübeli doktorlar tarafından başlatılmalı ve sürdürülmelidir.^[3]

Kontrendikasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilinen kontrendikasyonlar şunlardır:^[4]

Aktif maddeye veya preparat(lar)daki yardımcı maddelere karşı aşırı duyarlılık.
Gebelik ve emzirme
Etkin doğum kontrol önlemleri almayan çocuk sahibi olma potansiyeli olan kadınlar
Pankreatitin geçmişi olanlar
Kontrolsüz hiperkolesterolemi
Kontrolsüz hipertrigliseridemi
Hipervitaminoz A
Tiroid hastalığı
Karaciğer yetmezliği
Devam eden sistemik enfeksiyon

Yan etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel olarak en sık görülen yan etkiler, deri reaksiyonları (çoğunlukla kaşıntı ve döküntüler), lökopeni, baş ağrısı, halsizlik, tiroid anomalileri ve hiperkolesterolemi (yüksek kan kolesterolü) ve hiperlipidemi gibi kan lipid anomalileridir.^[4]^[5]^[6]^[7]

Etkileşimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Plazma konsantrasyonu, ketokonazol gibi CYP3A4 inhibitörleri ile eş zamanlı tedavi ile arttırılabilir.^[4] Ayrıca CYP3A4'ü indükleyebilir ve bu nedenle siklofosfamit gibi CYP3A4 substratları plazma konsantrasyonlarının azalmasına neden olabilir.^[4] Aynı şekilde, greyfurt suyunun tüketimi, beksarotenin plazma konsantrasyonlarını artırabilir, dolayısıyla potansiyel olarak terapötik etkilerini değiştirebilir.^[4]

Etki mekanizması[değiştir | kaynağı değiştir]

Beksaroten biyolojik etkisini seçici bağlanması ve üç retinoid X reseptörünün (α, β ve γ) aktivasyonu ile gösteren sentetik bir bileşiktir. Bir kez etkinleştirildiğinde, bu reseptörler hücre farklılaşması ve çoğalması, apoptoz ve insülin duyarlılığı gibi süreçleri düzenleyen transkripsiyon faktörleri olarak işlev görürler. Retinoid X reseptörlerinin hücresel fonksiyonlarda ve fizyolojide önemli olan çeşitli reseptör ortakları ile birlikte heterodimerler oluşturma yeteneği beksarotenin biyolojik aktivitesinin retinoik asit reseptörlerini aktive eden bileşiklerinkinden daha farklı olduğunu gösterir.^[3]

İn vitro olarak, beksaroten hematopoietik ve skuamöz hücre kökenli tümör hücre dizilerinin büyümesini inhibe eder. İn vivo olarak beksaroten bazı hayvan türlerinde, tümör gerilemesine neden olur ve diğerlerinde tümörün indüksiyonunu önler. Ancak, kutanöz T-hücreli lenfoma (KTHL) tedavisinde beksarotenin etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir.^[3]

Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Beksaroten katı, beyaz bir tozdur. Suda az çözünürdür; çözünürlüğünün yaklaşık 10-50 µM olduğu tahmin edilmektedir. 65 mg/mL DMSO'da ve ısıtıldığında 10 mg/mL etanol içinde çözünür.^[8]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

SRI International ve La Jolla Kanser Araştırma Vakfı (şimdi Sanford-Burnham Tıbbi Araştırma Enstitüsü) ilaca yönelik işbirliği yaptı ve patentini aldılar.^[9]

Beksarotenin geliştiricisi, San Diego biyoteknoloji şirketi Ligand Pharmaceuticals, 1999 yılında ilaç onayı için (Targretin markasıyla) FDA'ya başvurdu.^[10] FDA 29 Aralık 1999'da beksaroteni onayladı.^[11]

Japon ilaç şirketi Eisai 2006 yılında Targretin ve diğer üç kanser karşıtı ürünü satın aldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde, ilacın patentleri 2016 yılında sona erdi.^[10] In the Amerika Birleşik Devletleri, patents on the drug expire in 2016.^[10]

29 Mart 2001'de EMA onayı aldı.^[12]

Erken evre preklinik çalışmalar, beksarotenin amiloid plakları azalttığını ve zihinsel fonsiyonların iyileştiğini ileri sürse de, müteakip çalışmalar çelişkili sonuçlar vermiştir.^[13]^[14]^[15]^[16]^[17]^[18]^[19]

Toksikoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

H ve P İfadeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız: H ve P ifadeleri

H ibareleri: (302-315-319-335)^[20]
P ibareleri: (261-280-305+351+338-304+340-362-301+312-312-405-403+233-501)^[20]

LD50 değerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıçan: >1500 mg·kg⁻¹oral^[21]
Köpek: >720 mg·kg⁻¹oral^[21]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Gniadecki, R; Assaf, C; Bagot, M; Dummer, R; Duvic, M; Knobler, R; Ranki, A; Schwandt, P; Whittaker, S (2007). "The optimal use of bexarotene in cutaneous T-cell lymphoma". British Journal of Dermatology. 157 (3). ss. 433-40. doi:10.1111/j.1365-2133.2007.07975.x. PMID 17553039.
^ Şablon:Patent
^ ^a ^b ^c "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.
^ ^a ^b ^c ^d ^e "Targretin Capsules - Summary of Product Characteristics". electronic Medicines Compendium. Eisai Ltd. 4 Nisan 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.
^ "TARGRETIN (BEXAROTENE) CAPSULE [CARDINAL HEALTH]". DailyMed. Cardinal Health. Mart 2006. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.
^ Chabner, B; Knollman, B (2010). Goodman and Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (12.12yazar1=Brunton, L bas.). New York: McGraw-Hill Professional. ISBN 978-0-07-162442-8. Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
^ "Targretin (bexarotene) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2014.
^ "Bexarotene MSDS". LC Labs. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.
^ "Lymphoma Treatment: Targretin® (bexarotene)". Timeline of Innovation. SRI International. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
^ ^a ^b ^c Vinluan, Frank (12 Ekim 2011). "Generic cancer drug from Banner aims to take on Eisai's Targretin". MedCity News. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2012.
^ "Bexarotene". Drugs.com. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.
^ "Targretin : EPAR - Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Eisai Ltd. 3 Nisan 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.
^ Cramer, P. E.; Cirrito, J. R.; Wesson, D. W.; Lee, C. Y. D.; Karlo, J. C.; Zinn, A. E.; Casali, B. T.; Restivo, J. L.; Goebel, W. D.; James, M. J.; Brunden, K. R.; Wilson, D. A.; Landreth, G. E. (2012). "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models". Science. 335 (6075). ss. 1503-1506. doi:10.1126/science.1217697. PMC 3651582 $2. PMID 22323736.
^ MedicalXpress (9 Şubat 2012). "FDA-approved drug rapidly clears amyloid from the brain, reverses Alzheimer's symptoms in mice". MedicalXpress. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2012.
^ Fitz, N. F.; Cronican, A. A.; Lefterov, I.; Koldamova, R. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1235809.
^ Price, A. R.; Xu, G.; Siemienski, Z. B.; Smithson, L. A.; Borchelt, D. R.; Golde, T. E.; Felsenstein, K. M. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1234089.
^ Tesseur, I.; Lo, A. C.; Roberfroid, A.; Dietvorst, S.; Van Broeck, B.; Borgers, M.; Gijsen, H.; Moechars, D.; Mercken, M.; Kemp, J.; d'Hooge, R.; De Strooper, B. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1233937.
^ Veeraraghavalu, K.; Zhang, C.; Miller, S.; Hefendehl, J. K.; Rajapaksha, T. W.; Ulrich, J.; Jucker, M.; Holtzman, D. M.; Tanzi, R. E.; Vassar, R.; Sisodia, S. S. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1235505.
^ "Anti-Cancer Drug Reverses Alzheimer's Disease In Mice". Medical News Today. 25 Mayıs 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.
^ ^a ^b ^c Şablon:Alfa
^ ^a ^b "Material Safety Data Sheet - LC Laboratories Cat. No. B-2422". 8 Kasım 2008. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.

[pmid17553039-1] Gniadecki, R; Assaf, C; Bagot, M; Dummer, R; Duvic, M; Knobler, R; Ranki, A; Schwandt, P; Whittaker, S (2007). "The optimal use of bexarotene in cutaneous T-cell lymphoma". British Journal of Dermatology. 157 (3). ss. 433-40. doi:10.1111/j.1365-2133.2007.07975.x. PMID 17553039.

[2] Şablon:Patent

[Kocak-3] "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.

[EMC-4] "Targretin Capsules - Summary of Product Characteristics". electronic Medicines Compendium. Eisai Ltd. 4 Nisan 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.

[DM-5] "TARGRETIN (BEXAROTENE) CAPSULE [CARDINAL HEALTH]". DailyMed. Cardinal Health. Mart 2006. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.

[GG-6] Chabner, B; Knollman, B (2010). Goodman and Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (12.12yazar1=Brunton, L bas.). New York: McGraw-Hill Professional. ISBN 978-0-07-162442-8. Yazar eksik |soyadı1= (yardım)

[MSR-7] "Targretin (bexarotene) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2014.

[8] "Bexarotene MSDS". LC Labs. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.

[9] "Lymphoma Treatment: Targretin® (bexarotene)". Timeline of Innovation. SRI International. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.

[medcity-10] Vinluan, Frank (12 Ekim 2011). "Generic cancer drug from Banner aims to take on Eisai's Targretin". MedCity News. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2012.

[Drugs-11] "Bexarotene". Drugs.com. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.

[EMA-12] "Targretin : EPAR - Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Eisai Ltd. 3 Nisan 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2014.

[13] Cramer, P. E.; Cirrito, J. R.; Wesson, D. W.; Lee, C. Y. D.; Karlo, J. C.; Zinn, A. E.; Casali, B. T.; Restivo, J. L.; Goebel, W. D.; James, M. J.; Brunden, K. R.; Wilson, D. A.; Landreth, G. E. (2012). "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models". Science. 335 (6075). ss. 1503-1506. doi:10.1126/science.1217697. PMC 3651582 $2. PMID 22323736.

[MedicalXpress-14] MedicalXpress (9 Şubat 2012). "FDA-approved drug rapidly clears amyloid from the brain, reverses Alzheimer's symptoms in mice". MedicalXpress. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2012.

[15] Fitz, N. F.; Cronican, A. A.; Lefterov, I.; Koldamova, R. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1235809.

[16] Price, A. R.; Xu, G.; Siemienski, Z. B.; Smithson, L. A.; Borchelt, D. R.; Golde, T. E.; Felsenstein, K. M. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1234089.

[17] Tesseur, I.; Lo, A. C.; Roberfroid, A.; Dietvorst, S.; Van Broeck, B.; Borgers, M.; Gijsen, H.; Moechars, D.; Mercken, M.; Kemp, J.; d'Hooge, R.; De Strooper, B. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1233937.

[18] Veeraraghavalu, K.; Zhang, C.; Miller, S.; Hefendehl, J. K.; Rajapaksha, T. W.; Ulrich, J.; Jucker, M.; Holtzman, D. M.; Tanzi, R. E.; Vassar, R.; Sisodia, S. S. (2013). "Comment on "ApoE-Directed Therapeutics Rapidly Clear β-Amyloid and Reverse Deficits in AD Mouse Models"". Science. 340 (6135). s. 924. doi:10.1126/science.1235505.

[19] "Anti-Cancer Drug Reverses Alzheimer's Disease In Mice". Medical News Today. 25 Mayıs 2013. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.

[Alfa-20] Şablon:Alfa

[msds-21] "Material Safety Data Sheet - LC Laboratories Cat. No. B-2422". 8 Kasım 2008. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

g t d Retinoidler
Birinci nesil retinoidler	• Retinol (Vitamin A₁) • Retinal (retinaldehit) • Tretinoin (all-trans-retinoik asit) • İzotretinoin (13-cis-retinoik asit) • Alitretinoin (9-cis-retinoik asit)
İkinci nesil retinoidler	• Etretinat • Asitretin
Üçincü nesil retinoidler	• Adapalen • Beksaroten • Tazaroten

Beksaroten nedir?, Beksaroten anlamı nedir?, Beksaroten ne demektir?