Bayramilik nedir?, Bayramilik anlamı nedir?, Bayramilik ne demektir?

Alevîlik
Makale serilerinden
İnanç Allah • Muhammed • Hak-Muhammed-Ali • Muhammed-Ali • Kur'an • İslâm Peygamberleri • Nefesler • Dört Kapı Kırk Makam • Şeriat • Tarikat • Hakikat • Marifet • Tâkıyye • Tevella • Teberru • Nûr • Vahdet-i Vücud • Keşf • Nefis • İhsan
On İki İmam 1. Ali • 2. Hasan • 3. Hüseyin • 4. Zeynel Abidin • 5. Muhammed el-Bakır • 6. Cafer-i Sadık • 7. Musa el-Kâzım • 8. Ali er-Rıza • 9. Muhammed el-Cevâd • 10. Ali el-Hadî • 11. Hasan el-Askeri • 12. Muhammed Mehdi
Önderler Hatice • Fatıma Zehra • Ali • Hasan bin Ali • Hüseyin bin Ali • Ehli Beyt • 14 Masum-u Pak • Yediler • 17 Kemerbest • Kırklar
Etkin kişiler Hızır • Veysel Karani • Salmân-ı Fârisî • Câbir bin Hayyan • Z'ûl-Nûn el-Mısrî • Ebâ Yezîd-i Bistâmî • El-Hallac • Ebu'l Vefâ • Ebû’l Hasan Kharakânî • Yusuf Hemedani • Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev • Ahmed Yesevî • Ahmed Er Rufai • Abdülkâdir Geylânî • Kutb'ûd-Dîn Haydar • Muhyiddin İbn Arabi • Ahi Evran • Hacı Bektaş-ı Veli • Mevlâna Celâleddîn • Hacı Bayram-ı Veli • Sadreddin Konevî • Tac'ed-Dîn Zahid Gilani • Baba İlyas • Sarı Saltık Baba • Barak Baba • Taptuk Emre • Yunus Emre • şık Paşa • Safiyüddin İshak • Karaca Ahmet • Sadreddin Musa • Abdal Musa • Nesîmî • Şah Ni'metullah Velî (Nûr'ed-Dîn Kirmanî) • Şeyh Cüneyt • Şeyh Haydar • Sultan Ali • Hatai • Kaygusuz Abdal • Balım Sultan • Gül Baba • Pir Sultan Abdal • Fuzûlî • Kul Himmet • Virani • Yedi Ulu Ozan • Nurbakşî • Galibî
Tarihi Emevîler • Ebû Müslim El-Horasanî • Babek Ayaklanması • Babek Hürremi • Abbâsîler • Alavîler • Fatımîler • İlhanlılar • Baba İshak ayaklanması • Baba İshak • Şeyh Bedreddin • Börklüce Mustafa • Osmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmü • Şah Kulu Baba Tekeli isyanı • Şah Kulu • Çaldıran Muharebesi • Yavuz Sultan Selim • Celâlî ayaklanmaları • Baba Zünnun İsyanı • Kalender Çelebi İsyanı • Kalender Çelebi • Abaza Mehmed Paşa • Kuyucu Murat Paşa • Safev’îyye • Safevîler • Avşarlar • Kaçarlar • Bektâş’îyye • Vaka-i Hayriye • II. Mahmud • 1830 Yezidi İsyanı • Dersim ayaklanmaları • Nuri Dersimi • Koçgiri İsyanı • Seyit Rıza • Dersim katliamı • Maraş katliamı • Çorum katliamı • Sivas katliamı
İbâdet Cem • Cemevi • Semah • Cuma Namazı • Dua • Oruç • Zekât • Kurban • Adak • Mevlit • Keramet • Ziyaret • Musâhip • Düşkünlük
Dinî günler Mevlut Kandili • Regaip Kandili • Miraç Kandili • Berat Kandili • Kadir Gecesi • Ramazan Bayramı • Kurban Bayramı • Aşure Günü • Nevruz • Hıdırellez • Hızır Orucu • Muharrem orucu • 26-28 Ramazan / Kadir orucu • Masum-u Pak Orucu • Gadir Hum Bayramı • Hacı Bektaş-ı Veli Anma Törenleri
Tarîkat • A) İslâmî-Sufi/Tasavvufî Kökenliler • 1) Alavîler • Horasan Melametîliği • Kalenderîlik • Haydarîlik • Nakşibendiye • Mevlevîlik • Yesevilik • Bektâşîlik • Ahilik • 2) Kadiriye • Nimetullahîlik • Nurbakşîlik • Rufailik • Galibilik • 3) Zahidiyye • Halvetiyye • Bayramiyye • Halvetiye • Safeviyye • Kızılbaşlar • Çepniler • Tahtacılar • B) Hürremîyye (Kızıl-Giyinenler) • 1) Celâlîyye • 2) Vefâîyye • Babailer • Baba İlyasçılar • Baba İshakçılar • Barak Babacılar • Hurûfîyye (Dîn) • Dedebabalık • Ali’îyye • Harabat’îyye • Nûktâvîlik • C) Nusayrîyye (Arap Aleviliği) (Din) • 1) Haydariyye • 2) Şemsiyye / Şimaliyye • 3) Kameriyye / Kilaziyye • 4) Gaybiyye • D) Yezdânizm (Kürt Alevîliği) • 1) Yâresân (Yarsanizm) • 2) Yezidi (Ezidilik) (Dîn) • 3) Çınarcılık (Işık Alevîliği)
Hizipler ve İ'tikadî mezhepler Sünnîlik • Şiîlik • Haricîlik • Bâtınîlik
Diğer etkileşim grupları Melâmîlik • Kalenderîlik • Yesevîlik • Kadirilik • Rufailik • Haydarîlik Mevlevîlik •Halvetiyye • Ekberilik • Bayramiye • Bektâşîlik • hiler • Nimetullahîlik • Halvetiye • Çepniler • Tahtacılar • Galibilik • Nurbakşîlik • Vefâîlik • Bâbâîlik • İsmailîlik • Nizarîlik • Safeviyye • Kızılbaş • Celâl’îyye • Hurûf’îyye • Bâtınîlik • Dedebabalık • Ali’î • Harabat’î • Nusayr’îyye • Dûrz’îyye • Bâbîlik • Bahâîlik • Kürt Alevîleri • Yâresânîlik • Êzîdîlik • Yezdânizm • Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği • Zerdüşt • Mazdaizm • Zurvanizm • Kabbala • Mazdekçilik • Işıkçılık • Luvî mitolojisi • Mani dini • Sâbiîlik • Gnostisizm • Şamanizm • Şaman • Tengricilik • Panenteizm • Nebatiler
g t d

Bayramilik veya Bayramiyye Tarikatı, kurucusu Hacı Bayram-ı Veli'nin (1352-1429) adına izafeten Bayramîyye Tarikatı olarak tanınmıştır. Hacı Bayram-ı Veli'nin, hocası Safev’îyye şeyhi Hoca Alâ ed-Dîn Ali Erdebilî’nin talebelerinden Şeyh Hâmid Hâmid’ûd-Dîn-i Veli'nin Aksaray'da ölümünden sonra Ankara'ya dönüp irşâd fa'aliyetlerine başladığı 1412 tarihi, ilk Türk tarikatı^[1] olan Bayramiye’nin kuruluşu olarak kabul edilir.

Bayramîyye Tarikatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayramiyye tarikatı; Hacı Bayram-ı Veli tarafından Halvetiyye ve Nakşibendiye'nin Ekberî sufi düşünce tarzı altında harmanlanarak birleştirilmesi ile kurulmuş bir tasavvuf yoludur.

İlkeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarikatta üç temel unsur vardır. Bunlar Cezbe, Muhabbet, Sırr-ı İlahî olarak sıralanırlar.

Kulun Allah’a doğru aşk ile çekilmesine Cezbe, Allah’ın kulu kulun da Allah’ı sevmesine Muhabbet denir. Bayramilikte bu ikisini elde eden mürid ilahî sırrı elde etmek için çaba gösterir.

Her tarikatın kendisine özel bir başlığı (takke) bulunur ki bu başlığa Tac denir. Bayrami tarikatının tacı beyaz renkli, altı dilimli olup tam tepesinde beyaz keçeden birbiri içinde üç daire bulunurdu. Buna gül adı verilirdi. Bu başlığın üzerine yeşil renkli sarık sarılırdı.

Günümüzde devam etmemekle birlikte, etkileri Aziz Mahmud Hüdayi'nin kurduğu Halvetiye yolunda, ve mutasavvıf yazar İsmail Hakkı Bursevî'nin eserlerinde görülmektedir.

Kolları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hacı Bayram-ı Veli’nin ölümünden sonra tarikat, müridleri üzerinden Akşemsettin’a atfedilen (Şemsîyye-î Bayramîyye Tarikatı), Bıçakçı Ömer Dede (Şeyh Emir Sıkkinî)’ye atfedilen (Melâmetîyye/Melâmîyye-î Bayramîyye Tarikatı),^[2] ve Akbıyık Sultan’a atfedilen (Celvetîyye-î Bayramîyye Tarikatı) olmak üzere üç ayrı kola ayrılarak devam etmiştir.

Konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam

Şiʿism

Tasavvuf

Sünniler^[3]

Hariciler

Hanefi

Maliki

Şafi'i

Hanbeli

Zahiri

Z'ûl-Nûn el-Mısrî

İbrahim ibn Edhem

Ebû’l Hasan Şazeli

Ebû’n Necib Sühreverdi

Ebâ Yezîd-i Bistâmî

Şazel’îyye

Sühreverd’îyye

Ebû’l Hasan Harakânî

Ebû Hafs Ömer es-Sühreverdî

Sehl el-Tüsterî

Arslan Baba

Yusuf Hemedanî

Hallâc-ı Mansûr

Ahmed Yesevî

Abdulhâlık Gucdevanî

Abdülkâdir Geylânî

Yesev’îyye Tarikat

Nakşibend’îyye Tarikat

Kadir’îyye Tarikat

Şeyh’ūl`Ekber İbn ʿArabî

Gâl’îyye

Zahid Gilani Zahid’îyye

Ekber’îyye Sūfīsm

Yunus Emre

Halvet’îyye

Vahdet-i Vücud

Nâimî

Hacı Bayram Veli

Hurûfîlik

Bayram’îyye Tarikat

Nesîmî

Şems’îyye-i Bayram’îyye

Celvet’îyye-i Bayram’îyye

Melamet’îyye-i Bayram’îyye

Balım Sultan

Mahmud Hüdayi

Hurûfîyyeh

İsmail Hakkı Bursevî

Gül Baba

Safranbolulu Mehmed Emin Halvetî

Muhammed Nur'ül Arabi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi: "Bayramiyye" maddesi, Fuat Bayramoğlu ve Nihat Azamat, 1992, İstanbul, c.5, s.270.
^ Dünkü ve Bugünkü Melâmîler, Abdurrahman Cerrahoğlu, Bayram Yayıncılık, İstanbul, 1984.
^ Balcıoğlu, Tahir Harimî, Türk Tarihinde Mezhep Cereyanları, Ahmet Sait Baskısı, 271 sayfa, Kanaat Neşriyatı, Istanbul, 1940.

g t d İslâmiyet, Tarikat ve Sûfilik
Kavramlar	Abdal Bekâ Çile Derviş Evliya Fakir Fena Fenafillah Hakikat Hakikat kapısı İhsan Keramet Keşf Letâif Marifet Kapısı Marifetullah Nefis Nûr Râbıta Ruh Seyru Süluk Silsile Silsile-i saâdât Tarikat Kapısı Sufi metafiziği Vecd
Uygulamalar	Adak Berat Kandili Cem Dua Edep Erbain Allah'ın isimleri Halvet İlâhî Kadir Gecesi Kurban Kıraât Mevlid Kandili Miraç Murakabe Namaz Oruç Regaip Kandili Salavat Sema (Sufizm) Semah Sohbet Zikir
Tasavvuf tarikât listesi	Alevilik Bâbâî Bayramî Bektaşi Celâlî Celvetî Cerrahî Ekberî Galibî Halvetî Hatmiyye Haydarî Hurûfî Kadirî Kalenderî Melâmetî Mevlevilik Nakşbendî Hâlidî Erenköy Cemaati Gümüşhânevî Hakkânî Işıkî İskenderpaşa Cemaati İsmailağa Cemaati Menzilî Süleymancılar Ni'metullahî Nursî Aczmendi Rahmanî Rüfâ'î Rûşenî Safevî Sühreverdî Şâzelî Üveysî Vefâî Yesevî Zahidî