Bahçe
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Osmaniye
Coğrafi bölge	Akdeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Müfit Gültekin[1]
• Belediye başkanı	İbrahim Baz (AK Parti)[2]
Rakım	665 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	22,242
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	80500
İl alan kodu	0328
İl plaka kodu	80
Resmî site Belediye resmi sitesi

Bahçe, Osmaniye ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Çağ'da Kilikya Bölgesi içerisinde yer alan Bahçe MÖ 1000’lerde Kargamış Hitit Krallığının sınırları içerisinde olup, bir kale kalıntısı üzerinde kurulmuştur.

MÖ XIV. yüzyılda Hititlerin egemenliği altında olup, Hitit Federasyonu’ndan Kızwatna Krallığının toprakları içerisinde idi. Asurlular bir süre bölgeyi egemenlikleri altına almışlarsa da sonunda Kilikyalılar onlara karşı ayaklanmışlardır. MÖ VI. yüzyılın ortalarında Kilikya Bölgesi ile birlikte Perslerin eline geçmiş ancak, MÖ 333 yılında Büyük İskender’in Pers İmparatoru Darius’u yenmesinden sonra yöre Makedonyalıların egemenliğine geçmiştir. Büyük İskender İmparatorluğu’nun parçalanmasından sonra Çukurova ile birlikte Bahçe yöresi de Seleukosların payına düşmüştür.

Ardından Romalıların egemenliğine girmiştir. İmparator Hadrianus MS 120-135 yıllarında Çukurova bölgesine önem vermiş ve burasını önemli bir ticaret merkezi haline getirmiştir. MS 395'te Roma’nın ikiye ayrılmasından sonra Adana ile birlikte, Doğu Roma’nın (Bizans) yönetimine girmiştir. Bizans hakimiyeti VII. yüzyıl ortalarına kadar devam etmiştir. Abbâsilerle, Araplar bu bölgeye akınlar düzenlemişler ve kısa bir süre sonra 965 yılında Bizanslılar yöreye yeniden egemen olmuşlardır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boylarından bazıları yöreye yerleşmişler, Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra 1335’te Ramazanoğulları Beyliğinin eline geçmiştir. 1336 yılında Memlûklular bölgeyi hâkimiyetleri altına almışlardır. 1378 yılında Ramazanoğulları Beyliği döneminde bölgede ziraat ve hayvancılık yeniden gelişmiş, kent ve yollar îmar edilmiştir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sırasında Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra yörede huzursuzluklar ve yönetimde boşluklar yaşanmış, bu durum XVIII. yüzyıldan sonra daha da kötüye gitmiştir. Yöredeki aşiretler köylere baskınlar düzenleyerek köyleri yağmalamışlardır. Bunun üzerine halk köylerini ve tarlalarını bırakarak dağ yamaçlarına çekilmiştir. I.Dünya Savaşı sırasında bu karmaşa kendisini daha çok hissettirmiştir. Bunun üzerine 1866 yılında Fırka-i Islahiye bölgede düzenlemeler yapmış ve Bahçe’yi Halep vilayetinin Maraş sancağına bağlı bir kaza yapılmıştır. Ardından da 1878’de Adana Vilayetinin Cebel-i Bereket (Osmaniye) Sancağına bağlanmıştır.

I.Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda Çukurova yöresini Fransızlar işgal etmiştir. Bu arada Bahçe bir süre için boşaltılmıştır. Çukurova’da başlayan direniş hareketleri sonucunda bölgede çete harbi başlamış, 1921’de Kuvâ-yi Milliye’nin direnişi karşısında Fransızlar zor durumda kalmışlar, bunun sonucu olarak da 20 Ekim 1921’de Yeni Türkiye Cumhuriyeti ile yapılan Ankara Antlaşması ile bölgeyi terk etmişlerdir.

Önceden Bulanık olarak bilinen ilçe Cumhuriyetin ilanından sonra, Çukurova yöresi ve Bahçe yeniden imar edilmiş, 1933’te belediye teşkilatı kurulmuş, ve Adana’ya bağlı ilçe konumuna getirilmiştir. Osmaniye’nin 1996’da il olması üzerine de Adana’dan alınarak Osmaniye’ye bağlanmıştır.^[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahçe, kuzeyde Kahramanmaraş, doğusunda Gaziantep, güneyde Osmaniye Merkez, batısında da Düziçi ilçesi ile çevrilidir. Genel hatları ile ilçe merkezinin çevresi dağlarla çevrilidir. İlçenin rakımının yüksek olması, ilçenin dağlık bölgede olması ilçenin iklimi ve nüfus artışı üzerinde etkilidir. Bahçe'nin yüzölçümü 212 km² olup rakımı ise 665 metredir. İlçeyi Huma çayı sulamaktadır. Kar Deresi ve Bilalik Deresi birleştikten sonra Aslanlı Deresi ile birleşir. Osmaniye merkeze 31 km'dir. TEM otoyolu, D-400 karayolu ve Mersin-İshahiye demiryolu hattının ilçe merkezinden geçmesi, ilçenin ulaşımını kolaylaştırmaktadır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe Akdeniz iklimi altındadır. İlçe etrafının dağlarla çevrili olması hava sıcaklıkların düşmesine ve yağmur miktarının artmasına neden olmaktadır. Kışlar Akdeniz İklimine göre biraz daha sert geçer. Yağışlar yağmur şeklindedir. Son dönemlerde kışın ilçe merkezinde yoğun olmamakla birlikte kar yağışı da görülmektedir. İlçe rakımının yüksek olması yazın hava sıcaklıkları üzerinde etkilidir. Yazın çok sıcak olmayan Bahçe yaylacılık faaliyetiyle birlikte göç almaktadır.^[3]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağı Arıcaklı Köyü, Arıklıkaş Köyü, Aşağı Kardere Köyü, Bekdemir Köyü, Burgaçlı Köyü, Gökmustafalı Köyü, Kaman Köyü, Kızlaç Köyü, Nohut Köyü, Örencik Köyü, Savranlı Köyü, İnderesi Köyü, Yaylalık Köyü ve Yukarı Kardere Köyü olmak üzere 15 köyden; Yeni Mahalle, İslam Mahallesi, Bahçelievler Mahallesi, Cumhuriyet Mahallesi, Karşıyaka Mahallesi, İstiklal Mahallesi, Yeşilyurt Mahallesi, Aslanlı Mahallesi, Esentepe Mahallesi, Kale Mahallesi ve Çamlıca Mahallesi olmak üzere 11 mahalleden oluşmaktadır.

2012 Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre nüfusun cinsiyete ve bölgelere dağılışını gösteren tablo

Kültürel Yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe merkezinde 1 Anaokulu, 2 Rehabilitasyon Merkezi, 5 İlköğretim Okulu, 1 lise, 1 İmam-hatip lisesi, 1 Sağlık meslek lisesi, 1 Anadolu Lisesi ve 1 Endüstri meslek lisesinde toplam 3000 öğrenci öğrenim görmektedir. Ayrıca bir kısım köylerimizde taşımalı eğitim mevcut olup, 4 Köy İlköğretim Okulu bulunmaktadır. Ayrıca Osmaniye Korkut Ata Üniversitesine bağlı Bahçe M.Y.O bulunmaktadır. Halkın %98'i okuryazar geriye kalan %2'si ise okuma yazma bilmemektedir. İlçemizde bulunan Halk Eğitim Merkezi çeşitli dallarda zaman zaman kurslar düzenlemektedir.Bununla birlikte vatandaşlarımızın büyük çoğunluğu üniversite mezunu olup her yıl çeşitli sosyo-kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.^[27]

Turizm[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe tanıtımının tam olarak yapılamaması nedeniyle ilçe fazla turist çekememektedir. Ancak doğal güzellikleri, piknik alanları, şifalı suları, tarihi mekanları önemli yer tutmaktadır. Tarihi turistik yapılar olarak eskiden günümüze gelebilen eserler arasında; Ağcabey Camisi, Ağcabey Kümbeti, Mehmet Ağa Türbesi başta gelen yapılardandır. Yaz aylarında Şifa Pınarı, civar illerden yoğun olarak vatandaşın geldiği piknik alanının başında gelmektedir.

Tarihi yerler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahçe Kalesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahçe ilçesindeki tepelik alanda yer alır. Dört duvardan ibarettir. Osmaniye’den Gaziantep’e giden yol bu ilçeden geçer. Yolun kuzey tarafında görünen Caminin olduğu alanın arkasındadır.

15 x 15 ölçülerinde sadece temelden 1 metre yüksekliğe kadar ayakta kalmış Garnizon kalesi olmalıdır. Duvar kalınlığı yaklaşık 90 cm.'dir. Diğer Garnizon kaleleri gibi dört duvar ve çatıdan ibaret olmalıdır.

Yapı malzemesi ve işçiliğine göre iki dönem görülmektedir. Roma ve Ortaçağ dönemlerinde kullanılmıştır. Şimdiki yol gibi eski yolu da kontrol eder konumdadır. Ancak bu kalenin gördüğü orta büyüklükte bir kale yapısı olmalıdır. Kurtlar kalesi üzerinden Harun Reşit kalesi ile bağlantısı vardır.^[28]

Ağcabey Camii[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahçe ilçe merkezi Atatürk meydanında bulunan caminin kitabesine göre Ağcabey isimli kişi tarafından 1809’da yapılmıştır. Diğer taraftan bugün yarı ahşap olan caminin kâgir kısımlarının Dulkadiroğullarından Alaü’d Devle zamanında (1489-1490) yapılmış olduğu ileri sürülmektedir. Gerçekten de bugünkü caminin gösterişli minaresi, eserin, daha eski bir tarihe ait olduğunu göstermektedir. Bahçe ilçesi dışında ve istasyon yakınında bir mezarlık içindeki iki türbeden biri Ağcabey’e, diğeri ise ailesine aittir. Türbelerin her ikisi de kare planda etrafı açık ve üzeri kubbelidir.^[29]

Ağcabey Kümbeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmaniye ili Bahçe ilçesinde bulunan Ağcabey Camisi’ni yaptıran Türkmen ağalarından Ağcabey’in mezarı ilçe dışında, İstasyon yolundaki mezarlıkta bulunmaktadır. Kümbet şeklindeki sekizgen gövdeli kesme taştan olan bu türbenin üzeri konik bir çatı ile örtülmüştür. Yan yana iki mezar kesme taştan örülmüş ve sanduka biçimindedir. Kitabesinde Ağabey’in oğlu Mehmet Ağa’ya ait olduğu belirlenmiştir. Kenarlar sağlamdır. Düzgün kesme taştan yapılan kümbetin taş araları horasan harcı ve moloz taşla doldurulmuştur. Osmaniye ili Bahçe ilçesindeki Mehmet Ağa’ya ait olan bu türbe, Mehmet Bey’in annesi tarafından 1856 yılında yaptırılmıştır. Mehmet Ağa Ağcabey’in oğludur. İstasyon yolundaki mezarlıkta, babasının kümbeti yanında olan bu türbe kesme taştan kare planlı olup, etrafı açıktır. Üzerini örten kubbe dört ayak üzerine oturtulmuştur. Türbenin mimarı Ali oğlu Kamber’dir.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahçe ilçesini Osmaniye amatör futbol kümesinde Bahçespor temsil etmektedir. Bahçespor maçlarını Bahçe Şehir Stadyumunda oynamaktadır. Son dönemlerde Sodes kapsamında sporu destekleyici önlemler alınmaktadır. Mart 2013 itibarı ile Şehir stadının yanına kapalı spor salonu yapılmaya başlanmıştır. Bu ilerleyen dönemlerde diğer branşlar için gelişme olacağını göstergesidir. İlçede yüzme havuzu ve yürüyüş parkurları spora az da olsa katkı sağlamaktadır.

Siyaset[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin şu anki belediye başkanı 31 Mart 2019'da yapılan seçimler ile oyların %48,85'ini (4.537 oy) alan AK Parti'li İbrahim Baz olmuştur.

Ancak ilçe belediye meclisinde oyların %47,77'sini alan Milliyetçi Hareket Partisi üstün konumdadır.^[30]

Sağlık[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe sınırları içinde 1 hastane ve 1 tane de sağlık ocağı bulunmaktadır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin ekonomisi büyük oranda tarım, hayvancılık ve ormancılık faaliyetlerinden oluşmaktadır. Başer Kimya, Barit Maden gibi sanayii kuruluşlarının yanında sayısı 10'u bulan ve yurt içi-yurt dışı pazarda önemli pay sahibi olan su dolum fabrikaları, Rüzgâr Enerjisi Santralları ile bunlara bağlı yan kuruluşlar ve 1 adette ilçede sanayi bölgesi bulunmaktadır. Son yıllarda meyvecilik ve sebzecilik ilçemizde önem kazanmış olup; kiraz, elma, üzüm, yer fıstığı, zeytin başta yetiştirilen ürünler olmuştur. Hayvancılıkta ise kıl keçisi başta olmak üzere büyük ve küçükbaş hayvan yetiştirilmektedir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Bahçe, Osmaniye ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kaymakamlık resmi sitesi23 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Belediye resmi sitesi26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bahçe MEB10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bahçe halkeğitim24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• YerelNET11 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.